Pridige za vse nedelje v letu
Japelj, Jurij
1794
Digitalna knjižnica IMP. Signatura NUK_10224-1794 [Kolofon] [Faksimile] [XML]

Kazalo po straneh

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397

Kazalo


[Stran 1]
[1]

PRIDIGE
sa vſe
NEBELE SKUSI LEJTU,
katęre je is mnogih jesikov ſpiſsal
inu napręj nęſsèl

JURI JAPEL.
Fajmaſhter, i nu Dęhant per Ş. Kanzjanu
na Jęshzi blisa ſavſkiga moſta.

I. Dęjl.

V' LUBLANI,

Per Iginaziu Kleinmajerju v' lęjti 1794.


[Stran 2]
[2]

Ad emditu Lectorem.

Quos in Præfatione Pentateuchi
promiseram ſermones, hic
demum opinione tardius in lucem
profero, ut ingenue ſatear, fatis
incultos, & typi erroribus hinc
inde ſcatentes. Nec enim ſat
temporis operi impendere, nec
ſupremam eidem, ut in Bibliorum
versione, limam adhibere licuit; ſed
ut præcedente dictionem hebdomo
da e calamo prodierunt ſermones,
ſic typis vulgatos exhibeo. Hinc
iliæ expreſſiones complures magis
obviæ, ſeu, ut verius dicam,
populares, quas, ſi per tempus licuiſſet,
puriori vernacula reddidiſsem. Ur-


[Stran 3]
[3]

gebat vero Celſiſſimus Noſter
Archipræful, & pro innata ſua
benignitate tergiverſantem me
hortabatur, ut juniori, inquit, Clero
levamen aliquod in componendis
ſermonibus præberem. Cui pio voto
ſi vel a longe ſatisfeci, beatum
me predicabo.

Dominicas tantum opus iſtud
complectitur, fertivis concionibus
pro ſpeciali volumine reſervatis,
quod ſi hoc gratiam in eruditorum
oculis invenerit, ſecundus
Dominicarum curſus ſequetur.

Brevitas, ût vel primo obtutu
patebit, principalis mihi Scopus
erat, ne dimidium per ſuprema
terræ Principis mandata præſixum
horæ ſpatium dictio excedat, quod
& laſſis æſtàte agricolis, &
ſrigore torpentibus in hyeme
ſuſſicere luculenter perſpexi.


[Stran 4]
[4]

Si quæ autem juſto breviores
videbuntur, inventis facile erit
addere. Cavendum tamen, ne nimis
protracta oratio ſatietatem, aut
nauseam potius generet, quam
optatum aſſerat fructuni. Hisce
enim auribus murmurantium
turmas audivi, qui vix conſpecto in
ſuggeſtu Oratore prolixam ejusdem
perhorreſcebant concionem, &
hiulcum inſuper carpebant
proferrendi modum. An mirum deinde,
ſi tam parum diſpoſitis ſomnus
obrepat? Nil igitur brevitate
exoptatius: hæc auditores allicit, & ad
alacriter audiendum excitat, nec
ſuo, utut mediocrem, deſtituit
ſructu orationem. Brevis, inquiunt
ſed nervoſus eſt viri ſermo.

Interim, ût prolixioribus
quoque ſerviam, bina
ampliſicationis exempla ex ipſo Originali
adjungam, quæ in hoc typuin
eſſugerunt opere.


[Stran 5]
[5]

Pag. 233. I. Par. linea 4. poſt
verba ilia: ti grosovitni trynogi ne
porajtajo vezh na obenu vſmilenje,
in Originali Italico cruciſixionis
actus fie legitur expreſſus:

E quale hanno gid cominciate a
farne macello e Scempio! Chi nei
capelli lo piglia, e chi nelle mani
chi il deſtro, e chi il ſiniſtro
braccio gli afferra: chi lo preme de
ginocchi ſul petto; chi lo trae con
funi per i piedi. L'uno tiengli ferma
ſul diſegnato foro la mano, l' altro
appuntatovi un groſſo chiodo
lungiſſimo leva a tutta ſorza in aria
pesante martello, e giù laſcialo
orribilmente cader a piombo. Ahi fiera
percoſsa! Il chiodo v'entra, e ſtrada
facendoſi per larga ferita apre, infrange,
ſquarcia vene, nervi, muscoli, arterie.
Al primo ſuccede il ſecondo colpo, al
ſecondo il terzo, e li replica il bar.
baro, e li raddopia con maggior
lene, chi puo deſerivere a quanto ſpa-


[Stran 6]
[6]

simo dell' innocente? Cosi ſi fa dall
una parte, cosi dall' altra; non v' e
tregua, non v' è respiro. Salgono,
e scendono i micidiali martelli, e ſi
rialzano, e ricadon di nuovo con
furia immensa: mugghia il monte,
rimbomba la valle, il ſangue ſuma,
e corre a torrenti, ne pero ſi
riſtanno que' dispietati. Queſto fanno alle
mani, to ſteſso a' piedi, e poi
rivolgon ſoſsopra la croce a ribatter
i chiodi, ad inasprir le ferite.
Quindi cacciato un alto grido
concordemente dal petto, drizzan ſublime a
viſta di tutti , ed inalberano quell'
opera memoranda delle scellerate lor
mani, ed allora fu, che in mezzo al
cielo e alia terra ſoſpeso a un
orrido tronco di morte comparve il
Mediatore tra Dió e gli uomini &c.

Quod in noſtrate Ingua Slavica
fic circiter ſonat: Kakú ſtraſhnu
planejo na njega! eden ga popade sa
laſse, drugi sa róke, eden mu s'ko-


[Stran 7]
[7]

lęnam na pèrſsi poklękne, drugi ga
s'vervjó sa nóge vlejzhe. Eden tiſhy
njega rokó na to svertano jamo,
drugi pervlęjzhe en debel, inu ſilnu dolgi
shebèl vunkaj, ga naſtavi na roko,
vsdigne enu teshku kladvu na kviſhku,
inu mahne s'vſo mozhjó po njemu.
O nevſmileni shlak! Ta shebèl Je sa,
ſady ſkusi ſhiroko rano v' róko,
preprebye shile inu kite. Na pervi shlak
pride ta drugi, na drugiga ta trętji,
inu ti trynogi tolzhejo lę naprej, kdó
vęj povędati, s'kaj sa eno grosovitno
bolezhino tiga nedolshniga? Take ſe
ſtury na eni ſtrani, takú na tej drugi; ny
prenęhanja, ne oddahnenja. Te
ràsbójnſke kladova ſe vsdigujejv inu
padajo s'nesmaſno ſilo, zęla gorra
sagarmy od hruſhanja, malik ſe po
dolini raslega, kry ſe kady, inu tezhe
v'potokih, ali ti hudobni rabelni ſhe
vſelej ne nęhajo. Kakor per rokah,
taku delajo tudi per nogah, inu potle
obernejo krish okuli, sanętajo nasaj
te ſkus perbyte sheble, inn ſturé rane


[Stran 8]
[8]

ſhe hujſhi. Po tęm savpiejo is zęliga
gerla s'enim glaſsam, vsdignejo na
kviſhku pred vſih ozhmy tó imenitnu
dęlu nih pregręſhnih rôk, inu ga
vſade v' semlo po konzi. Tèdaj ſe je
vidil viſsęti med Nębam inu semlo na
enim ſtraſhnim trami tę ſmerti ta
Şrednik med Bógam inu ludmy &c

Alterum ampliſicationis
exemplum pag. 2,66. ante §phum. Zhe
ti tedaj o zhlovek ex celebri
verſione Germanica Trautweiniana
ſic adjungi poſſet:

Zhlovek je ſlàb. 'Ku bi lę ne bilu
praſhanje od dęla sa ſvoje isvelizhanje,
bi on vſe samogel. On pretezhe
Nebeſsa: on svęsde smeri: on prehódi
morję klub njega valov am, on
prekople semlo, inu jo ob nję ſhaze
obpróda: on premaga vſe sadershike,
inu pobolſha ſkusi ſvojo kunſht naturo;
on ſi vſe perdoby: snanje, vmetalnoſt,
vuzhènoſi: Kaj ne ſtury on, de ſvoj


[Stran 9]
[9]

zyl inu konèz doſęshe? On terpy
vrozhino, mras, shęjo, lakoto,
nevarnoſti, supernoſti, de enu malu zhaſty
sadoby. En lakomnik ſi vſe perterga,
de lę nà kup grabi: en nezhiſti óſſra
ſvoj myr, ſvoje premoshenje, ſvoje
sdravje, de lę vshiva. Ali ſe vam
morebiti uni Vojſhak inu
premagovavèz en ſlab zhlovek sdy, katęri zęlo
semlo ſtręſse, dé ſe lę na krajlęvi
ſédesh povsdigne? Je uni kupèz en ſlab
zhlovek, katéri ſe enimu ſhibkimu
lejſsu, eni ladji savupa, inu ſe
podſtopi med tréſki inu viharji na konèz
ſvéjtá zhes morſke bresne pelati? Ah
ferbéshni ród zhlovęſhki, kaj niſi ti
v' ſtani ſturiti, kadar ſi ter dnu napréj
vsamesh kaj h' kraju pèrpraviti!

Plura exempla adducere
ſupervacaneum foret: ſupereſt, ut pau
ca quædam de ipſa vertendi
methodo, ejusque cauſis
coriimemorem.


[Stran 10]
[10]

[Stran 11]
[11]

ubi authoris nomen ad calcem
prastermiſsum reperitur,
intelligi velim. Si publicæ
expectationi minus ſatisfecero, meminerint
eruditi Lectores illius dicti: In
magnis vel voluiſſe ſat eſt.

Dabam ex ædibus
Parochialibus ad S. Cancianum
in Jeshza prope Labacum
die 6ta, Sept, 1794.

GEORGIUS JAPEL,
Parochus & Decanus.


[Stran 12]
[12]

Sapopadik.
Vſęh Pridig, katęre ſe v' I
dęjli letęh buku snajdejo.

Stran


[Stran 13]
[13]

Sapopadik.

Stran.


[Stran 14]
[14]

Sapopadik.

Stran.


[Stran 15]
[15]

Pridiga
Na
I. inu II. Nedęlo v' Adventi.
Od Sodbe.

Is Laſhkiga preſtavlena, inu ſèm ter kje sa
gmajn ludy prenarejena. *

Tunc videbunt Filium hominis
venientem in nube cum poteſtate magna
& majeſtate.

Tedaj bodo vidili, Synú tiga zhlovęka
priti na enim oblaki s' veliko oblaſtjó inu
zhaſtjo. Luk. 21.

1

[Stran 16]
2

pridem danas na povęle mojaa Boga
vuſs preſtraſhen osnanit, lubi
poſluſhavzi, inu leta je: De bo en dan ta
nar sadni dan od vſih priſbal, v'
katerim ſe bó ta nar vikſhi Sodnik Syn
boſhji na eno ſtraſhno vishno s' vſo
oblaſtjo inu zhaſtjó obdan perkasal: inu
de ga bóte vy s' vaſhimi ozlimy vidili, inu
od njega mógli ſójeni biti. Dalej
vam pridem tudi osnanit, de bó mógla
vender enkrat konèz imeti vaſha
ferbęshnoſt, o gręſhniki, inu de bó gviſhnu
en zhaſs priſhal, v' katęrim bó Jęsus
Chriſtus, pravi shivi Bog s'vami na
tanku rajtingo dęlal: ali męjnite vy
morebiti, kęr je on miloſtiv, de bo
vaſho hudobo ſhe dalej terpel, inu vſe
tę krivize hm ſhpote posherl, katęre
vy njemu vędnu delate? Kaku delezh
ſe vy goluſate! Zhes vaſs v pie Nebú
inu semla, zhes vaſs vpiejo vſe ſtvary,
katęre ſo vshę trudne to krivizhno
tęsho vaſhih gręhov noſsiti: Kaku dolgu
ſhe, vpiejo onę k'njih Stvarniku, kaku
dolgu ſe bódo greſhniki hvalili (Pſ. 93.
3.) Kaku dolgu te bódo ony super tebe
vsdigvali? Sturi konèz letej hudobi,
inu ne glęj vézh ſkusi perſte, vsdigni
ſe ti katęri semlo ſodiſh, poverni tim
prevsętnim. (Pſ. 93.20) Taku vpiejo tę


[Stran 17]
[17]

ſtvary, inu Bog jih poſluſha is ſvojga
viſsokiga ſędesha, inu puſty, de ſe
pozhaſsi njegovu veliku maſhuvanje
dosori. Ali o ſtrah inu grosa! onu pride
napręj, de ſe pod nogami vshę semla
majé, de hribi inu gorrę s' ſtraſhnim
hruſhaujam pókajo, de morję
s'neisrezhnim ſhumenjam divjá: de ſonzè
otàmny, de męſsèz vuls kryvav
poſtaja, inu de svesde od Nęba padajo; inu
ognji, lakote, kuga, konzhanje povſod
goſpodari. Jeſt saſtopim, kaj vſe leto
pomęjni: Ti ſi nęhal shiveti o
zhlovęſhki ród, tvoja poſlerina ura bye o
ſvęjt! Ta velik Sodnik ſe blisha.
Kadar hote vſe leto vidili, pravi S.
Mattheush, taku imate vęjditi , de je on
blisu pred durimi. (24. 33.) Ali o
vęzhni Bog! zhe je bliſk taku
grosoviten, kaku ſtraſhni bódo grómi? zhe
je jutru taku shaloſtnu, kakuſhni bo
popoldan eniga taku ſtraſhniga
dnęva? katęriga Preroki sdaj
nevſmileniga, sdaj grenkiga, sdaj en dan
tę jęse, sdaj en dan tę trobente,
en dan tę tàmmę, en dan tiga
maſhvanja, inu bi ſe snalu rezhi, en dan
tiga ſhpota sa gręſhnika imenujejo.
Sakaj leto? Sato pervizh kęr bó ta
gręſhnik na leta dan pred ozhmy
zęa % liga j


[Stran 18]
[18]

liga ſvęjta v'ſhtalti eniga kriviga ali
satosheniga napręj poſtavlen: drugizh,
kęr bó on kakor kriv inu dolshan pred
zęlim ſvęjtam previshan: Trętizh kęr
bo on kakor kriv pred zęlim ſvęjtam
obſojen inu ſerdaman. Saſliſhite vſe
leto s'enim isvelizhanſkim ſtraham, inu
s'poterplęnjam.

I. Dęjl.

Od vſęh ozhitnih ſodbâ ſe meni
obena hujſhi ne sdy, kakor una,
katero je Nabuhodonosor ta velik
Babilonſki Krajl dershal zhes tiga
puntarſkiga premaganiga Sedezia, poſledniga
Krajla v' Judęi. Leta vbogi premagani
Krajl ie bil v' ſvojim bęjgi vjęt,
s'kętnami kakôr en rasbojnik svęsan, inu
taku ſhpotlivu ſkusi ſrędo armade pred
Babilonſkiga Krajla k' ſodbi pelan. Kdo
ſi more domiſliti njegovo ſramoto,
kęr je mogel leta neſręzhni
premagani Kraji gologlov, bóſs, vklęnjen pred
tęmi ſhpotlivimi ozhmy tih sholnirjov
męmu jiti, inu taku sanizhvan pred
tiga ſerditiga ſovrashniga Krajla priti,
vſo jęso njegovih od ſerda ognęnih


[Stran 19]
5

ozhy perneſti, vſe ozhitanje ſvoje
nesveſtobe preterpęti? Pred eno bres vſe
perglihe vękſhi trumo ſe boſh mogel
ti perkasati o zhes vſe neſręzhni
gręſhnik! inu ſhe s'to gèrdo butaro tvojih
gręhov obloshen, katęri ſe bódo tebi
kakor na zhęli sapiſsani vidili. Kaj ſe
zhaka dalej? Vsdignite ſe vy
osnanuvavzi tę velike ſodbe vy Angeli!
satrobíte na vaſhe trobęnte! Inu vy
zhlovęſhki otrozi, kulikur koli vaſs je od
Adamoviga róda, kar ſvęjt ſtoji, vun
s'vami is pokopaliſh, is vodâ, is syavk
inu globozhine tę semle inu tiga morja,
vſtanite, inu pridite k' ſodbi! O
ſtraſhni glaſs tę trobęnte! ſtraſhnu
ſhumenje tęh koſty, katęrih ſe ena k' drugi
blisha! vshę ſe vudi vkup ſprięmajo,
vshę vſtajajo koker oſtudne poſhaſti tę
oshivlene trupla. Posnaſh tvoje telú,
o duſha? ti ſe ga braniſh, inu ſe doli
ſtaviſh ? Vſtani! Drugekrat ſi tudi leto
ſhtimo ſliſhala, katęra je tebe vabila,
de bi bila ti is blata tvojih gręhov
vſtala, tazhaſs ſi ſe ti gluha ſturíla, sdaj
ſe ne moreſh. vezb gluha dęlati: Vſtani.
O s' kaj sa enim gèrdim, zhernim,
gnilim truplam te vidim ogerneno? Ti
neſrezhna ! ti ſi ja lepo tvoje telu
zartlala, lepotizhla, puzala, paſla, nali-


[Stran 20]
6

vala, s'vſimi luſhti polnila: kaku
ſlabu ſi ga ti preſkerbela! Poglęj kaku
ſo ga druge v' ojſtroſti eniga
ſpokorjeniga shivlenja, ali tudi per eni pametni
maſsi eniga kerſhanſkiga sadershanja
tavshentkrat bol previdile, inu ſo sda
en lęjp, en ſvital en nebęſhki shivot
nasaj dobile. Ali kęr ſi ti taku hotla,
prozh s'tabo v' to vęlko dolino,
kjękaj te to povele tiga Narvikſhiga
Bogá shene.

O smęſhnjava tih od vſih platov
tiga ſvęjta vkupej gredózhih ludy! kaj
sa en ràslózhik tih obrasov, tih
jesikov, tih ſprah! ti vikſhi med timi
majnſhimi, Krajli, Firſhti, Zeſsarji
med podlóshnimi, med berazhi! kaj
sa en hrup, inu krizhanje ſe ſliſhi
med njimi! Pridi ti vboshzhik! prozh
s'tabo ti goluf! perblishajte ſe vy
tukaj! inu vy tam odſtopíte! Inu ti,
kaj dęlaſh tukaj? Na dęſno. Inu my? Inu
vy na Ięvo! Sakaj Angeli poidejo
vunkaj, inu bódo lozhili tę hude is ſręde
tih pravizhnih. Inu takrat ſe bódo
vidili tę krotke, pokorne ovzę na
deſnizi, inu ti nepokorni, ſamopaſhni
kosli na levizi, kakor popiſsuje S.
Mattheush na 13. inu 25. poſtavi. O


[Stran 21]
7

takrat pazh ſe bó vidil en sapravleni
pyani ozhe od ſvojih lubih otrôk, od
ſvoje shene odlózhen, en neboglivi,
nevgnani ſyn od ſvojih ſtarſhov, ena
loterſka hzy od ſvoje brumne
matere, ena preſuſhna shena od ſvojga
svęſtiga, pravizhniga mosha prozh
odtèrgana, priatel od priatla, brat od brata
na vſelej odlozhen! Sadoſti dolgu je
vshę lulka med ti dobrim shitam,
med pſhenizo na nyvi tę Zerkve raſla. Inu
ta poterpeshlivi Goſpodar je vſe vku-pej
raſti puſtil, sdaj je shętu priſhla:
Vy tedaj pravi on k' Angelam,
poberite vkup lutko v' ſnope, de ſe ſeshgé.
Tukaj en ſhop tih loternikov, tih
nezhiſtih, tih shivinſkih. Tam en ſnop
tih posręſhnih, tih pyanzov, tih
sapravlenzov, tih trynogov ſvojih shęn
inu otrok. Tukej en ſnop tih
odertnikov, tih goluſov, tih vohernikov, tih
tatov, tam en ſnop tih
preklinuvavzov, tih ſhentvavzov, inu s' njimi vred
en ſnop tih lęjnih, nevęrnih
Chriſtianov, katęri niſo marali ne sa Zęrku,
ne sa faro, ne sa boshjo ſlushbo, ne sa
boshjo beſsędo, ne sa ſvojga partirja.
Poberíte vkup vſe letę ſnope de ſe
ſeshgo. Inu o ſhpot! med tęmi ſnopi je
tudi uni mladenzh, katęri ſe je snal ta-


[Stran 22]
8

ku brumnu dershati, med tęmi ſnopi je
tudi una dękelza, katera ſe je taku
brumna dęlala, med tęmi ſnopi je tudi
una shena, katęra je na vides taku rada
molila, med tęmi ſnopi je tudi uni
mosh, katęri ſe je brumen, andohtliv
inu pravizhen dęlal, inu je bil en
vohernik, en opravlavez, en puntar, en tat,
en hynavèz.

Kaj pomaga sdaj tebi o greſhna
duſha tvoje hynavſtvu? Ti ſi ſe na làshó
saneſla, inu jeſt pravi ta
Vſigamogozhni bom tvojo nagoto pred tvojmi ozhmy
odgernil, hu tvoj ſhpot bo ozhitnu na
dan priſhal. (Jer. 13.25.) O
ſhpotlivi pogled! gręſhniki nagy, ſamu s'njih
golo tęsho tih nar neſramniſhih, nar bol
ſkritih gręhov obdani pred zęlim
ſvęjtam ozhitnu vun poſtavleni biti! Inu
vender leta pogled bôſh ti enkrat dal,
me saſtopiſh o neſrezhni! od tebe
govorym, kir me tukaj poſluſhaſh! Jeſt
bom tvojo nagoto, taku te Bóg ſkusi
mene opomina, jeſt bom tvojo nagoto
pred tvojmi ozhmy odgernil, inu jo
hom folkam inu krajleſtvam pokasal,
vſim, kateri te posnajo, inu katęri te
ne posnajo.


[Stran 23]
9

II. Dęjl.

Po tem ne bó ta velik Sodnik
veliku muje imel tiga gręſhnika tudi pred
zęlim ſvęjtam previshati, kaku delezh
je on kriv inu falen. Inu h'tęmu zyl
inu konzu ſe vshę odperajo tę
dvanajſtęre Nebeſhke vrate, katęre je S.
Joannes v' ſvojim ràsodenji popiſsal,
en zęl potok nebęſhke luzhi ſhine
vunkaj is tiga ſvętiga prebivalſha, dolge
verſtę v'tęj nar lępſhi ordengi, inu
trume bres ſtivila tih Patriarhov, tih
marternikov, Apoſtelnov, tęh Diviz,
tih Prerokov ſe na tim neismęrjenim
proſtori v'luſti vſtavjo, Angeli po
tavshentih s'nagimi ſvitęzhimi mezhmy
obſtavjo leto ſvęto vojſko. Vshę ſe
kashe ta ſvęti krish, o vęzhni Bog!
sraven sagledam Mater tiga Krishaniga,
o Maria! Inu sdaj ſe perkashe ſam ta
nar vikſhi Sodnik, inu ogjn prednjim,
inu grómi inu viharji okuli njega, o
Jesus! Ja tukaj ſim o hudobni
greſhniki! me posnate? Ah hribi, gorrę,
padite na naſs, inu naſs ſkrite pred tim
grosnim ſerdam inu jęso njegovo!
Ali sabſtojn ſe vpie, tukaj ſe ne more
obeden vezh vmàkniti. Poglęjte ga o
folki, poglejte Synu tiga zhlovęka v'


[Stran 24]
10

ſvoji zhaſti. Ali o ſtrah! Kadar ſe
bódo vaſhe ozhy s'njegovimi vjęle,
ozhy tiga gręſhnika, inu ozhy Chriſtuſa
tiga ſodnika. Kdo bó pred oblizhjam
tę ſerditoſti obſtal, praſhà ta Prerok
Nahum? Zhe bó tedaj greſhnik kumaj
pred poględam tiga Sodnika obſtal, kaj
bo ſhe lę kadar bó on to ſtraſhnu
garmęnje njegove ſhtime saſliſhal? Kadar
bó Criſtus h' gręſhnikam v' ſvoji
pravizhni jesi govoril, kadar bo on k'
ſlednimu rękal: Daj rajtingo, inu plazhaj
kar ſi dolshan. Ti ſi bil zhlovek inu
Chriſtian. Kakor zhlovęku ſim jeſi tebi
luzh tę pameti dal, de bi bil ti tvoje
pèrve miſli meni ſhęnkal, mene molil
inu ſposnal, de ſim jeſt ſtudenz inu
sazhętik vſiga tęga kar ſi, inu kar imaſh;
Plazhaj kar ſi dolſhan! Delezh prozh,
de bi bil ti meni tvoje perve miſli
oſſral, mi ſhe niſi tih sadnih miſèl dal.
Ti ſi kakor ena shi vina na ſvęjti shivel,
kakor shivina ſi doſtikrat sjutraj vſtal,
inu svezhęr ſe doli vlęgel, bres tęga de
bi bil lę ſamu smiſlil, ali tudi skoraj
vęjdil, od kogá ſi bil ſtvarjen, inu is
kaj sa eniga viſsokiga zyl inu konza.
Poglęj tukaj vſe na tanku te
nemarnoſti, inu porędnoſti vshę tvoje perve
nar bol prepróſte mladoſti, inu tę hude


[Stran 25]
11

kunſhti tvojih ſhe nedolshnih lęjt!
kaku ſi bil ti prezej nebogliv, ſvoje
glave, jesizhèn, neſramen, inu hudoben.
Poglej s' kaj sa eno nagnuſsobo ſi ti tó
pervu oblazhilu tvoje nedolshnoſti
omadeshval. Letó ſi ti miſlil, letó ſi ti
ſpelal, letó ſi ſam gręſhil, letó
s'tvojimi tovarſhi, ali s' lęjtami ſi ti ſhe
vſelej hujſhi poſtal. Kaj niſi ti
v'odraſhenih lęjtih vſe hudiga pozhęl? Ti ſi
ſe podſtopil tvojga blishniga sakonſko
poſtelo ognuſsiti, ti ſi drugih nevęſte
v' nesveſtobo perpravil, ti ſi bzhery
tvojga blishniga hudobnu sapelal, inu
na vſelej neſręzhne ſturil: Tebe ny
savesa tę krivy, ne tę priasnoſti, ne
shlahte nasaj dèrshala. Ti ſi kakór en
jaſtrob s' tvojmi krempli zhes tę
nedolshne pjanil, inu tęiſte nevſmilenn
rasdęlal. H' nezhiſtoſti ſi ti togoto, h'
togoti kręge, inu prepiranje, h'kręgam
boje, maſhuvauje, opraulanje, inu
ozhitanje, krivize, ferbeshnoſti, pèrſęge,
inu preklinuvanje perſtavil. Inu ti ſi
bil ja Chrirtian! Ah jeſt te bom
previshal, inu tebe ſamiga na prizho vsęl.
(Pſal. 49. 21.) Kaj niſim jeſt sa tebe
ſturil? Jeſt ſim tebi v' moji Zęrkvi
Vuzhenike , Pridgarje, Spovdnike,
katęri bi tebe podvuzhili inu vishali, jeſt


[Stran 26]
12

ſim tebi Angele sa Varhe, Svetnike sa
Pomuzhnike dal: jeſt ſam ſim priſhal
tebe yſkat, jeſt ſim tebe v'kèrſti sa
nevęſto vsęl, v'Sakramenti tiga Altarja
ſim jeſt tebe s' mojim męſsam redil,
jeſt ſim vędnu h'tebi ſkusi
noterdajanje govoril. Lę eno uro mi povęj, lę
eno ſamo uro tvojga shivlenja, kęr bi
jeſt ne bil eno poſębno ſkerb sa tebe
imel. Koliku poſębnih pomózh moje
gnade niſi ti v' drugih ſvętih
Sakramentih imel, en ſveti oſſer tę Maſhe sa vſe
tvoje potrębe, eno isvelizanſko kopel
k' ormivanju vſih tvojih madeshov, en
nebęſhki shivesh v'tira Angelſkim
kruhi. Ti hudobnik, moje meſsú ſi ti ſebi
v'ſtrup pſebernil, mojo kry h'tvojmu
ferdamanja. Skusi tvoje neſpodobnu
sadershanje je bil moj ſvęti tempel ob
zhaſt perpravlen, moj altar
omandeshvan, moje ſkrivnoſti ognuſsene, moji
Maſhniki k'ſhpotu ſturjeni, moje
sapovdi pohójene. Jeſt ſim te snal
klizati, kakor ſim hotel, ti mi niſi
odgovoril, jeſt ſim snal sa tabo ji ti, ti
ſi pred mano bęjshal; tebi shugati, ti
ſi me sanizhoval, tebe proſsiti, inu ti
niſi na me porajtal. Ti neſręzhni! Ali
taku vrazhujeſn to drago zęno tę
kryvi, katęro ſim sa tebe prelyi? taku po-


[Stran 27]
13

verneſh ti to lubęsen, katęro ſim k'
tebi imel? taku plazhujeſh ti tę
dobrote, katere ſim tebi ſkasal? Ali sakaj
ſi ti taku nehvaleshèn? dajmi rajtingo
od tiga ſvętiga oblazhila tę
nedolshnoſti, s' katęrim ſim tebe v' kopęli
ſvętiga kèrſta oblęjkèl, daj rajtingo od
tvoje vęre, katęro ſi meni perſęgel;
rajtingo od tiga odpuſhanja, katęru ſi
tolikukrat doſęgel, rajtingo od ſvętih
Sakramentov, katęre ſi vshival, dajmi
rajtingo od tebe, od mojga shivlenja,
od moje ſmerti, od mojih dobrót,
od tvoje nehvalęshnoſti. Plazhaj, kar
ſi dolshan.

V'tim zhaſsi ſtópi tudi ti napręj
o bogati inu premoshni? Kaku ſi ti tó
blagú obérnil, od katęriga je en dęjl
mojim vbógim, inu meni ſliſhal? Ali
niſi ti rajſhi vſe na ofert, na jęlinu
pyazho, na prepovędane luſhte, na
ygre, na kojne, na pſe inu druge
potrate obernil kakor de bi bil ti kaj
mojim Zerkvam, ali mojim vbógim
dal? ti ſi snal mene ſtukrat nagiga na
poti viditi, lazhniga, ali shęjniga, ti
me niſi ne s'enim koſzam od tvoje
miſe, ne s'enim kosarzam od tvoje
pyazhe, ne s'eno zujnizo od tvojga


[Stran 28]
14

obilniga gvanta previdil, sa druge
potrate tebi ny mankalu, sa mene ti je
vſelej mankalu, ah nevſmileni, jeſt
tebe sa tó moje tęrjam, plazhaj, kar ſi
dolshan!

Stopi leſem ti hiſhni Goſpodar,
daj rajtingo! Tvoja dolsbnóſt je bila
s'enim ſkèrbnim ozhéſsam na
sadershanje tvoje zęle drushine zhuti. Zhe
niti tega vęjdil, taku te tvoja
nevumnoſt ſama tóshi: zhe ſi vęjdel, taku te
tvoj'a sanikernoſt ferdama. Kaku ſi ti
tvoje otroke gori srędil , kaku ſi ti
tvoje hzhęre, inu dękle varuval.
Kaku ſi ti tvoje hlapze h' dobrimu vishal?
Vbóge duſhe, katere ſim jeſt v' tvoje
sanikerne rokę savupal! kaj sa eno
rajtingo ti sdaj meni daſh od tvojga
hiſhovanja? kaku ſi ti na nję męrkal, de
ſo ſe zęle nozby okuli vlazhili? Kaku
ſi jih ti poſvaril? Rej je tvoje
opominjanje, kęj je tvoje podvuzhenje? Kęj
je bil tvój dóber exempel, de bi ſe
bily nad tabo isględali? Plazhaj, kar
ſi dolshan.

Stopi leſem o hiſhna Mati, inu daj
rajtingo. Tvoje hzhęre bi bilę imele
nad tabo en svęſti ſhmęgel imęti eniga


[Stran 29]
15

tihiga, brumniga, domazhiga
shivlenja, ti bi jih bila imęla vędnu pred
tvojmi ozhmy imęti, inu ne ſame
okuli letati puſtiti, ſhe maju pak te
priasnoſti, tę snanja s' tem ali unîm, tę
poſhte, ali zelu tę ponozhne
ſhàpàtanja inu pogovore terpęti, zhe niſi
ti morebiti ſhe na laſh ſkusi pèrſte
gledala, ali na takih preshah ſàma tó
nar vękſhi dopadajenje imęla. Plazhaj
kar ſi dolshná!

Stópi naprej ti o sakónſki mosh!
Jeſt bom tebe pred tvojmi ozhmy
previshal. Jeſt ſim tebi eno sheno dal, de
bi jo bil ti kakor eno ſeſtro sa lubu
imel; sakaj ſi jo ti kakor eno ſushno
dèrshal? sakaj ſi jo byl inu tępel? sakaj
ſi jo hudu imel? Aku bi ti ne bil
tolikukrat v'oſhtarii vùſs lón od eniga
zęliga tejdna, ali en velik dęjl od tvojga
perdęlanja v'eni ſami pyanoſti
sapravil, bi ne bil taku delezh, ali veliku
vezh taku na konèz priſhial.

Stopíte napręj vy vſi, inu dajte
rajtingo od vaſhiga shivlenja, od
ſlędniga vaſhiga djànja. Naj pridejo vſi,
katęri ſo vam tę lęjpe ſvęte dajali, inu
vaſhe hudobie hvalili, naj vam sdaj


[Stran 30]
16

[Stran 31]
17

odkupa tvoje kryví. Ja ręſs je, ali on
je ena savèrshena ſtvar. Ali ſpomni
ſe Goſpod, de ſi bil ti njega dobrotliv
Ozhe, njegovu edynu vupanje, tróſht
inu perblishaliſhe. Ja, ali jeſt ſini sdaj
njegóv Sodnik. Ali zhe bi tudi ti, o
Goſpod, ne hotel, taku bó tvoja kry,
tvoje tèrplęnje, tvoja ſmèrt, inu letę
tvoje rane, katęre ſo ſhe sdaj odpèrte,
sa njega ſvojo ſhtimo povsdignile. Ah
vſe sabſtojn, pravi ta ſèrditi Sodnik,
ravnu letę rane, ravnu leta kry
klizhejo na maſhvanje zhes njega, inu
njegovu, ferdamanje ſhe hujſhi
ſturę. Moje oku ne bó saneſlu, jeſt ſe
ne bóm vſmilil. Inu tukaj lubi
Poſluſhauzi nęham jeſt s' mojim
govorjenjam, inu pèrhranim sa dans tęjden tó
ſodbo, katęra bo zhes greſihnika ſtekla.

Na II. Nedęlo v Advęnti.

Ecce ego mitto Angelum meum, qui
prœparabit viam tuam ante te.

Pole jeſt poſhlem mojga Anegela pred tvojim
oblizhjam, katęri bó perpravil tvój pôt
pred tabo. Matth. II, 10.

Modroſt inu dobróta naſhiga Bogà ſe
ſkusi tó ſuſebnu kashe, de nam naprej


[Stran 32]
18

povę, kadar hózhe ali ſvojo pravizo,
àli ſvoje vſmilenje ſkusi poſębne
snaminja ali perkasni na snanje dati.
Kadar je on hótel hudobo zhlovęſhkiga
ſerzá ſkusi potop poſhtrafati, je
vkasal Noetu eno barko zimprati, v'
katęri bi bil on inu ti njegóvi ohranjeni.
Noe je ſtu Ięjt leto barko dęlal. Sakaj
jo je dęlal, tó je vſaki lohka svęjdil:
ty tèdaj, katęri ſo biîy v' potópi
pokonzhani, ſe niſo mogli potoshiti; njim
je bilu napręj povędanu, inu je lę per
njih ſtalu, de bi ſe bily na pómin imeli,
inu pokoro dęlali. Prejden je Şyn
Boshji na ſvęjt priſhàl, kaj ny on
ſturil, de bi bil ludy k' ſvojmu prihódu
pèrpravil? Şkusi koliku Prerokov ny
puſtil ſvój prihod osnaniti? Pod
koliku podóbami je on ſvoje rojſtvu, ſvoje
shivlenje, ſvojo ſmèrt, ſvoje
gorivſtajenje, ſvojo zęrku, vſe Sakramente,
vſe ſkrivnóſti naſhe ſvęte vęre napręj
poſtavil, pręjdèn ſe je on ſam
perkasal, inu ſkusi ſvoje laſtne vuſta
govoril?

On bo na konzi tęh dnęv ſpęt priſhàl
ta ſvęjti ſódit. Od tęga ny ſamú on ſam
ozhithu govóril, takú de ne móremo
zviblati, ampak Preróki ſo letó naprej


[Stran 33]
19

pravili, Apoſtelni ſo osnanuvali inu
ny Pridigarja, ne vuzhenika, ne enih
kerſhanſkih buku , de bi od tęga ne
govorili. Ny lę en ſam Angel, ne en
ſam Elias, ne en ſam Joannes Kerſtnik,
ampak je vezh Eliasov, vezh
Joannesov, inu pride vezh Angelov enu sa
drugim, katęri ta prihod Jęsuſa
Kriſtuſa osnanujejo. Pole jeſt poſhlem
mojga Angela.

Tudi jeſt ſim unp Nedęlo vam,
moji Farmani letó osnanuval, inu aku
ſim lih veliku od tęga govóril, ſe mi
sdy, kakor de bi vam ne bil ſkoraj
nizh povędal, toliku miſèl ſe meni od
letiga ſtraſhniga dnęva napręj poſtavi.
Ali jeſt puſtym vſe drugu
premiſhluvanje na ſtran, inu vam bóm danàs lę
to edinq poſlędno reſnizo pred ozhy
poſtavil, kaku bó gręſhnik v' tęj veliki
ſodbi pred zęlim ſvęjtam kakor kriv
obſójen, inu ferdamau. Pręjden
sazhnem, perpravimo ſe.

III. Dęjl.

Kadar bó vshę gręſhnik taku kakor
ſmo uni dan ſliſhali, pred zęlim


[Stran 34]
20

ſvęjtam previshan, de je kriv inu
dolshan, taku njemu drusiga napręj ne
ſtojí, kakor de bó on ſhe pred zęlim
ſvęjtam kakor kriv obſojen, inu
ferdaman. Inu tukaj ne zhakite Chriſtiani
moji, de bi vam jeſt popiſsal ta
ſèrditi obras tiga velikiga ſodnika, s'
katerim bo on to ſodbo zhes tę hudobne
isrękal. Kaku bi jeſt v' ſtani bil enu
takuſhnu popiſsvanje ſturiti? Kaj sa
eninu s'zhernimi oblaki prevlęzhenimu
nębu bóm jeſt njegovu kolnú zhelu
perglihal? Kaj sa enim bliſkam
njegove ognęne ozhy? Kaj sa enimu
riovenju ali eniga od vrozhinſke bolęsan
obdivjaniga lęva, ali eniga od velike
fortune buzhęzhiga morjá, ali eniga
groma, kir semlo ſtręſsa, bóm jeſt
ta ſhe nigdar saſliſhani glaſs njegove
ſhtime perglihal? Jeſt vam bóm tedaj
lę ſamú to povędal, kar ſmo od letę
ſtraſhne ſodbe v' ſvetim Evangęlji is
ſarmih vuſt naſhiga prihodniga Şodnika
prejęli, inu letó vam bóm k' vaſhimu
premiſhluvanju zhęs puſtil.

Pèrvizh ſe bó tedaj s' enim priasnim
poględam naſh Jęsus h' tęm obernil,
kateri ſe bódo na njegovi dęſni ſtrani
v' zhaſtitlivih trumah vſtavleni sneſhli.


[Stran 35]
21

Priſhal je enkrat taiſtí zhaſs, o moji
lubi, jim poręzhe on, de vam
povèrnem to, kar ſte vy sa mene na
semli ſturili. Jeſt niſim nizh posabil:
Jeſt ſi ſpómnim na toiſtu oblazhilu,
s'katęrim ſte mene nasiga pokrili, jeſt
li ſpómnim na taiſti kruh, s' katerim
ſte mene lazhniga napaſli, na taiſti
korz vode, s' katęrim ſte mene
shęjniga napojili: tudi na toiſtu vaſhe
vſmilenu obyſkanje ſi ſpómnim, kadar ſim
bil bolan, ali v'jęzhi, na toiſtu
lubesnivu jęrpergvanje, kadar ſim kakor
popotni k' vam priſhal. Na vſe leto
niſim posabil. Prejmite sdaj vaſhe
plazhilu ſkusi leta ozhętovi shęgèn,
katęriga vam dam, v'letęj neismęrjeni
zhaſti, katęro ſim vam perpravil, v'
letęre zhes vſe ſręzhnih Nebęſsih, v'
katęre vaſs klizhem. Pridite vy
poshęgnani mojga Ozhęta, pridite inu
poſędite tó ſręzhnu krajlęſtvu, katęru
je vam perpravlenu od sazhętka tiga
ſvęjtá. O lubęsnive beſsęde mojga
vſmileniga Jęsuſa! Ali jih boſh ti k'meni
rekàl, o dobrotlivi Odreſhenik? ali
jih ti k'mojim lubim poſluſhavzam
poręzheſh? h'komu jih bóſh rękal? O
duſhe, katęre v' enim ſvętim boshjim
ſtrahi shivité, odprite veſselu vaſhe


[Stran 36]
22

ſerza, blagur vam bodi! Pole taku bó
shęgnan tá, katęri ſe Goſpóda bojí
( Pſ. 127.4. ) Kakú bote tudi vy na
ſpruti ta dan shęgnale, kęr ſte ſklenile ſe
saręſs k'Bogu obèrniti! Ah porezhete,
kaku ob pravim zhaſsi ſim jeſt toiſto
ſpovd opravila, kaku prav ſim jeſt
tóiſtu poſmęhvanje tih ſhpotlivzov
premagala, kaku prav ſim ſturila, de niſim
na ludy nlzh porajtala, kadar je bilu
tręba mojmu Bogu ſlushiti! takrat bóte
ſpósnali, kaj sa eno veliko ſręzho vam
tę ſgręvane ſolſę, to sdihvanje, tę is
lubęsni boshje ſturjene dobre dęla
perneſsó.

Ali o Bogu ſe vſmili, kaku na naglim
ſe gkaſs, beſsęde inu obras mojga
Odreſhenika preberne? On je vshę vuſs
ognen, inu plàmęni, inu ſtręle
gredo vún is njegovih ozhy, katęre
konzhanje osnanujejo. Sdaj ſe vùſs ſèrdit
h' tem obèrne, katęri s'trepetanjam inu
vſi prepadeni, inu s'groso napolnjeni
na njegovi Ięvi ſtrani ſtoję: Inu vy
neſręzhni, bó savpil on na nję
s'enogarmęzho ſhtimo, kaj dęlate vy tukaj,
otrozi tę hudobe? na enim taku lęjpim
krajlęſtvi nimate vy obeniga dęjla,
kęr ga ſamy niſte hotli imęti. Kaj


[Stran 37]
23

ſtojté vy ſhe pred mojmi ozhmy?
Poberíte ſe vy preklęti ſpred mene!
s'vami nimam, inu nózhem jeſt nizh
opravit imęti, vy poſode te jęse, jeſt
vaſs prekólnem, vy savershena derhal,
jeſt vaſs ferdamam, prozh s'vami na
vęzhnu od mene, prozh v' ta vęzhni
ogjin! Vſi Svetniki, inu Angeli ſe
bodo, k' boshji ſodbi perdrushili inu
rekli: Ti ſi pravizhen o Goſpod, inu
pravizhna je tvoja ſodba! ( Pſ. 118.
137.) Naj sginejo ti hudobni, naj
padejo kakor ſvinèz v' globozhino: v'
ogjin s'njimi! v'ta vęzhni ogjin! prav
ſe jim gody! Ti ſi pravizhen, o Goſpod,
inu pravizhna je tvoja ſodba.
Poberite ſe tedaj vy preklęti v' ta vęzhni
ogjin, katęri je perpravlen Hudizhu,
inu njegovim Angelam; Poberíte ſe,
inu neſsíte s' vami, o neſręzhni, to
tęsho letę klętve, katęra vaſs ima na
duſhi inu na telęſsi eno zelo
vezhnoſt neſręzhne ſturiti. Ali versíte
poprej ſhe enkrat, inu ta sadnikrat
vaſhe ozby na une ſręzhne trume,
kare s'enim zhaſtitlivim veſselam sa
Jęsuſam ſvojo pot v'Nebęſsa vsamejo.
Samerkate vy med temi tęiſte vaſhe
snànze, inu priatele, katęri ſo mógli
toliku zhaſsa vaſhe bolęzhe sbadanje,


[Stran 38]
24

poſmęhvanje, inu ozhitanje preneſti?
Si ſpomnite, kaku ſte jih vy
saſhpotovali, kęr ony vaſhim gerdim
exempelnam niſo hotli prav dati, ali vaſho
krivizo hvaliti? ali kęr ſo tę grenke
beſsede poterpeshlivu preneſli, s'
katerimi ſte jih vy morili? Lety ſo
ravnu tiiſti, katere ſte vy sa navumne,
sa norze dershali. Povejte sdaj, kdó
je prav imęl, vy, ali ony? O naſs
nevumne, porezhete vy ta zhaſs,
kakor ſtojí piſsanu v' bukvah tę
modroſti (Sap. 5,4, 5.) o naſs nevumne! my
ſmo njih shivlenje sa eno noróſt
dershali, inu njih konez bres zhaſty:
Pole! kaku ſo ony sdaj med boshje
otroke ſhtęti, inu njih dęjl je med
Svetniki! Sadoſti je sdaj, sadoſti je!
pojdite kje doli v'Pekel leto vaſho
nevumnoſt na vęzhnu objokat. Inu
tukaj ſe bó s'grosovitnim hruſhanjam ta
peklęnſki bręsèn odperl, ta semla ſe
bó kakor na dvoje ràspózhila, inu vſo
leto bres ſhtivila veliko trumo tih
neſręzhnih v' ſę poshèrla, tęk tih zhaſsov
ſe bó vſtavil, inu ſhtivilu tiga zhaſsa
bó nęhalu, inu vęzhnoſt ſe bó sazhęla.
Inu lety, pravi ta ſvęti Evangęlium,
pojdejo v'tô vęzhnu terplęnje, ti
pravizhni pak v'vęzhau shivlenje.


[Stran 39]
25

Takuſhen, o Chriſtjani, bó ta
ſtraſhni konèz letiga grosovitniga
dnęva. Kaj ſe vam sdy? Jeſst vam
danas pred vaſhe ozhy shęgèn inu
klętu poſtavim (Deut. 11, 26.) obóje vam
na povęle mojga Bogá v' roke inu v'
vaſho oblaſt dam. Sberíte ſi, katęru
hozhete. Lę ſamú vaſs opominjam,
de bóte shęgèn doſęgli, aku bóte po
sapovdi poſtave boshje shivęli, inu
pokórni njegovimu ſvętimu povęlu.
Aku pak hózhete po vaſhih ſpazhenih
shelah shivęti, po navukih tiga ſvęjtá,
po vaſhim hudóbnim nagnenji, taku
bóte bres vſiga zvibla klętu sadobili.
Katęru is tęh dveh ſi vy svólite? Ene
ſrędne pôti ny. Pomiſlite,
inu sberíte. Amen.


[Stran 40]
26

Pridiga
Na
III. Nedęlo v Advęnti.
Od ſmerti gręshnika. Is Laſhkiga.*

Ego vox clamantis in desérto,
dirigite viam Domini.

Jeſt ſim en glaſs tiga vpiozhiga v'
puſhavi: Poravnajte pôt tiga Goſpóda. Joan.
I. 23.

T

a vpiozhi glaſs v' puſhavi ſe je
nękàdaj taiſti Joannes ſam imenuval,
kateri je ſèrza tih ludy h'timu velikimu
prihodu tiga oblubleniga Odreſhenika
perpravlal. Sato jih je on tudi bres
prenehanja h' pokori opominjal, inu
doſtikrat taku omęzhil, de ſo ſvoje
gręhe ozhitnu ſposnali, inu od
njega ſe v' Jordani kàrſtiti puſtili.

Ta vpiózhi glaſs dan danaſhni ſo
Pridgarji inu Paſtirji teh duſh, katęrih
dolshnoſt je slaſti sdaj v'Adventnim

2

[Stran 41]
27

zhaſsi Chriſtjanam tę nar imenitniſhi
reſnize tę vęre napręj neſti, inu njih
ſerza v' glihi vishi h'pokori omezhiti,
de le taku tudi ony perpravio to
rojſtvu Jesuſa Chriſtuſa po vręjdnoſti
obhajati, inu njega v' ſvoje ſerzę
prejęti. H'tęmu zyl inu konzu ſim vam
ſkusi tę perve dvę Adventne Nedęle
to ojſtro ſodo bóshjo naprej nęſsel,
danàs pak vam morem enu nizh majn
ſtraſhnu govorjenje, namtezh od ſmerti
tiga gręſhnika dershati, katęri v'ſvoji
nepokori vmerjé. Vy bote s'groso
vidili, kaj sa en konz vam napręj
ſtoji, aku ſe ne bote per zajti
ſpokorili. Vy bote ſposnali, kaku
objokanja vręjdèn je en gręſhnik na ſvóji
ſmèrtni poſteli. Pręjden letó
saſliſhite, perpravite ſe

I. Premiſhluvanje.

Ta ſmert, kakor vſi ſposnajo, je
to nar grenkęjſhi, kar more en
zhlovek poshręti, inu zhe ſhe ti
pravizhni perv blishanji tęiſte trepęzhejo,
kaku ſe bo gręſhnikam godilu? Ta
Prerok Isaias pride noter h'timu
bolnimu Krajlu Ezechiu, inu ga taku ogo-


[Stran 42]
28

vory: Leto pravi Goſpod, ſpravi v'
ordengo tvojo hiſho, sakaj ti boſh
vmeri, inu ne boſh vezh shivel (Isai.
38. I.) Per letęh beſsędah ſe ta Krajl
k'sydu oberne, sazhne moliti inu
ſilnu jokati. Taku en brumni; kaku bo
enu taku osnanilu en gręſhnik
gorivsęl? On leshy tam na poſteli ſvoje
bolezhine, inu ta ſmert mu taku
rekozh sa vratam ſedy. Kaj dęlate vy
okuli njega ſtojęzhi, priateli, snanzi,
shlahta, sakaj ne greſte po
Spovednika? Bolnik bo sdaj sdaj vmèrl.

Tihu pravio ony, inu s'roko
molzhati velęvajo; tihu, de ta bolni ne
ſliſhi. Kaj to pomęjni, ſe jim
odgovory, taku tedaj bolnik ne vęj, de
s'njim taku nevarnu ſtojí? Vy ga
bote tedaj puſtili vmręti bres
Spovednika, bres ſpovdi, ali ſe to pravi
njega lubiti, de ga taku nevędama
v'Pekel poſhlete? Ah kdo mu hozhe
povedati? Eden pravi jeſt ne, ta drugi
jeſt ne: noter de ſe k'ſręzhi en
Spovednik najde, katęri mu pozhaſsi to
nevarnoſt povę, v'katęri ſe snajde.
Taku teshku je sa eniga gręſhnika lę
ſliſhati, de ima ſkoraj vmręti, taku


[Stran 43]
29

teshku je sa njega ſe v'boshjo volo
podati, katęra ga k'ſmèrti obſodi!

Ali naj ſe to ſhe taku s'lępo
manięro saſtopit da, kakor hitru ta
neſręzhni bolnik sa ręſs verjęti sazhne,
de bo vmerl, taku sazhnó njegove
miſli ſamę od ſebe ena zhes to drugo
na njega planiti, glih kakor tam tę
hude poſhte, katęre ſo Jobu njegovo
neſręzho osnanuvale.

To pervo poſhto je Jobu en pót
pernęſsel s'temi beſsędami; kadar ſo
tvoji voli orali, inu tvoje oſlize
sraven njih ſe paſle, ſo Sabearji naſhi
ſovraſhniki priſhli, ſo vſe prozh
vsęli, inu tvoje hlapze s'mezham pobyli,
inu ſam jeſt ſim vſhal, de ſim leto
tebi povedal. Dokler je leta pôt ſhe
govoril, je priſhal en drugi vùſs
oſtraſhen s'to poſhto: En velik ogjin je od
Nęba med tvoje ovzę padel, inu je
nję vſę inu paſtirje poshgal inu
pozęral, jeſt ſam ſim vbęjshal, de lęto
tebi povęm. Dokler je pak tudi leta
ſhe govoril, je priſhal en tretji, s'to
poſhto. Chaldæarji ſo tvoje kamęle
po ſili prozh odgnali, inu tvoje hlapze
s'mezham pomorili. Tudi leta ſhe ny


[Stran 44]
30

bil sgovoril, je vshę ta zheterti
priſhal s' to shaloſtuo poſhto: Kadar ſo
tvoji ſynovi inu hzhęre per timu nar
ſtariſhimu bratu dobre vole bily,
pyli, inu jędli, je en ſtraſhan vihar
vſtal, je hiſho na ſhtirih voglih taku
ſtręſsel, de je na kup padla, inu vſe
tvoje otroke pobyla. Kaj pravi Job
na vſe leto: Nag ſim od telęſsa moje
matere priſhal, nag pojdem ſpęt od
tod, Goſpod je dal, Goſpod je vsęl,
naj bo imę tiga Goſpoda zheſhenu!
(Job. I, 14.)

Taku na naglim pridejo ena sa
drugo tę shaloſtne miſli zhes bolnika,
katere njemu ſmert inu sgubo vſęh
lubih rezhy osnanujejo. Inu Isto je
sdaj njegovu edynu opravilu, kadar
mu ſpovednik napręj neſse, de ſe ima
na rajsho perpraviti, de bo vmerl. Ali
sraven mu pridejo ſhe drugi na glavo;
eden pravi: komu boſh ti tvoje blagu
saſhafal, sakaj ti boſh vmęrl! ta drugi
pravi: kaku boſh tvoje otroke
ràsglihal, kdo bo sa dom, koliko ſlęjdnimu
voliſh, sakaj ti bosh blesi vmerl.
Shena prjde: Lubi moj mosh, ali ne boſh
na mene nizh ſpomnil? pomiſli kaj
ſim k'hiſhi perneſla, ali pojdem shiva


[Stran 45]
31

v' sęmlo, sapuſti meni vſaj toliku, de
bom mogla poſhtenu shivęti, sakaj ti
boſh teshku gori priſhal. Inu sdaj
pridejo ſhe drugi snanzi, priateli,
ſhlahta, ali vli mu s' objokanimi ozhmy,
aku lih molzhę osnanujejo: Ti boſh
vmerl, inu ne boſh vezh shivel,

Ta ſpovednik njega, napravla, de
ſe imá v'boshjo volo podati, inu
rezhi: Naj bo ime, tiga Goſpoda
zheſhenu. Ali kakú ſe bo leta bolnik v
boshjo volo podál, katęri je bil per
vſaki neſręzhi navajen Ię klęti, rotiti inu
preklinjati zhudi de ſe semla ny
odperla? Ah sakaj morem jeſt ravnu
sdaj vmręti? Ah moji lubi otrozi, kdo
bo sdaj sa vaſs ſkerbel! O Bog ti ſi
me sapuſtil! ti bi ja snal meni ſpęt
sdravje dati, aku bi ti hotel, ali ti ſi
na mene posabil, inu smano je vún.
Pak sakaj bi jeſt imel vmręti, jeſt ſhe
nozhem vmręti. Inu tedaj sazhne
oterpniga ſerza biti, inu ne poſluſha
vezh obeniga opominjanja. Tedaj ga
ſhe lę po beſsedah tiga Kronaniga
Preroka bolezhine inu britkoſti tiga pekla
obdadó, inu ta mertvaſbki pót na
njega zhęli nam letę peklęnſke britkoſti
lę prevezh na snanje da. Tedaj


[Stran 46]
32

ſe ta ſkuſhnjavez tudi ne mudy, inu
mu sdaj zaglive miſli, sdaj enu
ſerbęshnu vupanje ſhe eniga dalſhiga
shivlenja noter dajé, sdaj ga na to
popręjſhnu v'gręhih vshitu veſsele
ſpomni, inu mu nove shelę obudy. Kaj
ſe more na eno tazhaſs perſileno ſpovd
dershati? ali na eno gręvingo, katęra
drusiga ny, kakor en prasni is gojsda
nasaj odgovorjeni glaſs, sa katęru ſerzę
nizh ne vęj? zhe mu ta
ſpovednik h' troſhtu Nebęſsa obęta, inu
kashe, de ima lę kje gori ſvoje ſerzę
oberniti, de bo tam gori njegovu
ſtanuvanje, taku ſo taki troſbti lę sa tę
pravizhne, katęri ſo ſe tukaj terdnu
vojſkovali, inu imajo sdaj enu
pametnu vupanje, de bodo krono tę
pravize doſęgli. Ali letiga greſhniga
bolnika, katęri ny vſe ſvoje shive dny
prave lubęsni imel, sdaj v'ſmerti
tudi vupanje sapuſha.

II. Premiſhluvanje.

Inu kaj sa enu vupanje bi tudi
en hinavez ali gręſhnik imel, pravi
Job, de bi Bog njega duſho odtęl?
ali bo on njega vjpitje vſliſhal, kadar


[Stran 47]
33

bo britkoſt zhes njega priſhla? Ah sa
greſhnika pravi S. Hyeronimus ny
obeniga reſhenja, sakaj Goſpod ne bo na
dan tiga maſhuvanja vezh njegove
proshne gori vsęl. Ali ta ſpovednik
ga ſhe vſelej opominja: Proſsi sa
odpuſhanje tvojih gręhov, moj lubi brat,
poglej tvojga krishaniga Jęsuſa, klizhi
na Boga tiga vſmilenja. Kaku ſe ti
podſtopiſh proſsiti, ga vſtavi ſpęt en
S. Hyeronimus , kaku ſe ti podſtopiſh
proſsiti sdaj v' nadlogi tęga,
katęriga ſi v' tvojih dobrih, dnęh sanizhoval?
Ah moj Bog, móli dalej ta ſpovednik
v'imęni tę Zęrkve, vſmili ſe o Goſpod
zhes njegovu sdihvanje, zhes njegove
ſolsę! Ja, odgovory en S. Auguſhtin,
aku bi leto sdihvanje, letę ſolsę is
eniga sgręvaniga ſerza priſhlé; ali to ny
is pokore, ampak lę sa volo blishne
ſmerti; sakaj greſhniki, pravi ta
vuzheni Salvianus, ſo perpravleni poprej
shivęti, kakor greſhiti nęhati, inu ho,
zhio rajſhi s'ſvojmi gręhi vred
pokopani biti. Ony ſposnajo ſamy, kakú
nevręjdne ſo njih ſolsę, de bi bile sdaj
gori vsęte. Taku bo tedaj, ſo beſsęde
S. Piſma, ta hudobni Gojpoda proſsil,
ali on nebo od njega miloſti prejel.
(2. Mach. 9. 13.)


[Stran 48]
34

Ali o ſtrah inn grosa! Kaj
sagledam jeſt okuli tiga vmęrajozhiga
greſhnika, kaj vidi on ſam s'ſvojirn ozbmy?
kaj sa ena derhal nesnanih poſhaſt
napolni ta hram, v' katęrim en leshy,
mu ſe okuli njega poſtele vſtavi? To
shugnje tiga ſerditiga Ştvarnika,
katęru je on ſhe timu bratovſkimu
vhyavzu Cajnu ſturil, ſe sdaj ſpolni: tvoj
gręh bo sdajzi pred durmi. Kumaj ſe
snaminje tę ſmerti saſliſhi, ſe pred
durmi kamre tiga bolnika vſe njega
hudobie inu pregręhe v kupa ſpravio,
de bi ſe na enkrat njemu v'tej nar
ſtraſhnęjſhi podobi perkasale.
Tukaj saględa on ſvoje ſhentuvanje, inu
preklinuvanje kakor eno ſtraſhno v'
verſto vſtavleno' vojſko tih
ſovrashnikov, tukaj vidi kakor gerde
poſhaſti ſvoje posręſhnoſti, inu pyanoſti,
tukaj kakôr oſtudne sverine ſvoje
nezhiſtoſti, inu nagnuſsobe, tukaj ſe ſhe
ena gerſhi, ſtraſhliviſhi poſhaſt,
namrezh tigaiſtiga gręha, perkashe,
katęriga ni ſmęl ne Pridigar na kanzelni,
ne ſpovednik per ſpovedi imenuvati,
sa katęriga ſam ti, o hudobuik, vęjſh,
inu le zhudiſh, de te je semla taku
dolgu noſsila! tukaj ſe tvoje ponozhne
nagnuſsobe, katęre ſo kumaj tàmmę


[Stran 49]
35

pokrile, pokashejo, inu o vęzhni Bog, kaj
sa en ſtrah inu trepetanje, kaj sa ena
grosa inu zagovitnoſt na enkrat tiga
vmęrajózhiga popadejo! On vidi sdaj
vſe to hudu, kar je ſturil, on je
previshan, njegova laſtna vęjſt ga ozhitnu
toshi, ta kry tih ſkusi njega
ferdamanih vpie na maſhvanje, ta sguba tih
od njega sapelanih klizhe na
ſhtrafingo, te lashnive hynavſke ſpovedi,
njegova nevtólashena jęsa inu ſovràthtvu,
njegove nevręjdne obhayla, ta
ognuſsena inu potàptana kry Jesuſa Kriſtuſa,
ti neſpodobnu prejęti Sakramenti, vſe
klizhe na maſhuvanje, vſe ga vshę
popręj ferdama, inu mu sdaj
s'grosovitno ſilo njegovo nefręzhno duſho is
perſs vùn terga. On pogledâ ſhe
enkrat ſtraſhnu tę okuli ſtojęzhe,
ſtrepęzhe, syne ta sadnikràt, inu puſty
ſvojo duſho v'narozhji ſvojih laſtnih
hudobij, inu pregręh! O ſtraſhni
konèz tiga hudubnika! o sagviſhnu huda,
inu zhes vſe huda je ſmert tiga
gręſhnika! Ali pomudinto ſe ſhe enu
koliku per njega ſmertni poſteli.

V'ſvojim shivlenji je ta hudobnîk
vshę taku delezh priſhal, de ſkoraj
ny vęruval ali ima on eno nevmer-


[Stran 50]
36

jozho duſho, ali je ena prava
isvelizhanſka vęra, ali je ena ſodba, ena
vęhnoſt, en Pèkel, enu Netu, en
Bog. Od tod je priſhlu, de je on
brumnoſt, inu tę bogabojezhe
sanizhoval, tę Duhóvne saſhpotuval,
andohti inu boshje ſlushbe sa
nepotrębne kvante dershal, inu satęgavolo ſe
od tęhiſtih odtęgnil, inu rajſhi po
ſvojih potih inu gręſhnih luſhtih hodil. Sdaj
ga na enkrat ta vęra lę prevezh;
rasſvitly, on vęruje sdaj kakor ti
paklenſki Hudizhi, katęri tudi vęrujejo, inu
ſe tręſsejo. Strah tiga Goſpoda pride,
kakor ojſtre puſhize zhes njega, inu
njih ſerditoſt ſpyé po beſsędah S. Pitma
njegovo duſho vunkaj. Leta ſtrah
pokrie s' merslim pótam ta mertvaſhki
obras, leta ſpravi vun to sadnu
sdihvanje is tih ſeshganih shnablov, leta
napne ſhe lę prav tę vshę popręj
ſtraſhnu napęte perſsi. Ta Podoba
naſhiga Krishaniga Jęsuſa, katęra ſe
mu kuſhnit dà, pogmęra ſhe bol
njegovi ſtrah, ah leto je ta pild ali
veliku vezh to dęlu moje pregręhe,
katęri me pride previshat! Ta ſvęta
popotniza, katęra ſe mu perneſse, ah
ta je moj ſodnik, katęri me pride
ferdamat! To ſvętu olje, s'katęrim to


[Stran 51]
37

poſlednu masilu prejme, ta Maſhnik,
tę molitve, vſe ga ſhe s' vękſhi groso
obda, kęr ga na eno vęro ſpomni,
katera ga savershe. Letę ſo tę ſtraſhne
ſulze, katere ga do ſmerti ranio,
katere ga vmorę, inu njega ręvno
duſho vunkaj is telęſsa ſtergajo.

III. Premiſhluvanje.

Vy ſe tręſsete Kriſtiani per ſamim
popiſvanju ene take ſtraſhne ſmerti?
Sakaj ſe je rajſhi poprej, dokler je ſhe
zajt, ne varujete? My vam is
Evangęlia tę ozhitne beſsęde Jesuſa Kriſtuſa
nepręj néſsemo, de ga bote ta zhaſs
yſkali, pak ga ne bote neſhli, ampak
bote v” vaſhih grehih vmerli. (Joan. 8.)
My vam kakor Noe, ta zhaſs kadar
je ſvojo barko zimpral, pokora
osnanujemo, ali vy zhakate na boshjo
poterpeshlivoſt. (I. Petr. 3, 20.) On shuga
ludęm, de imajo od ſvojih hudoby
nęhati, de bo ſizer bosh je
maſhuvanje zhes nję priſhlu, ali on ne
preberne ene ſame duſhe; Ta barka raſse
k'eni ſilni velikoſti, on jim povę is
kaj sa eniga zyl inu konza jo je
njemu Bog zimprati vkasal; leta bo vaſhe


[Stran 52]
38

edynu perblishaliſhe, tukaj notri ſamú
bote tirau gmajn potopu vſhli, aku
bote sa odpuſhanje vaſhih grehov
proſsili. O, je ſhe zajt, pravio ludję, je
ſhe zait, Poglęjte, pravi dalej Noe, tę
sverine ſe vshę vkupej s-hajajo, inu
zèlú tę divje nar ſilniſhi svęri yſhejo
enu ohranenje notri, ne bodite vender
bol nevumni, kakor ta nevumna
shivina: ona ſe jęse eniga Bogà bojí, kakor
ſamy vidite, inu vy ga s' vaſhimi
hudobiami ſhe bol k'maſhuvanju drashite.
Sgręvajte ſe, potop bó sdajzi priſhal.
Ti oterpneni ludję poględajo na Nebu:
O je ſhe jaſnu, ſhe je zajt, boshja
poterpeshlivoſt je bres konza:
Obeden ſe ne gane, Noe ſe v'barko
vmakne, inu Bog jo od svunaj sàpré:
Nebu ſe s'zhermmi oblaki prevlęzhe,
ſtraſhne plohę inu lyaki pèrderó
doli, ta ſvęjt ſe potopy, inu vſi ludję
potonejo bres ene gnade inu miloſti.

O jeſt vbogi grèſhnik! ali bóm jeſt,
en nevręjdni ſlushabnik mojga Bogá, na
danaſhni dan per enimu Kriſtianſkimu
ſvęjtu vèzh vęre neſhàl, kakor Noe
per nękadajnimu? Na noge tedaj o
greſhniki! ta barka vaſhiga ohranenja
je vshę dodęlana. Jęsus Kriſtus ſam


[Stran 53]
39

jo je sa vaſhe ohranenje sdęlal.
Poglejte jo do kraja odperto v'tim
ſvętim Sakramenti tę pokóre! Tezíte, ah
tezíte, dokler je leta barka tiga
isvelizhanja odpèrta, ne trudite vezh
boshe poterpeshlivoſti, ne rezíte, de ſte
ſhe mlady de ſté sdravi, de ſo Nebeſsa
ſhe jaſne! Mladęnzhi, dękelze, moshję,
shenę, ſtari inu mladi poloshite, ah
poloshite doli vaſhe gręſhnu shivlenje,
ne zhakite vezh zajta, dokler vam ſam
vaſh nar lubesnivi Ozhe ta nar lępſhi
zajt h' pokori da; Naj vaſs leti prihodni
prasniki kakor ſnęg ozhiſhene,
s'gnado ſvetiga Duh9a, kakor nev eſte lepu
napravlene vidio. de bóte vręjdni
poſtali per obhajanji rojſtva vaſhiga
Isvęlizharja h'tim nebęſhkim Angelam
ſe perdrushiti, inu s'njim vred to
veſsęlo pęſem sàpęjti: Zhaſt bodi Bogu
na viſsokoſti, inu myr ludęm na
semli. Amen.


[Stran 54]
40

Pridiga
Na
IV. Nedęlo v' Advęnti.
homilia zhes XV. Poſtavo Evangęlia
S. Lukesha,

ali
Govorjenje od Pokóre.

Et venit in omnem regionem
Jordanis prœdicanis baptiſmum pœnitentiœ.

Inu on je priſhàl na vſe ſtrany okuli
Jordana, inu je osnanuval kârſt tę pokóre.
Luk. 3, 3.

Pokora je ta drugi kàrſt, kakor jo ta
danaſhni Evangęlium imęnuje, inu leta
kàrſt tę pokóre bi vam jeſt na boshje
povęle tudi osnanuvati imel; ali kęj
bom jeſt eno pravo podóbo, ali en
muſhter tę pokore neſhal, po katerim
bi ſe my dershati mogli? Meni ſe je
ſkusi leta tęjden kakor enimu
shęjnimu godilu, katęri ne najde eno kaplo
ſriſhne vode, de bi mogel ſvojo shę-


[Stran 55]
41

jo ogaſsiti, de ſi lih k' veliku tekozhim
vodam pride. Jeſt ſim tedaj miſlil,
de hozhem rajſhi h'ſtudenzu tę shive
vodn jiti, inu tam vunkaj sá ſe, inu
sa vaſs, Iubi Farmani, kolikur nam je
potręba, sajęti.

Ta ſtudenez tę shive vode ny
drugi, kakor beſsęda naſhiga Isvelizharja
Jęsuſa Chriſtuſa. Inu kaj sa eno
Iępſhi podóbo tę pokóre hozhem jeſt
yſkati kakor jo v' 15. Poſtavi S.
Lukesha samęrkano najdem? Naſh
vſmileni Odreſhenik nam je jo ſam na
leto visho ràsloshil, kakor jo bote
sdajzi v'tim pervim prémishluvanji od
beſsęde do beſsęde saſliſhali. Pręjden
sazhnem, perpravite ſe.

I.Premiſhluvanje.

En zhlovek je imel dva ſyna
(ſo beſsęde Jęsuſa Chriſtuſa) Inu ta
mlajſhi is njih je djal k'Ozhętu: Ozhe
daj meni ta dęjl blagá, katęri meni
ſliſhi. Inu on je njima to premoshenje
ràsdęjlil. Inu zhes malu dny, je ta
mlajſhi ſyn vſe vkup ſpravil, inu ſe je
v'eno dalno dèshelo podal, inu je tam


[Stran 56]
42

ſvoje premoshenje sapravl, ker je on
rasvusdanu shivel. Po tęm pak kęr je
bil on vſe sadjal, je ena velika
lakota v'tęjſti dèsheli vrtala, inu on je
ſhal pomankanje terpęti, inu on je
ſhàl inu ſe je dèrshal pèr enimu Purgarju
tejſte dèshele. Inu ta ga je poſlal na
ſvojo priſtavo ſvinję paſt, inu on je
shelel ſvój trębuh napólniti s'otróbmi,
katęre ſo ſvinję jedle, inu obedèn jih
ny njemu dal. On pak je ſam v' ſę
ſhàl, ina je djal: Kóliku najęmnikov
v' hiſhi mojga Ozhęta imajo obylnu
kruha, jeſt pak tukaj od lakote konèz
jemlem. Jeſt ſe hózhem vsdigniti,
inu k'mojmu Ozhętu jiti, inu
porezhem k'njemu: Ozhe, jeſt ſim grèſhil
v'Nebú inu pred tabo, inu jet niſim
vezh vręjdèn tvój ſyn imęnovan biti:
Şturi mene, kakor eniga tvoiih
najęmnikov. Inu on ſe ie vsdignil, inu je
priſhàl k' ſvojmu Ozhętu. Ker je pak
ſhe delezh prozh bil, ga je njegóv
Ozhe vidil, inu on ſe je njemu
v'ſerze vſmilil, inu je pèrtękèl, inu je
padel okoli njega vratú, inu ga je
kuſhnil. Şyn pak je djal k'njemu: Ozhe
jeſt ſim grèſhil v' Nebú, inu pred
tabo, inu jeſt niſim vrejdèn vezh tvój
ſyn imenován biti. Ozhe pak je rę-


[Stran 57]
43

kàl k' ſvojim hlapzam: Hitru pèrneſíte
tó narbólſhi oblazhilu, inu ga oblęzíte,
inu dajte njemu en pèrſtan na
njęgóvo rokó: Inu zhęvle na njegóve nogę.
Inu pèrpelíte enu pitanu tele, inu ga
sakolíte, inu my hózhemo jęſti, inu
dobre vole biti. Sàkaj letá mój ſyn
je bil mèrtú, inu je supet oshivel,
inu on je bil sgublén, inu je najden.
Inu ony ſo sazhęli dobre vóle biti.
Njegóv ſtariſhi ſyn pak je bil na póli,
inu kadar je priſhàl inu ſe k' hiſhi
pèrblishal, je on ſliſhal pęjtje, inu
pleſsajne: Inu on je eniga tih hlapzov
poklizal, inu je popraſhal, kaj bi letó
bilú, on pak je djal k' njemu: Tvój
brat je priſhál, inu tvój Ozhe je enu
pitanu tele saklal, kęr ga je ſpęt
sdraviga nasaj dobil. On je pak jęsèn
po-ſtai, inu ny hotèl nóter jiti. Tèdaj
je njegóv Ozhe vún ſhàl, inu ga je
sazhęl proſsiti. On pak je odgovoril,
inu je djal k'ſvojmu Ozhętu: Pole
tóliku lęjt jeſt tebi ſlushim, inu niſim
nikoli tvoje povele preſtópil, inu ti
mèni niſi nigdar lę eniga koslizha dal,
de bi jeſt s'mojmi priateli dobre
vóle bil. Kęr je pak letá tvoj ſyn,
katęri je ſvoje premoshenje s'kurbami
sapravil, priſhàl, ſi ti njemu enu pi-


[Stran 58]
44

tanu tele saklál. On pak je djal
k'njemu. Şyn, ti ſi vſelej pèr meni, inu
vſe tó moje je tvoje. Dobre vóle
pak biti, inu ſe veſsęlíti, ſe je
ſpodóbilu, sakaj letá tvój brat je bil mèrtú,
inu je supet oshivel; on je bil
sgublén, inu je najden.

Leta pergliha, Chriſtjani moji,
kakor ſini sdajzi od sazhętka rękal, imá
danàs nam sa en muſhter tę pokóre
biti, slaſti pak hózhemo my try
rezhy k' naſhimu podvuzhenju vùn vsęti.
Ta mlâjſhi ſyn, katęri ſe ſizer tudi ta
sgubleni ſyn imenuje, pomęjni naſs
vhoge gręſhnike, inu my bomo njega,
ali veliku vezh naſs pervizh v' tim
ſręzhnim ſtani premiſlili pręjden ſe
on od ſvojga ozhęta lózhi. Drugizh
hózhemo my njega inu s' njim vred
naſs ſamy ſebe v'tim ręvnim ſtani
premiſliti, v'katęrim ſe on po
sapuſhenim ozhęti snajde. Trętizh inu sadnizh
bomo my njega supet najdeniga, inu
v' ozhętovo gnado gori vsętiga
premiſlili, vſe kar je nar ból mogózhe ob
kratkim.


[Stran 59]
45

II. Premiſhluvanje.

Kdó ſe ſkusi tiga sgubleniga ſyna
saſtópi, ſim vam vshę povędal, de
ſmo namrezh my gręſhniki taiſti
sgubleni ſyn. Kdó ſe pak ſkusi tiga Ozhęta
saſtópi, od katęriga ſe ta sgubleni ſyn
lózhi, męjnim jeſt, de ſamy lohka
vganete, de obeden drugi, kakor naſh
vſmileni Nebęſhki Ozhe.

Poglęjmo sdaj, kaj je timu
Evangęlſkimu ſynu v'ſvojga Ozhęta hiſhi
mankalu. On je bil per enimu
bogatimu Ozhętu gori srejen, kęr ſo zelu
najęmniki obilnu kruha imęli,
shlahtnu oblazhilu je bilu njegova navadna
nóſha, en lubęsnivi ozhe je bil krona
tę hiſhe, inu njega vſmileni pogled je
bil vſtani tudi tó nar bol doli pobytu,
ſerzę ràsveſseliti. Ali ta porędni ſyn
je kruha ſit, ali kakor ſe pravi, od
kruha pyan ratal, inu od prevelike
ſręzhe vùſs oroamlen ſe hózhe od ſvojga
Ozhęta lozhiti, inu o ferbęshnoſt! on
pogęruje ſhe ta dęjl blaga od
premoshenja ſvojga Ozhęta! Kam, ah kam
hózheſh ti neſręzhni otrok od tvojga
Ozhęta prozii jiti? Kęj boſh ti taku


[Stran 60]
46

ſręzhen, taku varen, taku dobru
ſ-hranjen, kakor per tvojmu lubimu Ozhętu?

Chriſtjani vam ſe milu ſtury pèr
saſliſhanju letę Evangęlſke perglihe,
oberníte jo sdaj ſamy na ſę. Vy ſte
leta v'hiſhi ſvojga ozhęta gori srejeni
ſyn. Ta nàr bólſhi, ta nar bogatiſhi
Ozhe na semli inu na Nębi vaſs je
sdajzi po vaſhim rojſtvi v' narozhje tę
nar ſkerbnęjſhi matere podál, inu v'
ſhtivilu tvojih ęrbov sapiſsal, on vaſs
je kakor serklu ſvojga ozhęſsa lubil,
inu varuval, on vais je v'vaſhi
mladoſti s'mlękam tę nebęſhke modróſti
pital: inu potle od debelóſti tę semle,
inu od roſse tęh Nebęſs redil. On vaſs
je s'tim shlahtnim oblazhilam tę
nedolshnoſti oblęjkèl, on vaſs je po tęm
k' ſvoji mysi poſadil, inu tolikukrat
s' kruham tih Angelov napaſsel. S' eno
beſsędo vy ſte bily vtih ſhazov
njegovih otrók vshę tukaj na semli
dęjIęshni, ali o nehvaleshnoſt! vy ſte
s' tim sgublęnim ſynam tiga dobriga
ſiti poſtali, inu od vaſhiga nar
bólſhiga Ozhęta ſe lozhili, inu ſte ferbęshnu
vaſh dęjl od njega terjali, inu od
njęga ſe prozh podáli. Kam, ah kam ſte
hotli jiti vy neſrezhi? kam miſlite vy?


[Stran 61]
47

kej bóte eniga bólſhiga, eniga bol
vſmleniga, eniga bol dobrotliviga Ozhęta
neſhli?

III. Premiſhluvanje.

Ta sgubleni ſyn je zhes malu dny
vſe vkup ſpravil, inu ſe je v eno dalno
dèshelo podál, inu je tam ſvoje
pretnoshenje sapravil, ker je on
ràsvusdanu shivel. Ti islagarji ſvętiga
Piſma saſtopio ſkusi to dalno deshęlo enu
gręſhnu, malopridnu shivlenje, ſkusi
katęru ſe eden vſelej delezh prozh od
Bogá podá.

Ne drugazhi kakor ta sgubleni ſyn
ſte ſe tudi vy od vaſhiga Ozhęta prozh
v'eno dalno deshęlo podali, inu ſte
tamkaj vaſhe premoshenje ſkusi enu
ràsvusdanu shivlenje sapravili. Sakaj
kęj je ta Ięjpi gvantez tę nedolshnosti,
kej ſo ti shlahtni darovi ſętiga Duha,
kęj je ta ſhaz gnade boshje, s'katęro
je bila vaſha duſha kakor ena
nebęſhka Firſhtina ozirana?

Ali o ſtraſhna nadloga! ena
velika lakota perpravi tiga neſręzhniga ſy-


[Stran 62]
48

na v' to nar ſtraſhnęjſhi pomankanje
taku, de je perſilen zelú otrobe s'to
shivino jęſti, katęro je paſel, inu ſhe
teh sadoſti nima, de bi ſvoj lazhen
shelodèz napolnil.

Ali ſe je vam, o gręſhniki kaj bol
godilu, kar ſte vy vaſhiga
Nebeſhkiga Ozhęta sapuſtili? Enu ſtraſhnu
pomankanje nebęſhkih troſhtov je zhes
vaſs priſhlu, vſe pravizhnu veſsele je is
vaſhiga ſerza sginilu, vy ſte
nadloge vaſhiga ſtanu kakor ti ferdamani
terpęli, bres eniga notrajuiga veſsela, bres
eniga saſlushenja pèr Bogu, vy ſte s'to
nevumno shivino v' blati tęh pregręh
ſevalali vy ſte zhe dalej globokęjſhi
sabredli, inu zhe dalej bol od vaſhiga
dobrotliviga Ozhęta prozh saſhli. Vſe
opominjanje, vſe pergovarjanje vaſs
ny moglu noter do sdaj is bresna tęh
pregręh vùn ſkopati, inu vaſs k'
vaſhimu Ozhętu supet nasaj perpelati.

Ah Bóg hotel de bi vy tudi,
kakor ta sgubleni ſyn, ſamy vſę ſhli,
inu rekli: Jeſt ſe hozhem vsdigniti,
inu k'mojmu Ozhętu jiti, inu
porezhem k'njemu: Ozhe jeſt ſim gre


[Stran 63]
49

ſhil v' Nebu inu pred tabo, inu niſim
vezh vręjden tvoj ſyn imenovan biti.

Vender pak ali vam ne ſturym,
krivize, lubi poſluſhavzi, zhe vaſs jeſt
eniga taku oterpniga ſerzá dershym,
de bi ſe vy tudi ne mogli vsdigniti,
inu k' vaſhimu dobrotlivimu Ozhętu
nasaj podati. Na noge tedaj o
gręſhniki, vy sgublene duſhe, vsdigpite ſe,
pojdite k'vaſhimu Ozhętu, inu rezite:
Ozhe my ſmo greſhili v'Nebu, inu
pred tabo, inu niſmo vezh vręjdni
tvoji otrozi imenovani biti, dershi naſs
lę kakor tvoje nevręjdne hlapze!

III. Premiſhluvanje.

Inu o miloſt neisrezhena tiga
dobrotliviga Ozhęta! kumaj
saględa on ſvoje sgublenu dęte od
delezh, ſe mu toiſtu vshę v' ſerze
vſmili, mu pertezhe na pruti, mu pade
okuli vratu, ga kuſhne, inu na eno
ſamo beſsędo: Ozhe jeſt ſim greſhil,
ga on ſpęt sa ſyna gori vsame, ga to
nar bolſhi oblazhilu oblęze, mu dęne
sa eno saſtavo tę lubęsni en perſtan
na roke, inu puſty od prevelikiga
veſsela eno veliko goſtario napraviti.


[Stran 64]
50

Kdo ne ſposna na letęh snaminjah,
to vſe lubęsni polnu ſerzę naſhiga
Nebęſhkiga Ozhęta? Ah ne enkrat,
ampak morebiti vęzhkrat naſs je on
po naſhim pregreſhenji supet v'gnado
gori vsęl! Ja zhe je bila vękſhi naſha
hudoba inu nehvaleshnoſt, bol ozhitnu
je on ſvoje vſmilenje nad nami ſkasal.
On je ſvoje Nebęſsa k' nam nagnil, je
zelu med nami ſvoje prebivaliſhe vsęl,
inu ta thron ali ſędesh ſvojih gnad
tukaj per naſs poſtavil, de je ſlęhernimu
is naſs vſaki dan perpuſhenu h' thronu
tę gnade ſe blishati. Kadar ſkusi
njega pomozh miſlimo, k'njemu ſe
nasaj podati, nam on lubesnivu na
pruti pertezhe, ſtęgne obę roke pruti
nam, naſs zartanu objame, inu
kuſhne, inu ene zęle Nebęſsa ſe zhes
naſhe prebernenje veſselę, vezh kakor
zhes devęt inu devętdeſsęt pravizhnih.
Kdo je tebi enaki o Nebeſhki Ozhe?
Kdo je taku vſmilen, kakor ti?

Ali bomo pak my leto tvoje
vſmilenje ſhe dalej trudili, o dobrotlivi
Ozhe? ali ne bo riaſhe shivlenje
drusiga, kakor de bi vędnu padali, inu
supet vſtajali, od tebe prozh vhajali,
inu supet h'tebi ſe nasaj vrazhuvali?


[Stran 65]
51

Tó bódi delezh od naſs! kakor
dolgukoli snaſh ti sanaſhati, ne ſmęmo my
vender s' tvojim sanaſhanjam s'
tvojim odpuſhanjam inu vſmilenjam ſi
norzhuvati: ta męra naſhih gręhov ſe sna
enkrat napolniti, inu zhe bomo po
prejetim ſposnanji tę reſnize
radovolnu greſhili taku sa gręhe obeni oſſer
vezh ne oſtane, kakor naſs tvoj
Apoſtel S. Pavl sagviſha, ampak enu
ſtraſhnu zhakanje tę ſodbe, inu enu
ognęnu maſhuvanje, katęru bo naſs,
kakor tvoje ſovrashnike posherlu. Inu
takrat bomo my ſposnali, kaku
grosovitnu je v'rokę tiga shiviga Bogá
paſti. (Hebr. 10, 26 , 27, 31.)
Amen.


[Stran 66]
52

Pridiga
Na
Nedęlo med boshizhnimi Prasniki.
Od sposnanja Jęsuſa Chriſtuſa.
Preſtavlena is Franzóſkiga jesika. *

Ertant Joſeph & Maria Mater
Jesu mirantes ſutper his, quœ
dicebantur de illo.

Joseph, inu Jęsuſova Mati Maria ſta
ſe zhudila zhes to, kar je bilu od njega
govorjeni! Luk. 2, 33.

Kolikajn vezh ſe Jęsus Chriſtus
premſhluje, tolikajn vezh zhudeshov ſe
v'njemu najde. Njegóvu ſpozhetje,
Rojſtvu, ſmert, njegov Evangęlium,
prava Vęra, inu ſkrivnoſti ſo bilę od
sazhętka tiga ſvęjtá vupanje tih
Patriarhov, enu zhudu tih Prerokov, en
tróſht tih pravizhnih, en ſhaz tę semle,

3

[Stran 67]
53

ena ſręzha vſiga volniga ſvęjta. Sató
ny zhudu, de je Maria ta prezhiſta
Diviza, katęri ſo bilę tę vęzhne
ſkrivnoſti Boshje previdnoſti bol snane,
kakor vſaki drugi ſtvari, zhe dalej bol
samaknena bd zhuda, kakor jih je
vidila na ſvojim boshjim Şynu ſe ſpolniti.

Tó, kar ſe je pak sa ręſs zhuditi,
je, de vękſhi dęjl tęh, katęri prâvio,
de v' Jęsuſa Chriſtuſa vęrujejo, njega
kumaj posnajo, de ſi doſti Chriſtianov
taku malu muje persadęne tę ſhaze
nebęſhke modroſti yſkati, katęri ſe v'
Chriſtuſu najdęjo, de ſe zelú taki
najdejo, katęri ſhe ne snajo tih pèrvih,
ſhtukov kerſhanſkiga navuka, inu ſe
ne ſramujejo ſamy ſposnati, de ſo
letę rezhy vshę posabili, de ſi ſo lih
v' drugih rezhęh ſilnu snajdeni inu
premedeni.

Kaku ſe leto sgody? Ali more
eden morebiti vuzhen, inu v' bukvih
ſhtudiran biti, zhe hozhe Jęsuſa
Chriſtuſa posnati? Kratku nikar moji lubi
poſluſhavzi. Kadar je Şyn boshji
zhlovek poſtal, ſe je on vſim ludęm viditi,
inu ſposnati dal, tudi tim nar ból,
nevumnim, inu preproſtim, inu jih je


[Stran 68]
54

v' ſtan poſtavil, kakor hitru ſo od vęre
ras ſvitleni, de ga snajo ſposnati, inu
s' njim ſe isnaniti. Ali more en
Chriſtian posabiti, kaj ſo ga njegovi
ſtariſhi, inu Paſtirji od Chriſtuſa
navuzhili? Po obeni vishi; sakaj ta ſvęta
vera mu leto bres prenęhanja pred
ozhy poſtavla. Inu zhes leto hozhem
jeſt danàs enu premishluvanje s' vami
dershati. Poſluſhajte s'potèrplęnjam.

I. Premiſhluvanje.

Oben taku nevumen zhlovek ſe na
ſvęjti ne najde, katęri bi ſvojih
ſtariſhov ne posnal. Zhe jih je kdó v'
ſvojih detęzhnih dneh sgubil, inu ſi
ne ſpomni vezh, de bi jih bil vidil,
taku jih vender is tega ſposná, kar je
ſliſhal od njih govoriti, inu praviti.
On vam bó vęjdil povędati: mój ozhe
je bil takiga ſtanú, on je taku shivel,
inu je takrat vmèrl. On bó vęjdil
govoriti od ſvoje shlahte, od
premoshenja, od praviz, od krivize, katęra
ſe je njim sgodila, od ſręzhe, katęro
ſo imęli, inu od tavshent rezhy,
katere ſo ſe sgodile, ſhe pręjden je bil
on na ſvęjti, kar on ny nikoli
s'ſvojmi ozhmy vidil, ampak je lę praviti


[Stran 69]
55

ſliſhal, inu ſi je vſe dobru samęrkal.
Puſtite, k' vam tiga nar ból abotniga
zhlovgka priti, inu povęjte mu! Eno
dobro poſhto, priatel: Ny sdavnaj,
kar je 40. mil od tód en bogat mosh
vmèrl, inu leta je tebe v'ſvojim
teſtamenti sa ęrba poſtavil od zęliga
ſvojga premoshenja; inu meni je gori
danu, de imam letó tebi povedati.
Pojdi tedaj, inu glej de bóſh tó
premóshenje v'roke dobil, kar- je tebi
puſhenu. Kaj bó letá, aku lih nevumni
zhlovek ſturil? De ſi lih on ne vęj,
kaj bi ſe imel pervizh vlotiti, ne bó
on ene minate sgubil, ſe bó podal na
męſtu, ker je ta bogati dobrotnik vmèrl,
inu bó k'malu vſe svęjdil, kar
njegovo ęrbſhino, inu to perſhono am
tizhe, katera je njemu to ęrbſhino
sapuſtila. Kadar bo potle damu priſhal,
bo vęjdil sheni, otrokam, ſoſędam inu
vſakimu vſe na tanku povędati.

Leta zhlovek tèdaj, de ſi lih
pravite, de sa volo ſvoje preproſhnoſti
ſkoraj ny zhlovek svunaj kerſtá,
katęriga je prejęl, ima vender pamet inu
saſtopnoſt, kadar je praſhanje od
eniga njegoviga posęmelſkiga dobizhka,
ali ſręzhe, inu kakú hozhete potle,


[Stran 70]
56

de bi on na enkrat patnet inu vum
sgubil, kadar bo eden s'njim od
Jęsuſa Chriſtuſa govoril, njega od
njegove vęre praſhal inu djal: Moj ſyn,
Jesus Chriſtus je ozhe tvoje duſhe,
on je Boshji Şyn, katęri |e zhlovek
poſtal. On je vezh kakor 30 lęjt na
semli shivel, de bi bil tebe to pot
navuzhil, katęro imaſh dershati? inu kadar
je vmèrl, je is lubęsni pruti tebi ſvoj
teſtament ſturil, inu tebe sa ęrba
poſtavil. To blagú, katęru je tebi
sàpuſtil vela vęzh, kakor vſi ſhazi tiga
ſvejtà. Ali je morebiti tręba eno
bólſhi glavo imęti, de bi eden saſtopil
inu samęrkal, kar naſs vuzhę od
shivlenja inu ſmèrti Chriſtuſove, kakor
kadar nam pravio od shivlenja inu
ſmerti naſhih ſtàriſhov, ali drugih
ludy, katęre niſmo nikoli posnali? Aku
bi Bóg ne bil zhlovek poſtal, ſposnam
jeſt ſam, de bi en bol perproſt
zhlovek ne mogel taku lohká eniga duhá
posnati, sakaj en sgol duh ſe ne
sapopade s'naſhimi pozhutki. Ali en
Bog s'naſhim męſsam obdán, katęri ſe
je perkasal med ludmy, inu je med
njimi prebival, katęriga ſo ludję
vidili, inu s'ſvojmi rokami njega ſe
dotaknili, katęri je s' njimi jędel, pyl,


[Stran 71]
57

inu govoril, katęri je s'ſvojmi vuſtmi
ta Evangęli pridigval, v'katęriga my
vęrujemo, katęri je tó vęro gori
perpravil, v' katęri shivimo, katęri je s'
ſvojo ſmertjo to vęzhnu shivlenje
saſlushil, katęriga ſe my tróſhtamo, inu
nam je s' ſvojmi exempelni inu
beſsędami to zęſto pokasal, po katęri
moremo hoditi, zhe ga hozhemo doſęzhi.
En Bog, katęri ſe jeponishal, inu nam
ſe taku ſposnati dal, ali ny on vſe ludi,
tudi tę nar bol abotne v'ſtan poſtavil,
de ga snajo taku rekozh, kakor
shiviga premiſliti, inu ſposnati?

Kadar ſe nam ta hiſtoria pravi od
rojſtva, od shivlenja, od zhudeshov,
od terplęnja, inu ſmerti tiga boshjiga
Isvelizharja, de je bil on ſpozhęt od
ſvętiga Duha, de je devęt męſzov v'
maternim telęſsi sapert bil, kakor en
drugi otrok, de je bil rojen v'eni
ſhtali od njega prezhiſte Matere Marie,
de je enu vbogu shivlenje pelal, de je
to ludſtvu sa njim tiſhalu noter
v'puſhavo, inu na gorrę njegovo boshjo
beſsędo poſluſhat; de ſo vſe shlaht
bolniki sa njim tekli, de bi bily od
njega osdravleni, de ſo ga Judje
vmolili na enim krishi, de je bilu njegovu


[Stran 72]
58

telu v' en grob poloshenu, is katęriga
je on ta trętji dan vùſs zhaſtitliv vun
priſhal, de je 40 dny pode pred
ozhmy ſvojih Jogrov v' Nebeſsa ſhàl, de
bo na konez tiga ſvejta ſpęt priſhal,
tę dobre inu tę hude ludy ſodit. Vſe
letę rezhy, kęr pod naſhe pozhutke
padejo, ſe nam lohka v'glavo
vtiſnejo, inu oſtanejo v'mushganih eniga
ſhe taku nevumniga zhlovęka.

Perſtavite h' tęmu, de ſi eno ręzh
tolkajn loshej samęrkamo, kolkajn
vezh naſs ara grę, ali nam je na njej
leshęzhe. Sdaj vaſs jeſt praſham, na
kaj sa eni ręzhi, nam je Vezh
leshęzhe, ali kaj naſs taku am gre, kakor
Jesus Chriſtus? Sa naſs je bil on rojen,
sa naſs je shivel, terpel, inu vmerl.
Kdo je na ſvęjti, de bi ne mogel po
vſej reſnizi rezhi, kakor S. Paul:
Jęsus Chriſtus me je lubil: inu leta
njegova lubęsen ga je vmorila! On ſe je
noter do mene ponishal, de bi mene
do ſebe povsdignil, on ſe je meni
enakima ſturil, de bi ieſt njemu enaki
poſtal. Vſa moja zhaſt ſtojí v'njegovi
ponishnoſti, njegovu vboshtvu je
moje bogaſtvu, njegove ſlaboſti ſo moja
mozh, njegovu terplęnje moj troſht,


[Stran 73]
59

njegova ſmert moje sdravje, inu
vupanje.

Jęsus je mene lubil: o kaku sladka
je leta beſsęda! Vſe, kar je on ſturil,
je sa mene ſturil. O neisrezhena
lubęsen! Jeſt bi mogel enu kamnatu ſerzę
imęti, aku bi per ſarnim saſliſhanji
letiga imęna v' mojim ſerzi eno
zartano lubęsen ne zhutil. Vtim zbaſsi
obudy njegova lubęsen mojo
hvalęshnoſt, leta hvalęshnoſt rody v' mojim
ſerzi lubęsen, inu moja lubęsen pruti
Jęsuſu Chriſtuſu obudy per meni en
ſvęti ſęrbiz vſe leto ſvéjditi, kar koli
njegovo zhes vſe zheſheno perſhono
am grę. Satoręj ſim ſkoraj neyoſhliv
tęm, katęri ſo to ſręzho imeli njega
viditi, inu ſliſhati, inu sa tęga volo
bi hotel rad vſe od kraja vęjditi, kar
je pozhęl, ſturil, inu govoril. O
kaku shelym tudi vſe tę kraje obhoditi,
katęri ſo bily od njegovih ſtopin
poſvezheni? Kaku andohtlivu bi hotel
vſe njegove ſtopine, inu vſaki nar
majnſhi ſlęd tęhiſtih kuſhniti, inu s'
mojmi ſolsami pomozhiti!

Taku samaknen gręm s'miſlio od
Bethlehemitarſke ſhtalize noter do


[Stran 74]
60

Kalvarie sa mojim Jſsuſam. Jeſt ſi ga
ſhe ſhiviga naprej poſtavim, kaku on
k'ludęm govory. Jeſt ſi njegovo
boshjo perſhono taku rekozh moji
pameti naprej ismalam. Vidim njegove
iiebęſhke ozhy, katere ſo s'enim
ſamim poględam gręſhnike prebernile,
njegove lubesnive vuſta, katere ſo s'
enim ſamnim dahnenjam Hudizhe
isgnala, peklęnſko mozh premagale,
Apoſtelne s' ſvętim Duham napolnile, s'
eno ſamo beſsędo morſke valove
vkrotile, bolęsni osdravile, mertve
obudile, tęiſte vuſta, katere ſo sa mene
govorile, molile, sdihvale, jeſt vidim
dalej tęiſte vſiga mogozhne rokę
mojga Isvelizharja, katęre ſo s' enim ſamim
dotikanjam te gobove ozhiſtile, tim
ſlępim pogled, tim mutaſtim beſsędo
dale, tę gluhe ſliſhati, inu hrome
hoditi ſturile, jeſt vidim tęiſte
isvelizhane nogę, katere ſo sa mojga
isvelizhanja volo tolkajn ſtopin ſturile;
katęre je Magdalena taku ſręzhna bila,
de jih je kuſhvala, inu s' ſvojmi
ſolsami pomozhila. Ja Chríſtjani moji
jeſt rezhem ſhe enkrat, vſe letę
kraje, koder je on hodil, bi hotel jeſt
is zęliga ſerza rad obhoditi, inu
vſako njegovo ſtopino, inu vſaki nar
majnſhi ſlęd tęhiſtih kuſhnizi.


[Stran 75]
61

Vſe leto je ręſs, inu ſe vender na
to ne miſli. Kaku nesnanu je to, de
en Chriſtjan na Jęsuſa Chriſtuſa ne
miſli, de posabi, inu ne vęj njegove
ſkrivnoſti, kęr mu v' tim zhatsi vſa
vunajna boshja ſlushba Jęsuſa Chriſtuſa
vędnu pred ozhy ſtavi, na njega bres
prenęhanja opomni, inu taku rekozh
perſili, de ga nikoli is ozhy ne sguby.

II. Premiſhluvanje.

Sakaj povęite mi Inbi Poſluſhavzi,
od koga le pridiguje, kdo ſe v'
Sakramentih prejme, ali v'miſel vsame,
v'zhiga imęni ſe moli? Kaj ne, de ſe
tukaj ediynu Jęsus Chriſtus v'miſel
vsame, inu prejme? Od letiga
Boshjiga Isvelizharja ſo vam vaſhi ſtariſhi
tę perve navuke dali, inu vaſhi
duhovni paſtirji vam ſhe dan danaſhni
v' kerſhanſkih navukih, v pridigah,
inu v'poſsębnim podvuzhenji govorę.
Jęsua Chriſtus vaſs v'ſvętim Kerſti
k'boshjim otrokam ſtury, per Firmi
s'ſvętim Duham napolni, v'pokori
vaſhe gręhe sbriſhe, v' obhajilih
s'ſvojim męſsam ſpisha, v' bolęsnih
potroſhta, v'porokah vaſh sakon poshęgna,


[Stran 76]
[76]

lę on vam bres prenehanja tę paſtirje
poſhila, katęri vaſs vuzhę, vishajo,
inu vam njegove gnade vun dęjlę.

Ti ſvęti Prasniki ſkusi lejtu nam
ſpęt drusiga kakor tę ſvęte ſkrivnoſti
naſhe vęre naprej ne neſsó.
Svęzhenza, Osnanenje Marie Divize,
Velki Petik, Velikanozh, Affertni dan,
ſvętu Tęlu, Boshizh, Novu Ięjtu, Ss.
tręh Krajlov dan, vſe nam zhlovęſhku
poſtajenje, Rojſtvu, terplęnje, ſmert,
gorivſtajenje, inu v' Nębuhojenje,
naſhiga Isvelizharja osnanuje.

Tudi Prasniki tih Svetnikov
boshjih, tih Apoſtelnov, kateri ſo
Chriſtuſove Zerkve grunt poſtavili, tih
Marternikov, katęri ſo sa Criſtuſovo vęro vmerli,
tih S. Shkofov, katęri ſo Chriſtuſovo
Zęrku regirali; tih Vuzhenikov, katęri
ſo naſs Chriſtuſove reſnize vuzhili,
s'eno beſsędo vſi prasniki tih isvolenih
boshjih, katęre kakor naſhe
pomozhnike per Chriſtuſu zhaſtimo, nam
Chriſtuſa napręj neſsó. Skusi njega naſhe
molitve sazhnemo, ſkusi njega jih
ſklęnemo, zelu krisha ne moremo
ſturiti, de bi njega ne imenuvali.

Zhe


[Stran 77]
[77]

Zhe ſi my tedaj s' enim hvalęshnim
ſerzam vędnu na njega ne ſpomnimo,
niſmo vręjdni Chriſtiani imenuvani
biti. Ali ti o Goſpod boſh tvojo
lubęsen v' naſhe ſerza vlyl, inu tedaj
bomo bres prenehanja na tebe miſlili.
Kadar ſe bomo s'vezhęr doli vlęgli,
ſi bomo ſpomnili na tvojo grenko
ſmert, kadar ſe bomo s' jutraj sbudili
bomo na tvoje gorivſtajenje smislili.
Kadar bomo jęd@i, ſi bomo ſpomnili
na to jęd, katęro ſi ti sa naſho duſho
perpravil, v' naſhim dęli bomo miſlili
na tvoj trud, inu terplenje, katęru ſi
is lubesni pruti nam preſtal. Ta
ſpomin na tvoje boshje beſsęde bo vſe
moje govorjenje kakor s'ſoljó tę
modroſti potręſsel; inu to imę Jęsus na
mojih shnablih bo kakor ena ſtrasha ali
vahta, super vſe pregręſhne beſsęde.
Leto preſladku imę v' mojim ſerzi
vtiſnenu, bo moje veſsele, moj troſht,
moje vupanje, sdaj v' shivlenji, inu
slaſti na moji ſmerti.
Amen.


[Stran 78]
64

Pridiga
Na
Nedęlo med Novim Lęjtam,
inu med Ss. tręm Krajli, inu na I.
Nedęlo po Ss. tręh Krajlih.

Od dolshnoſt tih Stariſhov
pruti ſvojim otrokam. *

Futurum eſt, ut Herodes quœrat
puerum ad perdendum eum.

Heródesh bo yſkal to dęte vmoriti. Matth.
2, 13.

Kumaj je rojen Jęsus Chriſtus, ga
vshę yſhejo ſovrashniki vmoriti. On
je rojen v'vaſhih ſerzih, moji Inbi
Farmani, vaſha brumnoſt, s' katero ſte
njega ſkusi letę Prasnike v' Sakramenti
tę lubęsni prejeli, je mene s' veſsęlam,
inu troſhtam napolnila. Ali męrkajte
dobru, de ſovrashiki vaſhe duſhe, ka-

4

[Stran 79]
65

tęri ſo tudi Chriſtuſovi ſovrashniki,
ne bodo yſkali njega notri v'vaſhi
duſhi vmoriti ſkusi sapelanje k' novim
gręham, katere ſte oblubili ne vezh
ſturiti. Zhujte tędaj v'molitvi, inu
varujte ſe gręſhnih perloshnoſt. V' tim
zhaſsi pak mi perpuſtite Ozhętje inu
Matere, de vam is perloshnoſti tiga
danaſhniga Evangelia sa volo vaſhih
otrok vaſhe nar imenitniſhi dolshnoſti
ràsloshym.

Kakot hitru ſe en otrok rody, inu
ga vy k' nam duhovnim paſtirjam
póſhlete , de njega ſkusi S. Kerſt v'
ſhtivilu tih boshih otrôk sapiſhemo, taku
nam pride doſtikrat, kadar vam to dęte
ſpęt isrozhimo, zhęs tę beſsęde:
Herodesh ho yſkal letó dęte vmoriti,
leta miſsel v' glavo: Ti vbogi otrok,
ti ſi sdaj zhiſt, kakor en Angel; Ali
Bogú ſe vſmili! aku boſh shivel,
taku bo zhes main lęjt, kadar k' pameti
prideſh, ta peklęnſki Herodesh tvojo
duſho yſkal, de bi jo vmoril. Jeſt
vshę previdim s'mojo poſębno shaloſtjo,
de ſe tvoji ſtariſhi ne bodo veliku am
vsęli, ampak ſhe s' Satanam potegnili,
inu njemu roko dershali, de bi te
popolnoma fęntali, Ozhętje, Matere po-

e


[Stran 80]
66

ſluſhajte! sakaj jeſt ſim perſilen vaſs
sa volo ſlabiga sadershanja vaſhih otrok
ojſtru poſvariti; sa vaſs je djanu, zhe
ſe ne pobolſhate.

I. Premiſhluvanje.

Ny obeniga med ludmy, kdór bi
ne vęjdèl, de je tá, kdór eniga
otroka na ſvęjt rody, dolshan tigaiſtiga
rediti, s' vſim potrębnim previditi, inu
po ſvojim ſtani gori srediti. Ali otrozi
imajo tudi eno duſho, inu satęga volo,
zhe ſo ſtariſhi dolshny sa telu njih otrok
ſkerbęti, kaj sa eno ſkerb bi mogli
ony ſhe lę sa duſho njih otrozhizhov
imeti, ker je leta bres konza
shlahtnęjſhi, kakôr telu? Zhe bi ſe tédaj en
tak na ſvęjti snajdel, katęri bi ſvojmu
detętu tiga potrębniga shivesha ne dal,
bi ſe on sa eno poſhaſt v' naturi
dershal. Kakú bómo sdaj eniga takiga
imenovali, katęri duſho ſvojih otrok
v'nęmar puſty, inu ſhe k'nję
pogublenji pomaga?

Ali ſe pak najdejo taki ozhętje,
inu matere, katęri bi bily kriví ene
take pregręhe? zhe ſe najdejo? O lu-


[Stran 81]
67

bi Chriſtjani moji! try krat jih je vezh
takih sanikernih ſtariſhov, kakor pak
ſkerbnih; leto ſe vidi, inu vſaki dan
s' rokami prime.

Otroke v'ſvoji vęri podvuzhiti,
kakú imajo Jęsuſa Chriſtuſa ſposnati;
timiſtim sa volo malopridniga nagnenja
inu sadershanja ſtrah dati, nję na dobro
pot tęh lęjpih zhędnoſt poſtaviti, inu
njim en dober exempel dati, to ſo
dolshnoſti tih ozhętov inu mater, od
katęrih dolshnoſi ſe jim ne móre ne
ena zherka doli puſtititi. Premislite
sdaj ſamy per ſebi, ali nimam
urshoha vękſhi dęjl ſtariſhov v'letęh
rezhęh hudú poſvariti.

Sakaj kakú ſo vaſhi otrozi gori
srejeni? Zhe jeſt po tem malopridnim
sadershanji v' zerkvi tih majnſhih
fantinov ſodim, taku niſo mogli ony med
Chriſtjani, tudi ne med ludmy, ampak
med shivino gori sraſti: Zhe ſodim po
tim nevgnanim sadershanji tih vękſhih
fantov inu deklęt, taku morem enu od
letęh rezhy ſkleniti: ali de ſo bily
malopridnu inu sanikernu gorisrejeni,
ali de nimajo sdaj zelu obeniga
ſtrahú od ſtariſhov, ali pak de hozhio per


[Stran 82]
68

vſim opominanji, per vſim ſvarjenji,
inu ſhtraſuvanji ſamy ſebe ſerbęshnu
pogubiti, inu de ſo od gnade Boshije
popolnoma sapuſheni. Sakaj povęjte
mi sa boshjo vólo, kaj bi miſlil eden
od nekaterih mladęnzhov, katęri ſo
blishej otrozhjih, kakor moshkih lejt,
inu ony vshę pyanzhvajo, inu ſo
loterniki, inu miſlio na pręſhuſhtvu,
inu ſo tatje nartomajn ſvojh ſtariſhov,
inu ſo golufi, inu dopernaſhajo
hudobije, katęre v' Nebu na maſhuvanje
vupijejo! O ſtariſhi inu matere, kęj
ſe'my snajdemo! Kaku ſte vy vaſhe
otroke v' tęj ſvęti isvelizhanſki vęri,
v'tęh Ięjpih zhędnoſtih tiga sadershanja
podvuzhili? Kęj je ta kruh, katęri
ima njih duſho rediti? kaj ſte jih vy
vezh, kakor krish dęlati, inu kje
ſlabu v'en dan Ozhenaſh, ali kakuſhno
drugo molituzo moliti navuzhili, bres
tega de bi jim bily kädaj k' ſerzu
govorili, kaku ſe imajo perzajti Bogá
bati, njegove ſvęte Sapovdi dershati,
dobri, brumni, bogabojęzhi biti? O
kaku lejpu bi bilu viditi med vami!
aku bi bil v' zhaſsi en Ozhe v' ſrędi
ſvojih otrok ſe doli vſędel, podobo
letega Krishaniga Jęsuſa v'roko vsęl,
inu taku k'ſvojïm otrokam govoriti


[Stran 83]
69

sazhęl: Pridite leſèm moji otrozhizhi,
pridite leſèm, poſhluſhajte inu poglęjte!
Leto ſo bukve tih Chriſtiànov, letę
bukve snajo ti nevumni ravnu taku,
kakôr ti nar bol vuzheni brati. V'
leteh bukvah bi jeſt hotèl, de bi ſe vy
navuzhili, kakú ſe imate med ſabo
lubiti, preneſti, inu s' poterplenjam mras,
vrozhino, lakoto, shęjo, vboshtvu
inu vſe ſorte nadloge preterpęti,
katęre bó Bogu dapadlu vam poſlati. V'
letęh bukvah bi jeſt hotel, de bi le vy
navuzhili krotkoſt, pohlęvnoſt,
smaſſnoſt, inu vſe tę druge zhędnoſti.

Poglejte Jęsuſa Chriſtuſa naſhiga
dobrotliviga Isvelizharja, kakú je on
is lubęsni pruti nam na krish perbyt.
Gręh ga je v'leta ſtan perpravil, v'
katerim ga vidite. Varujte ſe tedaj,
moji lubi otrozi, varujte ſe gręha,
inu bejshſte pred njim, kakor bi pred
eno hudo sveríno bęjshali, katęra bi
le pruti vam ſpęla, de bi vaſs posherla.
Varujte ſe prasne hvale,
nevoſhlivoſti, ali falſhie, opravlanja, kręga,
jęse, klętve, togote, inu maſhuvanja,
varujte ſe tatvíne, leshâ, gerdih
beſsedy, nepoſhteniga, nezhiſtiga
govorjenja, inu djanja. Jeſt vaſs lubim,


[Stran 84]
70

moji preſerzhni otrozhizhi, kakór
moje laſtnu sſhivlenje, inu lę sa vais
shivym jeſt; ali tavshenkrat bi vaſs hotel
rajſhi ſam v'grob neſti, kakôr viditi,
de bi vy lę en ſam ſmertni gręh
ſturili, sakaj en ſmertni gręh vmory
duſho, inu krisha Jęsuſa Chriſtuſa.

Akù bi ſe takú otrokam govorilu,
bi vaſs ony gviſhnu ſhe sa tavshent
rezhy sraven praſhali, inu vy bi
perloshnoſt imęli tęiſte od njih dolshnoſt,
inu vaſs ſamy ſebe podvuzhiti. Ali
od tebe, O moj Bog, ſe ne govory,
od vſęh drugih rezhy ſe s' otrozmi
ſtariſhi pogovarjajo. V' vękſhi dęjl
hiſhahſe to preſvętu imę Jęsus,
katęru bi imęli otrozi na jesiki imęti,
kakôr hitru shlabudrati sazhnó, ſkoraj
nikoli ne ſliſhi. Ja pręjden otrozi
tebe, o moj Bog, ſhe posnajo, ſo te
vshę tavshentkrat reshalili. Stariſhi jih
puſtę v' eni nevumnoſti ali nevęjdno.
ſti plęſnuvati, katęra nevęjdnoſt jih v'
vſe ſorte gręhe saplede, katęrih bi ſe
bily ognili, aku bi bily sadoſti
podvuzheni. Nevſmileni ſtariſhi, kaj sa
eno rajtèngo bote mogli enkrat Bogu
dati sa duſhe tęhiſtih vaſhih otrok,
katęre ſte is pomankanja tiga podvu-


[Stran 85]
71

zhenja puſtili neſręzhnu konèz vsęti! Kaj
sa en isgovor bote vy napręj perneſli,
kadar bote imęli odgovor dan? De niſte
bily samy sadoſti pod vuzheni, inu de
jih niſte mogli vnzhiti, kar niſte
samy snali? Kaj ſte vy tedaj snali, zhe
niſte naſhe vęre snali? kaj ſi pak vy
take dolshnoſti na glavo kóplete, kadar
otroke rodité, zhe niſte v' ſtani to
pervo, inu nar imenitniſhi vaſho
dolshnoſt ſpolniti? Ali ny sadoſti, de
vaſha nevęjdnoſt vaſs ſamę v'
pogublenje perpravi, hozhete, de ona
s'vami vred ſhe druge nóter pervlęjzhe?

Sato imamo my duhovne paſtirje,
mi porezhete vy, de pridigjejo, inu
vuzhę. To je ręſs; ali sravèn tega, de ſte
vy ti pervi duhovni paſtirji vaſhih otrók,
vaſs leta isgovor more s' ſhpotam inu
ſramoto napolniti, inu ſte ſhe majn
sa isgovarjati. Sakaj zhe imate
duhovne paſtirje, sakaj jih ne pridete vſi
poſluſhat, inu nekateri takú poredkim,
ali ſkoraj nikoli? Sakaj ſe eni
ſramujejo h' kerſhanſkimu navuku priti, kęr
bi ſe navuzhili to visho, kaku ſe
otrozi vuzhę, inu kaj imate ſamy snati.
Taku pak ſamy ne pridete, inu ne
puſtite vaſhih otrok priti. Vaſha shi-


[Stran 86]
72

vina (mené je ſram leto povędati)
vam je tavshentkrat lubſhi, kakôr
duſhe vaſhih otrok; kadar en vol ali lę
ena ovza vjide, kaku ſkerbnu ſe yſhe?
ali en sgubleni, vlazhugarſki ſyn, o ta
bo vshę ſam damu priſhàl, ali po
tęmu ſhe lę, kadar bó v'tim zhaſsi Bogá
ſtukrat reſhalil, ſvoje poſhtenje,
ſvojo nedolshnoſt, ſvojo
ſramoshlivoſt inu pamet sgubil. Jeſt bom
ſklenil leto mole premiſhluvanje s'
beſsędami Jeremia Preroka kir pravi;
Te nar ſilniſhi sverine doję ſamę ſvoje
te mlade, ali hzhy mojga folka bol
nevſmilena, kakor ena sverina ne da
mlęka (to je mlęka tiga navuka) ſvojim
otrokam. ( Jerem. Thren. 4, 5.)

To pervo dolshnoſt vaſho ſte
tedaj saſliſhali, o Stariſhi, v' prihodno
Nedęlo bote vy ſhe dvę drugi
dolshnoſti saſtopili, namrezh kaku imate
vy vaſhim otrokam ſtrah, inu en lęjp
exempel dati. *

Na

5

[Stran 87]
73

Na I. Nedęlo po Ss. tręh Krajlih.
* II. Premiſhluvanje.

Ta druga dolshnoſt tih ſtariſhov
pruti njih otrokam je, de jih imajo
poſvariti, kar je faleniga na njih,
popraviti, inu tęiſte, kadar ſo vręjdni,
poſhtraſati. Inu v' letęh rezhęh, ne
samerite mi lubi ſtariſhi, vaſs imam po
dolshnoſti moje ſlushbe veliku
poſvariti. Malu hiſh je, kęr bi otrozi ſtrah
imęli, kakor grę. Eni jim is ene falſh
lubęsni vſe perpuſtę, s' tim sgovoram,
de ſo ſhe mlâdy, inu premehky, de
bodo s'zhaſsam vshę pamet dobili. Ja,
pamet bódo vshę dobili, ali tę hude

6,
7,
8

[Stran 88]
74

nagnenja, inu gerde navade, zhe jih
ne bote, od mladih nóg vun ſplęli, ſe
bodo tudi vkoreninile, inu bodo
potle mozhnejſhi, kakor pamet. Dokler
je enu drevęſze ſhe mladú, ſe
lohka perpogne, inu sravna; ali kadar je
enkrat veliku, ſe poprej slomi, ali
sdere, pręjden ſe nagliha, ali perpogne.
Ali ne pravite vy ſamy, de ſe otrozi
dan danaſhni vshę malu prida na ſvęjt
rodę. Vaſhe ſvarjenje ne bo tedaj
nikoli preperzajti priſhlu, nikoli jim ne
bote presgodaj ſtrahú dali.

S. Auguſhtin ſe v' ſvojih
ſpovèdih pred Bogam obtóshi, de je imel

9

[Stran 89]
75

malopridne nagnenja ſhe kadar je bil
v' plènizah povyt. Jeſt ſam ſim
posnal prave kerſhanſke ſtariſhe,
katęri ſo njih ſhe zelu mladim
otrozhizham ſtrah dali, inu tęiſte ojſtru
dershali.

Vy poſluſhavzi móji imate vſo
drugo navado per malih otrozih; vy
jim vſo ſvojo volo perpuſtite, naj ſe
zel dan okuli po hiſhah vlazhio, naj ſe
pretępajo, tergajo, laſsajo, kępajo,
valajo, kakor hózhio, vſe je prav, vy
ſe jim ſhe ſmęjate, de ſo taku ſriſhni,
kakor pravite, inu ne pomiſlite, de
otrozi od materniga telęſsa ta kal vſiga
hudiga nagnenja ſabo perneſsó,
katęru nagnenje , zhe ſe prézej ne
vduſhy, ſe potle ne more vezh vkrotiti.
Sakaj bi vy vaſhe otroke prezej od
mladih nóg, kakor sazhnó po hiſhah
okuli letati, kaj dęlati ne vuzhili, to ſe
saſtopi, po njih mozhi, inu brihtanji?
kaj sa ene dęla bi bilę sa nję, tó ne
ſliſhi leſèm, ampak tęm, katęri bodo
hotli od mene vęjditi, bom jeſt
povędal, kaku inu h'kaj sa enim dęlam
po symi snajo zęle deshele otroke
ponuzati, de ſi taku rekózh od petih Ięjt
kruh ſlushio. Jeſt jim bom povędal,


[Stran 90]
76

de vękſhi inu majnſhi ludję po vaſsęh
na Nęmſhkih deshelah po symi, ker
ne hlapzi sraven vosá, ne dekle po
vodó, ne paſtirji sraven shivine bres
ſhtrikanja v' rokah ne gredó, sa veliku
tavshent rajnſh shlahtniga blagó
nadęlajo, jeſt jim bom povędal vaſsy,
katęre ſo ſe na puſtih krajih is nizh
sazhele, kęr ſo majnſhi otrozi sa igrazhe
kolęſza narejali, katęre ſo ti vękſhi
sa ure ſpilili, inu ti vęlki v'ure
podelali: inu de ſo tamkaj sdaj
bogatiſhi, imenitniſhi, inu vękſhi vaſsy,
kakor je veliku meſt na ſvęiti. Takih
Ięjpih exempelnov po ſvęjti, kaku vſe
k' dobrimu pride, kadar ſe otrozi od
mladih malov k' dęlu vadio, inu
poſtopat ne puſtę, jim bom snal zelu
veliku povedati. Vender pak ſe more
ſamu od ſebe saſtopiti, de ſe vſaki po
ſvoji mozhi k' dobrimn visha, inu
kadar faly, s'pametjo poſvary, ali
poſhtrafa, ne pak kakôr nekatęri
ſtariſhi, katęri vſe s'jęso, s' togoto,
inu s'klętujo njih otrozhizham
vkashejo: sdaj jih kakôr rabelni vmoriti
hózhejo, sdaj jih s'biſtrimi ozhmy
ględajo, sdaj jih na naglim sgrabio, de
ſi ti vbogi otrozi ſvojga shivlenja
svęſti niſo. Jeſt ne morem otroka ſhtra-


[Stran 91]
77

ſatî, zhe niſim jęsen, mi porezhe
nekateri. Taku moreſh ti tedaj, de leto
tvojo dolshnoſt ſpolniſh, vſe tę
druge dolshnoſti tvoje vęre, tvoje lubęsni,
tvojga zhloveſhkiga ſerza na ſtran
ſpuſtiti? Kaj bo is tvojga nevſmilenja
priſhlu: tvoji otrozi bodo pruti tebi
lubęsen sgubili, ony ſe bodo lę tvoje
ſhibe bali, inu kadar ſe ne bodo vezh
ſhibe bali, ne bodo tudi sa tebe vezh
marali.

Kadar en ozhe, ali mati po
kerſhanſku ſvojga otroka poſvariti, ali
ſhtraſati hozhejo, sazhnó narpopręj
s' lejpo: zhe ſo otrozi ſhe neboglivi,
povsdignejo ſvoio ſhtimo, pak ne
ratajo jęsni, ony ſo ojſtry, pak ne
nevſmileni, vsamejo ſhibo v' roko, pak
ne kakor trynogi. Moj ſyn, pravio
ony, jeſt te ſhtrafam, sakaj ti ſi
saſlushil, sadershi le dobru, inu ti ne boſh
nikoli tepen. Aku bi jeſt tebe ne
lubil, bi te puſtil, de bi ti v' en dan
shivel, kęr te pak sa lubu imam, te
morem pokaſhtigati, de boſh enkrat
en fajn mosh, inu en dober Chriſtian.

Sręzhni tiiſti otrozi, katerih
ſtariſhi taku govorę, inu nję taku dobru


[Stran 92]
78

gori redę. Neſręzhni tiiſti otrozi,
katęri ſe takú tepó, de je vſelej klętu,
inu ſtraſhnu preklinvanje sraven! Vy
jih hozhete od eniga hudiga odvaditi,
inu jih to drugu hudu, tó je: klętu,
inu preklinuvanje navadite. Ali ne
ſamu leto pregręho, ampak tavshent
drugih pregręh jih vy ſkusi vaſh
malopriden exempel navadite, inu
navuzhite.

III. Premiſhluvanje.

Ti hudi exempelni tih
ſtariſhov ſo ſhe lę ta prava kuga sa
otroke. Kar vy ſkusi ſhtrafinge, inu
ſvarjenje per otrózih gori is-sydate, to
vy ſkusi vaſh hudi exempel doli
podrete. Vy pravite otroku, de nima
kleti, vy pak vſako uro kolnete, inu
kar je sa ręſs ſmęſhnu, ſhpogate vy ſhe
gerſhi beſsęde, kadar vaſhe otroke
kręgate, de niſo kaj prav rekli.

Taku ſe tudi pergody, de en
ozhe ſvojmu ſynu pridiguje, kakú ima
on pohlęven inu poterpeshliv biti, ali
k'malu potle, ſe noſsi ravnu leta ozhe
nad materjo, kakor en lev, ali
ſhtrapàzá eniga poſla, de vſa ſoſęſka vkup
tezhe. En drugi ſhe bol ſmęſhni ozhe
pridiguje ſvojmu ſynu, kaku ſe imá


[Stran 93]
79

pyanoſti varuvat, on pak ſam je zęl
dan v' oſhtariji tizhal, inu kakôr
drevú damu priſhal, de kumaj na nogah
ſtojí.

Ti o Mati ſe hvaliſh, de ſi tvojo
hzhęr prav lepú gori sredila, inu njo
vſe lępe navuke tę vęre navuzhila.
Kaku rad bi bil tudi jeſt tvoje navke
ſliſhal, katęre ſi njęj od kerſhanſke
lubęsni dajala, katęro moremo eden
pruti drugimu imęti, inu med ſabo ſe
preneſti, po tęm kęr ſi ti vſe tvoje
ſoſęde, vſe perſhone zęle fare s'tvojim
malopridnim jesikam pregajshlalà, inu
opravlala? Hvali ſe Ię, de ſi tvojo
hzhęr navuzhila, kakú ima
ſramoshliva biti, noter ſe dershati, inu pred
perſhonami moſhkiga ſpola bęjshati;
ali ti ſi neſpommſh, kaku s'veſselam
ſi ti vezhkrat to hiſtorio tvoje mladoſti,
tvoje lubęsni, s'tęm ali s' unim, od
od tęga ali uniga prepovędaniga
veſsela, katęſiga ſi v' tvoji mladoſti vshila,
pravila, ker bi ti od letęh rezhy
s'drugim ne imęla govoriti, kakor s' ſamim
Bogam, de bi njega tavshentkrat sa
odpuſhanje proſsila.

Po-


[Stran 94]
80

Potoshite ſe po tęm, o ſtariſhi,
de ſo vaſhi otrozi ſvoje glave,
nebogLlvi, terdovratni, falſh, nevoſhlivi,
vlazhugarſki, pyanzi, inu vſe, kar je
takih gerdih imęn. Ony gredó po
tęj zęſti, katęro ſte jim vy pokasali,
ony dęlajo to, kar ſo per vaſs vidili,
ony posabio na vaſhe lęjpe navuke,
inu ględajo na vaſhe sadershanje. Ony
dershę ozhy na vaſs, ony vaſs
póſnęmajo, ony ſo vam popolnema enaki.
Zhe imajo pak take falerjena ſebi,
katęre vy nimate, inu jih niſte nikoli
imęli, taku ſe to gody sa tó, kęr jih
niſte podvuzhili, ali poſvarili ob
pravim zajti, ali ne sadoſti, inu prav po
dolshnoſti.

My moremo ſkleniti leto
govorjenje, lubi Farmani, v'katęrim bi imel
vam ſhe veliku rezhy povędati, kar
meni zajt ne puſty. Vender pak vam
ima to kar ſte ſliſhali, sadoſti biti,
de ſamy per ſebi sa ręſs miſlite na
vaſho dolshnoſt, kaku imate tęiſte v'
vaſhi vęri inu v' sadershanji
podvuzhiti, ob pravim zhaſsi nję poſvariti, inu
ſhtrafati, inu njim povſod en dober
exempel dati. Miſlite na letę try
rezhy, kadar vaſho vęſt ſpraſhujete,


[Stran 95]
81

inu ne ſlęjpite ſamy ſebe. Jeſt vam
reſnizo govorym pred Bogam, inu vam
nizh od vezh ne povęm, de bi vaſs
goluſati hotel. Vy bote enkrat sa
vſako zhiherno duſho vaſhih otrôk
rajtèngo dajati mogli, zhe ſe katęra ſkusi
vaſho sanikernoſt poguby. Bodite
tèdaj kakôr njih Angeli varhi, poſtavite
jih na dobro pôt, inu pojdte na njej
vy ſamy napręj s' dobrim exempelnam.
Varujte njih duſho kakôr sèrklu njih
ozhy. Vuzhíte jih Jęsuſa Chriſtuſa
posnati, inu govoríte od njega v' vſih
perloſshnſtih. Govorite s' njimi
vezhkrat od letę ęrbſhine, katęra jih v'
Nebęſsih zhaka, kakôr od tę, katęro
jim bóte vy na semli puſtili. Şkusi
leta mittel, inu s' gnado vaſhiga
Ozhęta v' Nebęſsih, katęrimu jih morete
vſaki dan gori offrati, inu njega proſsiti,
de jih poshęgna, inu poſvęty, jih
bote vidili na modroſti takú, kakôr na
ſtaroſti gori jemati, inu po tęm,
kadar bodo vaſhi otrozhizhi tukaj vaſh
troſht na semli, bodo tamkaj vaſhe
veſsele inu vaſha krona ſkusi eno zęlo
vęzhnoſt.

Ali leto lubi Farmani, kar ſim do
sdaj govoril, grę vękſhi dęjl vaſhe
majnſhi otroke am. Kaj hozhem sdaj


[Stran 96]
82

od vaſkih tih vękſhih otrok rezhi?
Jeſt ſe slu bójím, slu ſe bojím,
de ne bo per tęh moje inu vaſhe
ſvarjenje preposnu, de meni tedaj
drusiga mittelna zhęs ne oſtane, kakôr
tukaj k' nogam mojga na krïsh
ràspętiga Odreſhenika doli paſti, inu njega
ſkusi njegove ſvęte rane proſsiti, de
on njih nogó, kęr ſhe ny samujenu,
od pogublenja odmakne, de jim ſhe
ſvoj od njih nezhiſtoſti rasmeſsarjen
shivot pokashe de ſvoje od
ſmertnih teshav plave shnable ſhe enkrat
odpre, inu k' njih oterpnimu ſerzu
savupie: Syn, o predragu odkupleni
ſyn! verni ſe na to dobro pot ſpęt
nasaj: hzhy! ti ſkusi mojo drago kry
odkuplena hzhy, odpri enkrat tvoje
pruti ſramoshlivoſti saperte ozhy, ti
ſi bila do sdaj vabenza mojga nar
vękſhiga ſovraſhnika tiga peklęnſkiga
Satana, odpovęj ſe enkrat njegovi
ſlushbi, inu podęj ſe v'to mojo nasaj.
Tudi ti, o hiſhni ozhe, deni to hudo
perloshnoſt is tvoje hiſhe, inu poſtani
moj Apoſtel! Ozhętje, matere, ah ne
rópajte meni tę Ięjpe duſhe, sa katęre
ſim jeſt eno takú drago zęno dal!
Tukaj v' letó odperto ſtran vaſs shelym vſe
ſkupej gori vsęti. Amen.


[Stran 97]
83

Pridiga
na
II. inu III. Nedęlopo Ss. tręh
Krajlih.

Od Sakona.*

Vinum non habent.

Vina nimajo. Joan. 2, 3.

Ti notrajni troſhti inu ſladkoſti tę
gnade, veſsele ſvętiga Duha ſe ne more
bol perglihati, kakor k' vinu, katęru
imá leto làſtnoſt, de zhlovęſhku ſerzę
ràsveſsely inu njegove ſkerby inu
shaloſt kakôr eno mègló ràsſpé, inu
potolashi. Ena duſha, katęra po
neſręzhi letiga ſkrivnoſti polniga vina nima,
ne najde obeniga troſhta v' ſvojih
teshavah; ampak najde zelu v' ſvojim
veſseli sgol shaloſt. Kadar ſi jeſt to
shenitovanje Kane Galilæje v'tęm zhaſsi

10

[Stran 98]
84

pred ozhy poſtavim kęr jim ravnu
vina smanka; taku pravim ſam per ſebi:
Vy vbogi shęnini, blàgur vam bodi, de
imate tigaiſtiga per vaſs, katęri
samore vodo v' vinu, ternje v'roshe,
shaloſt v' veſselje prebèrniti, bres njega
bi ſe bilu vaſhe veſsele v' eno shaloſt
prebernilu.

Kadar potlè moje ozhy na tolkajn
sarozhenih, ali sakonſkih ludy vershem,
ſe ne morem sdershati, de bi gori ne
savpil: Vbogi Chriſtjani, kakú
vſmilenja vręjdni ſte vy! Zhe Jęsus
Chriſtus ny per vaſhim shenitovanji, zhe
ſe vsamete bres njegoviga ſvęta, zhe
on ſam vaſh sakon ne poshęgna, taku
ne bote na męſti veſsęla, katęriga ſe
v'letim ſtani troſhtate, drusiga neſhli,
kakôr en vędnu tekózhi ſtudenèz tę
grenkoſti inu teshave. Koliku narodnu
vkup ſpravlenih, inu po timtakim
neſręzhnih sakonov! Koliku hiſh, dershín,
inu shlaht, kęr en vęzhni nepokoj,
inu ta nar ſlabiſhi glihenga goſpodari!
Vy vejſte vſe leto ſhe bol, kakor jeſt,
moji lubi Farmani. Ali vęjſte vy
tudi ta urshoh? jeſt vam ga hozhem
danàs s' gnado boshjo pokasati, inu
potle tudi tó visho na snanje dati, kaku


[Stran 99]
85

bi vy mogli takih neſręzh ſe ogniti,
ali vſaj tęiſte enu malu pomajnſhati,
kęr ſe k'naſhi shaloſti lę prevezh po
goſti med nami snajdejo.

Skusi tvoje ſladku imę, o Jesus!
katęriga God my danas obhajamo, te
proſsim, govori ti ſam k' ſerzu taku
dobru tih sakonſkih, kakôr tih mladih
ludy, katęri kàdaj miſlio v' sakon
ſtopiti, de ne bodo ony shaloſt inu
pogubenje v' enim ſtani neſhli, ker
veſsele inu isvelizhanje yſhejo!

Pomagajte mi lubi Poſluſhavzi
leto taku potrębno gnado ſamy od Bogá
ſproſsiti, inu poſluſhajte danàs
radovolnu, inu s'poterplęnjam.

I. Premiſhluvanje.

Hiſha inu blagu ſe od ſtariſhov
prejme, ali ena pametna shena ſe lę
od Goſpoda doby. (Pregov. 19.14.) Şo
beſsęde S. Duhá. Şe more tedaj od
Bogá proſsiti, zhe hozhe eden eno
pametno sheno dobiti. Şe to sgody?
To vy nar bol vęjſte. Bog je vſelej
ta sadni, katęri ſe sa ſvèt praſha,
inu doſtikrat zèlú ne.


[Stran 100]
86

Eni ſe lę po denarjih shęnio. Moj
ſyn, pravi uni ozhe, jeſt ſim sa tebe
eno salo nevęſto neſhal: To je vshę
sdaj enu bogatu deklé, inu bo s'zhaſsam
ſhe vezh dobila. Kar nję sadershanje
amtizhe, jo ſizer ludję tadlajo, de ny
dobra goſpodina, de ny dęlovna, de
ſe rada okuli vlazhi, de rada vaſuje,
plęſhe, inu de je vſa norra na offert,
pak manka ſe hudih jesikov, mladi ludję
ſo vſi takú, ona bo vshę pametniſhi
ratala, kadar bo enkrat goſpodina. Ona
ſe ſnubi, sakon ſe ſklęne, kdo ga je
ſklenil? Dobizhik, dènar.

Drugi ſe po nagnenji ene ſlęjpe
lubęsni shęnio. Ti vbogi nevumni
mladenzh! ti hozheſ h tedaj leto perſhono
vsęti, druge pak obene na ſvęjti. Ah
ku bi ti taku boshjo zhaſt,
invisvelizhanje tvoje duſhe yſkal, 'ku bi ti
ſvętiga Duha sa ràs ſvitlenje inu
gnado proſsïl, bi leta norſka lubęsen
sdajzi sginila, katęra te sdaj ſlejpy, de ne
vidiſh, kar drugi ludję na ïetęj
perſhoni vidio. De je ona en lev, de
ima jesik ene ſtrupęne kazhe. Ti jo
hozheſh na vſo visho imęti, ti ne
praſhaſh Bogá sa ſvèt. Şturi po tvojim
ſlejpim nagnenji, ali tvoja lubęsen bo


[Stran 101]
87

vgaſnila, tvoj luſht do tę perſhone
bo minul, inu takrat boſh ſpreględal,
ali preposnu.

Ti moja dękliza ſi tudi ſklęnila
ſama ſebe sa vſe tvoje dny neſręzhno
ſturiti? Ali ne vidiſh, de leta zhlovek
vſe ſkusi per vinu tèzhy, de je en
kvartapęrz, inu taku nagle jęse, de
bi vſe pobyl. De je en ponozhni
vlazhugar, ena negnuſna shival,
katęri ſe po vſaki mlaki vala, de ti ne
boſh drusiga, kakôr ręvne oſtanke
njegoviga shivinſkiga shivlenja dobila,
de bo ta ſad njegove hudobie tebi
morebiti ſmert perneſsel. Kaku dobru bi
bilu sa tebe, de bi ſe ti k' Bogu
obernila, njega sa luzh proſila, de bi te
ràsſvętil! Ali vſe letó tebe ne
pregane, ti ga enkrat hozheſh imęti, ti
hozheſh neſręzhna biti? Pa bódi!

Taku yſhejo eni bogaſtvu, drugi
gredo po njih ſlęjpim nagnenji, ali ti
o moj Bog, niſi k' njih ohzeti povablen,
ti niſi leta sakon ſklenil. Vy
maſhniki tiga Goſpoda, komú rezhete vy,
kadar porozhate letę beſsęde. Jeſt vaſs
vkup dęnem, inu porozhym v'imęni
Bogá Ozhęta, inu Şynú, inu ſvętiga


[Stran 102]
88

Duha? Lakomnoſt je ſhe pred vami
rekla: Jeſt jih porozhym v'imęni tiga
slatá inu ſrebrá, kar bodo perneſli.
Ta nezhiſtoſt je ſhe pred vami rekla:
Jeſt jih porozhym v'imęni tih
nezhiſtih miſel, tęh hudih shelâ, inu tiga
nepoſhteniga djanja, ſkusi katęru ſe je
vshę napręj ta ſvęti Sakrament
k'nezhaſti ſturil, katęriga bodo prejęli.
Tę try Perſhone ſvęte Troyze ne
gredó v' letó glihengo. Bog Ozhe,
katęri je nękàdaj Abrahama s' Şaro,
Isaaka s'Rebeeco, Jakoba s' Rachelo
vkup djal, ne bo letiga sakona
shęgnal, sakaj on ga ny isvolil. Bog Syn,
katęri je s'ſvojo druſhino to
Cananejſko ohzet pozhaſtil, ne bó k'eni taki
ohzeti priſhal, sakaj on ny bil
povablen. Svęti Duh katęri ſèrza
s'savęso boshje lubęsni vkupęj dęva, ne
bo ſvoje gnade v'take shęnine vlyl;
sakaj obeden ga ny sa ſvèt praſhal.

My Maſhniki tèdaj k' nekatęrim
shęninam sabſtojn pravimo, kadar jih
porozhamo: My vaſs vkup dęnemo v'
imęni Bogá Ozhęta , inu Şynu, inu
S. Duhá, zhe ony is sgol
posęmelſkih inu telęſnih urshahov v' sakon
ſtopio. Letę od naſs isrezhene beſsę-


[Stran 103]
89

de lę ſamú to ſturę, de ſe leta
savęsa ne more vezh ràsvesati, ali one
jim ne perneſsó ne gnade, ne shęgna
na njih duſhi, sató ker ſo ony leta
Sakrament prejęli, taku de ſhe niſo
enkrat na Bogá smiſlili, katęri je
sazhętik, inu ſtudenèz vſiga shęgna.

Ali kaj pride potle is tęga? Zhes
ene tęjdne, ali męſze po poroki,
kadar ſlepotia tę lakomnoſti mine, sató
ker ſe vshę ta denar v' rokah ima, po
katęrim ſe je eden shenil, kadar ſe
to ſlępu nagnenje, ali ta lubęsen
ohlady, katęru vſe ſkoraj mine, po tęm,
kadar ſe je taiſti velik Ja pred
Altarjam rękal, o ta zhaſs le ozhy odpró,
inu vſaka ręzh ſe v'ſvoji pravi podobi
pokashe! tiiſti madeshi inu maroge,
zhes katęre ſmo ſlepy bily, pridejo
po zhaſsi na dan, inu ſe v' njih pravi
gerdi ſhtalti pokashejo, ti falerji ali
pomankanja, katęre ſmo vupanje
imęli, de ſe bodo popravili, od dnę do
dnę lę gori jemló, taku de ſe sadnizh
ne morejo preneſti; toiſtu blagu, po
katęrim ſmo taku hrepenęli, ne more
vezh ta sakon ſręzhen ſturiti,
morebiti je lę ſhe ena perloshnoſt h' pravdam,
ali k' enimu norſkimu sapravlanju.


[Stran 104]
90

Ta vunajna lepota tę perſhone,
katęra je bila leto lubęsen pershgala,
nima vezh ſvoje tę perve mozhy,
po zhaſsi ſte ſe jo navadili, inu ona
je minula. Leta lubęsen, katęra vam
je pred sakonam nevęſto ali shęnina
kakor eniga Angela smalala, inu vſe
njega madeshe pokrila, ne sna v'
sakoni vezh taku malati, ona doſtikrat ſhe
lę tę gerde ſarbe nuza, de vaſs
martra sdaj s' enim norſkim ajfranjam,
sdaj s' eno shivinſko netęzhnoſtjo, is
katęre take pregrehe pridejo, de ſe ne
ſmęjo tukaj imenuvati, katęre ſvetoſt
tiga sakona k'nezhaſti ſturę, kęr ſe
męjni, de je v' letem ſtani vſe
perpuſhenu, kar koli enu shiviuſku
nagnenje noter dá.

Kolikukrat ſe vidi leta lubęsen,
preberniti, od katęre vam govorym!
koliku is njih ſe ne morejo v' sakoni
vezh viditi, ali terpęti, katęri ſo
popręj eden po drugim merli, koliku is
njih ſe preklinajo inu najdejo v'letęj
savęsi en sazhętik inu shïvo podobo
tiga Pekla. Ja Chriſtiani moji ena
podoba tiga Pekla; sakaj taka je ena
drushina, med katęro ny glihenge. Jeſt
bi ſe bila lohka Pekla ognila, prav


[Stran 105]
91

ena ferdamana duſha, aku bi bila jeſt
glaſs mojih Paſtirjov poſluſhala, inu
to noterdajanje gnade boshje bogala,
taku bi vſaj ta ogjin ne bil vęzhèn,
katęri me pezhe. Per meni je ſtalu,
de bi ſe ne bil leta sakon ſturil,
pravi en ſzagan mosh, ali ena neſręzhna
shena, jeſt bi ſe bil mogel k' Bogu
oberniti, inu ta dober ſvèt gori
vsęti, katęriga ſo meni pametni ludję
dajali, ne pak moje'nagnenje ſamú
poſluſhati. Ah Bóg hotel, de bi jeſt
sdaj mogel nasaj jiti, inu leto
neſręzhno savęso ràsdręti!

En ferdamani v' Pekli imá vędnu
Hudizhe pred ſvojmi ozhmy, katęri
ga martrajo. V' eni drushini, kęr
ſovrashtvu inu ſlaba glihenga goſpodari,
ſe more prebivati pod eno ſtręho inu
per eni mysi jeſti, s' enim mosham,
katęri ſe ne more zęrati, s' eno sheno,
katęra ſe zherti: zhe ſe nozhio taki
ſkusi eno pohujſhanja polno lozhitu
vſim ludęm v' sobe dati, ſvojo
neſrezho ozhitnu osnaniti, inu pred zęlim
ſvęjtam k'ſhpotu poſtati. Tih
ferdamanih nar vekſhi martra je, de Bogá ne
vidio, katęri ny drugazhi v' Pekli,
kakôr de tam vęzhnoſt tih plamęnov


[Stran 106]
92

ohrani, inu tiga zhervá, katęri tę
savershene vęzhnu gloje inu grise.
Taku ne prebiva leta Bog tiga troſhta,
inu myru v'eni taki nepokojni hiſhi,
on ſe lę toliku per enimu moshu inu
sheni snajde, katęri ſe zhertio, de jih
s'pęzhenjam tę vejſty vſe njih shive
dny nadlęshje, kęr hiſo hotli ob pravim
zhaſsi njegovu ſvętu noterdajânje
gori vsęti.

Sadnizh ſe ti ferdamani eden
drusiga preklinajo. Inu taku ſe tudi v'
eni taki neſręzhni hiſhi gody. Bog
hotel, de bi jeſt tebe ne bil nikoli
posnal! Bog hotel, de bi jeſt tebe ne
bila nikoli vidila! Neſręzhen ta dan,
ker ſim jeſt tebe ta pervikrat mojga
mosha imenuvala! neſręzhna ta
minuta, kęr liti moja shena poſtala! Ali
ny leto ena podoba tiga Pekla?
Povęjte mi vy ſamy. Ali taku ne ſmę
biti med vami, moji lubi Farmani, jeſt
bom danàs tęjden ta potręben navuk
tęm dal, katęri ſe imajo sa napręj ſhe
sheniti, inu moshiti, sraven bom pak,
tudi en par beſsędy h' podvuzhenju inu
troſhtu tih sakonſkih ludy povędal.
V' tim zhaſsi ſe jeſt v'vaſhe molitve
perporozhym. Amen.


[Stran 107]
93

Na III. Nedęlo po Ss. tręh Krajlih.
* II. Premiſhluvanje.

K Kadar ſte ſi napręj vseli, de ſe
hozhęte sheniti, ali moshiti, taku ſe
imate nar popręj k' Bogu oberniti, od
katęriga ſamiga ſe morete troſhtati
eniga moshá, katęri vaſs bo ſręzhne
ſturil, ali ene pametne shene, katęra
bó troſht vaſhiga shivlenja, inu zir
vaſhe hiſhe. Zyl inu konèz tiga
sakona ny, de bi ſe telęſne nagnenja
ſpolnile, ampak veliku vezh, de bi ſe
tęmu nagnenju ena brusda gori djala,
de bi ſe ti sakonſki ſpodobnu po njih

11,
12,
13

[Stran 108]
94

ſtani sadershali, ſynove tęj zerkvi;
ſlushabnike Jęsuſu Chriſtuſu, inu
Purgarje timu Nebęſhkimu Kraylęſtvu
dali. Zhe imate leta zyl inu konèz,
kadar ſe shenite, zhe vy v' tęm
boshjo zhaſt, inu isvelizhanje vaſhe
duſhe yſhete, taku ne bo Bóg perpuſtil,
de bi vy ſlabu sbrali, inu on bo vaſh
sakon poshęgnal.

My ſmo otrozi tih Svetnikov, je
djal Tobias k' ſvojmu ſynu, inu sa
tęga volo ſe ne ſmęmo sheniti, kakor
nevęrniki, katęri Bogá ne ſposnajo.

14,
15

[Stran 109]
95

Goſpod jeſt tę sa Goſpbdarja moje
ſrezhe poſtavim, od tebe ſamiga zhakam
jeſt, kar mi je ſhe dobrih dny
namęnjenu; daj meni tèdaj tvojo volo
ſposnati, Zhe ta perſhona, katęro meni
volio, ny po tvoji boshji voli, zhe
leta savęsa tebi ny dopadajozha,
ràsderi naſho glihengo, inu daj nam vſe
druge miſli.

Slaſti pak lubi Chriſtiani, nima
zhaſni dobizhik ali blagu zyl inu
konèz vaſhiga sakona biti; sakaj blagú
ne ſtury ſręzho sakonſkiga ſtanú. My
vidimo veliku vboshuih hiſh, kęr mosh
inu shena v'njih Ięjpi glihengi to
vſsele inu troſht najdeta, katęra jih zelú
v' ręvſhini ſręzhne ſtury; my pak ne
vidimo nikjęri, de bi bogate perſhone,
kadar ſe mosh inu shena dobru vkupej
ne saſtopita, v' njih bogaſtvu ta myr
inu ſręzho neſhla, katęra njima
mankata.

Satęga volo moj ſyn, kadar je ta
perſhona, katęro tebi ponujajo, ali
katęro bi ti rad vsęl, ene togotne
nature , ali offertniga, prevsetniga ſerza,
de bi hotla zhes vſe ſama goſpoduvati,
zhe je eniga hudiga jesika, varuj ſe


[Stran 110]
96

toiſto vsęti, de bi ona ſhe taku
bogata bila. Leta bi bila ena kazha v'
tvojih hędriàh, èn gad v'tvoji hiſhi,
pred katęro bi vu poſhteni ludję
bęjshali. Inu ti o kerſhanſka dękelza,
zhe je ta mladenzh, katęriga
tebi volio, en pyanez, en ſhentvavez,
inu preklinuvavèz, en sapravlavèz,
slaſti pak en ſlab Chriſtjan, varuj ſe
ga, inu ne puſti ſe nikoli v' eno tako
savęso; sakaj de bi on vſe blagú tiga
ſvęjtá imel, taku bi bila ti ena
neſręzhna shena per njemu.

Ali vy meni porezhete: De je
vaſhe nagnenje vſe preveliku, inu de
vam letę, ali une perſhone ne more
obeden vezh is glave, ali veliku vezh
is ſerza vsęti. Ravnu sa tęga volo, moji
otrozi, ſi ne ſmęte vy tolkajn
vupati. Zhe ta perſhona, katęro radi
imate, nima obene is tęh lęjpih zhędnoſt,
katęre jo Bogú priętno, inu ludęm
vſhęzh ſturę, taku vy ta zhaſs Ię
shivot inu podobo ſhtimate, tazhaſs
ny vezh ena pametna, ampak telęſna
ali veliku vezh meſsęna lubęsen, ona
bo vſaki dan doli jemala, dokler bó
vgaſnila, inu na sadne ſe bo morebiti
ſhe v'ſovrashtvu prebernila. Ne pu-


[Stran 111]
97

ſtíte ſe tèdaj od ene take lubesni
sapelati, proſsíte veliku vezh Bogá, de
vam tako lubęsen is ſerza vsame, inu
de jo popolnoma premagate.
Spomnite ſe, de ſo sakoni is take ſlęjpe
inu sgol telęſne lubęsni ſturjeni vękſhi
dęjl neſręzhni, kadar ſe per shęnini
inu nevęſti tę lęjpe zhędnoſti enu lęjpu
inu brumnu sadershanje ne najde.

Kar pak vaſs amtizhe, moji
Chriſtiani, katęri ſte vshę v' sakoni bres
tęga de bi bily leta ſtan popręj taku
premiſlili, inu niſte s' letim
Sakramentam tę navadne gnade prejęli, bres
katęrih ſe v' letim ſtani ne morete
isvelizhati; kęr sdaj ſposnate reſnizo od
tęga, kar ſim vam pravil, vy ne ſmęte
sa tęga volo zagati, sakaj sa tigaiſtiga,
katęri v' Jęsuſa Chriſtuſa veruje, ny
obena nadloga bres pomozhi. Yſhíte
tedaj vaſh troſht v' Jęsuſu Chriſtuſu;
offrajte njemu, inu preneſsite radi is
lubęsni pruti njemu, inu sa vaſho
pokoro vſe letę teshave, katęrih bi ſe
bily snali ogniti, inu katęre ſte ſi
samy na glavo nakopali. S' leto arznio
ſamo bote vy vaſhe teshave
pomajnſhali, vaſhe grenkoſti poſladkali, inu
Jęsus bô vaſhimu sakonu ta shęgen
g âal^


[Stran 112]
98

dal, katęriga bi vam ne bil sdaj od
sazhętka doli vdaril, akù bibily vy
njega na ohzet povabili, to je, aku bi
le bily vy is ſvetęjſhiga zyl inu
konza shenili. Taku bóte s' gnado boshjo
katęro Bog doli ne vdari tęm, katęri
ga sa njo ſpodobnu proſsio, leta sakon
k'vaſhimu isvelizhanju ponuzali, katęri
vam je imel k'vaſhimu ſerdamanju
ſlushiti.

V'tim zhaſsi pak lubi Farmani,
kar vaſs je sarozhenih, vam jeſt tę taku
snane beſsędę ſvętiga Pavla povęm:
Vy moshję lubite vaſhe shenę, kakor
je Chriſtus ſvojo Zęrku lubil. (Epheſ.
5. v. 25. ) Lubite jih s' eno zhiſto inu
Chriſtianſko lubęsnio, ſkusi katęro,
kęr mosh tę ſlaboſti, inu pomankanja
ſvoje shene posna, on toiſto
s'poterplęnjam preneſse, jo poſvary bres
sadęranja ji da ſposnati, de ſe na njo
saneſse, jo v'vſęh tęh rezhęh sa ſvèt
vpraſha, kęr more vpraſhana biti, jo
potroſhta v' nadlogah, v' bolęsnih ji
vędnu na ſtrani ſtojí, v'vſęh rezhęh
vshę taku rekozh nję miſli vgane,
inu s' eno beſsędo njó kakôr ſvoje
laſtnu meſsu inu shivot vardęva, inu
varuje.


[Stran 113]
99

Inu vy shenę ſpoſhtujte vaſhe
moshę, inu bodite njim podloshne,
kakôr je Zęrku Chriſtuſu podloshna.
Leta podloshnoſt v' tęm ſtoji, de ſte
moshem v'pravizhnih, inu pametnih
rezhęh pokorne, de njih ſvèt
poſluſhate, de s'njimi na eno tako visho
govorite, katęra da na snanje, de jih
v'zhaſti dershité, inu ſpoſhſtujete.
Mosh je glava tę shene, pravi S. Paul,
kakor je Chriſtus glava tę Zęrkve.

Nikoli bi ſe od kręgov inu vojſkâ
med mosham inu sheno ne ſliſhalu, aku
bi ena taka lubęsen od ene ſtrany,
inu enu taku ſpoſhtuvanje od tę
druge ſtrany y'njih ſerzih goſpodarilu;
sakaj oba bi ta zhaſs eden tiga drusiga
ſalerje ali pomankanja preneſla,
pozhaſsi bi eden tiga drusiga popravila,
inu pobolſhala , s'krotkoſtjo,
s'poterplęnjam s s'dobrim exempelnam,
katęriga bi ſi eden drugim dala. Sakaj
od kod pridejo kręgi, inu prepiranja
po hiſhali med sakonſkimi? Morebiti
od tód, de je mosh v' enih rezhęh
falén, inu shena v'tęh drugih? Odtod
ne; sakaj my vidimo veliku dobru
vkup saſtoplenih môsh inu shęn,
katęri imajo vſakitęri ſvoje falerje. Od


[Stran 114]
100

kód pridejo tedaj kręjgi? Od tod, de
mosh nezhe preneſti falerje inu
pomankanja ſvoje shène, ne shena
falerjov ſvojga moshá.

Taku tedaj bom mogla jeſt ględati,
porezhe nekatera shęna, de moj mosh
vſe sapyé, ſvoj prdęlk, to moje, inu
shivesh mojih otrok, inu bi molzhala,
snu bi ne ſmęlà njemu ene beſsedize
rezhi? Tęga vam obeden ne rezhe;
ampak kar mu imaſh rezhi, rezhi mu
ob pravim zhaſsi: ali ne vidiſh, de je
tvoj mosh sdaj ena shivina, pozhaki
tedaj, de ſpęt zhlovek rata, inu potle
govori. On je pyan domov priſhal,
inu ti ſi ga sdajzi s' grenkimi
beſsędàmi ſprejęla, on je po tęm jęsen ratal,
mu poglęj, de ſi ti urshoh tiga kręga,
inu vpitja.

Ali on je togoten kakor en lev,
sa vſako rezhizo je ogjin v'ſtręhi:
obena rezh ny po njegovi glavi. Inu
ti ſturi kakôr ena pametna shena, kar
vejſh inu snaſh, de ga potolashiſh.
Zhę te pokręga, de kaj niſi prav
ſturila, odgovori s' krotkoſtjo, de mu
boſh en drugikrat bol vſtręgla. Zhe
potle ſhe govory, puſti ga govo-


[Stran 115]
101

riti, bo vshę zait priſhal, de boſh
tudi ti govorila. Molzhi o shena,
kader je tvoj mosh jesęn; inu ti o mosh,
molzhi, kadar je tvoja shena jęsna.
Kadar ſe hózhe kręg pozſhęti, moreta
dva biti, katęri sazhné, nima nikoli
prav, to ſam vęjm; ali ta, katęri
hudu odgovory, je ſhe tavshentkrat bôl
dalen. Aku bi ſe bilu molzhalu, ali
ena beſsęda s'lubęsnio rekla, bi ne
bilu boja. Ali taku nezhe edèn timu
drugimu to nar majnſhi ręzh
persaneſti; na eno pregrisneno beſędo, ſe ena
ſhe bol ojſtra rezhe, ſerza ſe
ràsdrashio, inu po tęm ſe lę olje na ogjin
vlyva: namęſti, de bi ſe ena majhina
ferbeshmajhtna beſsediza posherla,
katęra ny bila taku hudu namęnjena, ſe
ona na to nar hujſhi plat ràslaga, inu ſe
sazhile nasaj ſhe hujſhi ſershmaguvati,
na to vſtane hrup, preklinuvanje,
tepenje, inu boj.

Saſtopíte tedaj dobru vy moshję!
kadar ſte ſe oshenili, ſte vy s' vaſho
shenó vred vſe nję falerje pershenili,
vy ſte ji beſsędo dali njo lubiti, inu
preneſti, de bi bila ſhe taku falena, kęr
vſi nję falerje ne morejo ſturiti, de bi ona
vaſha shena ne bila. Inu ti, o shena,


[Stran 116]
102

ſpomni ſi, de ſi ti s'tvojim mosham
vred vſe njega pomankanja, inu falerje
permoshila, mu de ſi ſe preti Bogam
inu pred ludmy savesala njega preneſti
s'vſo njegovo hudo termo, inu falerji.
Moji lubi otrozi nikoli ne posabíte,
de poterplęnje, krotkoſt, ena lęjpa
glihenga, inu ta myr Jęsuſa
Chriſtuſa je ta edyna arznia, pak tudi
gviſhna arznia, katęra samore vaſhe
teshave potolashiti, inu vaſho shaloſt
potróſhtati.

Ràs-ſuj tvoj shęgen o moj Bog zhes
vſe tęiſte moje Farmane, katęri ſe v'
sakoni snajdejo, ali miſlio ſhe v'
tigaiſtiga ſtopiti. Daj jim ſposnati vſo
ſvetoſt letęga Sakramenta, kir je
podoba tęiſte vęzhne savęse, katęro ſi
ti ſturil s'to ſvęto Zęrkujo, tvojo
prezhiſto nevęſto, de ony ne vsamejo
leta ſtan gori, kakor is sgol
kerſhanſkih inu pravizhnih urshahov; de ſe v'
njemu ſvętu sadershę, de bo njih
savęsa zhiſta, inu poſhtena v'vſęh
rezhęh. Prebivaj ti ſam o Goſpod v'
ſlęherni njih hiſhi: bodi v'ſrędi med
njih dershino, de bo tam krotkoſt,
poterpeshlivoſt, inu myr goſpodaril:
ta myr taiſtu nepreſhazanu blagú,


[Stran 117]
103

katęriga ſam ti samoreſh dati, katęri
je ta nar vękſhi ſhaz, kir ſe more od
naſs na semli vshiti. Ponovi na eno
visho ta zhudesh, katęriga ſi v' Kani
Galilæi ſturil, preberni v'ſladkoſt, inu
v'veſsele tę teshavc, bres katęrih ne
more sakon biti. Naj ſe v' tebi o
Jęsus mosh inu shena lubio, naj bodo v'
tebi vkupej svęsani, naj bodo v'tebi,
inu s' tabo enu ſerzę; na tako visho,
de po tęm kadar ſo bily tukaj na semli
enu telu, ſe bodo tudi tam gori
v'tvojim krajlęſtvi na vęzhnu vkupej
veſselili. Amen.


[Stran 118]
104

Pridiga
Na
Iv. inu V. Nedęlo po Ss. tręh
Krajlih.

Od ſovrashnikov naſhiga
isvelizhanja, inu od vishe, kakú imamo
tęiſte premagati.*

Motus magmi s ſactus eſt in mari, ita
ut navicula operiretur fluctibus.

En velik vihar je v ſtal na morji,
taku, de ſo valovi zholnizh pokrivali.
Matth. 8, 23.

Naſha duſha, katęra je tavshent
hudim nagnenjam podvèrshena, od
tavshent ikuſhnjav obdana, tavshent
nevarnoſtjam vun poſtavlena, je
reſnizhnu enaka enimu zholnu, katęri bó od
valov pokrit, od viharja ſem ter kje
gónjen, inu je vshę na tęm, de bi ſe

16

[Stran 119]
105

imel potopiti. Kdór koli hózhe na
miſli ſvoje pameti, inu na gibanje ali
nagnenje ſvojga ſerzá zhuti, bó
samerkal, inu ſkuſsil, de je shivlenje eniga
zhloveka na sémli en vędni boj ena
ſkuſhnjava, katęra nima konza. Inu
vender kaku malu Chriſtjanov ſe snajde,
katęri bi po exempelni eniga ſvętiga
Krajla Davida ſvojo duſho vſe ſkusi
v' rokah noſsili, inu nikoli is ſvojih
ozhy ne ſpuſtili! Dvę ręzhy lubi
Farmani, me s'shaloſtjo, inu s'ſtraham
napólnio: pervizh to ſtivilu, inu mózh
naſhih ſovrashnikov; drugizh, de my v'
ſredi nevarnoſti taku bres vſe
ſkerbi, inu ſtrahú kjé v' en dan shivimo.
Kadar ena truma tatov vaſ ho hiſho
obſuje, ſe je bati sa vaſhe blagú, inu
sa vaſhe shivlenje, pak ſhe vezh ſe
je bati, zhe vy pèr letęj nevarnoſti
bres ſkerbi ſpité, inu zelú ne miſlite,
de bi ſamy lebe varuvali. Odprímo
danàs ozhy zhes ſovſashnike naſhiga
isvelizhanja: ſkuſhajmo tęiſte nar
poprej ſposnati, inu potle bomo vidili,
kakú bi jih mogli premagati.

I. Premiſhluvanje.

Ti pravi naſhi ſovrashniki niſo
tiiſti, katęri naſhe dobru imę zhèrnio,


[Stran 120]
106

ali naſhe blagú jemló, ali nam na
shivlenje gredó. Lety ſo lę oródje ali
riſhtènga, katęre ſe boshja previdnoſt
poſluſhi, de naſs poſvezhuje, de naſs
v' ponishnoſti, v'krotkoſti, v'lubęsni,
inu v'poterplęnji vadi: take ſovrashnike,
aku bi my kolzhikaj vęre imęli, bi my
mogli veliku vezh lubiti, kakôr
ſovrashiti. Naſhi pravi ſovrashniki ſo
tiiſti, kateri yſhejo naſho duſho ob
ſvojo nedolshnoſt, inu ob ſhaze gnade
boshje perpraviti, toiſto pred Bógam
vmoriti, inu v'peklęnſki bresèn
pahniti. Letęh ſovrashnikov ſe moremo my
bati, inu letę najdemo od snotraj, od
svunaj, na dęſni, inu na lęvi ſtrani,
povſód inu v'vſęh rezhęh. Ony ſo
notri v'naſs , inu zhe jih ne posnate,
perpuſtíte meni lubi poſluſhavzi, de
jeſt doli ſtópim nóter v'vaſhe ſerzę,
de jih s'imęnam poklizhem, de jih
preględam, inu vam taku rekozh
s'pęrſtam pokashem.

Premiſli, moj ſyn, toiſto tvojo
norſko lubęsen, toiſtu tvoje norſku
dopadajenje, katęriga ſi ti póln ſam
pruti ſębi: ti bahaſh s' tvojim
saſlushenjam, s' tvojim bogaſtvam, s' tvojó
modro glavo, s' tvojmi priatlami, s' tvo-


[Stran 121]
107

jo shlahto; ti sanizhujeſh tę druge,
ſe povsdigujeſh zhes nję, inu praviſh:
Kdó je moje glihe? kdó je en taki
sal delovèz, ali kdó sna enu taku dęlu
ſkasati, kakor jeſt?

Tó malu blagá, kar ſi morebiti
po krivim vkupej ſpravil, te ſtury na
tvojo nekàdajno ręvſhino posabiti; ta
ſlushba, katęro ſi, Bóg vęj, kaku
dobil, ta ſhtalt, katęro je tebi Bóg dal,
inu katęro sa lępſhi, kakor drugih
dershiſh; ta tvoj bol offertni gvant,
kakor tvojga ſoſęda, katęri morebiti ſhe
ny tvój: vſe letó inu tavshent drugih
rezhy, katęre bi bilu predolgu
israjtati, napihne tvoje ſerzę, inu leta
napuh ſe ſposná v' tvojim govorjenji,
v'tvoji nóſhi, inu v'tvojim sadershanji.
Ti ſi grosnu mehek, inu dajeſh
ahtèngo, kaku eden s' tabo govory,
kaku h'tebi pride, kaku te posdravi, ali
ogovory: ena ból ojſtra beſsędiza, ena
majhina ſhala, ali ſhpaſs, enu bol
mèrslu ſprejęmanje, ali ne sadoſti
priasnu posdravlenje, vſe letó te
reshali, inu lilnu vję. Posnaſh letiga
tvojga notrajn ga sovrashnika? Vęjſh
kaku ſe imenuje? On ſe imenuje offert,
prevsętnoſt, napuh, prašna hvala, inu


[Stran 122]
108

bahanje, leta ſovrashnik goſpodari zhes
tebe.

Zhe tvojga blishniga ręzhy bol od
rok gredó, kakor tvoje, zhe on eno
ęrbſhino doby, katęre ſe ny troſhtal;
zhe per ſvoji kupzhiji en imeniten
dobizhik ſtury; zhe dobó eno ſręzho
ali ſlushbó, katęre Ii ſe ti troſhtal,
zhe njemu ena ręzh dobru vèrshe, kęr
ſi ti sgubo imel; taku sazhne tebi
ſerzę tlęzhi, ti poſtaneſh blęd, inu
rudezh sapored, tę farbe , katęre te
ſprehajajo, tvoje molzhanje ſhe bol,
kakor tvoje beſsęde dadó na snanje
tvojo shaloſt, ali jęso, katęre te
kuhajo. Zhe pak tvojga ſoſęda kakuſhna
neſręzha obyſhe, katęra ga doli
pobye, pod tabo ponisha, taku ſe
kumaj nasaj dershiſh, de tvojga veſsela
zhes tó ozhitnu na snanje ne daſh.
Zhe te tedaj njegova ſręzha shali,
njegova neſręzha pak veſsely; kaku ſe
leta tvoj ſovrashnik imęnuje, katęri
v'tebi leto dęla? Posnaſh ti ſalſhio,
ali kazho tę nevoſhlivoſti, katęra okuli
tvoje duſhe svishga?

Ti ne móreſh Ietę ali une
perſhone viditi, ne od nję kaj ſliſhati, katę-


[Stran 123]
109

ra te je reshalila nevęjdama, ali
morebiti ſhe ny tebe nikoli reshalila? Ti
od nję le hudú govoriſh, naj bó vshę
reſs, ali ne, ti ſi ſi napręj vsęl njó
k' nizh perpraviti, ali s' beſsędo, ali
s' djanjam; inu sato imaſh tudi
veſsele, kadar ſe od nję hudú govory,
shaloſt pak, kadar ſe dobru govory, inu
yſheſh vſe perloshnoſti, ker bi ji
mogel kaj ſhkodovati? Poglęj, posnaſh
letiga ſovrashnika, katęri v' tvojim ſerzi
kakor v' enim berlógi leshy? On ſe
imenuje ſovrashtvu, inu maſhuvanje.

Nózh inu dan miſliſh ti na tvoje
goſpodarſtvu, na tvoje opravila, na
tvojo kupzhio. Ti ne govoriſh od
drugiga, kakor od dènarjov. Zhe
moliſh, ali ſi v'zęrkvi, ſi vùſs ràstręſsen,
inu tuhtaſh, kakú boſh letó ali uno
ręzh per hiſhi, per grunti poglihal,
kaj sa ene rajshe moreſh ſturiti, s'kaj
sa enimi perſhonami, inu kaku imaſh
govoriti, de bo vſe popolnoma
vàrdjanu. Ti bi ſhal trydeſsęt mill delezh
sa eno krono, ti bi pak ne ſturil
trydeſsęt ſtopín, de bi eno S. Maſho
ſliſhal; de bi pak enu dobru dęlu te
miloſti ſturil, bi ſe ti is ſtola gori ne
vsdignil. En rajnſh tebi is rók ſpuliti,


[Stran 124]
110

bi bilu tebi ſerzę, is perſs vùnkaj
ſtèrgati. Kakor hitru pak bi imel, kaj
dobiti, ali le bojiſh kaj sgubiti, takrat
ny vezh ne prasnjka, ne Nedęle sa
tebe, ne boshje, ne zerkovne
sapovdi te vezh nasaj ne dershę. Posnaſh
ti letiga tvojga ſovrashnika? On ſe
imenuje ohernia, lakomnoſt, letá te
grise, letá je tvoj trynog, letá te
ſlejpy, letá te ſerdama.

Kaj je pak taiſla sa ena goręzha
shela, katęro ti imaſh to djanje inu
sadershanje drugih ludy oſhpęgati, vſe
ſkusi tadlati, inu s'tvojim jesikam
pregajshlati? Kęr ſe ti v' vſe tę andle
męſhaſh, inu povſod vtikaſh, kamer ti
ne ſliſhiſh, kęr is ene hiſhe v' tó
drugo nóſsiſh, kar ſe tam govory, inu
tudi ne govory, kar vęjſh, inu ne
vęjſh, kęr imaſh eno poſębno
ſerbezhizo od vſęga govoriti, zhes vſe ſe
modruvati, tvojo ſlabo manèngo zhes
vſako ręzh vſe krishim povędati. Ali
ny leto ena ſorta Hudizha, katęri te sa
jesik dershy, inu ſe tigaiſtiga kakor
ene gajshle poſlushi, de tvoj myr, inu
pokoj smęſha, inu vſih tęh,
katęri imajo to neſręzho tebe posnati,
inu s'tabo v' enim kraji prebivati?


[Stran 125]
111

Ali ny morebiti nezhiſtoſt taiſta,
katęra te perpravi, de nozh inu dan
drusiga v'glavi nimaſh, kakor
nezhiſte miſli, nagnuſue shelę, gerde
malade inu pilde, katęre tebi v'tvoji
glavi ena loterſka pamet smala: kadar
tvoje ozhy tolikukrat, ja tudi super
tvojo volo po tęhiſtih sapelivih rezhęh
ględajo, katęre tvoje ſerzę kasę,
kadar ſi vſelej perpravlen ſliſhati, ali
rezhi vſe tó, kar na dęla tiga meſsa,
ali na oſtudne telęſne luſhte zila?

Leti, lubi poſluſhavzi, ſo tiiſti
ſovrashniki, katęrih le vy nar majn
varujete, pred katęrimi vam tudi ny
mar ſe varuvati; zhe pak vy noter
v'vaſhe ſerza poględate, jih bote
neſhli, de ſo ſe tam vshę globoku
vrinili, inu vkorenilili. Jeſt ſim vam lę
tę imenitniſhi od njih pokasal, zhe ſi
bote pak ſamy to mujo vsęli, ſhe
globokejſhi nóter poględatî, jih bote ſhe
veliku vezh neſhli. Kakor imá morję
bres ſhtivila veliku ſort, inu velikoſti
ribe v' ſebi, taku paſse zhlovęſhku
ſerzę enu zęlu mrovliſhe vſe ſorte
hudiga nagnenja v' ſebi, enu bol mozhnu,
kakor to drugu, pred katęrim ſe nam
je vſim bati, kęr ny obenu taku ſlabu,


[Stran 126]
112

ali ſhibku, de bi naſs ne moglu
pogubiti, zhe ga sdajzi ne vkrotimo.

H'tęm vunajmm ſovrashnikam
perſtopio potle naſhi domazhi, katęri jim
mózh inu oroshje dadó, de ſe s' vſo
ſilo zhes nais vsdJgnejo. Vſe ſtvary,
katęre ſo od Bogá k' nuzu tiga
zhlovęka ſtvarjene, inu snajo k'naſhimu
isvelizhanju ali ferdamanju ſlushiti,
kakor jih my vshe potîe ponuzamo,
poſtanejo sa naſs ena perloshnoſt tiga
gręha sa volo naſhiga hudîga nagnenja.

Vboshtvu, shaloſt, bolezhina naſs
perpravio v'zagovitnoſt, ali
v'klaguvanje, lih kakor naſs bogaſtvu, inu
zhaſty v' posablivoſt na naſhe
dolshnoſti, inu na naſs ſamę perpravio. V'
kar sa enim ſtani koli ſe snajdemo,
ali kamer ſe koli ganemo, povſod
najdemo perloshnoſt sa ſkuſhnjave, inu
ſovrashnike sa premagati. Tukaj naſs
malopridni pogovori pazhio, tam naſs
porędni exempelni k'hudimu vlęjzhejo,
ſpęt drugdi nam hudi tovarſhi vſo
dobro volo ſkasę.

Naj Zhujemo, ali ſpimo, naj
jęmo, ali pyemo, naj dęlamo, ali po-


[Stran 127]
113

zhivamo, vędnu ſe móremo
salasvanja ogybati, inu pred ſkuſhnjavami
bati. V' obyſkuvanji naſhih priatelov,
v' tih nar bôl nedolshnih kratkih
zhaſsih, tudi per tęh nar
brumniſhih perſhonah, v' opravilih naſhiga
ſtanu, tudi v'tih nar ſvetęjſhih,
dobrih dęlih, v' molitvah, v' ſpovedih,
v' obhajilih, v' poſtih, v' almoshnah,
povſod ſo perloshnoſti h'gręhu,
kurjava k' hudimu, inu ſovrashniki sa
premagati; zhe jih vy ne vidite, je lę
to ſamú urshoh, kęr vy ne daſte
ahtènge. Ta peklenſki îovrashnik,
katęri naſs hózhe pogubiti, salasje bres
prenęhanja naſho duſho, inu ſe poſlu-s
hi vſake perloshnoſti, de bi ona
v'njegovo mręsho padla.

Taki ſo, lubi Farmani, ti
ſovrashniki vaſhiga isvelizhania, ſodíte ſamy,
zhe ſo ſtraſhny is tę ſhkóde, katęro
ſo vam do sdaj ſturili. Premiſlite vſe
lęjta vaſhiga shivlenja, zhe niſte bily
od vaſhe mladoſti en ſushen, ali
offer tiga Hudizha, tiga ſvęjtá, inu
vaſhiga hudiga nagnenja. Zhe ſte pak
s'gnado boshjo lètę ſovrashnike
premagali, kaj sa eno lilo ſte mogli ſamy
ſebi ſturiti? koliku hojov preſtati?


[Stran 128]
114

Imamo tedaj urshoh s'enim ſvętim
Paulam gori savupiti: jeſt neſręzhni
zhlovek, kdó bo mene reſhil od telęsa
letę ſmèrti, katęru ſe sdy kakôr de
bi bilu meni lę sató danu, de bi me
martralu, ponishalu, inu enu oródje
vſe shlaht ręvſhine bilu? ( Rom. 7,24.)
Inu s' enim ſvętim Kraylam Davidam;
jih kdo bo meni poſódil perute eniga
goloba, de sletim inu bęjshym od
letiga malopridniga ſvęjtá; kęr drusiga
ne najdem, kakor sadèrge, inu vſe
ſorte ſkuſhnjave? (Pſal. 54, 7.)

V' Vſim tęm, kar vidim, kar
ſliſhim, kar govorym, ali dęlam,
najdem eno tęsha, katęra me k' hudimu
vlęjzhe. Zhe ſedym per mysi, le
perbaſhe sraven ſenagoltnoſt, lębanje,
inu nesmaſnoſt. Zhe ſi pervoſhim en
kratik zhaſs, pridejo sraven prasni
pogovori, ràstręſsenje, nemarnoſt. Zhe
dęlam, ſe me lakomnoſt, nezhimernoſt,
inu toshlivoſt vloti. Zhe mólim, ſe
me ràstręſsene miſli, sanikernoſt inu
lenoba podſtopi. V' nadlogah me
nevola prime, v'dobri ſręzhi prevsętnoſt;
hvala mi ſerze napihne, ena ſershmajht
me v' jęso perpravi; s' eno beſsędo pov-


[Stran 129]
115

ſod najdem salasvanje, paſti, kamene
tiga ſpotikvanja, inu pohujſhanja.

Letó, lubi Poſluſhavzi, je tę nar
vękſhi ſvetnike v' ſtrah perpravilu, sa
volo letęh nevarnoſt ſo ſe ony v'
puſhave podali, tó je bil urshah od
tolkajn poſtov, inu ojſtroſt tudi tih
ojſtręjſhih kloſhterſhkih ludy. My pak
aku lih vùn poſtavleni vſęm ſortam
nevarnoſt inu ſkuſhnjav, obdani od
prekuzov na vſęh ſtranęh, ſmo bres
ſkerbi, inu ſe nizh ne varujemo, kakor de
bi le ne imęli nizh bati. Navajeni s'
naſhimi ſovrashniki shivęti, inu s'
njimi pobrateni, ne miſlimo na nizh maju,
kakôr pred njimi ſe varuvati. Obeden
ſe nima na pomin, obeden ny
nesavupliv, ampak sajde taku rekózh
v'ſhtibalah, inu mishę v'Hudizhove sadèrge;
ſhe enkrat: my ne posnamo ſkuſhnjav,
sato, kęr ſe obene ne branimo.

Do sdaj, Chriſtiani moji ſim vam
vaſhe prave ſovrashnike na snanje dal;
sdaj bi vam imel ſhe pokasati to
visho, kakú ſe imamo s' njimi vojſkovai,
inu tęiſte premagati; ali kęr bi naſs
leta drugi dęjl mojga govorjenja vſe
predolgu gori dershal, perhranim jeſt


[Stran 130]
116

leto sa prihodno Nedęlo. Sklenimo
tèdaj, inu rezímo s' Prerokam: Goſpod
ràs-ſvętli moje ozhy, de bodo na
moje ſovrashnike vędnu odpèrte, de me
ony ne prenaglio, inu ne vmorę, inu
de ſe ne hvalio, kaku ſo me ony
premagali. Şturi, de ſe jeſt sbudym is
moje mertvize, ali ſmèrtniga ſpanja,
de vſtanem, inu ſe vojſkujem ſkusi
pomozh tiga zhuvanja, tę molitve,
inu bejshanja pred perloshnoſtjo, de
na gibanje mojga ſèrzá vędnu
męrkam. Leti lubi Farmani, ſo ti
mittelni, katęre nam je Jęsus Chriſtus
ſam pokasal, od letęh imam vupanje
k'vam govoriti s'gnado boshjo, inu
ſkusi pomozh vaſhih molku.
Amen.


[Stran 131]
117

Pridiga
na
V. Nedęlo po Ss. Tręh Krajlih.
* II. Premiſhluvanje.

Pervizh tedaj zhujte. Leta ſvèt,
kakakôr ſte, ſliſhali, pride od ſamiga
Jęsuſa Chriſtuſa. Aku bi hiſhni
gospodar vejdil, pravi on, ob katęri uri tat
pride, bi sa ręſs zhul, bi ne ſpal, de
bi rópanje ſvoje hiſhe vbranil. (Matth.
24, 43.) On bi vſe vrata dobru saperl,
on bi na vſaku ſhumęnje męrkal, on
bi obęniga nóter ne puſtil, aku bi ga
popręj ne posnal, inu bi vędnu
ſtrasho, ali vahto dershah Ta hiſha, ka-

17,
18,
19

[Stran 132]
118

tęro my obvarvati moremo, je naſha
duſha; ti tatję ſo: Hudizh, ta ſvęjt,
inu naſhe hude nagnenja. Inu kęr ſe
lety ſovrashniki vędnu pred vratmi,
to je, k' naſhimu pogublenju
perpravleni najdejo, taku moremo my tudi
vędnu zhuti, de ony na naglim zhes
naſs ne planejo.

Vy bote tèdaj zhuli ſamy na ſe,
zhe bóte dobru męrkali na vſe vaſhe
miſli, katęre vam v' glavo pridejo,
ba vſe gibanje, ali nagnenje, katęru

20

[Stran 133]
119

v' vaſhim ſerzi vſtane, ua vſe
beſsęde, katęre is vaſhih vuſt gredó, na
vſe govorjenje, katęru do vaſhih
vuſęjs pride, de bóte ſposnali zhe je kaj
na njih, kar bi snalu vaſho vęjſt
omadeshvati. Vy bóte zhuli ſamy naſe,
zhe bóte vſe, kar pozhnete, ali
delate pred Bógam, pregledali, is kaj sa

21

[Stran 134]
120

eniga zyl inu konza letó ali unu
dęlate, ali kaj imate sa eno manèngo
staven: tó je, zhe vy morebiti kaj sa
volo prasne hvale ſturité, ali govorité,
ali sa volo dobizhka, ali is jęse,
ſovrashtva, falſhie, ali is kakuſhniga
nezhiſtiga zyl inu konza. Varujte ſe
dobru, lube duſhe, de ne bo ena od
letęh ſtrupęnih kazh v'vaſhih
vuſhęſsih sashvishgala, ali vaſs jesik
omajala, ali vaſhe rokę ali ſtopine vishala.

En Chriſtian, katęri sa ręſs na ſe
zhuje, je enaki enimu modrimu
moshu, katęri móre po eni ſilnu vóſki
inu polſki ſtèsi jiti, sravèn katęre ſo
na obá kraja ſtraſhne ſtermine inu
prekuzi ali bresni. Poglęjte, kaku on

22

[Stran 135]
121

ſkerbnu, inu varnu hódi, kakú gleda,
kamer nogó poſtavi: kaku vſako
ſtopinjo smęri: Lubi bratje, pravi, S.
Apoſtel Pavl, glęjte; dajte ahtengo:
na koga? Na to vísho kakú hódite po
zęſti vaſhiga isvelizhanja; kar hózhe
toliku rezhi; Glęjte kakú govorité,
kakú dęlate, dajte ahtengo na vſako
vaſho nar majſhi miſel, ali shelo, ali
nar majnſhi djanje. Zhujte na vaſſhe
ozhy, na vaſhe vuſhęſsa, na vaſh jesik,
de ne bote kaj takiga vidili, ali rekli,
ali ſliſhali, kar bi vaſhi duſhi
ſhkodovalu, inu povſod ſe na pómin imęjte,
kar je nar vezh mogózhe. Glejte, de
varnu hódite, ſo te edyne beſsęde S.
Pavla. (Epheſ. 5, 15. )

Sturíe tó ſamy pruti ſebi, kar
en hiſhni ozhe pruti ſvoji drùshini
ſtury. Sjutraj jim da povęle, kaj
imajo zhes dan ſturíti, inu svezhęr hózhe
od njih rajtèngo imęti. Taku vsàmíte
vy vſaku jutru vaſhe miſli vkupej,
po tęm, kadar ſte vy vaſho jutrajno
molku opravili: pomiſlite enu malu,
inu ſkuſhajte previditi, kaj bi vy
zhes dan sa ene perloshnoſti imęti
mogli Bogá reshaliti. En Chriſtjan,
katęrimu je per ſèrzu sa ſvoje ſręzhe


[Stran 136]
122

vólo ſe taku prevarvati, previdi
poſtavim, ker bó mogel zhes dan v' letó
ali uno hiſho jiti, ali v'letej druſhini
ſe snajti, ali s' uno perſhono
govoriti, de bó táku govorjenje ſliſhal, de
bó mogel tudi kaj takiga govoriti,
ali kaj takiga ſturiti; on bo tèdaj
ględal, kaku ſe bó obvaruval, de v' gręh
ne pade; inu porezhe: Jeſt oblubim,
o moj Bóg, de ne bóm gręſhil, lę ti
meni tvojo gnado daj, de bóm mojo
oblubo dershati mogèl. Na vęzher pak
po ſvojih navadnih molitvah pręjden
ſpat grę, bó ſam ſebe praſhal, inu
porezhe: Ti vboga moja duſha, kaj
ſva ſi bila danas sjutraj napręj vsęla?
inu kakú ſva ſe sadershala? Moj Bog!
kakú ſlab ſim jeſt! kakú lohka, inu v'
koliku rezhęh falim jeſt vſe ſkusi?
Ali sató ſhe ne sgubím ſerzà, jutri
o Goſpód, zhe meni ſhe shivlenje
ſhęnkaſh, ſe bóm bol na pómin imel,
kakor danàs. Letá navada lubi
poſluſhavzi, je naisrezhenu dobra, inu ty,
kateri jo enkrat gori vsamejo, jemló
na brumnoſti gori, de je enu zhudu,
inu ſe obvarujejo pred vſim hudim.

Perloshímo ſi v'opravilih naſhe
vęjſty eno tako ſkèrb, kakôr ti dobri


[Stran 137]
123

Goſpodarji v' opravilih ſvoje hiſhe.
Zhe sa ohranenje naſhiga telęſsa,
naſhiga zhaſniga shivlenja vędnu
ſkerbimo, ne ſkerbímo maju sa ohranenje
naſhe duſhe. Inu kakor ſe en
pameten zhlovek vſiga ogyble, kar bi tę
dny njegoviga shivlenja perkrajſhàlu,
ali njegovimu sdravju ſhkodovalu,
bęjshimo ſhe bol pred vſim tęm, kar
bi naſhi duſhi ſmèrt perneſlu, ali naſh
ajfer v' ſlushbi boshji pomajnſhalu.

III. Premiſhluvanje.

Bejshíte moji Chriſtjani, ali pred
kóm? Pred vſęmi blishnimi
perloshnoſtjami tiga gręha, tó je, pred takimi
porloshnoſtjami, kęr ſe vy nikoli, ali
malukàdaj snajdete, de bi Bogá ne
rèshalili.

Pogled ali pogovor letę ali une
perſhone obudy per vaſs malopridne
miſli, inu shelè. Bęjshíte pred eno
tako perſhono, inu ne saneſsíte ſe na
vaſho mózh. Drugekrat ſi ti padel,
per letęj perſhoni, doſti je, ne podaj
ſe vezh v' nevarnoſt. Skusi ozhy ali
vuſhęſsa pride h' tebi ta huda miſsèl,
is hude miſli pride hudu poshelenje,


[Stran 138]
124

inu shela pervlęjzhe sa ſabo
pervolenje, inu pervolenje dokonzha
popolnoma ta gręh v' tvojim ſerzi. Kar ſi ſam
po rieſr'ezhi v' letęh rezhęh ſkulsil, bó
tebi veliku vezh; kakor moje beſsęde,
povędalu.

Kakor ſe najdejo nekatęre jędy,
katere enim perſhonam ſhkdujejo, inu
drugim ne: takú ſe pèrmęri, de
nekatere perloshnoſti ene ludy v'gręh
ne perpravio, sa druge pak ſo ſilnu
nevarne. Vſaki, katęri ſe hózhe pred
telęſnimi bolęsni varuvati, móre ſvojo
naturo posnaci, inu po tęm ſe
dershati; kar mu je ſhkodlivu, ne jęſti, ne
pyti; inu on oſtane sdrav. Ravnu
takú more tá, katęri hózhe sdravje
ſvoje duſhe, to je, ſam ſebe bres gręha
ohraniti, hudiga, malopridniga
tovarſhtva ſe varuvati, inu pred njim
bęjshati.

Malopridnu inu hudu tovarſhtvu
imenujem jeſt tigaiſtiga zhlovęka,
katęri nima vęre, katęri ne mara sa
Bogá, sa Svetnike, sa Zęrku, sa nję
sapovdi, katęri ne porajta na poſt, na
Vélikonozh, na ſvojo Faro, na
ſvojga Duhovniga Paſtirja, inu ne pride v'


[Stran 139]
125

zerku kakor, de druge vęrne
pohujſha. Bejshi pred enim takim, moj
Chriſtjan, zhe ſi po neſręzhi kàdaj s'
njim ſe isnanil: ſizer boſh pozhaſsi,
tak, kakôr on. On te bó s'ſvojim
govorjenjam, inu s'ſvojim exempelnam
navuzhil, tę nar bol ſpoſhtuvanja
vręjdne, nar ſvetęjſhi rezhy sanizhovati,
tvoje nar imenitniſhi dolshnóſti
opuſtiti. On ſe bó is brumnoſti norza
dęlal, on ſe bó Maſhnikam poſmęhval,
tęiſte fershmaguval, inu opravlal, on te
bó od Boshje ſlushbe, inu beſsęde prozh
dèrshal. Zhe bó samęrkal, de imaſh
ſhe kake pomiſselke, ſe bó tvoji
preproſhnoſti poſmęhoval; inu pozhaſsi
bóſh ſhe to malu prave vęre sgubil,
kar imaſh , k'malu potle ſe ne bóſh
vezh ſramoval, inu bóſh morebiti taku
delezh priſhal, de ſe boſh ſhe hvalil, de
ſi ravnu en tak hudobnik kakor on.

Enu hudu tovarſhtvu imenujem
jeſt tigaiſtiga ràsvusdaniga mladęnzha,
kateri poln nezhiſtoſti noter do musga
ſvojih koſty ſe hvali s' ſvojim
oſtudnim, gèrdim djanjam, ne miſli, inu
ne govory zęl dan drusiga, kakôr
neſpódobne rezy, nad katęrim ſe
enimu poſhtenimu ſerzu, ali vuſseſsu
gnuſsi. Ah bęjſhi mój ſyn, pred


[Stran 140]
126

enim takim tovarſham, on te bó to
hudu navuzhil, on bó tvoje ſerzę
ſkasil, on te povlejzhe ſabo v' loterſke
hiſhe, inu nezhiſte kóte, inu ti bóſh
bres poſhtenja kakor on.

Enu hudu tovarſhtvu imenjem jeſt
tigaiſtiga ygravza, tigaiſtiga mojſtra
v'pyazhi, katęri ſe vſimu
opominuvanju poſmęhuje: bódi ti tręsèl, inu
lęjpiga sadershanja, kakor hozheſh,
on te bó ſkasil, on te bó od tvojih
opravil prozh odvèrnil, ti boſh zajt
sgubil, ti bóſh zęl lubi dan, tudi zęlo
nózh v' oſhtariji per bokali, ali per
ygri dopernęſsel; on te bó vſaj od
popoldanje boshje ſlushbe, morebiti tudi
od jutrajne prozh dershal, inu tvoj
konèz bó leta: ſkusi tvoje sapravlanje
bó priſhlu vbóshtvu, inu nadlóga v'
tvojo hiſho: ti bóſh en ſhpot zęle
ſoſęſke, inu enu pohujſhanje zęle fare.

Enu hudu tovarſhtvu imenujem jeſt
toiſto firbizhno, nevgnano, opravlivo
perſhono, katęra vſe opraſhuje, vſe
fèrbęshnu od ſvojga blishniga ſodi, vſe
sadershanje tadla, katęra ſe v' druge
hiſhe inu shlahte męſha, opraſhuje,
ràsnaſha, inu kuje vſe nove zajtunge,


[Stran 141]
127

inu je ſama ta nar imenitniſhi
zajtunga od zęle vaſsy, ali fare, ali męſta.
Sv. Duh imenuje eno termo letęga
ſhkvarta, na óſsem inu dvajſsęti
poſtavi tiga modriga moshá eno
preklęto tèrmo. Bęjshi tèdaj moj ſyn,
ſizer boſh ti tudi preklęt: ona bo tebe
pozhaſsi perpravila, de bóſh tvojga
blishniga sanizhoval, inu ſovrashil.
Nję jesik enaki enimu gadu, bó ſtrup
v'tvojo duſho ſpuſtil, inu bó v'tebi to
lubęsen vmoril, katęro moremo eden
pruti. drugimu imęti. Ti boſh s'
veſselam pravil tó, kar je tebi ne malu
teshkú djalu, kadar ſi ſliſhal praviti.
Şe bó reklu, de ſi ti leto ali uno ręzh
povędal, katęro niſi govoril, ti bóſh
per vſęh kvantah perſtavlen, ti boſh
pravde na glavo dóbil, inu Bóg bó v'
tim zhaſsi na tavshent vish rèshalen.
Zhe ſe pak móremo hudiga
tovarſhtva bati, taku ſe ne ſmęmo nizh maju
malopridnih buku bati. Ali hvala bódi
naſhimu ſlavęnſkimu jesiku, de ſe v'
tęmu take porędne bukve ne najdejo!
ali v' drugih jesikih, Poſluſhavzi moji,
ſe najdejo s'tako neſramnoltjo ſpiſsane,
de ny v'obenih zhaſsih, kakor per
ſedajnim molopridnim ſvęjti sa
preneſti. Duhovi tę tàmme ſo take bukve


[Stran 142]
128

na luzh perpravili, inu letę ſo ſkoraj
Altar, Thrón, inu poſtave okuli
svernile, aku bi Bóg naſhih ozhętov nad
nami ne zhul, inu bi vſe letę poſhaſti v'tę
peklęnſke tàmmę ne sapódil, od koder
ſo vún priſhle. Pred leto kugo,
Chriſtjani moji, zhe vam kàdaj kaj takiga
v'roke pride, ſe mórete ja varuvati:
kakôr ena lubęsni polna mati
ſvojmu detętu nosh is rók vsame, s katęrim ſe
ima raniti, taku ſe imajo tudi take
pèklenſke bukve is rók tih vęrnih
vsęti.

IV. Premiſluvanje.

Ali zajt napręj grę, inu jeſt vam
ſhe od vaſhiga nar imenitniſhiga
oroshja, od Molitve nizh niſim povędal,
kar bi vam bil imel ſuſebnu
perporozhiti. Poſluſhajte tèdaj poſębnu
samerklivu leta trętji inu poſlędni mittel,
s' katęrim imamo ſovrashnike naſhe
duſhe premagati.

Kadar ſe je Jósue zhes
Amalecitarje vojſkoval, e Mójses na eno
gorro ſhàl, je tam molil, inu rokę
pruti Nebęſsam dershal. Inu pole, dokler


[Stran 143]
129

je on rokę gori dershal, je Israel
premagal, kadar jih je pak enu malu doli
ſpuſtil, ſo Amalecitarje premagali:
taku, de ſta mogla Aaron inu Hur
njegove vshę trudne rokę od obęh ſtrany
podpęrati, dokler je boj tèrpel,
v'katęrim ſo bily ſovrashniki premagani,
inu s'ojſtroſtjo tiga mesha pokonzhàni,
ne ſkusi mózh tih vojſhakov, ampak
ſkusi molitu tiga ſlushabnika boshjiga
(II Mojs. 17.) Kaku lęjp je leta
exempel, katęri naſs' vuzhy ne ſamu kaj
sa ene velike mbzhy je molitu,
ampak tudi, kakú potrębna nam je
super ſovrashnike naſhe duſhe.

Zhujte kolikur hozhete, bęjshíte,
kolikùr mórete, zhe ne bóte molili,
inu ſhe ſtanovitnu v' molitvi oſtali
bo vſa vaſha muja sabſtojn. Sravèn
tęga, de je bres konza veliku
perloshnoſt, katęrih ſe ny mogózhe
ogniti, kęr jih naſh ſtan, naſha dolshnoſt
pruti blishnimu, inu potręba ſame
nature ſabo perneſse; ſe my tudi ne
moremo naſs ſamy ſebe ogniti, kęr je
naſhe làſtnú ſerzę naſh nar vękſhi
ſovraſhnik. Sa tęga volo pravi tudi ta
Krajlęvi Prerok David: Zhe Goſpod
ſam ne bo hiſlie sydal, ſe sabſtojn po-


[Stran 144]
130

mujajo ty, katęri jo sydajo. Zhe
Gojpod ſam męſtà ne varuje, sabſtojn
zhuje tá, katęri ga varuje. Niſte vy
vshę ſtukrat letę beſsęde Jęsuſa
Chriſtuſa ſliſhali: Bres mene ne morete nizh
ſturiti?

Nikoli, o moj Bóg, je rekal ta S.Krajl
David, nikoli ſe ne bóm jeſt na moje
oroshje sanaſhal, tudi ne moje
isvelizhanje od moje mozhy vupal. Ti
ſam ſi moje vupanje: Zhe me ti
s'tvojim branilam ne pokrieſh, zhe me ti
pod ſęnzo tvojih perut ne vsameſh,
taku oſtanem bres mozhy, bres
saſlónbe, bres brambe, inu ſim premagan
pręjdèn ſe sazhnem vojſkovati.

Moli tèdaj mój ſyn moli! ne is
navade, ali s' ſamimi shnabli, kakor
ſe vękſhi dęjl sgody, ampak is
globozhine tvojga ſerzá, kakôr eden,
katęri je od potrębe gnade boshje
popolnoma previshan. Pridi tedaj, o
moj Bóg meni pomagat, hiti
meni na pomózh priti, poglej
ſhtivilu, mózh, inu to ſmèrtno
togoto tih ſovrashnikov, katęri ſo mojo
vbogo duſho oblegli: poglej to pre-


[Stran 145]
131

vsętnoſt, jęso, lakomnoſt, nezhiſtoſt,
katęre zhes mene goſpodario, inu
vſmili ſe zhes mene, o Goſpod, sakaj jeſt
ſim ſlab, inu ręven , moja duſha je
sgublena, zhe ti na pomozh ne prideſh.
Zhe pak vender ti, moj Chriſtjan, od
kakuſhne ſkuſhnjave premagan bódeſh;
taku ſe varuj, de ſerzá ne sgubiſh,
ampak vsdigni ſe prezej, inu klizhi
ſhe mozhnęjſhi k' Bogu: Kakú dolgu,
o moj Bóg, bóm jeſt ena ygra,
en offer mojga hudobniga nagnenja?
Kaku dolgu ne bó moje shivlenje drusiga,
kakor enu oſnuvanje od sgol ſlaboſt,
inu pezhenja tę vęjſty; od ſpovèd, inu
od ponovlenîh gręhov, od ponovlenih
oblub ſe pobólſhati, inu od nesvęſtobe!
Samęrkajte pak sravèn, inu ſpomnite
ſi, de, zhe vaſhe zhuvanje, inu
bęjshanje pred gręſhniim perlóshnoſtmi
nizh ne sda bres molitve, kęr bres
gnade nizh ne samóremo, bi bilę tudi
naſhe molitve prasne, inu neſpametne,
aku bi my ſamy ná ſe ne zhuli, inu
gręſhne perloshnoſti ſe ne varuvali;
Sakaj Bóg naſs ne bo isvelizhal, zhe
my od njegove gnade podperti ſi
naſhe muje ne persadęnemo.


[Stran 146]
132

Zhujte, bejshite, molite. Ne
lozhſte nigdar letę try rezhy. Zhujte
na vaſho pamet, na vaſhe ſerzę, na
vaſhe pozhutke; obvarite vaſhe ozhy,
inu vaſhe vuſhęſsa, katęre ſo kakor
vrata, ſkusi katęre gręh noter
v'vaſho duſho pride. Bejshite pred
perloshnoſtjo tiga greęha, ogníte ſe
malopridnega tovarſhtva; ne podajte ſe
nikoli radovolnu, inu bres potrębe v'
ſkuſhnjavo: molite is zęliga vaſhiga
ſerzá, molite ſtanovitnu , inu s' eno
goręzho shelo, de bóte mózh dobili
to ſkuſhnjavo premagati. Premiſlite
vaſhe shivlenje, inu vy bóte vidili,
de vſelej, kadar ſte padli, ſe je to
sgodilu, ali kęr niſte ſamy ſebe na
pómin imęli, ali kęr ſte ſe nevumnu
v' perloshnoſt podali, ali kęr niſte s'
pravim ajfram, s'pravo ſtanovitnoſtjo
molili. Zhujte, bęjshite, molíte. Zhe
hote letę try beſsede dobru samerkali,
bóte snali vſe, kar je tręba vęjditi,
de ſvety poſtanete, inu bote tudi
ratali, zhe to v'djanji ſpolnite.

Ti pak bodi viſsoku hvalen, o
Goſpod inu mój Bóg, kateri ſi moje rokę
navuzhil, kakú ſe imajo bojvati, inu
moje perſte kaku ſe imajo vojſkovati.


[Stran 147]
133

Ta reſniza tvoje boshje beſsęde je enu
zhes vſe terdnu branilu, s'katęrim bom
tę ognene ſtręle tiga ſovrashnika nasaj
odbyl. Tvoje vſmilenje bo moje
satekaliſhe, tvoja gnada bo moja mozh,
moja bramba, moje isvelizhanie.
S'tako saſlonbo, s'takim oroshjam ſe ne
bóm bal, pred puſhizami, katęre po
dnęvi letę, ne pred duham tę tàmmę,
katęri po nozhi okuli hódi, ne pred
smotnjavo ozhęta tęh Ieshâ, katęri ſe
v' eniga Angela tę luzhi preberne, de
duſhe tih pravizhnih omami. Srezhen
je taiſti, katęri bo mogel na ſmertno
uro s' tvojim Apoſtelnam rezhi: Jeſt
ſim enu dobru vojſkovanje vojſkuval:
Jeſt ſim ſe, pak ne ſam, ampak
s'gnado Jęsuſa Chriſtuſa, vſim ſovrashnikam
moje duſhe super poſtavil; sdaj ſim
na konzi mojga pota, boj je per kraji,
inu zhakam s' savupanjam na krono tę
pravize, katęro ſi ti, o pravizhni ſodnik,
moj dobrotlivi Isvelizhar, tęm oblubil,
katęri ſe bodo do konza terdnu
vojſkovali! Jeſt vam jo voſhim, lubi
Farmani, leto nevmerjozho krono v'
imęni Ozhęta, inu Şynu, inu
ſvętiga Duhá. Amen.


[Stran 148]
134

Pridiga
Na
VI. Nedęlo po Ss. tręh Krajlih.
Kaku malu ſadú ſe is Pridig
doſęshe.*

Simile eſt regnum cœlorum grano
ſinapis, quod accipiens homo
ſeminavit in agro ſuo.

Nebęſhku Krajlęſtvu je enaku enimu
senoſovimu sèrnu, katęru je en zhlovek
vsęl, inu na ſvojo nyvo ſejal.
Matth. 13. 31.

K Kar naſh Isvelizhar ſkusi pergliho
tiga senoſoviga sèrna od ſvojga
Evangelia govory, tó ſe je vſe do ene
zhèrke ſpolnilu. Ja, lubi Puſhiſliavzi,
letó v'sazhętki taku majhinu sèrnu,
katęru je ta boshji ſèjavèz Jęsus
Chriſtus ob zhaſsi ſvojga pridigvanja v' Ju-

23

[Stran 149]
135

dovſki semli ſèjal, je s'zhaſsam sa
ręſs enu ſilnu veliku drevu poſtalù,
katęru ſe je od eniga konza ſvęjtá do
drusiga israſlu, inu je pod ſvoje vęje
tę nar dalej leshęzhe ludy vkupej
ſpravilu, katęri ſo njega reſnize gori vsęli.
Tudi do vaſs, lubi Farmani, ſo letę
reſnize, letę beſsędeshiviga Bogá priſhle,
katęre je on ſkusi moje vuſta k'vam
govoril. Ali kęr letę beſsęde niſo ſa-mu
en kal tiga senofoviga sèrna,
ampak zęna tę kryví Jęsuſa Chriſtuſa,
morejo onę ali k' vaſhimu isvelizhanju,
ali k' vaſhimu pogublenju kaliti; k'
isvelizhanju, zhe, radi pertezhete tęiſte
poſluſhat, inu zhe jih k'vaſhimu
pobolſhanju gori vsamete: k' pogublenju,
zhe ſe letęh beſsedy ógnete, ali zhe
is njih obeniga ſadú ne doſęshete.

Ena grosa me je preletęla lubi
Farmani, kadar ſim leto shaloſtno reſnizo
ſam per ſebi premiſhluval, inu tolkajn,
vezh, kęr vęjm, kaku lohká ſe
nekateri ob Nedęlih inu Prasnikih is Fare
smusnejo, inu beſsędi boshji vmaknejo:
kaku ſe ſpęt drugi ſkoraj nikoli tukaj
ne snajdejo, de bi s' njih ſoſędmi v'
letej uri ſlushbe boshje ſvojga
Ştvarnika sa prejęte gnade sahvalili, inu is


[Stran 150]
136

beſsęde tiga shivlenja isvelizhanje
ſvoje duſhe doſęgli.

Kakor koli shaloſtna je leta miſèl
sa moje ſèrzę, ſe hozhem jeſt danàs
per njęj gori dershati, inu s' vami
premiſliti, kaku malu ſadú is beſsęde
boshje v'ſedajnih dnęh sadobę ne
ſamú ty, katęri jo malukà daj, ali
ſkoraj nikoli ne ſliſhio, ampak tudi
ty, katęri jo doſtikrat, ali ſkoraj
vſelej poſluſhat pridejo, vender pak
ſvoje ſtaru. shivlenje napręj pęlejo.
Bóg hótel, de bi vaſs vſaj letó
govorjenje omęzhilu, inu de bi takú, kakor
veliku drugih pridig bres ſadú ne
oſtalu! perpravimo ſe.

Veliku duhovnih paſtirjov, tudi tęh,
katęri ſe sa isvelizhanje tęh duſh nar
bol shenó, puſtę v' ſvoji Fari, kadar
vmèrjó, po veliku Ięjt truda, inu
muje ſkoraj vſe tę pregręhe, katęre ſo
v' Fari neſhli, kadar ſo jo naſtopili.

Aku bi jih edèn en malu praſhàl:
Ali je vshę dolgu, kar ii ti
Fajmaſhter v'letęj Fari, inu kar ti s'veliko
mujo letę Farmane vuzhiſh,
poſvezhujeſh, ſvariſh, sdaj. ozhitnu, sdaj


[Stran 151]
137

na ſkrivnim? Ali ſi imel ta troſht, de
je veliku tvojih Farmanov sazhęlu enu
novu shivlenje pelati? Şi kaj doſti
hudih navad, pohujſhanja, inu kar je
vezh take ſhkodîive lulike na nyvi
tiga Goſpoda vùh isplęl? Ali ſo ratale
tę vęzhne reſnize, s'katęrimi ſi ti
tvojo zhędo paſsel podoba, inu muſhter
tiga sadershanja tvojih Farmanov?

Ah Bog hotel, odgovory eden
ſkoraj sa vſe tę druge duhovne paſtirje,
Bóg hotel, de bi ſe jeſt mogel kaj
takiga hvaliti! (ali veliku vezh) sakaj
morem jeſt nekatęrim is mojih
Farmanov tudi tó napręj vręzhi, Kar je
Goſpod ſkusi vuſta ſvojih Prerokov napręj
metal: Jeſt niſim nęhal moje rokę
ſtęguvati, inu mojo ſhtimo
povsdiggniti v' ſrędi eniga ſolka, katęri ſe
je pruti mojim beſsędam vpęral, inu
tęmiſtim ſkusi ſvoje hudobriu djanje
odrękal. Kadar ſim v' leto Faro priſhàl,
ſim neſhat pyanze, sapravlenze,
nezhiſte, nevoſhlive, opravlive ludy,
pohujſhanje, inu krivizo. Jeſt ſim jim
njih hudobo napręj nęſsèl, jeſt ſim jim
shugal s'tęmi saſlushènimi ſhtrafingami,
doſtikrat ſim jih ojſtru ſvaril, vezhkrat
na eno lubęsnivo visho pregovarjal,
inu k' dobrimu opominjal, jeſt niſim


[Stran 152]
138

ſhparal ne proſhnje ne ſolsę.
Kolikukrat ſim njim tvojo ſtraſhno ſodbo, o
moj Bog, inu ſpęt tvojo miloſt inu
dobroto napręj nęſsel, jeſt ſim mojo
ſhtimo povsdignil, inu tvoje povęle
ſpolnil.

Ali beſsęda tvojga Evangęlia, o
moj dobrotlivi Isvelizhar, je ſturila
kakôr ene zhèrke na pęſki, ta pèrvi
vętèr jih je saglihai, inu sbriſsal, inu
ny oben ſlęd vezh v'ſèrzi tih
poſluſhavzov oſtal. Preroki ſo sabſtojn
govorili, kdor jih je ſliſhal, hy vezh
ali majn ſturil, kakor de bi jih ne bil
ſliſhal.

My imamo ſizer ta troſht, de
vidimo kaku eni tvojo beſsędo s'luſhtam
poſluſhajo: ob tih vękſhih prasnikih, kadar
my rokę povsdignemo, de bi tebi o
moj Bóg ta ſtraſhni offer perneſli, ſmo
s'eno veliko trumo tiga ſolka obdani.
Leta pogled, tvój napolnjen Tempel,
inu letę od tolkajn ludy nabaſsane
vrata tvojga ſvętiga prebivalſha naſs
s'enim notrajnim veſsęlam napolnio. Ali
kadar premiſlim, de vękſhi dęjl od
letęh ludy, kumaj is Zęrkve pride,


[Stran 153]
139

vshe vezh ne miſli na tó, kar ſo tam
ſliſhali, ali vidili. Letá miſèl, o
Goſpod, pobye doli moje ſerzę, inu ga
s'shaloſtjo napolni. Ti ſi nagmęral to
ludſtvu, pak niſi povikſhal veſsele.

Moj ſyn, jeſt hozhem tebi
pravizo ſkasati: ti Ii navuk tvójga
Fajmaſhtra sveſtú poſluſhal, katęriga je on od
perloshnoſti tiga gręha dérshal, slaſti
od tigaiſtiga ſhpotliviga gręha,
katęrimu li vshę sdavnaj ppdvèrshen. Ti
ſi ſposnal, de je vſe ręſs, ti ſi bil
previshan , inu morebiti omezhén. Ali
sakaj niſi tę beſsęde, katęre ſi ſliſhal
v' tvojim ſèrzi ohranil? Sakaj ſi sdajzi
svunaj zęrkve, inu pręjden ſi is
Zęrkve ſhàl, toiſto perſhono s' ozhmy
yſkal, katęra je tebi ena vędna
perloshnoſt h'gręhu? sakaj ſi ji na vuhu
saſhapàtal: danâs le bomo vidili, tam
bomo pleſsali, ali dręvi ob letęj uri
bom k' tebi priſhal. Takú govoriſh ti,
neſręzhni, kadar ſhe beſsęda ſvętiga
Duhá v'tvojih vuſhęſhih ſhumy, kir
pravi: Kdor nevarnoſt lubi, ta ho v'
nevarnoſti konèz vsęl? Ali ſe to ne
pravi S. Evangęlium s'nogami
pohoditi, katęri vam je osnanjen? Ali
ſe to ne pravi is Bogá, inu is ſlushab-


[Stran 154]
140

nikov njegóve beſsede ſe norza
dęlati?

Ali ſe ne dęlaſh ozhitnu norza
ti, moj Chriſtjan, kadar kumaj od
pridige prideſh, katęra je bila super
pyanoſt dershana, kęr ſi ſam potèrdil vſe,
har je bilu rezhenu, inu vender na
ravnoſt is Zęrkve v' oſhtario tezheſh, kęr
do nozhi, inu ſhe en koſs nozhy
zęhaſh inu ſhlęviſh? Ali ſe to ne pravi
norza dęlati, kadar vy po eni pridigi,
kęr ſte ſliſhali, kaku ſe imate myrnu,
krotku, poterpeshlivu, inu lubęsnivu
pruti vſim sadershati, ſhe taiſti dan
s' vſimi sa nizh andle pozhnete,
vpiete, kolnete, inu vſe tę vaſhe po
shivinſku dershite moshá, shenó,
otroke, poſle?

Judesh Iſhkarjoth ta Isdajavez je
ſhe to telú Jęsuſa Chriſtuſa v'vuſtih
imel, inu ſvoje shnable ſhe mokre
od Chriſtuſove preſvęte Kryví, kadar
je vún ſhal ſvojga lubiga Mojſtra
predat. Ravnu takú vy dęlate, kadar od
beſsęde boshje, katęra je zęna
njegove ſvęte kryvi, h'gręhu tezhete.

Naſh Goſpod, kadar je h'tim
terdo vratnim Judam govoril, je njim


[Stran 155]
141

ozhitnu povedal: Aku bi jeſt ne bil
priſhal, inu k'njim govóril, bi ony
gręha ne imęli. Sdaj pak, kir ſim
priſhal, inu k'njim govoril, nimajo
isgovora. Taku pravimo tudi my
Duhovni paſtirje, aku bi vy naſs ne
imęli, katęri vaſs vuzhimo, inu
opominjamo, bi bily vy bol bili isgovora
vręjdni, ali takú, ker ſte vſe ſkusi
podvuzheni, inu vſe ſkusi falité,
vędnu poſvarjeni, inu vędnu malopridni
oſtanete, ali ne ſkashete vy ſamy, de
ſte vshę otèrpnęli, inu terdovratni
poſtali, de ne marate ne sa Bogá, ne sa
Nebęſsa, ne sa Pekel, ne sa vaſho
duſho?

Kadar je Mojses s'tęmi
kamnatnimi tablami, na katęre je bil Bóg tę
deſsęt sapovdi s'ſvojim perſtam sapiſsal,
is gorre Sinaj doli ſhàl, je on ta
neſręzhni folk neſhal, kakú je okuli
eniga slatiga telęta plęſsal, katęru ſo slyl,
de bi ga kakor Bogá molili. Ta ſvęti
môsh od velike grose inu pravizhne
jęse vùſs preleten vèrshe na sęmlo
table tę Poſtave inu jih na tavshent
koſzov ràsbye. My ſmo od Jęsuſa
Chriſtuſa to povęle prejęli, de vam
imamo ravnu tę sapovèdi islagati, ka-


[Stran 156]
142

tęre ſo bilę Mojseſu dane: Kadar my
tèdaj od tód doli gremo, inu bi sa
vami v' vaſhe hiſhe ſhli, inu bi tam
neſhli, de vy tudi kakor en nevęrni
folk okuli eniga malika plęſhete, de
ſi je sa ſvojga Bogá eden denarje,
ta drugi ſvoj trębuh, ta tretji en ſod
vina, ta zhetèrti tę nezhiſte luſhte
sbral? Kaj nam je takrat drusiga
ſturiti, kakor de my tudi table teh
sapovèd ràsbyemo, kakor Mojses? Ali
hozhemo tèdaj ta ſvęti Evangelium
ſèshgati, na męſti de bi ga vam osnanili,
ali tę ſvęte bukve ràstergati, inu
ràsbyti, kęr ſe boshje sapo vedi noter
snajdejo?

Moji Farmani, moje v' Jęsuſu
Chriſtuſu lublene ovzhize, vy kir ſte vſa
moja ſkèrb, moje veſsele, inu moj
tróſht! Ah sakaj ſim perſilen nekatere
is vaſs poſvariti, kęr bi vaſs
tavshenkrat rajſhi pohvalil, sakaj morem
nekatęrim to térdo reſnizo pod sóbe
povędâti, do toliku lęjt beſsędo
boshjo bres ſadú poſluſhajo, inu
morebiti, o Bogú ſe vſmili! lę k'njih
pogublenju inu ferdamanju?

Aku bi bila letá beſsęda, katero
tukaj ſliſhité, is naſhih mushganov


[Stran 157]
143

vsęta, bi jo vy ne bily dolsbni
poſluſhati, kadar bi jo pak vam dopadlu
poſluſhati, bi jo snali tudi sdajzi potle
posabiti; my bi ſe ne mogli zhes to
potoshiti, kęr ſmo ravnu takú ſlabi,
ravnu taku gręſhniki, kakôr vy. Ali
kęr naſs vidite, de my vſelej
s'Evangeliam v' rokah leſèm gori pridemo,
de ſe tó, kar vam islagamo, v'letęh
inu drugih nebęſhkih bukvah snajde,
katęre snate ſamy brati: kęr vy vęjſte,
de my ne govorimo v'naſhim imęni,
ampak v'imeni Jęsuſa Chriſtuſa, de
leta vuk ny naſh, ampak Chriſtuſov, de
ta beſsęda, katęro vam pridgujemo,
ny eniga zhlovęka, ampak beſsęda
tigaiſtiga Bogà, v' katęriga vy vęrujete?
Kakú luba, kakú draga, inu shlahtna
bi vam mogla biti? kakú sveſtu bi jo
vy mogli v' vaſhim ſérzi ohraniti?

Ali kdó bó vſe dèrshal, pravio
nekateri, kdó bó vſe dèrshal, kar nam
Pridgarji pravio? Ony veliku
nakladajo, de malu dobę; sakaj ſamy dobrú
vęjdó, de ſe ne more vſe ſturiti, kar
hózhio. Taku govorę tiiſti ludję,
katęri męjnio po krivim, de ſe od
pridig lohká veliku rezby na ſtran puſty,
katęre ny tręba dershati, ony poſlu-


[Stran 158]
144

ſhajo tèdaj bres maninge letó kàdaj
ſpolniti; od tod pride, de kümaj eno
pridigo ſliſhio, jo vshę posabio.

Ali samęrkaj dobru moj Chriſtian;
My pravimo, poſtavim; Kdôr
Prasnika ne poſvezhuje, ſtury en ſmèrtni
gręh, inu ti ſaliſh, zhe męjniſh, de je
vshę sadoſti Maſho ſliſhati, de ſe ima
pak ta drugi zhaſs tiga prasnika
v'drugih dęlih v' pyazhah, ygrah, inu
v'kratkim zhaſsi doperneſti. Tàkú my
pridgujemo: Ti poſluſhaſh, miſliſh,
inu ſklęneſh, kakor, de bi ti en
Vuzhenik ſvętiga Piſma bil, de je sa
tebe vshę sadoſti, de lę S. Maſho
ſliſhiſh, de lę zhes dan gręha ne dęlaſh,
de nimaſh na prasnizhni dan druge
dolshnoſti, inu de tebi nizh ne
móremo napręj metati: Maſha je
sapovędana, vſe to drugu je gola andoht,
inu jeſt ne bóm pogublen, zhe nizh
drusiga ne dershym. Takú praviſh ti:
inu kęr te tvoja brumnoſt vshę taku
prevezh ne tiſhy, de bi ti kaj od vezh
ſturil, kar ſi dolshan, ny tebi mar,
de ti dershal, kar my pridgujemo:
kęr męjniſh, de my tę rezhy
preshenemo, inu de niſi dolshan vſe ſturiti,
kar ſe rezhe. Zhes té ſpraſhajte ſa-


[Stran 159]
145

my vaſho vęjſt Chriſtjani moji, inu
vy bóte vidili de je letó ta edini
urshah, de naſhe pridige takú malu
sdadó per tęh, katęri jih poſluſhajo.


[Stran 160]
146

zhe ſo tó lę majhini gręhi, kar my
nepoſhtene, neſramne, velike pregręhe
imenujemo, takrat my gviſhnu
reſnizo ne govorimo, ſmo tèdaj làshnivzi;
inu ti niſi pameten, zhe praviſh, de
my naſho dolshnoſt ſturimo, ſhe bol
neſpamèten ſi pak, zhe naſs prideſh
poſluſhat.

S'eno beſsędo, moji lubi
Poſluſhavzi, vęrnjete vy sa ręſs de ne bóte
mógli enkràt Bogu rajtingo dajati sa
volo tih navukov, katęre ſte vy
prejęli, kar ſte na ſvęjti? Şte vy
sagviſhani, de vaſs on ne bó ſhtraſal sató,
kęr vy taku malu porajtate, zhe ſe po
pridigi pobólſhate, ali ne? Ali
morete saſliſhati bres trepetanja tę beſsęde
ſvętiga Duhá, kir pravi: Ti ſi v'nęmar
puſtil vſe navuke? katęre ſim ti dal;
tebi ny bilu mar, de bi ſe bil po njih
dershal, ti ſi ſe mojmu ſvarjenju
poſmęhoval. (Éccli.) Kadar bó tvoja
ſmèrtna ura priſhla, pred katęro te je
takú grosa, inu kęr bova vkup priſhla,
bom puſtil tudi jeſt tebe vpiti, ſe ti
bom poſmęhoval, inu ſe bóm
maſhoval sa volo tvojga sanizhovanja,
s'katerim sdaj mojo beſsedo poſluſhaſh.
Ştraſhnu shuganje! Skuſhajmo ſe le-


[Stran 161]
147

tiga shuganja vshę sdaj ogniti, moji
lubi Chriſijani, ſkusi tó, de bómo sa
napręj beſsędo boshjo ne ſamú s'tim
ſpoſhtuvanjam gori vsęli, katęru ona
saſlushi, ampak tudi sveſtu poſluſhali,
inu toiſto ſi k'nuzu ſturili, tó je, de
bomo po njęj shivęli, inu de nam bó
leta nebęſhka beſsęda kakôr enu
shlahtnu mlęku, katęru naſs bó redilu, inu
v' gnadi gori jemati ſturilu. Ona naj
grę ſkusi naſhe vuſhęſsa na ravnoſt
k'ſèrzu, kakôr naſha jęd ſkusi vuſta
v'shelodez gręde. Inu kakôr nam jęd
mózh inu shivlenje da, taku nâj tudi
beſsęda boshja vſimu naſhimu djanja
tóiſtu poſhtenje, inu dobróto dá,
katęru naſhe dęla pred Bágam
dopadlive inu saſlushenja vręjdne ſtury.

Ti pak, dobrotlivi Isvelizhar, vtiſni
mojim poſuſhavzam tę reſnize, katęre
jim osnanujem gioboku v' ſerza.
Tvoja luzh naj jih ràs ſvętly, naj visha
njih ſtopinje, naj popravi njih
sadèrshanje, inu naj jih na pôti tę pravize
ohrani, de ſe ne bódo ne na deſnizo,
ne na levizo od nję ganili, dokler jih
bómo my njih Paſtirji, tvoji aku lih
nevręjdni ſlushabniki, kakor ouzhize
tvoje zhęde h' tebi timu velikimu Paſtirju,
inu na tę vezhne paſhe perpelali. Amen.


[Stran 162]
148

Pridiga
Na
Nedęlo Septuagęsima.
Od dęla.*

Quid hic ſtatis tota die otiosi?

Kaj ſtojte tukaj zęl dan bres dęela?
Matth. 20, 6.

Ta pèrva reſniza, katere ſte ſe od
vaſhih ſtariſhov navuzhili, ta pèrva,
katęro vy ſamy vaſ be otroke vuzhité,
je letá: De nàſs je Bóg na leta ſvęjt
poſtavil, de bi my tukaj dęlali, inu
s'naſhim dęlam Nebęſsa dobili. Is
tęga ſe ſklęne, de ta nar pridniſhi, ta
nar bol dęlavni zhlovek drusiga ny,
kakor en poſtopazh, katęri zèlú nizh
ne dęla, zhe nima per vſih ſvojih
opravilih inu dęlih leta edyni zyl inu konèz,
de bi ſvojo duſho isvelizhal, inu
Nebęſsa dôbil. Vſa ta druga moja muja

24

[Stran 163]
149

je sgublena, zhe sa moje vęzhnu
isvelizhanje ne delam. Letó je ena
reſniza, katęro ſamy dobru vęjſte, inu
katęro ſamy drugim pravite. Kaj
męjnite tèdaj, lubi Poſluſbavzi, de vam
Jeſt miſlim danàs napręj neſti, kadar
vaſs s' beſędami tiga danaſhniga
Evangęlia ogovorym? Morebiti, de bi vaſs
od dęla prozh ſpravil, inu k' tęmu
ſamu opominjal, de bi na isvelizhanje
míſlili? Po obeni vishi: jeſt vaſs
pridem veliku vezh' k' dęlu opominjat,
vam potrębo tiga dęla napręjneſt, inu
povędat, de je dęlu ta nar
perpravuiſhi mittel, ſkusi katęriga ſe snamo
poſvętiti; sakaj kadar dęlamo, ſpolnimo
vólo boshjo, ſmo niizni naſhimu
blishnimu, ſe ognemo lenobe, katęra je
ena mati vſih gręhov.

Poſluſhajte tèdaj enu trojnu
premiſhluvanje, katęru vam bó bres
konza veliku pomagalu, zhe ſi ga prav
k'ſerzu vsamete. My bómo
premiſlili dęlu pervizh, kakú nam je onu od
Bogá naloshenu sa ſhtrafingo tiga
gręha, my moremo tèdaj dęlati v' duhu
tę pokore. Leto hozhemo my danàs
premiſliti.


[Stran 164]
150

Dalej bómo premiſlili, kaku nam
je delu naloshenu k' pomozhi naſhiga
blishniga, kakor ena dolshnoſt, katęro
nam poſtave tę zhlovęſhke druſhine
naloshę; my moremo tèdaj dęlati v'
duhu, kerſhanſke lubęsni.

Trętizh bómo my premiſlili,
kaku moremo my ſamy sa ſe dęlati, de
ſe poſtopanja, inu lenobe ógnemo. My
móremo tèdaj dęlati po pameti, inu
v' duhu tę modroſti.

Letó dvoje poſlednu
premiſhluvanje bómo sa danàs tęjdèn perhranili.
Poſluſhajte me radovólni inu
s'potèrplęnjam.

I. Premiſhluvanje.

Pèrvizh tèdaj je dęlu, h'katęrimu
je Bóg vſe ludy obſódil, ena
ſhtrafinga tiga gręha. Ti neſręzhni Adam kaj
ſi ſturil? Jeſt, pravi ta
vſigamogozhni k'tebi, jeſt ſim tebi enu priętnu
inu veſsęlu ſtanuvanje v' tim
posęmelſkim Paradishi perpravil: s' tvojo
nepokórſhino ſi vſe okuli vèrgèl, vſe
ſkasil, inu sgubil. Letá od mene po-


[Stran 165]
151

shęgnana semla bó sa volo tvojga
gręha prekleta; ona bó tebi tèrnje, inu
oſsat rodila, de te ſhtrafa, inu v'
poterpeshlivoſti vadi. Ti ne bóſh od nję
sadu jędèl, zhe ſi ga ne bóſh s'tvojim
delam perdóbil vſe dny tvojga
shivlenja; tvoje tèrplenje ſe bó od
ſpomladi do jęſseni, od jęſseni do ſpomladi
vkup dèrshalu; tvoj teshku perdobleni
kruh bóſh ti v' póti tvojga zhela jędèl,
dokler ſe ſpet vèrneſh v'ta prah, is
katęriga ſi priſhal. Leta je ta urtel,
ali obſojenje, katęru je vęzhni Bóg od
sazhętka zhes leto semlo, inu zhes vſe
gręſhnike, katęri na njęj
prebivajo, isrękàl. Ona ſe je sdajzi
prebèrnila v'enu ſtanuvanje tiga tèrplenja,
inu truda, inu je poſtaia en kraj tiga
sbandishanja, ena dolina tęh ſols. Tę
ſtvary, katęre je on sa naſhe veſsele,
inu sa sladkóſt naſhiga shivlenja ſtvaril,
ſo ſe prebernile v' oródje njegove
pravize, katęrih ſe on poſlushi, kadar
mu dopade, k' ſtrahu, inu prekuzvanju
zęle semle. Sdaj poklizhe on ſtraſhnę
viharje, katęri na naglim od ſhtirih
krajov tiga ſvęjta pridejo, de naſhe
ſadje inu perdęlke okuli vershejo,
naſhe dręvje inu kar je poſajeniga
isrujejo, naſhe pohiſhtva doli poderó,


[Stran 166]
152

morſke bresne prekuznejo, valóve
tiga morja kakôr gorrę napnó, inu
zęle barke poshró. Sdaj poklizhe on
vodę od Nebęſs, katęre s'veliko ſilo
doli padejo, napnó naſhe vodotózhe,
de zhes naſhe travnike ïnu nyve zhęs
vdario, vſe s'pęjſkam, inu
s'neradovitno ſhuto napólnio, doſtikrat v'naſhe
hiſhe perderó, inu shivino inu ludy
ſabo prozh vsamejo. Tukaj sapovę on
ſonzhnim sharkam, de naſhe shita
ſèshgó, tam sapovę on ſtraſhnim
grómam nad nami buzhati, inu poſhle
eno naglo tózho, katera vſe s'shitam
napolnjenu polę pokonzha; sdaj ſklizhe
on vkupej zęle trume ſhkodlivih
shival, katęre vuſs ſad tę semle
oglójejo inu pofęntajo. K letęm shaloſtnim
gajshlam perſtópio na njegovu povele
vojſkę, katęre ſo to semlo, kar
gręſhniki na njęj prebivajo, tolikukrat s'
jih kryvjó napojile, inu s'mèrtvîmi
trupli pognojile; pn póſhle
vrozhinſke inu kushne bolęsni, katęre vſe
deshęle eno sa drogo k' puſtoti ſturę,
inu kamer koli pridejo, groso inu
ſmèrt sa ſabo vlęjzhejo. On obudy
ſtraſhne potręſse, katęri ſe nam sdę,
de bi konzhanje zęliga ſvęjtá
osnanuvali, kakor tudi S. Piſmu od njih pra-


[Stran 167]
153

vi, de pred konzam tigaiſtiga naprej
pójdejo. Ali bi ne snali my rezhi, o
Velik Bóg, de ſapa tvoje ſèrditoſti
doli v ſręd semle predere, de tarn tó
shveplu, katęru je v' nję oſèrzhju
ſkritu, podshiga, inu lete ſilne potręſse
napravi, katęri jo do nję gruntov
smajęjo, inu zęle męſta poshró.

Letę ſo tę ozhitne snaminja, moji
lubi poſluſhavzi, inu ta ſtraſhna mózh
tęiſte klętve, katęro je Bóg po
Adamovim gręhi zhes semlo isrękàl. Inu
sa rèſs, kaj je bila ta semla po letę
klętvi drusiga, kakór enu ględaliſhe
zhlovęſhkih nadlóg, katęre ena sa
drugo od ſtu lejt, do ſtu lęſt, ja od lęjta,
do Ięjta naſtópio? Ena ſkopa lakomna
semla, katęra ne da ſadù, kakor ſhe
lę po velikim dęli, inu ſhe ta zhaſs
ne rada; ena semla tę shaloſti, inu
grenkóſti, katęri tèrnje rody, ne
ſamú tęm, katęri jo obdelujejo s'pótam
ſvojga obrasa, ampak tudi vſim
gręſhnikam, katęri na njej prebivajo.

Inu de je tęmu takú, lubi
Farmani, taku najdemo my letó tèrnje
povſod, v' karkoli sa en ſtan naſs je
boshja previdnoſt poſtavila; Antverharji ga


[Stran 168]
154

najdejo v'ſvojim antverhi; kupzi v'
ſvojih kupzhiah: hiſhni ozhętje v'
ſvojim goſpodarſtvi, sholnęrji na vojſki,
inu med oroshjam; Sodniki v'
ſhtudiranji tęh poſtav; duhovni paſtirji v'
ſvoji duhovſki ſlushbi; ti veliki
v'ſvojim goſpoſtvi, ti bogati v' ſvojim
blagi; taku premiſlite ſamy vſe ſtany,
inu sazhnïte od Zeſsarja noter do
tiga nar majnſ higa podlóshniga, inu
povęjte eno ſamo ſlushbo, en ſtan,
katęri bi ne imel ſvojo mujo, ſvojo
tęshavo, ſvoje supèrnoſti, ſvoje ſitnoſti,
ali veliku vezh tavshent ręzhy,
katęre trudio, shalio, martrajo, inu morę.

Poſtavim v' kupzhiji, koliku
nepokoja inu tèrplęnja, koliku potov, inu
rajsh, po nozhi, po dnęvi, v' mrasi,
inu vrozhini? JNa vojſki, koliku ſe
more preſtati? Vrozhina, mras,
deshęvje, lakota, shęja, slaſti nevarnolt
tiga shivlenja na tavshent vish.

Leti ſtanóvi potle, katęri ſe nam
ból pokójni, ali majn nadlęshni sdę,
poſtavim eniga beſsędnika, eniga
ſodnika, katęrim je praviza isrozhena,
eniga Duhovniga katęri more sa vuk,
inu isvelizhanje tęh duſh ſkerbęti, ti-


[Stran 169]
155

ga vikſhiga ſvętvavza per Krajlih,
kateri more zęle deshele regirati,
koliteshav morejo na duſhi iuu na telęſsi
preſtati? Koliku morejo snati, inu
vęjditi, koliku buku prebrati, koliku
supernoſt inu saderikaſtih rezhy
poravnati, koliku nozhy prezhuti?
koliku zhudnih glav morejo sglihati, inu
vkupej ſpraviti, v'koliku rezhęh ſe na
pomin imeti? koliku miſlam, koliku
tadlam, inu ozhitanju ſo podversheni?
Verjamite mi, lubi Farmani, zhe je
vekſhi ſlushba, vekſhi tèrnje ima
okuli ſebe, inu kdór hózhe ſvojo
dolshnóſt na tankú ſpolniti, ta nam sna nar
bol reſnizo od tęga ſęrizhati. Ga ny
morebiti eniga, de bi v' zhaſsi ſvojo
ſlushbo tęshej ne najdel, kakor je tá
eniga delovza, ali najęmnika, katęri
tęsho tiga dnęva inu vrozhine nóſsi.
Ja tudi Krajli zhutio leto tèrnje,
katęru v'njih krajlęvih hiſhah, inu zèlú
na thróni raſte. Salomon s' vſo zhaſtjó
obdán, inu ſit veſsela inu bogaſtva ne
najde povſod drusiga, kakor mujo,
tèrplęnje, inu shaloſt tiga ſèrzá.

O moj Bog! jeſt katęri ſim
poſtavlen na eno od tebe preklęto semlo
te hózhem s' eno globoko ponishnoſtjo


[Stran 170]
156

timu jarmu podvręzhi, katęriga ſi ti
vſim ludęm nalóshil. Tę opravila
mojga ſtanú, to shaloſt mojga telęſsa inu
moje duſhe, katęra je njih vędna
tovarſhiza, inu lę od grehov mojih
ozhętov pride, vſe letó bóm jeſt tebi
óffral sa ſpokorjenje mojih gręhov,
jeſt ſe bóm trudil, inu mujal ne ſamú
sa potrębe mojga revniga shivlenja,
sakaj letó bi bila muja eniga nevęrnika,
katęri tebe ne posná, inu is vſe
ſvoje muje lę en zhaſsni dobizhik
prejme; jeſt ſe bóm trudil ne is shele tiga
bogaſtva, ali is lakomnoſti tę zhaſty,
ali de bi od letiga ſvęjta pohvalen inu
obrajtan bil, inu taku mój napuh
paſsèl; sakaj na tako visho bi moja
muja, namęſti, de bi meni sa pokóro
ſlushila, she en nov gręh poſtala;
ampak jeſt ſe bóm trudil, mujal, inu
delal sató, kęr ti moj Bóg, takú hózheſh,
inu kęr ſi ti, katęri ſi bres konza
pravizhen, mene obſódil, de imam vſe
moje shive dny mój kruh v' póti mojga
obrasa jęſti; ta edini zyl inu konèz,
katęriga ſi bóm v' mojih opravilih
napręj poſtavil, ima biti, de bóm tvojo
ſvęto vólo ſpólnil. Bódi ſi tó tèrnje,
katęru me bó bodlu, kakàrſhnu koli
hozhe, taku ga hózhem jeſt s' vſemi


[Stran 171]
157

tęshavami, ſkèrbmy, inu grenkoſtjami
mojga ſtanú volnu preneſti is lubęsni
pruti tebi, inu sató, kęr ſim jeſt en
gręſhnik.

Leta je ta pèrvi urshah moji lubi
Farmani, is katęriga móremo my
naſhe dęlu inu trud radi gori vsęti; tó
moremo my ſturiti sa volo Bogá,
katęri naſs je k' dęlu obſódil, kakor
gręſhnike; my moremo pak tudi ſturiti is
lubęsni pruti naſhimu blishnimu, inu
sa volo zhloveſhke druſhine, v' katęro
ſmo my poſtavleni. Je tèdaj po
pravizi, de ſhe sa druge dęlamo, kęr
tudi drugi sa naſs dęlajo.

Leto drugu premiſhluvanje, inu
to trętje potle, de móremo tudi sa
vólo naſs ſamy ſebe dęlati hózhemo
my s'boshjo pomozhjo danàs tęjdèn
saſliſhati, kęr ſe jeſt v'tim zhaſsi
v'vaſhe molitve perporozhym, inu vaſs
vſe ſkupej Bogú isrozhym.
Amen.


[Stran 172]
158

Pridiga
Na
Nedęlo Sexagesima.
Tiga popręjſhniga govorjenja.
II. inu III. Premiſhluvanjê.
* II. Premiſhulvanje.

Vy ſte eden drusiga vudi, pravi S.
Pavl Apoſtel: ali kakor vudi
zhloveſhkiga telęsa eden sa tiga drugiga
ſkèrbę (Riml. 12, 5. I Kor. 12,25.) taku
je tudi na ſvęjti vezh ſtanov tręba edén
k' tiga drugiga pomózhi. Inu takú
more biti; sakaj aku bi vſi kmętuvali,

25,
26,
27

[Stran 173]
159

kdó bi pravizo vardęval, inu ſodil?
kdó bi naſs pred ſovrashniki branil?
kdó bi duhóvno ſlushbo opravlal? inu
taku od drugih ſtanov govoriti.

Sdaj samęrkajte, kaku vſaki v'
ſvojim ſtani sa druge dęla. Sodnik ali
Rihtar ny ſam sa ſebe Sodnik, ampak
sa druge, Ta duhovni Paſtir ny ſam
sa ſebe, ampak je Vuzhenik inu
Paſtir sa druge. Kupèz, antverhar, orazh,
najęmnik dęlajo vſi edén sa drugiga.
S' eno beſsędo v' karkoli sa enim ſtani
ſe ti snajdeſh, karkoli dęlaſh, snaſh
ti rezhi: Jeſt dęlam sa ſilnu veliku
ludy, katęri tudi sa mene dęlajo. O
kaku velike mozhy je leta miſèl, de
naſs k'dęlu ſpodbode, inu tę Ięjne k'
ſhpotu ſtury!

Inu

28

[Stran 174]
[174]

Inu sa ręſs kaj bi ſe snalu od
eniga lęjniga ziovęka miſliti? On je ena
oſsa, en ſèrſhen, katęri tęm dęlovnim
zhebelam med ſpyé; on je enu
ſhikodlivu sęliſhe, katęru ſók te semle
povsame, katęri bi snal drugim

29,
30,
31

[Stran 175]
161

nuznim inu potrębnim sęlisham raſt,
inu shivlenje dati; on je en
nehvalęshni, katęri sa obeniga nizh ne ſtury,
kadar vſi sa njega dęlajo; on je enu
nerodovitnu dręvu, inu lę sa ogjin
dobru; on je ena ſpaka v'zhlovęſhki
druſhini, katęri po beſsędah ſvętiga
Pavla, bi zèlú jęſti ne ſmęl, inu ne
saſlushi na ſvęjti biti, sató, kęr ne dęla.
Zhe pak po neſręzhi en tak lęjni
zhlovek eno imenitno ſlushbo imá, taku
je on ſhe en ozhitni tat, katęri zhaſt
inu perhodiſha ene ſlushbę vshiva,
katęre dolshnóſti on ne ſpolni; dokler
letę perhodiſha inu zhaſty ne ſliſhio
njemu po pravizi, kakór hitru on tę
dolshnoſti ne ſpolni, katęre bi mogel pruti
ſvojim ſoſędam ſpolniti, med katęrimi
ima on eno vikſhi ſtopinjo lę k' njih
pomozhi.

Ali nekatęri pravi: Jeſt nimam
obene ſlushbę, jeſt nimam dolshoſti
pruti obenimu zhlovęku, niſim tedaj
obenimu nizh dolshán. Kaj, ti niſi
obenimu zhlovęku nizh dolshán? Le
poglęj okuli ſebe, premiſli ſe od nóg do
glave, inu samęrkaj, koliku ludy ſe je
mujalu, inu ſe ſhe pomujajo, de tebe
shivę, oblęzhejo, jęrpergjejo, inu ohra-


[Stran 176]
162

nio, inu vſe potrębe k' tvojim rokam
perpravio, ja ſhe k'tvojimu veſselu
ſlushio! koliku drugih ſe trudi, de
tvoje premoshenje, tvoje sdravje,
tvoje shivlenje ohranio, tebe podvuzhę,
inu k'isvelizhanju tvoje duſhe
pomagajo? Ali ne saſlushi vſe letó obene
hvaleshnoſti od tebe? Niſi ti en
nehvalęshni, zhe ſe ti tudi ne pomujaſh
na eno ali drugo visho nuzèn biti
tęiiſti drushini, katera tebi toliku
dobriga ſtury?

Ali ſe manka morebiti nadlóg,
katere bi ti snal svęjditi, inu tim
ręvnim pomagati? Ali ſe manka bolnikov,
katęre bi ti snal obyſkati, shaloſtnih,
katęre bi snal potróſhtati? smęſhánih
andlov, katęre bi snal poglihati?
nepriatelov, katęre bi snal ſpraviti?

Jeſt ne govorym od tęh, katęri
imajo grunte sa obdęlati, hiſho sa
vishati, otroke inu poſle sa podvuzhiti,
ampak jeſt pravim: kęj je en tak,
katęri, de ſi lih nima shenę, otrók,
drushine, ali ſlushbę, inu od ſvojga
blaga shivy, ali v' męſti, ali na desheli,
de bi ne mogèl na tavshent vish ſvojmu
blishnimu pomagati, inu vękſhi dęjl


[Stran 177]
163

ſvojga zhaſsa k' vſe ſorte dobrim
dęlam obèrniti, katere aku bi jih on v'
duhu kerſhanſke lubęsni ſturil, bi
njega onę ob enim zhaſsi bogatiga pred
Bógam ſturile, inu shalahtniga
v'zhlovęſhki druſhini, od katęre je on en
vud?

Ti nimaſh obene ſlushbe, ti
nimaſh nizh opraviti, tó je sadoſti ſlabu
sa tebe. Si móreſh pak ſam eno
ſlushbo dobiti. Aku bi bil ti shivel ob
zhaſsi tih ajdovſkih Egipzjarjov, bi bil
ti s' ſmèrtjo ſhtraſan. Sakaj oni ſo
tega bres vſe miloſti s' kamenjam
poſuli, katęri ny obene ſlushbę ali
gviſhniga dęla imel. Pak de bi ti tudi
obene ſlushbę, obeniga gviſhuiga dęla
ne imel, kęj je en tak zhlovek, de
bi dela ne najdèl, zhe lę hózhe delati,
de bi sa druge inu ſam sá ſe ta zhaſs
nuznu obernil? Taiſti zhaſs, katęri je
takú shlahtèn, takú kratek, katęri
taku hitru míne, inu od kateriga bóſh ti
hotel enkrat rajtengo imęti, o mój
Isvelizhar noter do sadne minute: ti,
katęri v' tvojim vmeriózhim shivlenji,
aku lih niſi bil en gręſhnik, aku lih
niſi bil obenimu nizh dolshan, ſi
vender od tvoje mladoſti dęlal.


[Stran 178]
164

Mój Bóg! kakú ſe móre shivęti,
de bi edèn zèlú nizh ne dęlal? Tó ſe
pravi shivęti, ne kakor en Chriſtjan,
ne kakôr en zhlovęk, ampak kakôr ena
nevumna shivina, ali kakôr sęliſha,
inu drevęſsa, katęre lę raſt imajo,
vender s'tim ràslózhikam, de sęliſha,
drevęſsa, inu shivina na zhaſt boshjo
shivę, inu k' ſlushbi tiga zhlovęka: kęr
na ſpruti en lęjni zhlovek lę ſam sá ſe
shivy: ali veliku vezh shivy k'ſhpotu
tę ſvęte vęre, inu zhlovęſhkiga rodú
s' vſimi ſórtami hudih pregręh obdan,
katęru enu Ięnu inu poſtopazhaſtu
shivlenje more ſabo perneſti. Leta je ta
trętji inu poſledni urshah, katęri nam
dęlu potrębnu, inu lubesnivu ſtury.

III. Premiſhluvanje.

S. Duh naſs yuzhy, vſi
Vuzheniki tó potèrdio, vſi Pridigarji nam tó
osnanujejo, vùſs vólèn ſvęjt nain tó
pravi, my ſi ſamy ſkuſsimo, inu nizh
ny bol reſnizhnu: De je lenoba ena
Mati, ena mojſtrova, ena ſhula, inu
ſtudenèz tavshent pregręh inu ręvnoſt.
Ne hodimo svunaj Fare exempelnov


[Stran 179]
165

yſkat, de ſe reſniza bol ob kratkim
ſkashe.

Kadar ſe opravlanje, hudu
natolzuvanje, inu làshę ſliſhio, vidimo
iny, de vſe letó pride od lenobe, to
je, od takih ludy, katęri nimajo, ali
nozhio dęlati. En mósh, katęri lę na
ſvoje dęlu, inu opravila miſli; ena
pridna dęlovna shena, katera ſe od
jutra do vęzhera s' gori — rejenjam ſvojih
otrok inu s' hiſhnimi opravili vbya,
nimajo veſsela ſvoje ſoſęde tadlati,
inu ſe tudi ne męſhajo v' tę ręzhy,
katęre jih nizh am ne gredó.
Lenoba, inu poſtopanje je tudi ſkoraj
vękſhidel urshoh od pyanzhvanja; Kdór
rad dęla, nima luſhta ſvoj zhaſs, inu
denarje v' oſhtariji sapraviti. Kadar
kręgi, inu boji po hiſhah vſtanejo, je
tudi lenoba nad tęm en dejl kriva; v'
eni hiſhi, kęr vſi delajo, ne manka
nikoli kruha; ker pak is lenobe inu
poſtopanja vbóshtvu pride, perneſse letó
hudo vólo, inu eno zherno termo
ſabo, inu taku tudi kreg inu ſlabo
glihengo. Moj ſyn, zhe bóſh ti len
inu bres dęla, povęm jeſt tebi vshę
napręj, de bóſh ti en vaſsuvavez, inu
nezhiſti zhlovek; inu vy vſi, katęri


[Stran 180]
166

zhiſtoſt lubite, inu ohraniti shelite,
vèrjamíte meni, vy bóte letó
lejpo zhędnoſt sgubili, zhe bóte bres
dęla, inu lęjni. Dęlu preshene tę hude
miſli, pogaſsy ogjín tę nezhiſtoſti,
ohrani naſhe ſerzę pred ràstręſsenjam
inu vkroty naſhe telú; Vy ne bóte na
malopridne rezhy miſlili, zhe bóte
s'nuznimi ręzhmy opravit imęli.

Hozhete od tęga Exempelne
imęti? Berite ſvętu Piſmu. Dokler
Şamſon miſli, kakú bi ſovrarshnike ſvojga
ludſtva premagal, taku dolgu ohrani
on ſvojo mózh, inu ſvojo zhaſt;
kakor hitru on per nogah ene shene
saſpy, sguby on ſvojo mózh, ſvojo
zhędnoſt, inu vſo ſvojo zhaſt. Kdó je
Davida ſturil v' gręh paſti? Lenoba.
Dokler on ſvojo vojſko ſam vódi, je
on zhiſt, krotak, inu ponishen.
Kakôr hitru on bres dęla v' ſvoji
krajlęvi hiſhi, oſtane, ſe on sdajzi v' eniga
preſhuſhnika inu vbyavza prebèrne.
Dokler je Şalomon v'sydanje tiga
Templa vùſs samiſhlen, je on ta nar
módrejſhi med Krajli: kumaj on od
dęla nęha, inu pozhiva, poſtane takú
neſpametèn, kakôr je bil popręj
pameten inu modèr.

En


[Stran 181]
167

En len zhlovek, en poſtopazh je
na vſe vishe maluprida; on hôzhé vſe
viditi, vſe ſliſhati, vſe svęjditi. On
opraſhuje sa tavshent rezhy, katęre
bi ne imel vęjditi, katęre ga nizh am
ne gredó. Ny bol nedlęshnih ludy,
kakor ti lęjni, taku dobru sa volo
tiga nesmaſniga ſęrbiza, kakôr sa volo
njih velike ſitnoſti. Ony ne govorę
drusiga, kakôr od ręvſhine, inu
pomankanja ſvojga blishniga, od drugih
ludy opravil, od tega kaj ſe pravi,
od novih rezhy, katére ſe med ludmy
govore, inu doſtikrat ſi ſhe nove
rezhy od drugih smiſlio. Poſtopazhi ſo
opravlivi, nevoſhlivi, lâshnivi, inu
v'vſéh rezhéh faleni. Zhe je en len
zhlovek vbóshen, taku je on tudi en
tat; sakaj kdór nima sa zhim, inu
nozhe dęlati, ſe ne more shiviti, kakor
s' ptujim blagam. Zhe je bogat, je on
vùſs v'nezhiſtoſt pogrésen, on hódi
od jutra do vezhera okroóg, inu ſe
rajſhi v' malopridnih, kakor v' dobrih
druſhinah gori dèrshy, takú de
doſtikrat ſam ne vèj, kaj yſh; kadar
sjutraj vſtane, ne véj, kam bi ſe
podal, ali kaj bi zhes dan pozhél:
Kadar ſe svézher doli vléshe, ne véj,
kaj je dęlal, inu je takú nevumen,


[Stran 182]
168

kakor sjutraj. Njegóva glava je
polna hudih ali prašnih miſèl, njégóvu
ſerzé ima tavshent hudih shelâ, inu
napręjvsetja, katere na nizh dobriga,
poſhteniga, ali pametniga ne gredo;
s' eno beſsędo vſi pozhutki njegóviga
shivota ſo kakôr en ſtrupeni ſtudenèz,
is kateriga ſlabu sadershanje, inu ſtrup
vſe ſorte hudobie vùn svęra.

Leta lubi Farmani je podóba tih
lęjnih, inu poſtopazhaſtih ludy,
kakor ſim jo na vezh krajih v' bukvah
tę modróſti popiſsano neſhàl. Letęj
podobi, proſsim jeſt mojga Bogá, de
bi obedèn is vaſs podóbèn ne bil.

Varujte ſe tèdaj lenobe, dęlajte
od jutra do vęzhera, inu ſturíte takú,
de vaſs Hudizh ne bo nikoli bres dęla
neſhal, ampak vſelej v' dobrih, inu
poſhtenih opravilih. My ſmo otrozi
eniga gręſhniga ozhęta, inu ſmo ſamy
greſhniki: dęlu je ena pokóra, katęro
je Bóg vſim ludęm nalóshil; dęlajmo
tèdaj v'duhu tę pokóre, inu
ponishnoſti. My ſmo ſoſędje, inu vudi edèn
drusiga; dęlajmo tèdaj tęj druſhini
k'nuzi, od katęre my tudi vſe ſórte
pomozhi prejmemo; dęlajmo v'duhu


[Stran 183]
169

tę hvalęsbnoſti, inu kèrſhanſke
lubęsni. My ſmo od nature k'hudimu
nagneni, inu tavshent nótrajnim
vihar jam podversheni; pomujajmo ſe
tèdaj, de jih bómo premagali ſkusi
pomózh gnade boshje, inu s' enim
neprenęhanimm dęlam: gręh ſe slęshe, inu
redy v' narozhji tę lenobe, kakôr ſe
zhèrvję v'enim mèrtvim inu gnylim
męlsi saredę.

Inu ti neisgruntanu velik Bóg,
katęri ſi vſe ſtany gori poſtavil, inu
vſakimu is naſs ſvoje opravilu odkasal,
poſhli zhes naſhe duſhe en shark
tęiſte vezhne modróſti, katęra ſe is
vſęh tvojih dęl kashe; inu ſturi, de
bó vſe naſhe dęla vishala, de tukaj
s'nami prebiva, s'nami dęla, de bó
ręgelza naſhih miſèl, de vſe, zheſser
ſe my podſtópimo, visha, de vſe
naſhe djanje sazhné, napręj pęle, inu
dokonzhá, de bomo vſe tebi k' zhaſti,
k' pomozhi naſhih bratov, inu k'
isvelizhanju naſhe duſhe ſturili. Na
tako visho, po tęm kadar bómo na
semli dęlali is lubęsni pruti tebi, is
lubęsni naſhiga blishniga, inu sa
naſhe làſtnu poſvezhenje, ſe bomo
snali tróſhtati na dan naſhiga lozhenja


[Stran 184]
170

od tvojga vſmilenja to plazhilu
naſhiga truda dolęzhi, inu s'tabo, inu
v'tebi, o moj Bog, tam v'tęj
isvelizhanſki vezhnoſti ſi pozhiti.
Amen.


[Stran 185]
171

Pridiga
Na
Nedęlo Quinquagęsima.
Od ene falſh, ali lashnive
vęjſty.*

Et ipſi nihil horura intellexerunt.

Inu ony od vſiga letęga niſo nizh
saſtopili. Luk. 18.

Ti Jogri Chriſtuſovi, katęri po
danaſhnim Evangęlji njegovih navukov
niſo saſtopili, dadó meni danàs
perloshnoſt od neſręzhe tihiſtih ludy
govoriti, katęri tih potrębnih navukov sa
njih isvelizhanje ne snajo, tudi ne
ſkerbę, de bi tęiſte snali, inu sa tęga
volo ſamy ſebi eno falſh vęjſt naredę.
Leta falſh vejſt je eden tih nar
vękſhih, inu nevarniſhih ſövrashnikov
naſhiga isvelizhanja, inu pomaga nar
vezh k' enimu gręſhnimu shivlenju inu
na sadne k'ferdamanju.

Zhe

32

[Stran 186]
172

Zhe nekateri is vaſs sa letęga
ſovrasnika ſhe vęjdili niſo, taku me ſilnu
veſsely, de vam ga danàs pokashem,
inu vy bote ſamy ſposnali, kakú gmajn
je on, koliku ludy v'neſręzho
peſpravi. Ja Chriſtiani moji, ta falſh vęjſt,
katęro ſi eden vekſhi dęjl is
nevumnoſti ſam naredy, je more biti vezh
duſh pogubila, kakor vſi drugi
ſovrashniki naſhe duſhe, sakaj ta falſh vęjſt
s'vſimi drugimi naſhimi ſovrashniki
dèrshy. Kaj je tèdaj ena falſh vęjſt,
inu od kód pride, letó bó ta
sapopadik mojga danaſhniga govorjenja;
pręjden sazhnem, perpravite ſe.

I. Premiſhluvanje.

Ena falſh vęjſt pride is
nevumnoſti ali nevęjdnoſti. Vy morete
tèdaj pervizh vęjditi, kaj jeſt ſkusi
nevumnoſt, ali nevęjdnoſt saſtopim.
Skusi nevumnoſt ali nevęjdnoſt saſtopim
jeſt, kadar eden tęga ne vęj, kar
njegovu isvelizhanje am grę. Vy ſte
vezhkrat ſliſhali, de ſmo pod
ſhtrafingo vezhniga pogublenja dolshny
vſe ſhtuke naſhe vęre snati, inu
vęjditi: to je, Artikelne tę vęre, ſkriv-


[Stran 187]
173

noſti ſvęte Trojize, zhlovęſhkiga
poſtajenja Jęsuſa Chriſtuſa, inu naſhiga
odreſhenja, my moremo vęjditi pod
ſmertnim grębam ſvęte Sakramente,
deſsęt sapóvdi boshje, inu tę pęt
Zerkovne, Vęro, Vupauje, Lubęsen, tę
ſędem naglavne gręhe, tę devęt ptuje,
inu vſe druge ſórte, my moremo
vęjditi tę dolshnoſti, kerſhanſke pravize,
namrezh kaku ſe imamo hudiga
varuvati, inu dobru ſturiti, my moremo
vęjdti dolshnoſti naſhiga ſtanu, inu
sadnizh tę poſledne rezhy tiga
zhlovęka. Vſe leto moremo my vęjditi
ne ſizer kakôr Dobtarji, ali Vuzheniki,
kar od naſs obeden ne pogęruje,
ampak my móremo letę rezhy vſe taku
snati inu vejditi, de ſe samoremo po
letih navukih vishati, inu zhes to
rajtingo ali odgovor dati. Koliku ſe jih
bo od vaſs sneſhlu, katęri bi letę
rezhy snali? Jeſt imam vupanje de sdaj
vezh kakor pred nekaterimi lęjtmi,
ali jeſt ſe ſhe vſelej bojim, de njih
doſti tę nar potrębniſhi reſnize tę
vere prav ne vejdó, ſhe majn pak tę
dolshnoſti njih ſtanú, inu kar je nar
bôl shaloſtnu, jim ſhe ny veliku mar,
de bi ſe kaj vezh navuzhili, kęr na
laſh ob Nedęlih ali prasnikih kakuſh-


[Stran 188]
174

nu opravilu ali sgovor najdejo, de ſe
bosbji ſlushbi per Fari vmaknejo,
kakor de bi ſkusi ſhęſt dny v' tęjdni
doſti zhaſsa ne imęli njih opravila
ſpolniti. V' tim zhaſsi ſe ony s'leto
nevumnoſtjo, ali nevęjdnoſtjo v'
ozhitni nevarnoſti njih pogublenja
snajdejo, sakaj? sató, kęr is letę
nevejdnoſti ena falſh vęjſt pride. Sakaj vęjſt
ny drusiga, kakor de edèn po tęm kar
od boshje poſtave vęj, ſvoje shivlenje
visha, inu de po tęm ſam per ſebi
prevdari, kar ſmę ſturiti, kaj pak ne.
Vęjſt je ena goręzha bakla naſhe
duſhe, katęra naſs v' ſrędi tàmmę letiga
ſvęjtá ràs-ſvetly. Kaku ſe bo pak
taiſti po boshji poſtavi vishal, katęri nízh
od nję ne vęj? on je v'tàmmi, on ne
vęj kam grę, on ne vęj kaj dela,
obena njegova ſtopinja ny prav, on
ſkoraj per vlaki ſtopini pade: on ne
vidi, kaj mu je na pôti, on ne vidi
bresna pred nogami, on pade ſlę pú
notri, on dèrshy to hudu sa dobru,
inu to dobru męjni, de je hudú, to
ſladku vsame gori sa grenku, to
grenku sa ſladku, luzh sa tammó dershy,
tàmmó sa luzh, kar je perpuſhenu,
męjni, de je prepovędanu, inu toiſtu
on zhes ſvojo vęjſt ſtury, inu leta


[Stran 189]
175

aku lih falſh vęjſt je urshoh, de on
greſhy, kęr bi ne ſmel nikoli kaj zhes
tvojo vęjſt ſturiti. Na ſpruti męjni on,
de je perpuſhenu, kar je
prepovędanu, inu vèndèr de ſi lih tazhaſs zhes
ſvojo vęjſt ne ravna, kadar kaj takiga
ſtury, vèndèr greſhy on, kęr boshjo
poſtavo preſtópi, katęro bi bil imel
vęjditi. Taku de ſe en tak ręvni
zhlovek ſkoraj perſilen snajde gręh dęlati;
en shaloſtni inu nevarni ſtan, katęri
naſs perpravi, de to hudu, kakor
vodo doli poshęramo, inu vi tę nar
vękſhi pregręhe pademo.

II. Premiſhluvanje,

Kar to falſh vęjſt ſhe bol
navadno med ludmy ſtury, je, de ona ſhe
od vezh drugih urshahov pride. Ona
pride od hudiga nagnenja, ona pride
od navade, ona pride od hudiga
exempelna. Ta huda vęjſt pride pervizh od
hudiga nagnenja. Leto naſs vuzhy S.
Duh ſkusi Preroka Osea, kęr pravi:
Lèshá, vbyanje, tatvina, klętu,
preſhuſhtvu je to semlo pokrilu, sató ny
obene reſnize, ne pravize, ne poſh-


[Stran 190]
176

tenja, ne dobre vejſty med ludmy.*
Takú nam ſvętu Piſmu leto ràslozhi.
My bi ſi radi to piko naſhiga hudiga
nagnenja oderli, pak ſe Peklá bojmo,
ſe more tèdaj en mittel snajti, kaku
bi ſe ſamy golſali, inu preſlęjpili, de
boshjo poſtavo ali sapovd s' naſhim
hudim nagnenjam vkupej vſhtimamo.
Potle ſe ſamy pregovormo, de ta ali
una ręzh ny huda, ali vſaj taku
faIęna, de je k' vęzhimu Ię en majhin
gręh, ne pak en ſmèrtni; inu potle
ſturimo toiſtu kakàr ſe nam slubi.
Kadar ſi taku naſho vólo ſpólnimo,
pridejo potle zvibli, inu naſha vęjſt naſs
sazhné pezhi, ali my jo ſkuſhamo
vduſhiti, inu k'malu naſs ny vezh
ſram. Poglęjmo leto v' perglihah.
En lakomni ali vóherni hozhe na vſe
vishe obogatiti; ozhitnu kraſti, ali
krivizo delati, ſe vender bójí, kaj
ſtury on tèdaj? On sazhne na velike
zhimshe poſojvati, tim vbógim
almoshno kratiti, poſlam na Ióni doli tèrgati,
snu dęlovzam tó saſlushenu plazhilu
nasaj dèrſhati. En nezhiſti zhlovek
hóshe ſvoje hude sheie ſpolniti, ti
óſtudni gręhi ga ſtraſhio; ali on męjni,

33

[Stran 191]
177

de dragu veſsęle inu luſhti niſo
gręſhni: on ſi perpuſty tèdaj vſe ſórte ſręj
govorjenje inu klafanje, kvantarſke
pęjſmi, merſkaj eno priasnoſt, inu
ſhpaſse s'tim drugim ſpolam, inu
zelu ſkrivnu ognuſsenje, kar je ena
velika hudobia pred Bogam. Ene shenę,
ene dęklize je grosa pred velikim
pregreſhenjam, one bódo pak męjnile,
de vaſsuvanje, ali drugi taki kratki
zhaſsi niſo taku gręſhni, ali vſaj ne en
velik gręh, one ſi tèdaj is tęga nizh
vęjſty ne dęlajo. Leta ali uni rad
vinu pyé, ali pyanoſti ſe vender bojí,
kadar pak zhes shnoro mahne, ſi on
is tęga nizh ne dęla, tudi po
oſhtariah hoditi, inu zęhati sa malu
dershy: de lę pamęti ne sgubím, pravi
on, de lę vęjm, kaj delam, de ſhe
morem po nogah hoditi, to ny
takuſhen gręh. En jęsni zhlovek, katęri
bi ſe rad nad ſvojim supernikam
snoſsil, ali maſhuval, ſe boji njemu eno
ſmertno rano saſtaviti; ali on per vſęh
perloshnoſtih hudu od njega govory,
inu ga rani ſkusi opravlanje, on ga
vſhipne, kęr ga more, on ga povſod
pozherni, inu je veſsęl, kadar kaj
hudiga od njega ſliſhi, on ga ne
posdravi, on ohrani ſtrup tiga ſovrashtva v'


[Stran 192]
178

ſvojim ſerzi: inu per vſim tem je
pokoju v'ſvoji vęjſti, inu męjni, de ny
v' ſlabim ſtani. Taku ſe gody per
vſakim drugim nagnenji. Poglejte
Chriſtiani moji, kaku hude nagnenja naſho
vęjſt v' smotnjave sapęlejo, inu is nję
eno falſh vęjſt ſturę.

Navada je ta drugi urshah ene
falſh vęjſty. Kaj ſe ne ſtury sa vólo
navade? Poſtavim: kaj ſe vſe per
ohzetah ne sgody? Kaj sa ena
potrata na jędi inu na pyazhi? Od jutra
do tèrdne nôzhy ſe jędy na myso
nóſsio, kakor de bi ſvatje po dva ali try
shelodze ſabo perneſli, ali de bi ſe ta
drugi dan, inu sa napręj pèr tęjiſti
hiſhi nilzh vezh od jędy ne potrebuvalu.
Ali le ne ravná s' vinam hujſhi kakôr
s' vodó? Ny sadoſti, de ga ſvatje zhes
maſso pyó, onu more vſè po hiſhi inu
okuli hiſhe pyanu biti: s'tim
sgovoram ene taku imenuvane pręshe ſe
pérſlinio od vſih krajov eni ponozhni
vlazhugarji, ſe nashró vina, kakor
shivina vodę, inu ſe sazhnó, kakôr
hude divję sverine med ſabo klati, inu
na mèrtve ſhlake byti, bres
premiſèlka de ſo tovarſhi, ſoſędje inu bratje.
Jęsus ti Şyn Davidov ne perpuſti me-


[Stran 193]
179

ni tęga dozhakati, de bi ſe reklu:
V' tvoji Fari je bil eden, s'med tvojih
Farmanov od ſoſędov vbyt! kakú ſi
jih vuzhil? kakú ſi jih k' bosbjimu
ſtrahu, inu k' dershanju tęh sapovèd
vishal? Kaj ſe tam doſtîkrat sa enu
govorjenje ſliſhi, katęru poſhtene
vuſhęſsa reshali? Kaj sa ene norzhie, kaj
sa eni pleſsi ſe vidio, zhes katęre ſe
nedolshne duſhe pohujſhajo? Inu kaj
sa en sgovor ſe na vſe leto da?

De je taku navada, inu de ſe
more per ohzetah dobre vóle biti. Kaj
ſe ny druge lęjta na ſejmęh, ali per
shegnanji ene Zęrkve sgodilu? Plejſsi,
pojędne, ſ-hodiſha obeh ſpolov, boji,
vbijanja? S'kom ſo ſe ludję sgovarjali?
de je taku navada. Kaj ſe ne sgody
po ſveęti letę puſtne dny? Şhęge,
katere ſo nękàdaj nevęrniki h' zhaſti njih
malikov, ali falſh Bogov dèrshali, ſe
sdaj od Chriſtjanov ponovv. Kaj sa en
isgovor ſe da? De je taku navada. O
nevumni, omamleni Chriſtiani! taku
męjnite vy tèdâj, de bó vaſha
smamlena, ſpazhena navada Boshjo poſtavo
prebernila, ali k' nizh ſturila? Veliku
vezh ſo take navade, katęre po ſvęjti
ſèm ter kję regęrajo, ta ſhiroka zęſta


[Stran 194]
180

pruti pogublenju, inu gorję, tęm,
katęri ſe jo dershę!

Ta trętji urshoh ene falſh vęjſty
je ta hudi exempel. Drugi ludję taku
dęlajo, pravio ti ſlabi Chriſtiani,
sakaj bi tudi jeſt taku ne ſturil? ſej ſhe
ti brumni ludję, ja zelu Duhóvni inu
Menihi taku ravnajo, sakaj pak ne my,
pravio eni, 'ku bi to kaj hudiga bilu,
bi taki ludję kaj takiga ne pozhęli.
Leto, Chriſtiani moji, je ena nevarna paſt
tiga peklęnſkiga ſovrashnika, kęr ſe
lohka vjamemo. Naj vidi eden ſhe
take exempelne per kar koli sa enih sa
brumne dershanih perſhonah, zhe ſo
sapovdi boshje, ali tę zęrkve takim
exempelnam super, taku ſe vy ne
morete s' dobro vejſtjo letih
exempelnov dèrshati; sakaj ta pot po katęri
leti hódio, je nevarna, inu ſe nam ne
more, inu ne ſmę prav sdęti. Ne
puſtite ſe tèdaj ſkusi tó sapelati, de
leto ali uno ręzh vezh ludy ſtury,
ampak prevdarite ſamy, ali je ta pot,
po katęri greſte, ta prava, ta varna
pot, katęra vaſs bó noter do
pokrajne tig nebęſhkiga Paradisha
perpelala. V' timu zhaſsi pak ſe podajte
k' Ozhętu tę luzhi, de vam on vſo


[Stran 195]
181

tàmmó is vaſhe pameti preshene.
Troſhtar ſvęti Duh prebivaj notri v'
vaſs, inu vaſs s' ſvojo nebeſhko luzhjo
ràs-ſvętli.

Ti pak, moj dobrotlivi Odreſnehik,
katęriga britku tèrplęnje ſe vshę danàs
na vezh krajih tiga kerſhanſtva pred
ozhy poſtavlati sazhné, poshęgnaj
naſho mujo, katęro ſi bómo sa vólo
tęga pèrloshili, inu ſturi, de bómo bres
ſpotikvanja na zęſti tiga isvelizhanja
hodili, dokler bomo v' tę vezhne
prebivaliſha priſhli, katęre ſi nam ti v'
Krajlęſtvi tvojga Ozhęta
perpravil; Amen.


[Stran 196]
182

Pridiga
Na
I. Nedęlo v' Poſti.
Ràsdęjlenje vſeh pridig ſkusi
Poſt.

I. Premiſhulvanje.
od
Poſledne Vezhęrje Chriſtuſove.

Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc
dies ſalutis.

Pole sdaj je ta priętni zhaſs, pole
sdaj je dan tiga isvelizbanja.
II. Kor. 6, 2.

Leta ſvęti zhaſs tiga poſta, katęriga
ſmo s'bosjo pomozhjó sazhęli,
imenuje naſha Mati katolshka Zęrku
s'beſsędami ſvętiga Pavla inu Preróka Isaia
en priętni zhaſs, inu vſe dny letiga
zhaſsa en dan tiga isvelizhanja. Ob
letim priętnim zhaſsi, pravi Bog vſi-


[Stran 197]
183

gamogozhni, ſim jeſt tebe vſliſhal; inu
na dan tiga isvelizhanja ſim jeſt tebi
pomagal (II. Kor. 6, 2. Isa. 49, 8.) Je
tèdaj danàs lę ſarmú tó praſhanje,
kakú bó tudi sa vaſs, lubi moji Farmani,
lęta zhaſs tiga poſta en priętni zhaſs,
inu vſi njega dnęvi, dnęvi tiga
isvelizhanja poſtali?

Letó ſim vaſs priſhàl danàs vuzhit,
inu vam povędat is Preroka Isaia, de
bómo my naſhe isvelizhanje is
ſtudenzov tiga Isvelizharja sajęmali.
(12, 3.) Leti ſtudenzi, kakôr ſamy
lohka saſtopite, leti vſelej tekózhi, sa
naſs vędnu odpèrti ſtudenzi ſo tę
kryvave rane naſhiga dobrotliviga Jęsuſa.

Leſèm tèdaj k'nogam njęgoviga
ſvętiga krisha, vaſs povabim, o vy
vaſhiga isvelizhanja shęjne duſhe!
tukaj is potóka tę ſvęte kryví, katęra
k' ozhiſhenju naſhih gręhov doli tezhe,
hózhemo my naſhe isvelizhanje
sajęmati, ali tudi vodó sgręvanih ſolsa
bomo my ravnu is letih ſtudenzov
naſhiga Isvelizharja s' veſselam sajemali.

Vy samęrkate, lubi Poſluſhavzi,
de je moje napręjvsętje, vam ſkusi


[Stran 198]
184

leta poſtni zhaſs tèrplęnje Jęsuſa
Chriſtuſa napręj neſti, h' katęriga
premîſhluvanju je leta zhaſs vshę od nękàdaj
namenjen. Taku ga bómo my po
miſli tę ſvęte katolſhke Zęrkve nar
bôl poſvętili, katęra sdaj ſkrivnoſti
tèrplęnja inu ſmèrti nję shęnina Jęsuſa
Chriſtuſa ſuſebnu zhaſty, inu hózhe,
de nję vęrni otrozi ravnu letó
premiſhluvanje pred ſę vsamejo.

Saſliſhite tèdaj vſe moje
napręjvsetje od tega, kar ſim k' vaſhimu
podvuzhenju inu isvelizhanju ſkusi vùſs
poſt sa vaſs pèrpravil.

Danàs bómo my Jęsuſa Chriſtuſa
per poſledni vezhęrji premiſlili.

Danàs tęjdèn ga bómo v'ta vert
Gethsemani ſpremili, tam
njegóvo ſmèrtno shaloſt vidili, inu njegovo
ſèrzhno molitu k'nebęſhkimu Ozhętu
saſliſhali.

Na trętjo Nedęlo bómo my
naſhiga Odreſhenika pred ſodnimi ſtoli
deshęlſkih oblaſtnikov saględali,
saſramuvaniga, sapluvaniga, inu od shlakov
nevſmilenu ràstepeniga.


[Stran 199]
185

Na zhetèrto Nedęlo, ga bómo my
ſhe hujſhi ràsdęlaniga, s' eno tèrnjovo
krono ſhpodivu kronaniga, inu
s'teshkim krisham na póti pruti Calvarji
vględali.

Na tiho Nedęlo bómo my naſhiga
Jesuſa vshę na krishi ràspętiga
premiſlili, inu vidili, kakú on tam ta velik
óffer naſhiga odreſhenja ſklęne, inu
s' ſvojo ſmèrtjo sapezhati.

Na zvętno Nedęlo bomo my ſhe
en vſmileni pogled naſhi shaloſtni pod
krisham ſtójęzhi Materi Mariji ſhęnkali.

Sazhnimo danàs od poſledne
vezhęrje, inu pèrpravimo ſe.

Pręjdèn vam sazhnem to shaloſtno
hiſtorio tiga tèrplęnja naſhiga.
Odreſhenika praviti, vam mórem popręj tę
miſli povedati, katęre ſo njegovi Jógri
od njega imęli. Ony ſhe do letę sadne
ure, kęr ſo s' Jęsuſam k' vezhęrji
ſędli, niſo prav verjęli, de bó on tèrpel.
Ony ſo morebiti imęli ſhe tó miſèl
v' glavi, de bô Meſsias na semli enu


[Stran 200]
186

posęmelſku krajlęſtvu gori perpravil,
ker ſo ony njega sa eniga takiga
mosha posnali, katęri je bil pred Bógam,
inu pred lu d ray mogózhen v' beſsędah,
inu zhudeshih, inu kęr ſo s'ſvojmi
ozhmy vidili, kakú je on toliku
bolnikam sdravje, tira ſlęjpim luzh njih
ozhy dodęjlil, kaku je tę gluhe
ſliſhati, tę mutaſte govoriti, tę hrome
hoditi ſturil, ja zèlú tę mèrtve
k'shivlenju obudil, ſo ony męjnili, de bó
on vſe hudobnu saviranje tih
ſovrashnikov okuli vèrgèl, sato jim ny
nikoli mogla v'glavo jiti, de bi ſe njih
lubimu Mojſtru kaj shaliga ali hudiga
sgoditi moglu.

Sa tęga vólo, kęr jim je on,
kakor ſte v'tim unidajnim Evangęlji
ſliſhali, na pôti pruti Jerusalemu pravil,
de bo on isdan nevęrnikam,
saſramovan, gajshlan, sapluvan, inu vmorjen,
niſo od tęga nizh saſtopili, inu niſo
sapopadli, kaj je bilu rezhenu. Ja, ſhe
per tęj poſledni vezhęrji je enu
prepiranje med njimi vſtalu, kdó bi imel
med njimi sa vękſhiga dèrshan biti:
(Luk. 18, 31. 22,24.) kęr le jim je
tedaj ſmèrt njih boshjiga Mojſtra ſhe
vſelej taku ena nesnana ręzh sdęla,


[Stran 201]
187

ſo imęli ony sadoſti ſèrzá njega
sagviſhati, de hózhio s'njim v' jęzho jiti,
ja tudi vmręti (Matth. 26.)

Letę miſli tih Jógrov, letó njih
ſèrzę je naſh Isvelizhar dobru posnal
ali on je tudi vęjdèl, de je bila njih
vera ſhe ſlaba, inu de ſo bily tó sgol
bojęzhi ludję: on je vęjdèl, de bó v'
malu urah letó njih vupanje, njega s'
eno króno na glavi viditi, k'nizh
poſtalu, de bó ſkusi tó njih sveſtoba
pruti njemu ſilnu doli pobyta. Kaj
ſtury on v' letęj shaloſtni perloshnoſti?
Kakor en lubesnivi ozhe ſvoje otroke
pred prihodno neſręzho obvaruvati
yſhe, taku pride on njih ſlaboſti
lubęsnivu na pomôzh. Moji priateli, jim
pravi on, vſe kar ſim vezhkrat od
mojga tèrplęnja k'vam govoril, inu
kar do sdaj niſte saſtopili, tó ſe bó
letó nôzh ſpolnilu. Leta vezhęrja,
katero ſim sdaj s'vami jędel, je ta
sadna mojga shivlenja. Zhes nekatere
minute bó zelu eden is vaſs mene
ſovrashnikam isdal, inu to
prerokvanje nad mano ſpolnil, de ſim bil jeſt
med krivizhne ſhtęt. (Isa. 53.) Jeſt
vęjm, de vy mène ſèrzhnu lubite,
jeſt vęjm, de bi vy radi vaſhe shiv-


[Stran 202]
188

lenje sa mene dali. Ali, premiſlite,
de je ta zhlovek ſlab, inu doſtikrat
prasnu tó, kar ſi on naprej vsame.
Kadar bom tèdaj jeſt kakór Paſtir
vdarjen, kadar bóm svęsan s' ſilo, inu s'
oroshjam kje pred ſódne ſtole pelan,
inu k' ſmertni ſodbi pelan, taku bódo
ja ovzę ràskroplene, inu vy vſi bóte od
ſtraha pobęjgnili, mene sapuſtili, inu kar
je nar hujſhi, nad mano ſe
poliujſhali. Poſluſhajte tedaj tó opominanje,
kar vam sdaj vaſh lubi Mojſter pred
ſvojo blishno ſmèrtjo da. Jeſt ſim vam
vezhkrat pravil, kaj imate vy vſi sa
eniga lubesniviga Ozhęta v' Nebęſsih,
kaku on rad vſe da, sa kar ga
próſsimo. Kęr imate tèdaj njegove
pomozhi sdaj nar bol potręba, o taku
proſsíte sdaj s' eno ſhtimo, de vam on
mózh od sgoraj da, de ne bote v'tęj
veliki ſkuſhnjavi, katęra bo sdaj
ſkoraj zhes vaſs priſhla, podlegli: Takú
lubesnivu je ta nar bólſhi Jęsus ſvoje
Jogre opominjal.

V tim zhaſsi je bil vshę eden is
njih ſvojo zhèrno hudobo dopèrneſsèl,
Judas ta neſręzhni, od lakomnoſti, od
nesmaſne shele po denarjih vuſs
oſleplen, grę kjękaj k' Jęsuſovim ſovrash-


[Stran 203]
189

nikam, sgliha s'njimi sa to ſhumo,
sa katęro jim hózhe ſvojga Mojſtra v'
roke dati: ſhtęje, inu ogleduje vshę
v'ſvojih miſlih tę lęjpe ſrebernike,
katęre bó sa plazhilu ſvoje hudobe
prejęl, ſe vshę napręj po ſhegi tih
Iakomnih nad njih poględam veſsely,
pak na ſkrivnim, ohrani ſvoje
isdajanje ſam per ſebi, vsame gori en
nedolshen obras, ſe vſęde s'timi
drugigimi Jogri vred k'mysi, ſe podſtópi
s' Jęsuſam vred ſvojo rokó v'ſklędi
omakati, ja zelú ta od Jęsuſa
poſvezheni kruh, katęru je bilu njegóvu
làſtnú tęlu jęſti, inu ta kęlh njegóve
preſvęte kryví pyti, katęra je imęla
sdaj sa odreſhenje zęliga ſvęjta
prelyta biti. O hudoba? o nehvalęshnoſt!
Sabſtojn mu ſhe ta sadnikrat njegov
lubi Mojſter saſtopiti da, de bi bolſhi
bilu sa njega, de bi en tak zhlovek
zelu rojen ne bil (Matth. 26, 24.)
On ne neha od ſvoje hudobe, dokler
30 ſpęle, sabſtójn mu k' enimu
snasnaminju, de on sa njegovo hudobo
dobru vęj, ſhe ta pomozheni kruh
podal, ali po letim grishleji, pravi ta
ſveta hiſtoria, je Satan v' Judesha ſhal.


[Stran 204]
190

Ali je zhudu, de bi naſh
vſmileni Jęsus per poględi take
nehvalęshnoſti od ſtrany eniga ſvojga Jógra v'
duhu shaloſten ne poſtal? slaſti kęr
previdi, koliku takih nehvalęshnih ſe
bo ſhe sa naprej podſtôpilu
s'nezhiſtimi rokami inu vuſtmi njegovu
preſvetu tekú v' ſvoje gręſhnu ſerzę prejęti.

Ali ſhe ny zhaſs od Jęsuſove
shaloſti govoriti: Govorímo veliku vezh
od njegove velike lubęsni, s'katęro on
ta nar ſvetęjſhi Sakrament ravnu pèr
letęj poſledni vezhęrji nóter poſtavi.
Kaj sa eno vękſhi saſtavo ſvoje
lubęsni nam hózhe on dati, kakôr de nam
ſvoje meſsú, ſvoje laſtnu telú sa jęd,
ſvojo kry sa pyazho da? Skusi tó
sadobę ti ſlabi kruh tih mozhnih, ti
bolniki inu vmęrajozhi ta nar
shlahtnęjſhi popotnizo pruti vezhnolti, ręvni
ludję eno nebęſhko jęd, inu kruh tih
Angelov. Naſhi offri poſtanejo enaki,
offru tiga pérviga Vikſhiga Maſhnika
Melchisedecha, kateri je ta pervi kruh
inu vinu óffral, ali veliku vezh ſęnza
tiga perviga óffra Melchisedecha, ſe sdaj
v' reſnizo prebèrne. Naſhe Zęrkve
poſtanejo ſkusi leta ſvęti offer inu
Sakrament ene nove Nebęſsa, naſhi Al-


[Stran 205]
[205]

tarji shivi ſtoli, ali ſędeshi tę zhaſty,
inu ſvetloſti boshje.

Hvala tebi Jęsu Chriſte , vęzhna
hvala bódi tebi sa letó neisrezheno
dobroto tvojo! Tvoji Iubęsni ny bilu
sadoſti, do ſi ſe ti is Nebęſs doli na
semlo ſpuſtil, de ſi podobo eniga
hlapza na ſe vsęl, ſam ſebe ponishal,
inu noter do ſmerti tiga krisha
ponishal; ampak ti ſi hotel ſhe ta
Sakrament tvoje lubęsni noter poſtaviti, jęd
inu shivesh naſhih duſh poſtati.

O vsami sa leto tvojo
neisrezheno lubęsèn naſho ſèrzhno hvalo gori,
inu dodęjli nam ravnu ſkusi letó
lubesęn, de ſe bomo my ſkusi zęl leta
ſvęti zhaſs radovolni , inu s' veſselam
k' tvojim ſkrivnoſtjam leſèm vkupej
seſhli, inu de bómo s'omezhenim
ſerzam, s' vſmilenimi, inu sgręvanimi
ſolsami tvoje britku tèrplenje
premiſhluvali!

O vlęjzi naſs ſkusi letę dny prav
mozhnu k' nogam letiga tvojga krisha,
de bomo tam od tvoje ſvęte kryví
oſhkrofleni, naſhe dolshnoſti prav
ſposnali, tę gnade, katęre is tvojih sa


[Stran 206]
192

naſs odpèrtih ran tekó, vkupej
ſpravili, inu tebi to molitu, to savupauje,
to lubęsen, inu to hvalęshnoſt
opravili, katéro je kàdaj naſhe ſèrzé v'
ſtani ſkasati! Poſvéti naſs na tako visho
ſkusi leta isvelizanſki zhaſs, Je bómo
zhe dalej bol pèrpravleni k' tvojim
ſvętim ſkrivnoſtjam pertekli, inu sadnizh
vrejdni poſtali, to lejtaſhno
Velikonózh v' ſvetóſti tvojih pravih Jogrov,
inu v'zhiſtoſti eniga nedolshniga
ſèrza obhajati. Amen.


[Stran 207]
193

Pridiga
Na
II. Nedęlo v' Poſti.
Chriſtuſova molitu, inu kryvavi
pot v' vèrti Gethſemani.

Jesus aſsumit Petrum, Jacobum, &
Joannem.

Jesus je ſabo vsęl Petra, Jakoba,
inu Joannesa. Matth. 17,1. Mark.
14, 33.

Dvakrat je po samerkvanji tih ſvętih
Evangeliſtov naſh Isvelizhar tę try
Jógre Pętra, Jakoba, inu Joannesa
ſabo vsęl. Enkrat po beſsędah tiga
danaſhniga Evangęlia na eno viſsoko
gorro, kęr ſe je pred njimi premęjnil,
inu v' ſvoji zhaſti pokasal; ta drugikrat,
kadar je v' ta kraj Gethſemani ſhal,
de bi tamkaj v' ſvoji nar vękſhi
shaloſti k' ſvojmu Nebęſhkimu Ozhętu
molil, inu ravnil na letim kraji isdán,
vjęt, svęsan, inu od tód prozh
k'martri pelán bil.


[Stran 208]
194

Vy vshę naprej vęjſte, lubi
Poſluſhavzi, de ne bómo danàs s'naſhimi
miſlami tę try Jogre na to viſsoko
gorro ſpremili, de bi my tam
Jęsuſa v' njegovi nebęſhki zhaſty ględali,
ampak de pojdemo s' njimi v'ta vert
Gethſemani, kęr bomo my njih lubiga
Mojſtra, naſhiga Odreſhenika v'ſvoji
neisrezhenu veliki shaloſti, v' molitvi,
inu v' ſmèrtnih teshavah vidili. Tam
bómo tudi urshah, inu grunt naſhe
pokore neſhli.

Ali poglęjmo popręj na to
shaloſtno podóbo naſhiga tukaj na krishi
ràspętiga Jęsuſa. Proſsímo ga, de on
k' letęmu premiſhluvanju nàſhe ſèrza
s'ſvojo gnado omezhy. Domiſlimo ſi,
de naſs on s'toliku vuſtmi k' pokóri
vabi, kolikùr je shlakov inu ran na
njegovim ſvęjtim telęſi, de naſs on s'
ràspętmi rokami zhaka, inu kakôr ta
nar bólſhi ozhe ſvojga sgubleniga
ſynu lubęsnivu objęti shęly. Sazhnímo,
inu perpravimo ſe.

I. Premiſhluvanje.

Spremímo prezej v'sazhętki
naſhiga k'tèrplenju pèrpravleniga Jęsuſa


[Stran 209]
195

zhes potok Zedron v' ta kraj
Gethſemani. Zhes potok Zedron, pravio
Vuzheniki je hotèl naſh Isvelizhar
sató jiti, de bi naſs podvuzhil, kakú ſmo
my vſi poklizani zhes taiſti potok jiti,
de bi my na zeſti naſhe pokóre is
njega pyli, njegóvo vodó s' naſhimi
ſolsami smęſhali, ja zhe bi bilú
potreba, tudi s'naſho kryvjó pogmęrali.

V Gethſemani saględamo my
dvoje shaloſtnu pèrgodenje.

1. To ſvęto shaloſt Jęsuſa
Chriſtuſa.

2. Tó sapuſhenje inu sbęjshanje
tih Jogrov.

Zhe obdvóje ſkèrbnu premiſlimo,
naſs móre letó premiſhluvanje k'eni
shivi pokóri omezhiti.

!) Tèdaj ta ſvęta shaloſt Jęsuſa
Chriſtuſa. V' kaj sa enim ſtani nam
njega ta S. Evangęlium napręj poſtavi?
V enim ſtani tę britkoſti, shaloſti ,
toshlivoſti, inu omedlevze. Moja
duſha je shaloſtna nóter do ſmèrti,
klizhe on (Matth. 26, 38.) Kaj je to sa


[Stran 210]
196

enu govórjenje? Ali ſo tó beſsęde
tigaiſtiga Jęsuſa, katęri je enu malu
poprej od ſvojga tèrplenja inu ſmèrti
s' eno prezhudno ſèrzhnoſtjo govóril,
katęri kakôr en radovolni óffer je'
ſórto inu zhaſs ſvoje ſmèrti na snanje
dal? katęri je ſvojga Isdajavza sadoſti
saſtopnu pokasal, inu njemu ſhe rękàl,
de ima ſkoraj ſturiti, kar miſli?
katęri je ſpolnenju tiga kryvaviga
prerokvanja ſam na pruti tękèl, kakôr de
bi tóiſtu ne bilu na njegovo glavó
namęnjenu? Od kód pride letó zhudnu
prebèrnenje? Kakú? Leta Jęsus,
katęri je popręj od sanizhovanja tiga
shivlenja tolikukrat pridigval, ta kèrit
ſvoje kryví takú shelel: leta zhlovek,
katęri ny îs obenïga drugiga urshoha
na ſvęjt priſhal, kakor de bi en
saklani óffèr, ena klętu, en svèrshik poſtal:
letá Bóg, katęri bi imel enkrat
Marternike potèrditi, de bódo v' ſrędi
plemęnov pęjli, na ojſtróſt tih noshov,
mezhov, inu ſekir, kakor na róshne
poſtele ſe vlęgli, preterganje njih kit,
ràskoſsanje njih vudov, ràsbyanje njih
koſty kakor priętnu gladenje inu
ſęgètanjé terpęli? Kakú je tó, de
ravnu létâ boshji zhlovek trepęzhé, blęd,
inu shaloſtèn? inu ſilnu otóshèn poſta-


[Stran 211]
197

ne? Şkusi kaj sa enu prevernenje ſe
letó gody? Letó ſe gody ſkusi enu
zhudu, mu ſkusi enu zhudu tę lubęsni.
Letá lubęsen mozhnęjſhi kakôr ſmèrt,
bol nevſmilena, kakôr njega trynogi,
pokashe na enkrat, inu ràsloshy
poſębej pred njega ozhy vſe njegóve
martre: on vidi shèblé, ſhibe, gajshle,
krish, ſulze, kalvario: on ſliſhi vshę
naprej hrup, inu krik tih ludy, klętu,
ozhitanje, saſhpotuvanje, inu
preklinuvanje tih rabelnov: letó nedólshnu
Jagne vshę zhuti ſvoje vude
ràstèrgati, ſvojo kry tezhi, Ivo jo duſho
pojęmati. Ozhe, savupie on, pruti
Nebęſsam, Ozhe, ali sabſtójn: leta beſsęda
ne bó sdaj ſèrzá tiga Nebęſhkiga
Ozhęta omezhila, de ſi je on lih ta nar
bolſhi vſih Ozhętov. Chriſtus je sdaj
Jakob v' oblazhili Esava: Naj klizhe,
naj, vpie on. Ozhe, vsami leta kęlh od
mene! Ta nebęſhki Isaak njegóv Ozhe
ne ſposna sdaj njega sa ſvojga Şynú,
sabſtojn vpie, sabſtojn klizhe on. Ali
kakú, o Nebęſhki Ozha, ali bóſh ti tęj
mili proſhni tvojga Şyna kaj doli
vdaril? letiga tvojga lubiga Şyna, na
katęrim ſi ti ſizer vſe dopadajenje imel?
Ja, jeſt bóm njemu, kàr sdaj próſsi,
doli vdani, jeſt mu bóm odrekal, pra-


[Stran 212]
198

vi Goſpod, sakaj jeſt ſim gavdaril sa
vólo pregręhe moga ludſtva (Isa. 53, 8.)
Ne zhakimo vezh obeniga drugiga
odgovora.

Leta je ta urshoh, sakaj ſe sdaj
ta ſizer vſelej vſmileni nebęſbki Ozhe
ne puſty omezhiti. Ali poglęjmo ſhe
eni drugi ſtudenez Chriſtuſove shaloſti.
On ſe vidi na enkrat obloshen s' to
grosovitno tęsho vſih gręhov zęliga
ſvejtá: to zhiſtu Jagne ſe vidi
ognuſsenu s'nagnuſsobo zęle semle, inu
pokritu s' hudobiami vſih gręſhnikov. Naj
ſe pokashe en ſam zhlovek, katęri bi
ne bil kriv nad njegóvim tèrplenjam!
Ali je kjè en nedolshen, katęri bi ne
ſliſhal v' ſhtivilu njegovih trynogov?
Je kdó med vami en taku ſręzhèn
zhlovek? Ali tó, kar martre inu
britkoſti naſhiga Jęsuſa nar tęshiſhi ſtury,
je ta pogled, s'katęrim on previdi, sa
koliku ludy bó njegova preſvęta kry
sabſtójn tekla. Per letęj miſli bo
njegova zhlovęſhka natura premagana,
inu doli pobyta, on oſlaby, on pade,
inu omedly, njegove zartane ſhilze
popokajo od saloſti, inu na męjſti
potú pokriejo kryvave ſrage njegov
ſvęti shivot, one kaplejo doli, inu s'nji-


[Stran 213]
199

mi ſe sèmla napaja: on leshy s'
obrasam na semli v' ſvoji kryvi s' ràspętmi
rokami, kakôr de bi vshę hotel
napręj podóbo ſvojga krisha na snanje
dati.

Poglejte gręſhniki, v' kaj sa en ſtan
ſte vy vaſhiga Isvelizharja perpravili!
kolikukrat ſe je on, de bi vaſs od
bresna, kamer ſte tekli, nasaj dershal,
kolikukrat ſe vam je on ravnu v' taki
podóbi na pot vlęgèl? Ali ſte vy is
grose nasaj odſkozhili? Veliku vezh je
ta hudobnik v' ſvoji hudobi lę napręj
ſilil, inu po beſsędah tiga Apoſtelna
s'ſvojmi nogami Şynú Boshjiga
pohodil.

Tezíte is mojih ozhy vy
isvelizhanſke ſolsę tę nar bôl shive
gręvinge inu pokóre! tezíte inu smęſhajte
ſe s'tęmy kryvavimi ſragami, ali
veliku vezh s'tęmi kryvavimi ſolsami,
katere je lubęsen is telęſa Jęsuſa
Chriſtuſa p o ſili vùn ſtlazhila. Sakaj ne
ſamu is ozhy, pravi S. Bernard,
amis vſih vudov ſe je on zhes mene
vbogiga gręſhnika jókal. O zhe lę ſama
miſèl tiga gręha tako ſmèrtno britkoſt
perneſse, kaj sa eno groso bi mogèl
pèr naſs gręh obuditi!


[Stran 214]
200

Inu vender, kadar ſe vy pred
nami vaſhih gręhov obtóshite, inu kadar
vam my kakuſhne arznie super nję
napręj piſhemo, katęre niſo po vaſhi
glavi, kaj sa ene beſsęde dęlate vy
ta zhaſs? Moj duhovni ozhe, pravite
vy, vsàmi od mene leta grenki kęlh:
jeſt ne mórem tó blagú nasaj dati, jeſt
ſe ne mórem s'unim ſpraviti, jeſt ne
mórem moje navade popuſtiti: sa
mene je lę ena navadna majhina pokóra!
Se tó pravi odgovoriti, kakôr
Chriſtus, katęri je rękàl: Ne moja, ampak
tvoja vóla ſe sgodi, Ozhe!

O kakú drugazhi ſe sadershy en
pravi ſpokorjeni greſhnik! On sdihuje,
on klizhe: Jeſt hudobni otrok tiga
nar bolſhiga Ozhęta bi hotèl tę shlahthe
ęrbſhine dęjlęshen biti, tó pak ne
ſpolniti, kai ſe meni naloshy? Rad
hózhem jeſt ta kęlh is lubęsni mojga
Jęsuſa, k'mojmu poſvezhenju ſpyti.
Taku govory enu rieſnižhnu sgręvanu
ſèrzę.

Ali pojdimo dalej v'naſhim
premiſhluvanji.


[Stran 215]
201

II. Premiſhluvanje.

Tó sapuſhenje inu sbęjsnanje tih
Jógrov pogmęra tó vshę takú ſmèrtno
shaloſt naſhiga Odreſhenika.

Kakú ſladkú je enimu shaloſtnïmu,
ſèrzu, kadar móre ſvojo britkóſt
enimu dobrima priatelu potoshiti? on ſe
sdajzi lashiſni zhuti, inu ſolsę
poſtanejo ſlajſhi, kadar ſe s'ſolsami eniga
vſmilenigs priatela smęſhajo. Ali
tudi letiga tróſhta ny mogel naſh
Isvelizhar vshiti. On vsame ſabo Pętra,
Jakoba, inu Joannesa, On jih próſsi,
de bi lę eno uro s'njim zhuli: ali vſe
sabſtojn; Jesus pride nasaj, pravi ta
S. Evangęlium, inu jih najde, de ſpę.

O vy ſveti Apóſtelni, ali ſte letó
vaſhimu Mojſtru oblubili? Niſte bily
poprej perpravleini s' njim tudi
vmręti? Kam je vaſha ſerzhnoſt priſhla?
Ali Chriſtus je môgèl enkrat sapuſhen,
inu vſiga troſhta obrópan biti.

Ja sdaj ſe zèlú ſkrivnoſt tę
hudobe blisha. Şatan s'ſvojo hudo trumo
doby oblaſt zhes tiga nar ſvetęjſhiga,
rabelſki hlapzi, inu trynogi ſe blisha-


[Stran 216]
202

jo, inu letó pèklęnſko trumo
napeluje Judas — Kdó? Judas ta Apoſtel
Chriſtuſov? ta k' vùndęjlenju tih
ſkrivnoſt, inu telęſsa Jęsuſoviga gori vsęti
Jogèr, on katęri je h'pridvigvanju tiga
Evangęlia namęnjen? Oſtèrmíte zhes
tó vy Nebęſsa! inu vy pravizhni
trepetajte sa vaſho laſtno ſtanovitnoſt!
Ali kaj ſe zhudimo zhes letó hudobo?
My ne bómo obene pregręhe neſhli,
katęro bi Iakomnoſt, inu vohernia ne
dopèrneſla. Od letę poſęden pèrtezhe
Judas, inu ſi svóli en kraj tę molitve
sa ſvoje isdajanje. Inu kaj sa enu
plazhilu prejme on sa ſvojo hudobo? O
ſhpot! o ſramota! Trydeſset
ſrebernikov, kar bi per eni glini trydeſsęt
naſhih goldinarjou sneſlu. Kar je ſhe
hujſhi, isdá on ſvojga lubiga Mojſtra s'
enim kuſhvanjam. Kateriga bóm jeſt
kuſhnil, je rękàl on k'tim rabelſkim
hlapzam, letá je, tega primíte, inu
ga petite varnu. Sabſtójn pravi Jęsus
k'njemu: Priatèl sakaj ſi priſhàl?
kakor de bi hotel rezhi: Judas plazhaſh
ti takú moje dobróte, mu mojo
lubęsen? Ali niſim jeſt tebe is dèrhali
vunkaj sbral, inu taku rekózh is blata
gori vsdignil? Ali te niſim v' ſhtivilu
mojih dvanajſt Raven — ſodnikov poſta-


[Stran 217]
203

vil, katęri imajo na ſtolęh tę zhaſty
tę dvannajſt lsraelſke Rodove ſoditi?
Ali niſim tebi kakor tim drugim
Jógram naturo, bolęsni, peklęnſke
duhóve, inu ſmèrt podvèrgèl? Ali
niſim tebe s' tirni drugimi Jogri vred sa
mojga poſębniga priatela svolil? tebi
kakor unim zhaſt, inu ſpoſhtuvanje od
zęliga ſvęjta perpravil? Ali niſim tudi
tebi ſhe lę nazoj lubęsnivu nogę vmil,
inu tebe kuſhnil? Ah ta Lakomnik ne
porajta nizh na vſe leto, inu miſli lę
na tó njemu oblublenu plazhilu sa
njega isdajanje.

Na trojnu praſhanje tędaj: Koga
yſhete? sgrabio ti rabelſki hlapzi to
nedolshnu Jagne, ga svęshejo kakor
eno divjo sverino, inu ga pęléjo v9
męſtu Jerusalem.

Na letej pôti, inu takú svesaniga
popuſtimo my tebe sa danàs o Jesus;
ali popręj ſe my h' tvojim nogam doli
vèrshemo, inu tebe ravnu ſkusi letę
ſhtrike, s' katerimi ſi ſe ti svesati
puſtil, ponishnu próſsimo, de hózheſh
tę gręſhne savęse, s' katęrimi je naſha
vboga duſha svęsana miloſtvu
odvesati, inu tę sheleshja gręſhnih navad ràs-


[Stran 218]
204

byti, v'katerih vshę toliku Ięjt kakôr
ſuſhni tiga Pèklá sdihujemo. Naj
pride naſhim proſhnjam ſuſebnu ta
kryvavi pót na pomozh, katęriga ſi ti v'
premiſhiuvanji naſhe hudobe, naſhe
nehvaleshnoſti is ſebe ſpótil! My
ſposnamo, de je ta miſel tvojo ſmertno
teshavo do verha dognala, s'katęro ſi
ti previdil, na koliku med nami bó
ravnu leta tvoja preſvęta kry
sgublena. Ali ne perpuſti, o vſmileni
Odreſhenik, de bi ſe edèn od mojih
poſluſhavzov, ena od tęh meni
savupanih ovzhizh v' ſhtivili tih pogublenih
sneſhla! My hózhemo rajſhi, dokler
je ſhe zhaſs, inu nam odlog dan, s'
sgręvanimi, ja kryvavimi ſolsami
naſhe krivize objokati, tukaj tvoj krish
objęti, inu od njega ne popręj
odſtopiti, dokler ti naſhe proſhnje, naſhe
sdihvanje, naſhe vpitje ne
vſhliſhhiſh. Amen,


[Stran 219]
205

Pridiga
Na
III. Nedęlo v' Poſti.
Chriſtus pred Kajphasovim, inu
Herodeshovim ſodnim ſtolam.

Omne Regnum in ſe ipſum diviſum
desalabitur, & domus supra domum cadet.

Vſaku Krajlęſtvu, katęru je ſamu
super ſebe ràsdęjlenu, bó puſtu
poſtalu, inu hiſha bó zhes hiſho
padla. Luk. 11, 17.

To Israelſku krajlęſtvu je reſnizo tih
danaſhnih Evangęlſkih beſsedy ſamu
na ſebi zhutilu, inu Zęlimu ſvejtu
ſkasalu. Is eniga vęrniga, ſvętiga folka ſo
njegovi Rojaki ſvojmu Bogú nesveſti
poſtali, njega sapuſtili, inu malike
molili. Puntarſki tolikukrat pruti ſvojim
Vajvodam inu Krajlam, sagriseni eden


[Stran 220]
206

v' drugiga med ſabo, oſhkreſleni
s'kryvjó ſvojih med ſabo podavlenih bratov,
ali je zhudu, de sadnizh ſvoje rokę
super njih nar vękſhiga Dobrotnika,
inu Krajla, namrezh Jęsuſa Chriſtuſa
ſtęgnejo, inu ſkusi to vſe beſsęde
njegoviga Prerokuvanja od
Jerusalemſkiga męjſta ſpólnio, inu perhitio: De
bodo dnęvi priſhli, kęr bodo
ſovrashniki letó poglavitnu mejſtu zęliga
Israelſkiga Krajleſtva obdali, grosovitnu
ſtiſkali, do tal rsvalili, ne en kamen
na tim drugim puſtili, inu vſe
njegove prebivavze, inu otroke
nevſmilenu pomorili. Ny bilú tèdaj sabſtojn,
o dobrótlivi Jęsus! de ſi ti ta zhaſs,
kadar ſi enkrat Jerusalem vględal, per
letim poględi ſolsę tiga vſmilenja zhes
letó neſręzhnu meſtu tozhil. Enu taku
puntarſku, krivizhnu krajlęſtvu,
katęru nedolshno kry prely tiyſhe,
katęru zęle dèrhali rabelſkih hlapzov, inu
berizhov po nedolshne, po pravizhne,
dobrotlive inu ſvęte moshę poſhila,
tęiſte kakor te nar vęzhi hudodęlnike
pred kryvizhne ſodnike vlazhi: enu
ſaku Krajlęſtvu more konzhanu biti,
inu puſtu poſtati.


[Stran 221]
207

Na tako, krivizhno visho vjętiga
ſmo my tebe, o vſmileni Jęsus, v'
naſhim vundajnim premiſhluvanji
popuſtili, inu v' taki podóbi, takú vjętiga,
s'ſhtriki, inu kętnami svęsaniga,
s'trynogi obdaniga te my danàs ſpęt
saględamo, inu tę hozhemo v'naſhim
danaſhnim premiſhluvanji noter v'
Jerusalem pred ſtole tih Sodnikov ſpremiti.

Pojdi lę kje ti naſh isdani
Isvelizhar, kamer te togota tvojih
obdivjanih ſovrashnikov vlęjzhe! Jeſt vidim,
de je sa tebe djanu, de ny obeniga
vupanja vezh tebe ohraniti, po tęm
kęr je edèn tvojih Apoſtelnov tebe
isdal, ta drugi vshę na tęm, de bi
tebe satajil, vſi drugi pak vshę
ràskropleni. Ti bóſh pred ſodnike vſtavlen;
ali ne troſhtaj ſe, de bi ti per enimu
ſamimu is njih pravizo ali vſmilenje
neſhal. Vſi. bodo enaku na tvojo ſmèrt
tiſhali, inu ti bóſh sa kriviga ſposnan,
zhe govoriſh, ali zhe molzhiſh: ja
zęlu tvoja nedolshnoſt bó enu ſhe
hujſhi obſojenje super tebe pervlęjkla.
Hrup, vpitje, jęsa, togota,
ſovrashtvu eniga ſpuntaniga, inu s' ſtrupam
napolnjeniga ludſtva bó ta edina
ręgelza tę ſodbe, katęra bó zhes tebe


[Stran 222]
208

ſtekla po unih beſsędah tvojga
Preróka, kir pravi: Jeſt ſim zhakal na
ſodbo, inu pole ona je sgol kriviza; jeſt
ſim zhakal na pravizo, inu pole, ona
je sgol vpitje. (Isa. 5, 7.) Ali pręjden
ti, o Jęsus pred tvoje ſodnike prideſh,
te my vſi vſkupej pouiſhnu proſsimo,
vèrsi en vſmileni pogled, inu ne
posabi v' tvojih grosovitnih martrah na
naſs vbóge gręſhnike, de bomo od
tega pogleda v'ſèrze prebodeni v'tim
danaſhnim premiſhluvanji tvojga
terplenja, ta edini urshoh tigaiſtiga, to je,
naſhe krivize s' grenkimi ſolsami
objokali. Perpravimo ſe.

Po tęm kadar je uaſh vjęti
Odreſhenik po poti vſe preſtal, kar ſi
more edèn od nevſmilenih
ſovrashnikov hudiga domiſliti, pride on sadnizh
kakór en hudodęlnik svęsan, inu
vklejnen v'Jerusalem , inu bo vſtavlen sa
pored pred try ſodne ſtole:

1.) Pred Kajphesov, kęr ga
nevoshlivoſt obſodi.

2.) Pred Herodeshov, kęr ga
hudobia sanizhuje:


[Stran 223]
209

3.) Pred Pilatushov, kęr ga
poſvęjtna modróſt tęm nar grosovitniſhim,
martram zhęs da.

Premiſlimo danàs Jęsuſa lę pred
Kajphasovim inu Herodeshovim
ſodnim ſtolam, inu poglęjmo, kaj nam on
sa en exempel tę pokóre da, kakú
popolnoma more ona biti, zhe
hozhemo, de bó ona en Bogú priętni óffer.
Chriſtus tèrpy v'ſèrzi pèr Kajphasu,
v' Duhu pèr Herodeshu, na ſvojim
teIęſsi pèr Pilatushu. Vsdignite ſe, inu
pojdite s' mano!

1.) Sdajzi v' sazhętki pęlejo
Jęsuſa pred Kajphasa eniga krivizhnäga
zhlovęka, katęri je na ſtoli tiga vikſhiga
Farja ſedel. Njegovu nar gerſhi
nagnenje je bila nevoſhlivoſt. Poglęjte,
kaj je is tęga vùn priſhlu.

Peter grę s' Chriſtuſovo druſhino
na Kajphasov dvor, inu satajenje grę
njemu sa petàmi. V' hiſhi enigu
velikiga ſe njegova ſlaba zhędnoſt
omahne, inu pade. Tam ſe bó vuzhil,
de ſe pèr tih velikih Jęsus Chriſtus
nima yſkati. Pętèr ſe na dvor vrine,
ali on bó ponishan. Na enu ſamu ob-


[Stran 224]
210

dolshenje, de je on tudi Chriſtuſovih
Jógrov edèn, tají on, de ga ne posná,
O ti nesvęſti Apóſtel! ſi ti na tvojo
dolshnoſt, inu oblubo, na tę zhudesha,
na zhaſt inu ſvitlobo tę gorre Thabor
taku hitru posabil? Pętèr vęj vſe letó;
ali on ſi ne vupa govoriti. On satají
ſvojga lubiga Mojſtra, on ſe roty, inu
perſęga, de ga ne posná. O ſlabi
Apoſtel! Kaj bi bil ti ſturil pred ſamim
Kajphasam, zhe nimaſh ti na njega
dvoriſhi pred eno dęklo sadoſti ſèrza s'
tvojim Mojſtram potęgniti? Bres vſiga
zvibla bi bil on snal takú delezh sajiti,
kakor Judas, aku bi ne bil Jęsus
ſvojo roko njemu podál, inu njega is
bresna vùn potegnil. Ta vſmileni
Odreſhenik vèrshe na Pętra en miloſtiv
pogled, katęru njemu v' ſèrze grę, Pętèr
ſe vmakne vùſs sadęt, inu njegove
ozhy poſtaneta dva potoka sgręvanih
ſolsâ: tudi ne bó dolgu, de bó on
leto ſvoje satajenje ſkusi ozhitnu
osnanuvanje Jęsuſa Chriſtuſa v'
Jerusalemi, inu po zęlim ſvęjti popravil. Ali
vy o Chriſtjani, katęri ſe vezhkrat v'
druſhini ne vupate sa vęrne Chriſtjane,
inu bogabnjęzhe ludy ſe vùn dati, kęr
ſe spadanja tih ſhpotlivzov bojté, inu
is tęga urshoha vaſhe andohti, almosh-


[Stran 225]
211

ne, inu druge dobre dęla pomajnſhate,
ali zèlu opuſtité, per malopridnih
pogovorih molzhité, ali ſe sravèn ſhe
namusnete, ne rezhete na tako visho
tudi vy ta zhaſs, de vy Chriſtuſa ne
posnate, ne njegoviga vuka, ne
njegove gnade, ne njegove sapovdi. O
Goſpod poglęj vèndèr s'ozhmy tvoje
piloſti na letę ſpazhene doli, katerih
je danaſhni dan lę prevezh med
Chriſtiani, inu ſturi s' enim ſamim pogledam
tvoje luzhi, de bodo ony kakor Pętèr
ſvojo zagovitnoſt ſposnali, inu
savergli! Ali poglęjmo nasaj, Kakú ſe
naſhimu Jesuſu pred Kaiphasam gody.
Ta nevoſhlivi inu hynavſki Kajphas
yſhe en urshoh Chriſtuſa pogubiti, inu
ſpęt en urshoh , de bi ſam ſebe lejpiga
ſturil: on yſhe prizhe super njega,
ali Chriſtus molzhy, nam k'enimu
navuku, de imamo opravlanje, ïnu
ozhitanje drugih ludy super naſs volnu
preneſti, ne pak ſe maſhuvati, to
hudu s'hudim vrazhuvati, alï ſamy ſebi
pravizo dęlati. On ne govory, kakor
ſhe lę ta zhaſs, kadar ga Kajphas sa
njegóv vuk vpraſha. Jeſt ſim ozhitnu
v' Templi vuzhil, kamer ſe vſi
s-hajajo, kaj mene vpraſhaſh? popraſhaj


[Stran 226]
212

tę, katęri ſo ſliſhali, kaj ſim k'njim
govóril.

Ali na leta odgovor ſe podſtópi
ena' rabelſka roka timu preſvetimu
oblizhju Jęsuſa Chriſtuſa eno ſtraſhno
shlafernizo dati, pred katęro ſe
Nebęſsa ſtręlsejo, inu ti nar vikſhi Angeli
ſvoje obrase sakriejo. Ogjin
Nebęſhki! savupie gori en S. Chryſoſtomus,
padi doli, vy bresni tę semle odprite
le, vy pèklęnſke martre ſhtraſajte,
maſhujte leto ſtraſhno ferbęshnoſt!
Oza ſe dotakne nękàdaj tę ſkrinje,
boshje inu ſmèrt ga per tèj prizhi
sgrabi. Bethſamitarji poględajo
ſirbizhnu ravnu letó ſhkrinjo boshjo, inu ony
bódo vdarjeni s'eno gmajn morſo,
kęr jih zhes pętdeſsęt tavshent ob
shivlenje pride. Jeroboam ſtęgne ſvojo
roko, de bi lę enimu Preróku
poshugal, inu njegova roka ſe vſuſhy. Inu
raji tih Prerokov Jesus Chriſtus ne
najde obeniga maſhuvavza! Ali ne
zhudimo ſe zhes letó, Chriſtiani moji,
on nózhe obeniga maſhuvanja.
V'krotkoſti odgovory on timu pregręſhnimu
rabelſkimu hlapzu: Aku ſim jeſt hudu
govoril, taku ſprizhuj od hudiga; aku
pak prav; sakaj ti mene byeſh?
Vuzhſte


[Stran 227]
213

Zhite ſe is tęga odgovora vy togotno
ſèrza, katęre vſaka beſsędiza sbode,
kaku imate vy s' krotkoſtjo eno
ſershmajht, ali tudi eno krivizo preneſti.
Vy ſe snoſsite nad tęm, katęri vaſs je
reshalil, ali katęri vaſs morebiti ſhe
ny miſlil rèshaliti, inu dęlate tó, kęr
vèndèr vęjſte, inu vidite, de Jęsus
odpuſty.

Ja! leta velika krotkoſt bi bila
mógla Kajphasa omezhiti, aku bi ne bil
od nevoshlivoſti premóten. Ali
eniga nevoſhliviga ne móre nizh
potolashiti, tudi zhędnoſti ne, inu ga lę
ſhe bol sdrashio, inu njega ſovrashtvu
podkurio. Pèr shivimu Bógu, pravi
on, te jeſt sarotym, de nam ti
povęſh, aku ſi ti Chriſtus Şyn Bogá tiga
viſsoku hvaleniga? Ti hudobni
pregręſhni mosh, kaj sa ene beſsęde
pridejo is tvojih vuſt? S' kaj sa eno
neſramnoſtjo ſe ti podſtópiſh enu imę
isrezhi, s'katęrim hózheſh ti tvojo
hudobo pokriti? Zhe je letá Bóg shiv,
katęriga le ne bojíſh poklizati, sakaj
ſe ne bojíſh njegovih gromov? Ti
praſhaſh, zhe je on ſyn tiga nar
Vikſhiga? Ne vęjſh ti tęga? Ali niſo letó
tebi ti ſlęjpi, katęrim je on pogled,


[Stran 228]
214

ti bolni, katęrim je sdravje dodęjlil,
ti mèrtvi, katęre je k' shivlenju
obudil, povędali? Praſhaj ti popręj tvoje
ſerzę. Ali tęga on ne ſtury.
Taku govory tèdaj ſama reſniza naſh
Odreſhenik. Ti ſi rękàl, pravi Jęsus,
jeſt ſim: inu enkrat boſh ti mene vidil
na oblakih priti sy veliko oblaſtjó, inu
zhaſtjó. Ali kaj sdadó take viſsoke
reſnize pèr tih velikih gręſhnikih? One
ſo v' njih vuſhęlsih sgol preklinovanje.
Vy ſte ſliſhali, pravi Kajphas, on je
Boga preklinjal, kaj potrebujemo vezh
prizh? Ali ny on ſmerti vręjden?
Poglejte, takú ſe praviza plazhuje! sa
enu ſposnanje, de je on ta pravi ſyn
boshji, bo on ſmęrti vręjden ſposnan.

Vy mèrtvi, katęre je on k'
shivlenju obudil, vy bolniki, katęre je on
osdravil, pèrtezíte leſèm, varujte
vaſhiga nar vękſhiga Dobrotnika, inu
glęjte, de ga bóte od ſmèrti odtęli!
Ali Bogú ſe vſmili, ti nehvalęshni ſi
ne vupajo blisu! Jęsus je sapuſhen,
inu ſvojim ſovrashnikam zhęs dan.
Vshę plujejo ony v'njegov obras,
vshę ga obſujejo s'ozhitanjam, inu
saſhpotuvanjam, vshę tolzhejo na njegovo
ſvęto glavo s' tęmi ſhpotlivimi beſsę-


[Stran 229]
215

dami: Ti bosh ji Prerok, Prerokuj nam,
kdó je tebe vdaril? Letó je sdâj ta
drugikrat, kar ſe Jęsuſovu oblizhje
s'ſhpotam inu ſramoto pokrie.

Ti zhaſtitlivi pepęl tih ſvętih
Prerokov, inu Patriarchov oshivi te ſpęt,
inu pridite leſem vy, kateri ſte
shelęli letó ſvetu oblizhje viditi, pridite
leſem, poglęjte, inu ſposnajte ga, aku
je mogózhe! Inu vy lepotizheni
obrasi pôſvetnih hzhery, poglęjte, zhe
bóte lepoto tę glave ſposnale, sa
katęre vude le vy dêrshité! Ali kaj
pravim jeſt? Ne bodíte blisu, vaſh
pogled bi ozhy vaſhiga Odreſhenika bol
shalil, kakor ta pogled njegovih
ſovrashnikov, inu preganjavzov!

2.) Premiſlimo dalęj Jęsuſa pred
ſodnim ſtolam Herodesha, kęr nam on
ta drugi exempel ene prave pokóre da.

Herodesh je vędnu shelel
Chriſtuſa viditi, ker ſe je troſhtal en
zhudesh od njega saględati, inu tó sa
ſvój kratki zhaſs; ali Chriſtus ne ygrá
obene zhudesha. Sakaj enimu Bogú ſe
ne ſpodóbi firbizu tih ludy ſlushiti.
Herodesh ga sanizhuje. Leta je ta na-


[Stran 230]
216

vadili odlózhik tih ponishnih, de bodo
od tih vikſhih sanizhovani. Modroſt
je per letęh ena norzhia, inu krish
enu ponishanje: Chriſtus tudi nozhe
letiga Poglavarja na eno perlisneno
visho hvaliti, inu letó je sadoſti, de
bo on kakor en zhlovek bres pameti
saſhpotuván, inu s' enim bęlim
oblazhiIam k'snaminju ſvoje neſpameti
oblęjzhen. To ny bilú obenu zhudu, de
je bil Chriſtus na dvori, ali v'
krajlęvi hiſhi tigaiſtiga takú ſlabu ſprejęt,
katęri je puſtil Osnanuvavza tę reſnize
namrezh Joannesa Kerſtnika ob glavo
djati. Na to poſhle Herodesh naſhiga
Odreſhenika k'Pilatushu. Inu tukaj
popuſtimo my sa leta tęjden Jęsuſa, kęr
ga hozhemo k' naſhimu
premiſhluvanju ſpęt danàs tęjden obyſkati, v' tim
zhaſsi pak na naſhih kolęnih ſkusi leta
Sakrament tę lubęsni proſsiti, ne ſamu
danàs, ampak ſkusi vſe try dny, kęr
ſe bodo tukaj molitve sa en ſręzhni
konèz tę vojſke dershaîe, de bi on to
pravizhnu oroshje naſhiga Zeſsarja
poshęgnal, njemu tę vsęte męſta
v'Niderlandi ſpęt nasaj dobiti pomagal, inu zhe
je mogózhe, to vjęto Krajlizo njegovo
Teto is jęzhe, inu od tę morebiti
namęnjene ſmèrti ręſhil, nam pak ta lubi
myr ſkoraj dodęjlil. Amen.


[Stran 231]
217

Pridiga
Na
IV. Nedęlo v' Poſti.
Chriſtus pred Pilatusovim ſodnim
ſtolam.

Erat autein proximum Paſcha, dies ſeſtus
Judærum.

Je bila pak blisu Velikanozh, en
Prasnik tih Judov. Joan. 6, 4.

K Kadar je Jęsus ta zhudesh ſturil, od
katęriga ta danaſhni Evangelium
govory, kęr je s' pęt jezhmęnovimi kruhi
pęt tavshent mosh naſitil, je bila ſizeſ
blisu Velikanozh, ali on je ſhe proſt
okuli hodil, inu hudoba ſe ga ny
podſtopila dotakniti, ja njih veliku ſo
njega po ſili hotli sa Krajla ſturiti. Ali
ne dolgu potle inu ſhe blishej Velike
nozhi ſe je na enkrat vſe prebèrnilu;
Jęsus je bil isdan, vjet, svęsan, inu
pred ſodne ſtole v'Jerusalem pelán.
My ſmo ga v'tim undajnim premiſh-


[Stran 232]
218

luvanji s'naſhimî mulami kję kaj
ſpręmili, my ſmo ga vidili pred
Kajphasam inu pred Herodesham
saſramuvaniga, saſhpotuvaniga, sapluvaniga,
s'peſtmy, inu shlaſernizami v' lize
tolzheniga, s'eno beſsędo my ſmo vidili,
kakú je bil on, kir je ta vęzhna
modroſt, od tę nar porędniſhi dèrhali tih
Judov sa norza dèrshàn.

Danàs gręmo v'naſhim
premiſhluvanji ſhe vſelej dalej, inu vględamo
Jęsuſa pred Piiätusovim ſódnim ſtolam.
Kakú ſe s' njim tamkaj gody? Kaj
móre on tam preſtati? Letó bó naſhe
danaſhnu premiſhluvanje.

O Chriſtiani, zhe imate eno
kaplizo vſmilene kryví v'ſebi, zhe
imate eno yſkro lubęsni do vaſhiga
brata, do vaſhiga bſishniga! kakú bóte
vy mogli eno ſolsizo tiga vſmilenja
vaſhimu Jęsuſu doli vdariti, katęrimu
ſe pred letim ſódnim ſtolam
neisrezhena kriviza, ſtraſhna ſila gody?

Sazhnímo bres vſe samude, inu
perpravimo ſe.


[Stran 233]
219

Chriſtus je bil tèdaj od Herodesha
h' Pilatusu poſlan, inu sdaj pred ſódni
ſtol letiga deshęlſkiga Oblaſtnika
vſtavlen. Poglęjmo pèrvizh, kaj je bil
Pilatus sa en zhlovek.

On je bil edèn od tihiſtih ludy,
katęri, kakôr ſe pravi, na obęh ramah
nóſsio: sdaj dèrshy s'tim nadólshnim,
zhe ſe lę ſkusi tó timu vikſhimù ne
samęri: sdaj ſtury pravizo, pak takú,
de ſam na lebe ne posabi: vſako ręzh
sna on na obá platy obèrniti, kakôr
njemu bol kashe.

En tak mosh je bil Pilatus. On je
bil en nevęrnik ali en Ajd, inu
Chriſtus bó njemu kakor en hudodęlnik
zhęs dan, katęrimu vſi ſmert vólio.

Kaj je on tèdaj hudiga ſturil,
praſha Pilatus njega toshnike? Edèn is njih
ga dolshy, de je ou Bogá preklinjal:
en drugi ga tošhi, de ſe super Zeſsarja
punta: leta pravi, de je on rękal, de
ſe nima Zeſsarju dazia dajati: ſpęt en
drugi pravi, de je on hotel zhes ſolk
goſpoduvati, inu takú dalej. Pilatus


[Stran 234]
[234]

ſposna, kaku malu grunta imajo letę
toshbę. On ſposná, de nad njim nizh
ſmèrti vręjdniga ne najde: on povę
letó ozhitnu vſimu ludſtvu, inu vſhe
Chriſtuſa na vſo visho proſtiga ſpuſtiti,
pak vèndèr taku, de ſe Zeſsarju ne
samęri.

Vy vęjſte, pravi on, de imam
Jeſt navado ob letim velikonozhnim
zhaſsi eniga jetnika próſtiga ſpuſtiti:
svolite ſi, kogá hozhete Jęsuſa, ali
Barabba?— Ena zhudna pergliha. —
Barabbas je bil en poglavar tih
puntarjov, Jęsus en Vajvoda tiga myrú.
Barabbas je ſvoje brate ropal, inu
Jęsas je ſvojim ſovrashnikam dobra ſturil:
Barabbas je Iudęm shivlenje jemal,
Jęsus ga je tim mèrtvim ſpęt dal! Na
kogá bó vèrſtá priſhla? Ah Chriſtjani!
Judje proſsio sa Barabba, inu
vpiejo k' Pilatoshu naj bo Chriſtus
krishan.

O vy vſi , katęri me poſluſhate,
vy ſe savsamete zhes leto krivizo, de
ſs Chriſtuſu en puntar napręj poſtavi?
Vy nehvalęshni! Ne dęlate vy vſaki


[Stran 235]
221

dan letę krivize? Vy vpiete, de
nozhete nizh vezh od Chriſtuſa, nizh od
njegove ponishnoſti, nizh od
njegoviga vboshtva, nizh od njegoviga krisha.
De hozhete rajſhi Satana tiga nar
vekſhiga ſovrashnika boshjiga. Ali ne
dèrshité vy Hudizha sa vezh, kakór
vaſhiga Isvelzharja, kadar vy greſhite.
Leta vam kashe ſvoje nebęſhke
oblube uni vam kashe ſlaſt tih nezhiſtih,
luſhtov. Eden kakor ta drugi vaſs
vabi, de bi njega sa Goſpóda gori vsęli.
Poglęjte obęh mujo sa vaſhe ſèrzę:
Morebiti ſte vy en zhaſs zviblali, inu
ſe pomiſhluvali, potle ſte vy sbrali:
Na katęro plat ſte ſe podáli? Vy
neſręzhni! vy ſte ſi gręh svolili.

Sabſtójn je vaſha vęjſt vpila,
katera je vam, kakor Judam rękla:
Jęsus je vaſh Krajl, vaſh Isvelizhar;
Satan je en ozhe tęh lèshâ, en trinog
inu ràsbójnik vaſhih duſh, ta nar
vekſhi ſovrashnik vaſhiga Isvelizhanja: ali
ne bóte vy rajſhi Jęsuſu Chriſtuſu
ſlushili? Naj ſi Chriſtus druge
podloshne yſhe, my ſmo njegóviga
goſpoſtva ſiti, odgovorę tę hude
nagnenja v' ſvoji vrozhini. Dèrshímo s'
Chriſtuſam pravi na ſpruti ta vęjſt. Naj


[Stran 236]
222

bó krishan vpie tó hudu nagnenje. Kaj
je on hudiga ſturil, pravi ta vęjſt?
On ſe nam super ſtavi, pravio tę
nagnenja, on męrka na naſhe dęla, on
ſodi naſhe miſli: letó je njegova
pregreſhenje, letó njegova kriviza, naj
bó krishan. Sa gviſhnu enu shaloſtnu
premiſhluvanje, Chriſtiani moji; ali jeſt
sdaj letó popuſtim, inu ſe k'enimu
drugimu ſhe bol shaloſtnimu poględu
obèrnem.

Pilatus ſi vſo mujo pèrloshy, de
bi naſhiga Odreſhenika ſovrashnikam
is rôk ſtèrgal, ali tó vpitje naſhih
gręhov, katęri hózhio njega ſmèrt imęti,
je mozhnęjſhi, kakor Pilatusova ſhtima.

Naj bó krishan, pravio Judje,
inu naſhi gręhi s' njimi. Pilatus ſe ne
vęj kam djati, Judam ſe pak vèndèr
nezhe samęriti: Kaj ſtury on tèdaj?
Njegovu vſmilenje ga ſtury
nevſmileniga. On obſódi Jęsuſa k' enimu
nevſmilenimu gajshlanju. Ena zhudna
ſodba? zhe je Chriſtus kriv, sakaj ga
je hotel proſtiga ispuſtiti? zhe je
nedólshen, sakaj ga k' ſhtraſingi
obſódi?

O


[Stran 237]
223

O moj vbógi Odreſhenik! ti
moreſh vender krivize na ſebi imęti,
katęre Pilatus ſhe ne ſposna, de puſty
tvój Nebęſhki Ozhe s' tabo takú hudu
ravnati. Ah! kaj pak de imaſh
krivize na ſebi, inu tó ſo moje krivize,
tó ſo krivize, inu hudobie vſih ludy
na semli: letę ſturę tę trinoge
obdivjati, de is tebe o Jęsus tvoje
oblazhilu doli ſtèrgajo, inu tebe kir Nebú
s'lepoto napolniſh, inu lilje na póli
zhaſtitlivu gvantaſh, do nasiga
ſlęzhejo. O ſonze ſkry tvojo ſvitlobo! inu
ti o nózh pridi, hiti s'tvojo tàmmó
tigaiſtiga pokriti, katęri je tebe ſtvaril!
Vy Seraphini, inu nar vikſhi Angeli
pokrite s' vaſhimi perutmi tó preſvętu
telú vaſhiga Krajla! Moje vpitje inu
proſhnja je sabſtojn; — Naſh
Odreſhenik ne bó ſkoraj drusiga
oblazhila imęl, kakor rane, kry, inu
ſramoto. Ti trinogi pervęshejo sdaj tęiſte
rokę k' enimu ſtèbru, katęre gróme
męzhejo — tó nedolshnu Jagne ſe
vidi nagú v'ſrędi med volkóvi, tvoj
shivot njih grosovitnoſti vùn poſtavlen:
ſhibe, jermęni, gajshle, vſe je oroshje
njih divjanja: ta luſt vshę hruſhy od
grosovitnih shlakov: s' majnſhi ſdo
pade ena ſtraſhna tózha na póle doli,


[Stran 238]
224

kakor lety shlaki na ta zartani shivot
mojga Odreſhenika, inu ga s'tavshent
praſki, bulami, ranami, inu
bolezhinami pokriejo, kar bi eden s'ozhmy
trenil. Konzi od koshe ſe
gajshel inu ſhib primejo, inu potóki
tę ſvęte kryví tekó is tih prebytih,
ali gori popokanih shil.

Sdaj pridite, inu napaſsite vaſhe
ozhy, o greſhniki nad tim
ràsmeſsarjenim shivotam vaſhiga Odreſhenika!
poglęjte tó dęlu vaſhih nezhiſtih rôk,
poglęjte tę rane, katęre ſo njemu
tęiſte oſtudne pregręne ſturile, katęre ſo
kumaj ponozhne tàmmę pokrile!
poglęjte vy poſvetne hzhęre tę shlake,
katęre je njemu vaſha neſramnoſt,
inu nezhiſtoſt saſtavila! versíte en
pogled na njega tudi vy ſenagoltni,
posbręſhniki, inu pyanzi! njegovu
ràsmeſsarjenu telú je ravnu takú vaſhe
dęlu. Ti pak s'kryvjó tekózhi shivot
mojga Jęsuſa! ti ràsbytu oblizhje
mojga Odreſhenika, vy plavu inu zhèrnu
satekle liza, vy blędi, ràspraſkani inu
otekli shnabli mojga Jęsuſa! vy
govorite k' ſèrzu letem shivinſkim,
tèrdovratnim gręſhnikam, vy jim pokóro;
pridigujte! zhe vy tę ſilne ſkale njih


[Stran 239]
225

otèrpniga ſerzá ne omezhité, taku je
sa njih preobèrnenje, sa njih
isvelizhanje djanu: ony bódo tèrdovratni
v'gręhi oſtali, inu v'ſvoji hudobi
vmèrli.

Ali martre mojga Odreſhenika ſhe
lę napręj raſtejo. Eno novo ſorto
tiga nevſmilenja ga permorajo naſhe
hude miſli preſtati. Ti rabelſki hlapzi
ſpledó is tèrnja eno króno, jo
poſtavio na njegovo glavó, inu jo s' veliko
ſilo doli tlazhjo, inu byejo. Kdó
samore tę nove bolezhine naſhiga
Jęsuſuſa popilsati? Zelú njegove preſvęte
ozhy ſo polne kryví: one ſe ne
mórejo vezh nikamer oberniti, ampak
oſtanejo kakor eniga oſtermeniga zhlovęka
odpèrte, inu dadó timu vbógimu
Odreſheniku ſhe lę to pravo podobo
eniga Krajla tę bolezhine. Ah ta martra
naſhiga Isvelizharja nima konza ne
kraja! k' nevſmilenju pride ſhe
saſhpotuvanje: njegovi rabelni poklekujejo
sdaj pred njega doli, kakor pred eniga
norſkiga Krajla, po tęm kęr ſo njemu
en porędni plajſh zhes rame vèrgli,
inu en tèrſt na męſti Krajlęve palze v'
roke dali, ga posdravlajo s'tęmi
ſhpotlivimi beſsędami: sdrav bódi o


[Stran 240]
226

Krajl tih Judov, inu plujejo sraven
njih oſtudne plunze v'njegovu ſvętu
oblizhje.

V' taki ręvni podóbi pokashe
Pilatus Chriſtuſa timu ludſtvu, inu
rezhe, de je leta taiſti zhlovek, aku lih
mu ny vezh podóben, katęriga ſo ony
njemu zhęs dali. Ali leta pogled na
męſti de bi bil njih kamnitne ſèrza
omęzhil, je divjanje tiga ſolka ſhe bol
podshgal. Ony mu ne pervóſhio ſhe
tó malu kryví v'shilah, ne tó malu
dihanja v' shivóti. Naj vmèrjé pravio
ony, My imamo eno poſtavo, inu po
letęj poſtavi móre on vmręti. Inu
Pilatus ſi ſizer roke kakôr en nedolshni
vmije; ali on ga njim zhes da, de bi
bil krishan. Palza bó zhes njegovu
shivlenje prelomlena, inu zhes enu
malu zhaſsa bó naſh Jęsus mèrtu.
Shalujte zhes to ſtraſhno ſodbo vy
Nebęſsa! inu ti semla ràspózhi ſe od
shaloſti zhes to nedolshno kry,
katęra imá prelyta biti! Vy pak, katęri
ſte Vegovi vbyavzi, katęri ſte ſkusi
vaſhe pregręhe tó shelęsu nabruſsili,
s' katęrim imá njegova ſtran
prebodena biti, vy, katęri ſte tę shèblé
sdęlali, s' katerimi imajo njegove nogę,


[Stran 241]
227

inu rokę prebyte, inu tę ſvęte kite
prepahnene biti, vy o greſhniki
njegovi trynogi, inu rabelni, tozhíte
zęle potóke tęh ſols; objokajte vaſho
hudobo, inu pèr nogah vaſhiga
krishaniga Jęsuſa oblubite pobolſhanje inu
enu novu shivlenje sanapręj.

Jeſt pak vaſs tukaj ravnu per
letim krishi vaſhiga Odreſhenika
popuſtím, inu perhranim sa danàs tęjdèn
tó shaloſtno pot na gorro Kalvario,
kęr bómo njega pred enim folkam
bes ſhtivila nevſmilenu vmoriti vidili.
Vy pak ſe v' tim zhaſsi s' vaſhim
Isvelizharjam pomejníte, inu ga sdaj sa
milóſt, sdaj sa ſtanovitnôſt mu mózh
v'dobrimu, sdaj tudi sa gnadó s'njim
vred terpęti, inu vmręti, proſsíte!
inu vy bóte ta ſladki tróſht v vaſhim
ſèrzi obzhutili, de, zhe bómo s'njim
tèrpeli, bómo tudi s' njim
krajlovali. Amen.


[Stran 242]
228

Pridiga
Na
V. Nedęlo v' Poſti.
Chriſtus na Krishi.
Is Laſhkiga.*

Humiliavit ſemet ipſuin, ſactis obediens
uſque ad mortem, mortem autem
crucis.

On je ſam Jebe ponishal, inu je
pokorn poſtal noter do ſmerti,
mu ſhe do ſmerti tiga krisha.
Philip. 2, 8.

Po tęm, kęr je naſh Odreſhenik
Jęsus Chriſtus pred ſodnimi ſtoli vſo
krivizo pretèrpel, katęro ſi koli ena
zhlovęſhka pamet smiſliti móre, po tęm,
kęr je sadnizh pèr vſęj ſvoji
nedolshnoſti od zęliga ludſtva k' ſmèrti obſójen

34

[Stran 243]
229

bil, po tęm kęr od tiga ſtraſhniga
vpitja: Krishaj ga! na krish s' njim! ny
bilu konza ne kraja, pèrvoli tudi
Pilatus, kakor ſmo sadnizh ſliſhali,
v'njegovo ſmèrt: inu Jesus bó sdaj na
gorro, Golgato ali Kalvario pelán, de bi
tamkaj krishan bil.

Spremímo ſhe na Ietęj poſledni
mèrtvaſhki pôti naſhiga dobrotliviga
Odreſhenika, katęri kakor en novi
Isaak dêrva ſvojga óffra, tó je ſvój
Krish na rami néſse, grę vunkaj is
Jerusalema, de bi vezh notri ne
priſhal, inu grę pozhaſsi gori po tim
ſtèrmim klanzi Golgate. Pojdimo tudi
my kje gori de s'njim vmèrjemo. (Joan.
11, 16.) Poglęjte moji bratji inu ſeſtre
tiga poglavarja tih ſsvolenih! On je
taiſti, dobru ga poglęjte, kaku ſe on
pręjden sazhné napręj jiti, kakor ga
jeſt premiſlim, pruti nam nasaj
obèrne, inu k'nam letę beſsęde rezher:
Katęri ne vsame ſvój krish, inu ne
hódi sa mano, ta ny mene vręjden.
(Matth. 10, 38.) Taku je Chriſtiani
moji: po enim drugim póti ſe ne grę
v'Nebęſsa, kakor lę ſkusi Kalvario;
tudi po letęj poti ſe ne móre jiti,
kakôr sa Chriſtoſam, inu sa Chriſtuſam,


[Stran 244]
230

ſe ne móre hoditi, kakôr s' ponishano
glavó, inu s'perklónenim shivotaſam,
inu s'teshkim krisham na rami.
Sató ga je hotel on ſîzer neſti, inu
premiſlite dobra kakuſhen krish je on
hotel neſti: on ga je hotel neſti is dveh
neobteſsanih brunov sdęlaniga,
kakorſhni ſo v'timiſtim hrupi rabelnam v'
roke priſhli, on ga je hotel neſti
s'tęsho vſih naſhih gręhov oblosheniga
(I.Petr. 2, 24.) kakôr je bil koli
ſhpotliv, ga je hotel pèr glaſsi tę trobente
neſti pred ozhmy eniga folka bres
ſhtivila, po dnęvi ſkusi zęſte, kęr je vſe
od ludy gomàsęlu, katęri ſo savolo
velikanozhniga prasnika od vſih krajov
v' Jerusalem perdèrlï, on ga jé hotèl
neſti, kakôr je bil leta krish koli
krivizhen; ali on ga ny hotèl ſam neſti.
Şręzhen ſi bil ti Simon od Cyrene,
katęri ſi bil poklizan, de bi bil
pomagal njemti leto tęsho noſsiti! aku ti
vèndèr leto tvojö lïezho ſposnaſh. Ali
vſe leto le je sgodilu sató, de bi my
ſposnali, de naſh boshji Vajvoda Jęsus
Chriſtus ſizer hózhe s'ſvojim krisham
na rami ta pèrvi napręj jiti, de nam
takú vſim ſèrzę da; ali on hózhe
vèndèr tovarſhe imęti: inu kęj jih bo
neſhàl, zhe jih med katoliſh Chriſtiani,


[Stran 245]
231

inu med nami ne najde? Vsdignimo
ſe tèdaj moji lubi ne porajtajmo na
obeniga zhlovęka, pojdimo vùn k'njemu
svunaj ſtanà tih ſhotorjov, inu
neſsimo njegovu saſramuvanje! (Hebr. 13,
13.) Ali pręjden sazhnemo,
perpravimo ſe.

Po tęm kadar je Jęsus Nazarenſki
zęlo pot pruti Kalvarji s'kryvjó, inu
padzami sasnaminval, je priſhal vùſs
obnemagan, inu na pol mèrtu gori na
verh letiga mèrtvaſhkiga hriba, inu
tam ſe mi sdy je ſhe ta sadnikrat vſo
ſvojo mózh vkupęj vsęl, je poględal
okuli po ſvęjti, inu je v'ſvojim ſèrzi
blesi tó ſhtimo boshjo ſliſhal, katęra
je nekàdaj k'Mojseſu rekla: Pojdi
gori na to gorro Nebo, inu poglęj to
deshelo Chanaan, katęro bom
Israelſkim otrokam v'laſt dal — poglęj jo,
inu vmri na letęj gorri. (V. Mojs. 23,
49.) Na enako visho, męjnim jeſt, je
na Kalvarji Jęsus okuli na meſta, inu
deshele poględal, katęre ſo ſe od tam
vidile, inu ſo njemu vſe druge
krajleſtva, inu ſolke tiga ſvęjta na miſèl
prineſle; Letę deshele, letę krajleſtva,


[Stran 246]
232

je rekla k' njemu ta ſhtima njegoviga
Ozhęta v'ſèrzi, vſe letó bó tvoji
oblaſti podvershenu, moj lubi Şyn,
letó bó tvoja ęrbſhina, katęre
pokrajine do konza tiga ſvejta ſęshejo.
(Pſ. 2, 8.) Ta ſkusi tebe odreſheni ſvęjt
je tvoję goſpoſtvu, tvoja perdoblena
laſtina. Ali poprej moreſh ti, o Syn,
ravnu na letęj ſkali, na letim
pezhovji, katęru ſim sa ta velik óffer od
vęzhnoſti isvolil v'rokah moje
pravize tvoje dragu shivlenje puſtititi.
Poglej tèdaj ſhe enkrat okuli hm vmri
na letej gorri. Inu tèdaj kakôr je
nękàdaj Mojses ſvojo glavó pod to
ſmèrtno ſodbo v' ſvoji pokorſhini pèrklónil
inu na boshje povele vmèrl, takú je
Jęsus na Kalvarji ſam ſebe ponishal,
inu je poſtal kakor piſhe S. Pavl do
ſmèrti pokórn.

Sa tęga volo nehajte vy, o
rabelni, zhes njega divjati. Ny tręba, de
bi vy is njega s'tako ſilo tę revne
oblazhila doli tèrgali, tę rane ponàvlali,
inu nove ſtudenze tę kryví odpęrali,
katęra is tih odertih ran vun tezhe;
kaj sa ena ſila je, de vy njega takú
nevſmilenu na krish doli męzhete? On
ſam ſe bo ſlęjkèl, on ſam ſe bo na ta


[Stran 247]
233

terdi, ſhpotlivi Ięjſs ſvoje ſmèrti doli
vlęgèl. Ali pomiſlite! ti grosovitni
trinogi, ne porajtajo vezh na obenu
vſmilenje. Ony ga nevimilenu
raspęnjajo, inu na krish perbyejo, inu sdaj
vſadę s' eno rabelſko lilo letó oródje
tę ſmèrti v' sęmlo.

Tedaj ſe je vidil viſsęti med
Neham inu semló, na enim ſhpotlivim
trami ta Şrędnik med Bogam, inu
ludmy, ta Odreſhenik tiga ſvęjta, ta
edino rojeni Şyn Nebęſhkiga Ozhęta,
o kakú vuſs drugagſhen sdaj na
Kalvarji, kakor tam na gorri Thabor!
Tam obdán s'ſvitlobo inu zhaſtjó;
tukaj s' ſhpotam inu ſramoto pokrit; tam
med dvema Prerokama, tukaj med
dvęma ràsbojnikama; tam ſkusi en glaſs
od Nebęſs sa Şyna ſamiga nar
Vikſhiga vùn dan, tukaj ſkusi enu na krish
obęſhenu piſmu sa ſmèrti vręjdniga
ſposnan. Ali kaj pravi leto piſmu?
Berímo ga, de ſposnamo, kaj je on
take ſmèrti vręjdniga ſturil:

Jęsus Nazarenſki en Kraji tih
Judov: Ali ny obeniga drugiga
urshoha, moji Poſluſhavzi? Obeniga
drugiga. On je bil Jęsus, tó je,
Isvelizhar: inu drugiga urshoha tę ſmèrti ne
bóte neſhli, zhe ga kjè ſamy v'ſebi


[Stran 248]
234

ne yſhete, kakor tęga ſamiga, de je
on Jęsus. Inu vender more on is
tęga ſamiga urshoha ne ſamu na krish
gori ſtopiti, ampak zęle try ure
pojęmati, inu s'ſmèrtjo rinjati. On je
viſsel kakôr en od Bogá preklęti
zhlovek v'jęsi tęh Nebęſs na tęh ſhpotlivih
galgah, inu je tozhil is vſih vudov
potoke kryví. Ah kęj hózhe on en tróſht,
eno pomózh yſkati? Mórebiti
pèr tęh, katęri ſo ga krishali? Ony ſe
poſmęhujejo njegovi bolezhini, inu
ygrajo pod krisham sa njegove
ohlazhila: Morebiti pèr tovarshih ſvoje
martre? Edèn od niju ga ſhe
saſhpotuje, inu preklinja: Pèr ſvojmu
nebęſhkimu Ozhętu? Ah on ſkashe, de
je v'ſrędï marter na njega posabil,
taku de ſe ſam naſh vmęrajozhi
Odreſheik potoshi, rekózh: Mój Bóg,
mój Bóg, sakaj ſi ti mene sapuſtil? O
mój vbógi Jęsus, ti nimaſh drugiga
troſhta, kakor ſamu pèr timu
sgręvanimu ràsbojniku, katęri sraven tebe
viſsy, inu shely, prejden vmèrjé per
tebi eno proſhnjo doli poloshiti.
Odpri, o Goſpód, odpri sdaj vuſhęſsa
tvojga vſmilenja, inu poſluſhaj tę
sadne shaloſtne beſsęde letiga
neſręzhniga. Sliſhiſh, on pravi k' tebi: Şpom-


[Stran 249]
235

ni, o Goſpód, na mene, kadar bóſh
v' tvoje Krajlęſtvu priſhal. (Luk. 23,
42.) Leta je njegova proſhnja.

Inu tukaj o Chriſtjani, ſe mi
taku milu ſtury, de le mi hózhe ſèrzę
vtopiti. Jęsus aku lih ta zhaſs v' ſvoji
ſramoti v' enu morję tę shaloſti inu
bolezhine pogresnen, saſliſhi kumaj to
proſhnjo tiga ſpokorjeniga ràsbojnika,
ſe obèrne sdajzî s' enim ſizer bolęzhim
pak priasnim oblizhjam k' njemu, inu
danas ſhe, mu rezhe, danas bodeſh
ti s' mano v' Paradishi. O lubesnive!
o troſhta potne beſsęde! Gręſhniki!
ne sgubite ſèrzá, Jęsus imá vſelę
jvuſhęſsa perpravlene, sa naſs vſliſhati,
vſelęj rokę ràspęte, sa naſs gori vsęti,
vſelęj Nebęſsa odperte, sa naſs notri
ſpuſtiti. On je nótri ſhal, inu tudi
eniga ràsbojnika je nóter vsęl.

Po tęm pak, de bi on kakôr en
dober hiſhni Ozhe tudi v'tim mórji
ſvojih holezhín nizh od tega ne
posabil, kar je imel ſturiti, ſtury on po
beſsędah ſvętiga Ambrosha ſvoj
teſtament. Inu pèrvizh sapuſty on ſvojim
ſovrashnikam eno pravo saſtavo
ſvoje lubęsni inu ſprave, jim odpuſty vſe


[Stran 250]
236

is ſèrza, inu próſsi ſam od Nebeſs sa
odpuſhanje njih hudobniga djanja. Ozhe,
savpie on, odpuſti nijm, sakaj ony
ne vejdó, kaj dęlajo. (Luk. 23, 34.)
Potle sapuſty ſvojga lubiga Joannesa
inu s' njim vred tudi naſs ſvoji Materi,
katęra ſe je tamkaj sneſhla, inu jo
proſsi, de bi gahotlana męſti njega sa
ſvojga ſyna gori vsęti. Shena, pole,
leta je tvoj ſyn. (Joan. 19.26.) Na
tó sapuſty, tudi Joannesu ſvojo lubo
Mater, inu mu sapovę, de kęr jo on
v' eni taki mladi ſtaroſti sapuſtiti more,
jo imá vſaj on sa pravo Mater imęti.
Pole leta je tvoja Mati (v. 27.)
Tavshentkrat ſręzhni Jógèr, katęri je snal
od tęiſte ure ſvojo njemu nalosheno
dolshnoſt taku dobru ſpolniti, inu njó
kakor Mater zhaſtiti, inu varuvati. Od
tęjſte ure, pravi ta S. Evangęlium, je
njó taiſti Jógèr k ' ſebi vsęl. (v. 27.)
Sadnizh sapuſty ſvojo bęjshęzho duſho
v'rokah ſvojga Nebęſhkiga Ozhęta,
kir pravi: Ozhe, v' tvoje rokę isrozhym
mojo duſho. (Luk. 33.46.)

V' tim zhaſsi ſe je bila vshę v'enu
goſtu mèrknenje luzh tiga ſónza ſkrila,
inu ena zhèrna globoka nózh je zęlo
semlo pokrila. (Matth, 27, 45.) Ta


[Stran 251]
237

mèrtvaſhka gorra s' zęlo semlo vred
ſe je ſtraſhnu ſtręſla; ta kry je
sazhęla sdaj v' tih prasnih shilah
smankuvati, inu naſh lubęsnivi
Isvelizhar, kęr je samęrkal, de ſe ta
od vękomaj sa njegovo britko ſmèrt
odlózhena ura blisha, savpie sadnizh,
de je vſe dopolnjenu. (Joan. 19, 30.)
Kakor de bi hotel rezhi: Moj vęzhni
Ozhe, ti, ſi meni vkasal, de imam
vbóshen v' eni ſhtali rojen biti, inu
vboshen ſim bil tam rojen. De imam
trydeſsęt lejt nesnan v' hiſhi eniga
antverharja shivęti, inu tam ſim
shivel; ſkusi try lęjta ſe truditi, okuli
hoditi, inu ta ſvęjt vuziti: jeſt ſim ga
vuzhil: de imam gajshlan, inu
k'ſmèrti obſójen na leta krish gori ſtopiti,
jeſt ſim gori ſtopil; de imam ſkusi
zęle try ure tukaj ſmèrtne bitkoſti
tèrpęti; jeſt ſim jih terpel: Hozheſh ſhe
kaj od mene imęti? Inu kęr je on v'
ſvojim ſèrzi ta glaſs zhutil, de nizh
vęzh drusiga, kakor de ſhe vmerjé,
je on kakôr k' snaminju tę pokorſhine
pruti ſvojmu Ozhętu, inu tę lubęsni
pruti ludęm ſvojo preſvęto glavo
nagnil inu vmerl (Joan, 19, 30.) kakôr
pravi zhlovek, inu pravi Bog, isdan
od ſvojih priatelov, preganjan od ſvo-


[Stran 252]
238

jih ſovrashnikov, nag, saſhpotuván,
sapuſhen, rasmeſsarjen, nizh drugiga
kriv, kakôr, de je vſakimu dobru
ſturil, inu vender od viih ſovrashen, v'
tęj nar lępſhi ſtaroſti per try inu
trydeſsetih lęjtih, na en Pętik, ob deveti
uri, med tavshent bolezhinami, inu
britkoſtjami. Ta sdaj js jęzhe
ſpuſhena duſha je ſhla pèr tęj prizhi pod
semlo tę dolge shele tęhiſtih ſvętih
duſh potroſhtat, katęre ſo vezh ſtu
lęjt na Ödjſeſhenika tiga ſvęjta, inu na
njih proſtoſt zhakale, to merslu
mertvu truplu pak je na galgah tiga krisha
viſsęlu k' enimu snaminju ne ſamu
njegove neſkonzhne lubęsni, ampak tudi
naſhe oſtudne nehvalęshnoſti.

Ali vèrsímo ſhe en pogled, o moji
verni, pręjden govoriti nęhamo, na to
ràsmeſsarjenu, inu krivavu, mèrtvu
truplu, de bómo na njemu taku dobru
to grosovitnu nevſmilenjetih Judov,
kakôr to neſręzhnu dęlu naſhih gręhov
ſposnali. Poglęjte ga, inu povsdignite
gori vaſhe ozhy: Posnate vy letó na
galge tiga krisha ràspęto podobo?
Leta je ta podoba tigaiſtiga Jęsuſa
Nazarenſkiga, katęriga niſo ſamy Judje,
ampak tudi vy, satajili, inu isdali,


[Stran 253]
239

ja zęlu vmorili, inu vbyli (Djan. Jog,
3, 13. v. 30.) Inu kdo vezh, kakôr
vaſha prevsętnoſt je lete bodęzhe
ternja v' njegovo glavo saſadil? Inu kdó
vęzh, kakor vaſhe opravlanje, inu
kletu je njegove shnabla s' enim takim
sholzam oſtrupenila? Kdo vęzh kakôr
vaſhe nezhiſtoſti, je njegovu ſvętu
oblizhje zhèrnu inu plavu ſtepèl? Vaſha
neſramnoſt je njegove ſvęte ozhy s'to
ſtraſhno tàmmo sapèrla. Tę nezhiſte
shelę vaſhiga ſerza, oſtudnoſti vſih
vaſhih vudov, ſo njegovu preſvętu
telú taku nevſmilenu sdęlale po beſsędah
uniga Preroka, kir pravi: On je bil
ranjen sa volo naſhih krivit, on je
bil doli potèrt sa volo naſhih
pregreh. (Isai. 53, 5.) Kaj pravite sdaj od
tiga lęjpiga dęla vaſhih rôk, o vy
hudobni gręſhniki? Kaj ſe vam sdy?
Jesus ſe ne potóshi, ja on je per
vóli, de my lę eno arznio sa naſhe
rarane, v' njegovih ranah, sdravje v'
njegovi bolezhini, shivlenje v'
njegóvi ſmerti najdemo*

35

[Stran 254]
240

Ali v' tim zhaſsi ſe my vender
tukaj ozhitnu krivi v' prizho vſęh ſtvary
snajdemo, kakôr vbyavzi letiga
mertviga trupla, katęriga tukaj imamo.
O ſtraſhna hudoba! Inu vy Nebęſsa
naſs ſhe ne pobyete s' vaſhimi
ſtręlami? Inu ti semla naſs ſhe vſelej ne
poshreſh v'tvoje bresne! Inu ti o
Pekel ſhe ne odpréſh. tvojga ſtraſhniga
góbza, de bi naſs notri poshèrl? Letó,
o gręſhniki, moji bratje, inu ſeſtre
ſe ne sgody; ali vęjſte vy sakaj?
Sató, kęr ravnu ta kry naſhiga
boshjiga brata, katęra je s'tako
grosovitnoſtjo od naſs prelyta, vpie is
letęga krisha, na katerim ſmo jo
prelyli, sa naſs pruti Nebęſsam, inu vpie
mozhnejſhi, kakôr kry tiga po
nedolshnu vbytiga Abelna, pak ne na
maſhuvanje, ampak na miloſt inu sa
odpuſhanje. (I. Mojs. 4, 10.) O
lubesniva kry! o zartani brat! o naſs
nevſilene tyranſke ſèrza! Inu vender ſe bo
ſhe en tak sneſhal, katęri bo na novu
super njega obdivjal, njega na novu
krishal ſkusi ſvoje navadne hudobie,
inu oſtudnoſti. O kàdaj pojdemo
enkrat ſamy v' ſę? kádaj naſs bó ſamih
ſebe grosa, de bi konèz hudobiam
ſturili, ali vſaj naſho ſhtimo s' glaſsam


[Stran 255]
241

letę ſvęte kryví vkupej ſklenili, de
bi sa odpuſhanje tę ſtraſhne krivize inu
hudobe proſsili. Ah nikoli vezh ne
bomo tęga dęlali! Odpuſti, o vęzhni
Ozhe, de ſmo tebi eniga taku dobriga
Syna nevſmilenu vbyli! Odpuſti o
nedolshni Brat naſhimu hudïmu ſèrzu
prùti tebi? inu naſho ferdamano
grosovitnoſt super tebe! Odpuſti nam o ti
zhaſtitlivu zhelu naſhiga Jęsuſa, vy ſvęte
rokę, vy boshje nogę, katęre
ſte bilę sa volo naſs prebyte;
odpuſtite nam! Odpuſti nam ti o vſe
lubęsni polnu ſerzę, katęru, ſmo taku
shivinſku ràstergali, inu shalili! Ah
gręhi, ah naſhi bres ſhtïvila
nagmęrani gręhi, vy ſte bily ti rabelni letiga
saklaniga offra! My jih tukaj
sakolnemo vſe lete hudobie, tukaj pred
tvojim oblizhjam, o Goſpód, inu jih
milu objókamo. Daj o Bóg, de tá ne
bó vezh ſam sa ſe shivel, ampak
ſamú sa tebe, katęri jedo sdaj mogel
shivęti, de bi bil tebe vmóril. Leta
je ta gnada, dobrotlivi Jęsus, sa
katęro tę proſsimo, ravnu ſkusi leto tvojo
predrago kry, katęro ſi sa nais
pretozhil. De ty, katęri shivę, ne shivę vezh
ſamy ſebi, ampak tęmu, katęri je sa nję
vmèrl. (II. Kor. 5,15.) Amen.


[Stran 256]
242

Pridiga

Na

Zvetno Nedęlo

Maria pod krisham.

Is Laſhkiga*

Stabat juxta crucem Jęsu Mater ejus.

Sraven krisha Jesuſoviga je ſtala
njegova Mati. Joan. 19, 25.

Zhe ſmo my letę poſtne Nedele do
sdaj ſkusi premiſhluvanje tiga terplęnja
inu ſmèrti Jesuſa Chriſtuſa poſvętili,
takú ſe ſpodóbi, de my ta danaſhni
dan is vſmileniga inu hvaleshniga ſèrzá
njegovi Materi ófframo, inu nję
shaloſt. inu ſerzhno bolezhino premiſlimo.
Ali kakú vam bóm jeſt mogèl to
ſmèrtno britkóſt nję ſèrzá, to neisrezhenu
terplęnje nję duſhe takú pred ozhy
poſtaviti, de bi vy, lubi Poſluſhavzi,

36

[Stran 257]
243

enu pravu vſmilenje pruti Mariji tej
shaloſtni Materi zhutili? Jeſt vam v'
letim govorjenji ne mórem takú,
kakor ta zhaſs, kadar lim od
Chriſtuſoviga tèrplenja govoril, ali eno od
ternove króne prebodeno glavo, ali eno
od sheblov prebyto rokó, ali enu
od gajshel inu nevſmilenih shlakov
ràsmeſsarjenu telú, katęru je vſe v' eni rani,
vſe kryvavu, vſe nevſmilenu
ràsdęlanu, inu ràstepenu, ja, kakôr ta S.
Evangęlium to shaloſtno Mater
popiſsuje, zèlú ene nję ſolsę vam ne
morem pokasati, ne enu sdihvanje,
katęru bi bilu is nję perſsi vùn priſhlu.
Ona ne lesby omedlena tarn v'
narozhjah drugih vſmilenih shęn, ampak
ſtoji ſtanovitna pod krisham, inu
dèrshy ſvoje ozhy, de ne vtręne,
obernene pruti timu ręvnimu oſtanku inu
merslimu truplu ſvojga lubiga Syna,
katęri sdaj pojęma, inu vmęra. Ştala
je, pravi ta Evangeliſt, ſtala je sraven
krisha Jesuſoviga njegova Mati. Ali
kaj je tó sa ena Mati? Je ona
morebiti is divjih krajov, s' enim kamnitnim
ſèrzam, katęra je v' ſtani bres vſmilenja
ględati tę ſmèrtne britkoſti ſvojga
ediniga detęta? Ali ny ona veliku vezh
taiſta, od katęre ta Prerok Jeremias


[Stran 258]
244

govory kir pravi: Komú te hózhem
perglihati, ti Jerusalemſka hzhy? —
Tvoja shaloſt je velika kakor enu
morję. (Thren. 2, 13.)

Ja lubi Poſluſhavzi ona je ravnu
taiſta: Ona tèrpysa ręſs nesmaſne
bolezhine, britkoſt, inu shaloſt v' ſvojim
ſerzi, kakôr Mati, kęr vidi ſvojga
Şyna v'taki martri, inu teshavi. Leto
bó danàs naſhe

I. Premiſhluvanje.

Ali ona je tudi hzhy Nebęſhkiga
Ozhęta, satęga volo saduſhy, inu
ſhrani lę notri v' ſèrzi ſvoje bolezhine.
Leto bó tó.

II. Premiſhluvanje.

Ona je tudi Nevęſta ſvętiga Duha,
inu sató óffra is lubęsni pruti
zhlovęſhkimu rodu ſvojga lubiga Syna gori,
letó bó tó

III. Premiſhluvanje mojga
danaſhniga govorjenja. Kakôr Mati, Hzhy,
inu Nevęſta, shaluje, ſe mojſtri, inu
ſe gori óffra. Kdó móre isrezhi, kaj


[Stran 259]
245

sa eno grosovitno vojſko obudę v'tim
zartanim ſèrzi Marię ravnu letę try
velike nję imena. Ona terpy ſmèrtno
britkoſi inu shaloſt, inu sató jé
saſlushila po vſîm volnim ſvęjti ena
Krayliza tih Marternikov imenovana
biti.

Ozhętje, Matere, hzhęre,
ſynóvi, katęri le enu koliku lubęsen do tih
vaſhih posnate, poſluſhajce to
shaloſtno hiſtorio vaſhe velike Matere,
inu zhe niſte kamen, ne vdarite ji doli
ene vſmilene ſolsize, inu perpravite ſe.

I. Premiſhulvanje

Maria je bila ena Mati, inu prava
Mati nję na krish obęſheniga, inu tam
vmorjeniga Şyna. Kaj potrebujete vezh
urshoha od nję nesmaſne shaloſti, inu
bolezhine? Mati je bila, to je sadoſti,
inu ſamy ti nar bôl obdivjani trinogi
niſo sa enu maternu ſerzę nikoli
vękſhi martre snajti mogli, kakôr de ſo
pred nję ozhmy nję laſtnu dęte
sadavili, inu ràsmeſsarili. Leta martra jo
mogla sa Mario tolkajn, vekſhi biti,
kolikajn vezh je ona Jęsuſa, kakor
druge matere ſvoje otroke, lubila. Sa-


[Stran 260]
246

kaj kęr ga je ona bres mosha ſpozhęla,
je bila po zhlovęſhki naturi taku
rékózh njegov Ozhe inu Mati ſkupej:
njegovu preſvętu telu ſe je is nję nar
zhiſtiſhi kryví furmalu, inu gori
sraſlu: Kaku bi ne bila ona enu taku
dęte zhes vſe matere lubila? Slaſti, kęr
je vęjdila, kdó je leta nję lubi Syn,
inu kaku ga je ona bres bolezhine
rodila. Ali letę bolezhine ſo bilę po
beſsędah S. Petra Damiana sa zhaſs tiga
tèrplęnja inu ſmèrti nję Şyna
perhranjene, inu is Bethlehema na Kalvario
preneſsene. Inu sa ręſs, zhe ſi my
domiſlimo, kaj sa enu neisrezhenu
veſsele inu tróſht je Maria ta zhaſs
obzhutila, kadar je vidila Jęsuſa kakôr
enu majhinu dęte na ſvojih narozhjah
ygrati, inu potle gori raſti takú
lubesniviga v' podóbi, takú dopadajózhiga
v' sadershanji, takú priętniga, lępiga,
inu zhaſtitliviga v' ſvoji zęli pèrſhoni;
Kaj sa eno neisrezheno shaloſt inu
bolezhino je mogla ona potle zhutiti,
kadar ga je vidila pred ſabo na krishi
vſiga premeneniga, inu ſtraſhnú
ràsdęlaniga, blędiga v' obràs, inu
prepadeniga, po zęlim shivoti otekliga, od
ran pokritiga, ràstepeniga,
ràsterganiga? Ona ga je dobru posnala, aku


[Stran 261]
247

je bil lih vùſs drugagſhen, sakaj nję
materna lubęsen je prevezh glaſsnú k'
ſerzu govorila, kęr je rekla: Ali
posnaſh ti tęga, katęri na galgah letiga
krisha viſsy? Leta je tvój ſyn, tvój
takú lubleni ſyn: Takuſhen je tvój
Lubi. (Viſsok. Pejſm. 5, 16.) Ja letę
enkrat takú lubesnive ozhy, katęre ſo
ſe od eniga takú shiviga, ali sraven
krotkiga ognja laſkatale, sdaj pak vſe
glashovne, satekle, inu od ſmèrtne
britkoſti na pol satiſnene v' mraki
vdèrte leshę, letę ſo tvoje ozhy; tvoje
ſo tęiſte rokę, tvoje tęiſte nogę, katęre
ti sdaj, o shaloſtna Mati, vidiſh od
shelęsa nevſmilenu prebyte, inu
pretèrgane, katęre ſo bilę enkrat takú
mehkę, inu zartane! Tvoja, lu bu
dęte, je leta enkrat takú lejpa, sdaj
takú ràspraſkana, ràskoſsana podoba, inu
leto ręvnu mertvu truplu, katęru je
bilu enkrat tó nar lępſhi med
zhlovęſhkimi otrozmi, je ja tudi tvoje:
Takuſhen je tvoj lubi.

Şdaj, de my enu koliku to
neisrezheno shaloſt inu bolezhino Marie
sapopademo, móremo s'enim ſvętim
Auguſhtinàm takú govoriti: Zhe je
bilu Chriſtuſovu meſsu, meſsu Marie,


[Stran 262]
248

taku je bilu tudi njega tèrplenje inu
ſmèrt, nję tèrplenje, inu nję ſmèrt.
Takú je, pravio ti Zerkovni Vuzhenikî,
inu ti, o Diviza , perſtavi en S.
Bonaventura, ſi reſnizhnu v' tvojim ſèrzi na
tihim vje to pretèrpela, kar je tvoj
Syn na ſvojim telęſsi, tèrpel: s' tim
samim ràslozhikam, de kęr je bil Jęsus
od nevſmilenih rabelnov, ie bila
Maria od vſmilenja krishana, inu
prebodena. O Chriſtiani! pojdite nóter zhe
ſte sadoſti ſèrzhny, v' leto shaloſtnu
inu bolęzhe ſerzę; inu zhe lih od
svunaj ne vidite ne ſmertniga oroshja, ne
trinogov, bóte neſhli tam nótri
rabelſke meſnize, inu rabelne: tam bote
ſliſhali hrup tiga preklinovanja, inu
vpitja: tam hruſhanje tih shlakov inu
kladvov; tam bote vidili rane, shlake
inu kry. O ręvnu, onevſmilenu
smartranu ſerzę ene Matere, zhes katęru
ſe k' njega bolezhini vſe po vſih
vudih tiga Synâ ràsdęjlene martre
vkupej ſtèrnejo! zhudu, veliku zhudu je
bilu, de ny ona od prevelike
bolezhine prezej tam na męſti ſe vkupej
ràsſędla, inu vmèrla.

Inu letó bi ſe bilu móglu sgoditi,
aku bi ne bila ona Bogá ſvojga Ştvar-


[Stran 263]
249

nika zhes vſe lubila, inu kakor njega
pokorna hzhy ſvojo vólo s' njegovo
vólo ſklenila. Leto ji da eno
nepremagano ſtanovitnoſt, s' katęro tę nar
ſtraſhnęjſhi martre nję vbógiga materniga
ſèrza preneſse:

II. Premiſhluvanje.

Inu tukej kdó mi da beſsęde, de
bi mogel to notrájno vojſko tolkajn
viharjov, katęri ſosdaj ha enkrat v'
nję ſèrzi vſtali, popiſsati? Domiſlite ſi
ſamy eno tako zartano mater, katęra
ne ſliſhi od drugih ludy, ampak vidi
ſama, kaj ſe s' nję Synam gody, inu
kakuſhnim Synam? Tim nar bólſhim,
tim nar lępſhim, tim nar lubesniviſhim,
tim nar ſvetęjſhim Şynam, katęriga
je koli ena mati rodila. Ona ſliſhi
de je vjęt, pred ſodne ſtole pelan, k'
ſmèrti obſojen, inu vun pelán. Kaj je
sdaj letęj materi ſturiti? Kaj ji nję
materna lubęsen noter da, tó ſe lohká
vgane. Vsdïgniti ſe na noge, inu
ſkusi mezhe, ſulze, oroshje, sholnirſke
trume predręti, ſvoje laſtne perſsi na
męſti vſe brambe sa Şyna poſtaviti,
tó krivizo ràsglaſsiti, katęra ſe njemu
dęla: njegovo nedolshnoſt ozhitn na


[Stran 264]
250

snanje dati, Şodnike previshati, de
bódo nedolshno kry prelyli, nję
omezhiti, zhe je mogózhe, ali vſaj
ſvojmu edinimu detętu, zhe ny vezh
mogozhe njega ohraniti, en tróſht, eno
lahkoto dati. Ja lubi poſluſhavzi,
letó bi bila ona ſturila, inu kdó bi ji ne
bil prav dal? Ali ona le ny ſamú sa
mater, ampak tudi sa eno hzhęr
premiſlila, inu sa eno hzhęr ravnu
tigaiſtiga nebęſhkiga Ozhęta, katęriga Şyn
je bil tudi ravnu ieta nję lubleni Şyn.

Poglęjte tèdaj, kaj sdaj ona po
letęj ſvoji novi dolshnoſti ſtury.
Kakôr ena pokorna hzby nebęſhkiga
Ozhęta li ſtury ſama eno terdo
Poſtavo, inu ſe v' vólo letiga
Ozhęta popolnoma zhęs da, ſe oberne
pruti Nebęſsam, inu ręzhe: Ja , Ozhe
nebęſhki, aku meni lih hozhe per tim
poględi mojga vmęrajozhiga Şyna
ſerzę gori pozhiti, ſe imá vèndèr tvoja
vóla nad njim sgoditi; ti hózheſh, de
imá on tvoji boshji pravizi plazhati,
naj ji piazha tèdaj s' to kryvjó, katęro
je od mene prejęl, jeſt ſe ne ſtavim
doli: Ja Ozhe, ker je bilú takú
dopadlivu pred tabo. (Matth, 11, 26.)
Jeſt ſim Mati, ręſs je, inu kaj sa eno


[Stran 265]
251

vojſko mórem jeſt od moje lubęsni
preſtati? Ali niſi ti tudi njegóv Ozhe?
Inu zhe ga jeſt lubim (inu kakú bi ga
né mogla lubiti?) ali ga ne lubiſh
tudi ti? Inu vèndèr ga obſódiſh, inu
mèrtviga imęti hozheſh. Naj vmèrjé
tèdaj, tudi jeſt ga obſódim. Ti
hozheſh, de med tavshent martrami na
krishi, od obeniga miluvan, inu
potroſhtan vmèrje: tudi jeſt mu ne bóm
ene ſrage od njegoviga zhela, ene
ſolsę od njegovih ozhy obriſsala, Ah
moje ſerzę, mi hozhe gori pozhiti!
ali ti hozheſh takú imęti, takú naj ſe
sgody.

O ſtanovitnoſt ene popolnoma
Matere! O ſhpęgèl eniga vezh kakôr
moshkiga ſèrzá! Ali premiſlite s'enim
Laurenziam Juſtinianam leto ſèrzę lę
kakôr en ſhpęgèl tiga nar
grosovitniſhiga tèrplenja. Zęli potóki sdihvanja
inu ſols pèrtekó is letiga ranjeniga
ſèrzá do ozhy inu shnablov Marie,
yſhejo po ſili vunkaj planiti, ali ona jih
ſkusi ſvojo ſtanovitnoſt nasaj sashene,
inu lety potoki tih ſols inu sdihvanja
padejo kakôr en ſilnu teshlri kamen ſpęt
na ſèrze nasaj, takú, de poſtane onu
kakôr ena ſkala v' ſrędi morjá, kęr ſe


[Stran 266]
252

valovi nesmaſne shaloſtï ràsbyejo, inu
vſo nję duſho s' eno neisrezhen'o
grenkoſtjo napolnio.

Per vſim tęm ſtojí ona vender
nepremaknena pèr krishi, ne satisne
ſvojih ozhy, ampak pyé to veliko shaloſt
v' ſę, ględa, aku lih prebodena v' ſèrzi
s'tavshent mezhmy ględa , inu ſhtęje
tę ſmertne rane ſvojga ediniga Şyna,
ga premiſhluje, molzhy, inu ſi zélú
ne vupa sdihvati. O mozhna shena!
Savupie gori en ſvęti Bernard, o
shena! v' katere perſsih je vſa ſèrzhnoſt tih
bęjshęzhih Jógrov vkupej priſhla; v'
katęre ſèrzi je takrat kakor v' enim
satękaliſhi vſa Zęrku, kakor ena
ràskroplena zhęda po vbytim Paſtirji
ohranjena inu odtęta bila! *

III. Premiſhluvanje.

Od tód pak obernem jeſt sdaj
drugám, inu k' enimu ſhe bol shaloſtnimu
premiſhluvanju moje govorjenje, inu
vam ne bóm vezh pravil, kaku ſe je
Maria v' volo boshjo podala, ampak s'

37

[Stran 267]
253

kaj sa enim perpravlenim inu veſsęlim
ſèrzam je ona shivlenje ſvojga
edyniga Şyna gori offrala is tęiſte goręzhe
lubęsni, katęro je ona kakôr Nevęſta
ſvętiga Duha, kir je sgol lubesèn,
pruti vſimu zhlovęſhkimu ródu imęla. *

Inu sakaj, mejnite vy, is kaj sa
eniga urshoh a je hotla ona ſama v' eni
sa njó taku shaloſtni perloshnoſti gori
na to mertvaſhko gorro jiti, na katęri
ſe je imel pred nję ozhmy ta sa njó
takú ſtraſhni óffer saklati? Zhe je ona
lę ſamú shelęla tiga óffra ſkusi ſvoje
bolezhine dęjleshna biti, ali k' timu
óffru tudi ſvoje ſerzę perloshiti, ali bi
ne bila snala ſarna domá vſo vèrſto
tiga terplęnja ſi v' shivu pred ozhy
poſtaviti, slaſti, kęr je po samerkvanji
eniga Vuzhenika ** sa vſe tèrplęnje
ſkusi boshje ràsodenje vshę popręj vęj-

38,
39

[Stran 268]
254

dila? Ali ny snala v' ſvoji hiſhi jokati,
shaluvati, inu takú Tvoje shele
ſpolniti? Pak ne: ona je ſama ſebi ſèrzę
delala, inu rekla: To ny sadoſti sa me,
na górro ſe móre jiti, na górro, kęr
sa mene ta grenka myrra raſte, po unih
beſsedah: Jeſt hózhem jiti na gorro tę
Myrre (Viſs. Pęjſmi 4,6.) Ja ſhe vezh,
aku je ona lę hotla na Kalvario jiti,
inu tam is nję vèrha ta velik óffer
ględati, bi bila snala vſaj potle ſhe lę
gori jiti, kadar je bilu na tęj gorri vſe
tihu poſtalu, inu po tęm, kadar ſo is
gorre tę velike trume ludy odſhle, inu
to merslu truplu nję lubiga Şyna ſe
doli ſnęlu, inu lę ſamù ti trię v' semli
vſajeni, inu ſhe vſelej s'groso obdani
krishi oſtali. Tam bi bila ja snala od
Joannesa, katęri je bil ſkus — inu ſkus
sraven, to zelo bolęzho hiſtorio
od krishanja nję Syna saſliſhati.
Vidiſh o Goſpa, bi bil leta Joger k'
njęj rękàl, vidiſh leta krish, katęri v'
ſrędi unih dvęh krishov ſtoji? Leta je
ta krish tvojga Şyna, inu njegova je
ta kry, s' katęro je njęga lęjſs
oſhkroſlen, inu polyt. Jeſt ne mórem
tebi povędati tę bolezhine, inu ſmèrtne
britkoſti, katęre je on na njemu
preterpel. Ti rabelni ſo k' nje-


[Stran 269]
255

govi vękſhi martri njega na eno
nevſmileno visho raspenjali, inu s'debęlîmi
shebli na krish perbyali: Takrat ſe je
sazhęl ta nedolshni ffſer na krishi od
nóg do glave tręſti, dokler je bilu kaj
shivlenja v'njemu. V' letęj ſmertni
bolezhini je tvój lubesnivi Şyn ſilnu shęjn
poſtal, inu pyti proſsil, ali ty trynogi ſo
njemu sa vſe ohlajenje eno
pyazho pak lę is sholzha ponudili. Inu
vender, aku bi bila ti vidila njegovo
krotkoſt, njegova poterplenje, inu
njegovo lubęsen! Njemu ny ena
nevolna beſsędiza is vuſt vſhla, on ny
enkrat sdihnil: le ſamú odpuſhanje je
sa tęiſte od Nebęſs proſsil, katęri ſo
s'njim taku nevſmilenu dęlali. Tudi
na tebe, o Goſpa , ny on pèr vſej ſvoji
martri posabil, poglej zhe te je lubil.
On je tvoje imę na shnablih imel, inu
isrękal, inu meni ſe sdy, de je bil bôl
shaloſtèn sa volo tvoje, kakôr sa volo
ſvoje laſtne, aku lih velike britkoſti;
ja kęr je on miſlil, de ti sdaj bres
njega ſama inu sapuſhena oſtansſh, je
tebe meni zhęs dal, inu mi je sveſtú
narozhil, de te imam sa naprej
varuvati, inu kakôr mojo laſtno Mater v'
zhaſti imęti. Kumaj je letó isrękàl,
je ſvojo duſho Ozhęti perporozhil, inu


[Stran 270]
256

vmèrl. Kaj pravite vy Chriſtiani, ali
bi ne bilu enu taku perovedvanje kar
koli sa eno mater ſhe takú moshkiga
ſerzá s' neisrezheno shaloſtjo napolnim,
nezhem rezhi, to vshę taku zartanu
ſèrzę Marie? Koliku vezh bi mogle
letę beſsede na verhi tę grosovitne
gorre inu v'prizho tęh galg v'ſèrze
jiti? Inu vèndèr to ny bilu doſti naſhi
shaloſtni Materi. Ona je hotla ſama
gori jiti, ſama viditi, inu né ſamú ta
kraj inu galge tiga. krisha, ampak
ſámiga terpęzhiga, inu vmęrajozhiga s'
ſvojmi ozhmy viditi. Kaj sa eni
drugi urshah je mogla ona imęti, kakor
tęga, de je hotla per tim velikim offri
ſama sravèn biti, inu njega taku
rekózh s'ſvojmi rokami gori óffrati? Nad
tęm ny obeniga zvibla. Sakaj ny bil
en ſam, pravi ta vuzheni Opát Arnold,
ny bil ſam Jęsus, katęri je ſebe na
Kalvarji Oznętu, kakôr en saklani
óffer óffral, ampak ſta bila dva, inu ta
drugi je bila Maria: Oba ſta Bogú
óffruvala; Léta v'kryví ſvojga ſerzá,
uni v' kryví ſvojga meſsá. Sato
rezhem tedaj, de je naſha shaloſtna
Mati ſvojga Syna Bogú gori óffrala, ali
veliku vezh ſama ſebe v' Şynu óffralà,
kakôr je nękàdaj Abraham po beſsedah


[Stran 271]
257

ſvętiga Pętra Chryſologa ſam ſebe v'
Synu óffral de bi bil ſam ta saklana
slhival, Maſhnik, inu óffer. O ſpomin
nękàdajnih zhaſsov, kakú delezh ſi ti
ſkusi posnęjſhi zhaſse sadej puſhen!
Inu ti ſręzhna gorra, Abrahamova,
kaku ſi ſe ti mogla savsęti, kęr ſi
vidila na Kalvarji en drugazhi
shlahtnęjſhi óffer v' Jęsuſu, inu Mariji
ponovlen! Tukaj je bil ſam vęzhni Şyn
vęzhnimu Ozhętu offran. Blisu Altarja,
kęr je bil offran, je ſtala tudi Mati,
inu leta Mati je Maria; Ona ſe je
njemu kakôr en radovolni óffer óffrala,
inu de ſi je lih takú lę en ſam óffèr
poſtal, ſta bila vender Bogú na zhaſt
dva offra saklana. O zhuda polni inu
shlahtni óffer!

Kaj hozhem sdaj per konzi
mojgovorjenja k'letimu offru perſtaviti
Chriſtjani moji? kakôr de vam ſhe
Mario pod krisham pokashem, katęra
ſe od tiga ſhpotliviga trama, kęr ſe
oklęnena dèrshy na vaſs danàs sjutraj
obèrne, inu k'nam vſim vkupej tę
beſsęde rezhe: Po meni je ravnajte,
kakor tudi jeſt po Chriſtuſu (I. Kor. 4,
16.) Vsdignite ſe Chriſtjani, moji
lubi otrozi, vidite vy kaku ſim jett po-


[Stran 272]
258

dóbo mojga krishaniga Şyna ſama na
ſebi, inu v' mojim ſèrzi poſnęla,
kaku ſim mojo lubęsen s'njegovo
lubęsnio, mojo britkoſt s'njegovo britkoſtjo
ſklenila? Takú morete tudi vy ſturiti,
takú morete tudi vy ſamy ſebe, vaſhe
hudu nagnenje, vaſhe malopridne
shele, inu vſe, kar ſe poſvetnu imenuje,
krishati! Ali letó per tebi ſtojí, o
luba Mati — sakaj letó ſladku imę zhes
naſs ſi ti pod krisham s'tvojo
nesmaſno bolezhine saſlushila, inu v' laſt
dobila — per tebi ſtojí, o luba Mati, de
nam ti leto gnado per tvojmu Şynu
ſproſsiſh, kakôr ſi nam tudi exempel
dala. Inu kdó nam samore leto gnado
od tvojga Şyna loshej ſproſsiti, kakôr
ti? O naj bo letó to pervu snaminje
tvojga materniga ſèrzá, katęru ſi zhes
naſs dobila, de nam bodo ſkus tvojo
proſhnjo v'naſhe ſèrza globoko inu na
eno visho, katęra ſe ne more vezh
sbriſsati, tę ſvęte rane tiga Krishaniga vtiſnene.
Sa letó gnado te proſsim v'imęni vſih
mojih poſluſhavzov ſkusi tę Ięjpe
beſsęde tę Zęrkve.

* Stur' de bódo v' meni vshgane
Tvojga Şypa ſvęte rane,
De jih v' ſèrzi obdershym. Amen.

40

[Stran 273]
259

Pridiga
Na
Velikonozhno Nedęlo
od
Nasajpadanja v' tę ſtare gręhe.*

Chriſtus reſurgens a mortuis jam non
moritur, mors illi ultra non dominabitur.

Chriſtus, kadar je enkrat od mertvih
gori vſtal, vezh ne vmerjé, ſmert
ne bó dalej vezh zhes njega
goſpodarila. Rimlan. VI. 9.

De my tadanaſhi veſsęli Prasnik tę
ſvęte Velikanozhne Nedęle nar popręj
k' ſpominu Chriſtuſoviga gori —
vſtajenja, drugizh tudi sa volo tęga
obhajamo, kęr ſmo my sdaj od ſmérti na-

41

[Stran 274]
260

ſhih pregręh k' enimu novimu shivlenju
gori vſtali, imam vupanje, de ſamy
dobru vęjſté. Zhe ſe je tèdaj letó
sgodilu, zhe ſte vy s' Chriſtuſam
reſnizhnu gorivſtali, imam jeſt en velik,
urshah vam h' tęmu ſrezho voſhiti.
Ali sraven tęga imam jeſt tudi to
dolshnóſt vam po beſsędah ſvętiga Pavla
povędati: de Chriſtus, kadar je enkrat
od ſmèrti gori vſtal, ûizh vezh ne
vmerjé, de vy tèdaj kakôr ſtè enkrat
s' Chriſtuſam gori vſtali, nizh vezh
vmręti, tó je: v'tę ſtare pregręhe
nasaj paſti nimate.

Samęrkajte letó dobru vy na
vaſhih tolikukrat ponovlenih gręhih
ſladku ſpiózhi gręſhniki! Vaſs letó am
grę, vam ſe povę, de zhe bóte v'te,
pèrve pregrehe nasaj padli, ne bóte
morebiti nikoli vezh s'Chriſtuſam gori
vſtali. Zhe vam ſkusi tó en veſseli
dan v' shaloſt prebèrnem, taku mi ne
ſmęte samęriti; leta kraj, kęr jeſt
govorym, je en kraj tę reſnize, jeſt jo
morem tèdaj bres ràslózhika tih dnęv
osnaniti, kakôr koli shaloſtna bi vam
ona tegnila napręj priti.


[Stran 275]
261

Rezhem tèdaj: Katęri v' tę ſtare
gręhe nasaj pade, tá ſe po pravizi bojí,
de ſe ny preóbernii, ali de ny
s'Chrſituſam gori vſtal. Leta bó ta
sapopadik tiga pèrviga dęjla mojga govorjenja.
Katęri v'tę ſtare grębe nasaj pade, ta
ſe po pravizi bojí, de ſe morebiti
nigdar ne bó preobèrnil, ali s' Chriſtuſam
gori vſtal. Leta bó ta sapopadik tiga
drugiga dęjla mojga govorjenja.

O vy ſvęti Angeli, katęri ſte ta
ſilnu velik kamen od Chriſtuſoviga
pokopaliſha odvalili, deſo mogle tę
brumne shenę noter jiti, odvalite tudi ta ſilni
kamen od naſhih ſèrz, de bó mogla
beſsęda boshja v' tęiſte nóter jiti, tam
oſtaſti, inu obilni ſad pèrneſti.
Potèrplęnje.

I. Dęjl.

Od kód ſe móre vęjditi, de en
tak zhlovek, katęri v' tę ſtare gręhe
ſpęt nasaj pade, ny prav prebèrnen,
ali kar je vſe enu, de ny s' Chriſtuſam
reſnizhnu od ſmèrti vſtal? Od tód,
Chriſtjani moji, kęr on

Pervizh nima prave gręvinge zhes
to dopèrneſsenu.


[Stran 276]
262

Drugizh kęr nima praviga
napręjvsętja sa tó prihodnu.

Kaj imá on tèdaj? Eno vunajno
plitvo gręvingo, enu pizhlu inu ſlabu
napręjvsetje, je tèdaj zęla njegóva
pokóra ſlaba.

Inu pèrvizh pravim jeſt, de en
tak zhlovek, katęriga nasai — padzi v'tę
pèrve gręhe Ip ſmèrtni, radovólni,
ſpremiſhleni, njemu luby, inu priętni,
nima prave gręvinge inu shaloſti zhes
tę doperneſsene gręhe. Aku bi
njegóvu pregręſhenje is ſlaboſti priſhlu,
katęru tô ſèrzę taku hitru savèrshe,
kakôr ga ſposná, aku bi tó pregreſhenje
take ſórte bilú, katęru ſizer zhaſne
ſhtrafinge od Bogá saſlushi, katęru pak
ſkoraj vſaki dan dopèrneſeręmo, inu ſpęt
objókamo; od takih gręhov bi jeſt rad
ſposnal, de nam ony ſhe ne ſkashejo,
de naſha pokora nizh ne velá. Kadar
ſo pak ti gręhi, v' katęre nasaj
pademo, veliki inu ſmèrtni, katęri lubęsen
boshjo vgaſnejo, maſhuvanje boshje
podshgó, Pekèl odpró; takrat pravim
jeſt, de en tak gręſhnik ny prave
gręvinge, ne praviga napręjvsetja imel.
Sakaj zhe bi ga bil imel, taku bi bil


[Stran 277]
263

ja ſam pèr ſebi takú rękàl: Vidiſ h
moja duſha, letí oſtudni gręhi ſo bily ti
vbyavzi mojga Boga, letí ſo bily ti
grosovitni ſovrashniki, katęri ſo ga
isdali, martrali, na krish pèrbyli, inu
vmorili, o kakú ſtraſhny ſo letí gręhi!
O kry mojga Isvelizharja, vęzhna
hvala bódi tebi, de ſi me od letih
trynogov mojga ſèrzá ręſhila, od letih
oſtudnih madeshov moje duſhe oprala!

Chriſtjani moji zhe vaſhe ſèrzę
takú govory, kakôr vaſhe vuſta, kakú
mórete vy sdajzi po tęm ravnu tę
gręhe doperneſti, katęre ſte poprej takú
rèſhizhnu, takú ſèrzhnu objokali,
savèrgli, inu ſovrashili? Rezhimo
veliku vezh, de enu taku ſovrashtvu tiga
gręha drusiga ny, kakôr ena ſkrita
lubęsèn h' grehu. Vaſhe ſovrashtvu,
katęru vy na vaſhiga bishniga imate, je
drugazhi bôl ſtanovitnu. Kolikukrat ſi
ſlushabniki tiga myrú, vaſhi duhovni
paſtirji vſo mujo sabſtójn pèrloshę, de
bi vaſs s'vaſhim bratam ſpravili;
vaſhe ſovrashtvu vèndèr takú dolgu
terpy, kakor vaſhe ſhivlenje, vy ga
ſabo vsamete na póle, na rajshe, v'
zerku, k'boshji mysi, inu na ſmèrtno
poſtelo. Ne móre tèdaj to ſovrashtvu


[Stran 278]
[278]

tiga gręha, kateru je takú neſtanovitnu
nikoli enu pravu reſnizhnu ſovrashtvu
biti. Ti muſhtri tę pokore, katęre,
nam ſvętu Piſmu napręj poloshy, ſo enu
ſtanovkniſhi ſovrashtvu do gręha
ſkasali.

En sgręvani Krajl Manaſses, po
tęm, kadar je enkrat na pravo pot
priſhal, ſe ny vezh k' ſvojim malikam
nasaj vèrnil, on jih je vſe ſvoje shive
dny ſovrashil. Pętèr, kadar je enkrat
ſvój gręh objókal, ny vezh Chriſtuſa
ſvojga Mojſtra satajil. Magdalęna, po
tęm, kadar je ſvóje gręſhne plamęna
s'gręvanimi ſolsami ogaſsila, ſe ny vezh
od pregręſhniga ognja vnęla. Ja,
Chriſtiani moji, ena prava gręvinga je
kakôr en ogjin, katęri telú ali dęblu
tiga gręha noter do korenin poshgé,
gręvinga je en zherv, katęri drèvú
tiga gręha nóter do musga preję: zhe
tedaj tó dręvu ſhe pęrje inu zvętje
poganja, zhe nove mladike is korenin
raſtejo, takù ny po beſsędah ſvętiga
Pavla telú tiga gręha mertvú (Riml.
VI. 6.) taku niſmo od gręha pravizhni
ſturjeni, takú niſmo s'Chriſtuſam
reſnizhnu gori vſtali.


[Stran 279]
265

Ja pravi nekateri, teſt ſim ja enu
pravu napręjvsetje imelſe pobolſhati,
zhe edèn ſpręt gręſhy, kdó móre sató?
zhlovek ſim. Ali ſi pak ti to pravu
tèrdnu napręjvsetje, eno pravo vólo
imel, katęra ſpreobèrnenje eniga
gręſhnika ſtury? Ali ſi rękàl ſam k' ſebi:
jeſt ſe hózhem ſpreobèrniti. Jeſt
hózhem vſe poravnati, kar je kriviga v'
mojim shivlenji; jeſt nezhem vezh uno,
lepoto viditi, katęra me v'greh
sapeluje, jeſt ſe hózhem ſpraviti s' mojim
ſovrashnikam jeſt hózhem unu
krivizhnu blagú nasaj dati: jeſt nezhem vezh
opravlati, ne vezh klęti, mojmu
pyanzhvanju hôzhem jeſt en konèz
ſturiti: ſhe danàs, letó uro, inu sdaj
prezej ſe hózhem jeſt zhes opravilu
mojga pobolſhauja vsdigniti: jeſt
porezhem s' Davidam: Sdaj sazhnem
(Pſalm.76, 11.) Leta shlak je ta pravi,
katęri gręſhnika doli pobye, inu
Chriſtjana gori vsdigne, katęri is eniga
Savla eniga Pavla ſtury. Enu takuſhnu
preobernenje je enu dęlu tę deſnize
tiga nar vikſhiga. (Pſal.76, V. 11.)

Ja, pravite dalej, zhlovek je ſlab.
Ali je pak tudi gnada boshja ſlaba,
katęro ti tamkaj ig ſamiga ſtudenza saję-


[Stran 280]
266

maſh, aku ti vręjdnu h'timu
Sakramentu perſtópiſh? Ali ta lubęsen
Jęsuſa Chriſtuſa, katęro ſvęti Duh v eno
ſpokorjeno duſho vlyé, nizh ne samore?

Zhe tèdaj ti o zhlovek v' tę ſtare
gręhe nasaj padeſh, taku je enu
ozhitnu snaminje, de ſi niſi tèrdnu
napręjvsęl, v'tęiſte ne vezh paſti. Zhe je
pak tęmu takú, taku ſe en tak
zhlovek po pravizi bojí, de ſe ny prav
ſpreobèrnil, de ny s'Chriſtuſam gori
vſtal. Ali jeſt pèrſtavim tudi, de ſe
eden, katęri v'tę ſtare gręhe nasaj
pade, ſhiher bojí, de ſe morebiti ne bó
nigdar reſnizhnu ſpokóril, inu
s'Chriſtuſam gori vſtal. Kar je ta drugi dęjl
mojga govorjenja.

II. Dęjl.

Tukaj pridejo dvę nesnane rezhy
napręj, katęre gręſhnika v'bresèn
prekuznejo.

Pervizh pomankanje gnade boshje.

Drugizh ſe njegova ſlabóſt lę
gmęra.

Kar pomankanje gnade boshje
amtizhe, nam naſha laſtna pamet nóter


[Stran 281]
267

da, de je Bóg, en shivi Bog, katęri
ne puſty s'ſabo norzhvati. Ali ſe
morebiti ſtudenez tę gnade sa tęiſte
nehvalęshne ne bó poſuſhil, katęri ſi Ię
s'njó ygrajo, ali oródje is nję dęlajo,
de hudobie ſhe bol ſèrbęshnu
dopèrneſti mórejo? Ştraſhnú je, kar je Bóg
h'Preróku Amosu govóril: Naj tvoje
sadne beſsęde to męſtu Damaſhk dobru
saſtópi: Ti o męſtu Damaſhk ſi v' tę
pèrve hudobie nasaj padlu, ti ſi tvoje
nevſmilenje, tvoje krivize ponovilu.
Jeſt hózhem posabiti na tó, kar je
minulu, inu tebi trykrat saneſti, ali
męrkaj gori, ta zhetertikrat bóm jeſt
tvoje neſtanovitnoſti ſit poſtal, jeſt
bóm bliſkal inu gàrmel, jeſt bóm tę
bresne odpèrl, inu tó męſtu Damaſhk
bó konzhanu (Amos. 1, 3.)

Takú je, Chriſtjani moji, zhes enu
gviſhnu ſhtivilu ponovlenih gręhov
sazhné vęjſt molzhati, ta notrajna
praviza, katęra ſizer vſelej ta pèrva naſhe
hudobie poſhtraſa, ſe prevèrne: tę dvę
luzhi, namrezh ta luzh naſhe, pameti,
inu ta luzh naſhe vęre pogaſnejo. Bóg
ſam sazhné molzhati, enu molzhauje,
katęru je ſtraſhnęjſhi, kakôr grom inu
tręſki, enu molzhanje, nad katęrim ſe


[Stran 282]
268

je Krajl David tręſsèl, ker gaje kakor
enu napręj poſlanu snaminje tiga
ferdanja premiſlil (Pſal. 27. 1.) Je tedaj
lę prevezh ręſs, de nam Bóg tę dary
ſvoje gnade, katęra je en ſad tiga
krisha, po tęj męri pèrkrati, kakor ſe
naſhi ponovleni gręhi na kup gmęrajo.

Zhe ſe pak nam gnada boshja
pèrkrati, kaj samóremo ta zhaſs pèr naſhi
ſlaboſti? Ah en tak ſlabi Chriſtian,
katęri ſe tolikukrat ſpovę, inu v' ſvoje
pèrve gręhe vſelej nasaj pade; je
ſlabiſhi, inu bôl y'nevarnim ſtani, kakor
ta nar vękſhi gręſhnik. Sakaj zhe gręm
k'enimu takimu hudobniku, poſtavim
k enimu pregreſhnimu Krajlu Ahabu,
inu mu bóm k' ſèrzu govoril, taku imam
vupanje, de bóm s' boshjo pomozhjó
kaj opravil. Ali je tèdaj ręſs, o
gręſhnik, poręzhem jeſt k' njemu, je tèdaj
ſklęnenu pèr tebi, de ſe hózheſh
pogubiti? Ali ny vezh mogózhe tdbe
odtęti? Kaj? Te hózhem jeſt bres
Altarja, bres óffra, bres Sakrameutov, bres
molitve, bres boshje ſlushbe, bres
Boga viditi? Hózheſh ti tvoje vuſhęſsa
pred mojim govorjenjam samaſhiti?
Ah odpri vſaj tvoje ozhy pruti luzhi
tę vere! Vidiſh to ſmèrt na tvoji ſtra-


[Stran 283]
269

ni! ſodbo nad tvojo glavó! Pekel pred
tvojmi nogami; zhe te vſe letó ne
móre h' pokóri omezhiti, taku te
sarotym v' imęni tvoje nevmerjózhe
duſhe, katęra ti móre ja luba biti —
jeſt te sarotym pèr' tvojim
isvelizhanju — — v' imęni tvojga sa tebe
vmyrajózhiga Isvelizharja, katęri je
perpravlen tebe vſako minuto v' gnado vsęti,—
jeſt te sarotym v'imęni tęiſte
preſvęte kryví, katęra je bilá k' tvojmu
ozhiſhenju do sadne kâplize prelyta —
inu zhe ſmęm eniga hlapza h' Goſpódu
perſtaviti, taku tę sarotym sadnizh
ſkusi letę moje ſolsę, katęre mórem
zhes nevarnoſt tvojga vęzhniga
pogublenja tozhiti! ſhonaj ſam ſebe,
nikar ſe v' ta grosovitni bresèn ne
prekuzni — — poglęj mojo britkoſt sa
tvoje ohranenje, vſliſhi moje
sdihvanje, ohrani ſe, inu preoberni ſe!

S' takim opominvanjam savupam
jeſt s'gnado boshjo, de bi sâmogèl is
eniga kamena eniga ſyna Abrahama
ſturiti. Nekateri sadęt od eniga
takuſhniga gróma ſe je sbudil,
inu je pokóro ſturil. Ali enimu
nasaj padajózhimu gręſhniku, kaj bi ſe
moglu povędati? On vſe letó dobru


[Stran 284]
270

vęj, on je v' reſnizah te vęre dobru
podvuzhén, takú, de je v'ſtani ſam
druge vuzhiti, on jih je vſe
premiſlil. Kaj je tèdaj ſturiti? Mu hózhete
vy en ſtraſhnęjſhi Pekel smalati,
kakor je njegóv? ene lępſhi Nebęſsa?
eniga lubesniviſhiga Isvelizharja, eniga
bol vſmileniga Bogá? Mu hózhete eno
bolſhi ſhpisno gori poloshiti, kakor to
Telú inu Kry Jęsuſa Chriſtuſa? Eno
bólſhi arznio sa njegove ſlabóſti,
kakor Sakrament tę pokóre? Ah sajn
ny vezh óffra, pravi S. Pavi (Hebr. 10,
26.) on je ta óffer pozęral, on ga je
s' nogami potàptal, on je bil dęjlęshèn
tę nebęſhke goſtarie, ali on jo je
omadeshval, inu ognuſsil, on je Hudizha
inu Jęsuſa Chriſtuſa vkup djal, sa
njegóve gręhe ny obeniga offra vezh, on
po beſsędah naſhiga Isvelizharja
savólo ſvojih ponovlenih gręhov zèlu ny sa
Nebęſhku Krajlęſtvu. Sakaj, katęri
ſvojo rokó na plug ali na drevú
poloshy, pravi on, inu nasaj poględa,
ny pèrpravèn k' boshjimu Krajleſtvu.
(Luk. 9, 62.) Kar ſe toliku pravi: en
zhlovek, katęri sdaj pèr nogah ſvojga
Krishaniga Odreſhenika doli pade, sdaj
ſpęt sa poſvetnimi luſhti tezhe, katęri je
sdaj s'enim shimnatim shaklam tę


[Stran 285]
271

pokóre pokrit, sdàj ſe pak ſpet na
poſtelah tę nezhiſtoſti vala, ny sa
Nebęſhku Krajlęſtvu, on ſe imá tèdaj po vſęj
pravizi bati, de ne bó morebiti nikoli
s'Chriſtuſam gorivſtal. Sakaj njegóva
navada greſhiti ſe bó zhe dalej bol
vtèrdila, inu na sadne en tak vękſhi dęjl
ſzaga.

Ali kam sajdem jeſt? Na kaj sa ene
ſtraſhne reſnize pridem jeſt na
danaſhni veſsęli dan, slaſti tukaj, kęr imam
ta tróſht k'brumnin duſham govoriti,
katęre ſo blesi vſe s' Chriſtuſam
gorivſtale? Vaſs, lubi Criſtjani; jeſt lę ſamú
opominjam, de, kakôr Chriſtus vezh,
ne vmerjé, takú tudi vy ſkusi gręh
vezh ne vmèrjete, inu de vy vaſho
brumnoſt s'ſtanovitnoſtjo krónati ſi
persadęnete. Aku bi ſe pak katęri med
vami v'mojim govorjenji sadęt snajdèl,
katęri je doſtikrat ſmertnu inu
radovólnu padèl, tá ſe ſizer shiher sa ſvoje
isvelizhanje bojí, inu trepęzhe; ali sa
njegóvo bolęsen je ſhe ena arznia tukaj.
Taiſti ſtudenèz, v'katęrim ſe duſhe peró,
ſhe sa njega tezhe, aku lę sa ręſs shely
s' ſvojim Bógam ſpravo ſturiti. Ja
Chriſtjani moji, ta ſtran Jęsuſa Chriſtuſa, is
katęre isvelizhanje naſhih duſh svira,
je ſhe sajn odpèrta, kjękaj jeſt njega,
inu vaſs vſe ſkupej perporozhym. Amen.


[Stran 286]
272

Pridiga
Na
I. Nedęlo po Velikinozhi.
Od myrú tę vęjſty.*

Pax vobis.

Myr vam bódi. Joan. 20, 19.

Kaku ſręzhni bi bily my Maſhniki,
moji lubi Chriſtjani, aku bi ta mózh inu
oblaſt, katęro ſmo k'poſvezhenju
vaſhih duſh od Jęsuſa Chriſtuſa dobili,
taku delezh ſęgla, de bi vam my mogli
ta myr dati, katęriga je on na ſvęjt
pernęſsèl, katęriga ſo Angeli pèr
njegovim rojſtvi osnanuvali, inu katęriga
je on ſvojim Jogram sa ta pervi dar
po ſvojim gorivſtajenji dal! Ali naſha
ſlushba ne ſęshe taku delezh. My
snamo ſizer v'ſpovèdnïzi k'vam rezhi:
Jeſt odpuſtym tebi tvoje gręhe
v'imęni Ozhęta, inu Şynu, inu ſvętiga Du-

42

[Stran 287]
273

ha: my vam snamo njegóvo boshjo
beſsędo osnanuvati, kakor jeſt sdaj
delam; My snamo njega na naſhe Altarje
doli poklizati, inu vam njegovu vſe
molitve vręjdnu meſsú k' jędi dati; ali
myr tiga ſerzá, ta ſhlahtni myr,
katęriga hudobniki sabſtojn yſhejo, inu
katęriga ti ſlabi Chriſtjani ne posnajo,
ta myr, katęri je en ſhaz tih
pravizhnih, ena podóba, inu ena taku rekózh
poprej vshita pokuſhnja tiga myrú,
inu pokoja v' Nebęſsih Leta myr vam
ne móre oben drugi dati, kakôr Jęsus
Chriſtus ſam, inu lę njegóvi pravi
Jógri ga dobójo. Vſe, kar ſmo my v'
ſtani ſturiti, lę v' tem ſtojí, de vam
my leta myr tiga ſèrza, myr tę
vęjſty vóſhimo, inu vam povęmo, de ga
vy ne ſmęte smęſhati s'tim làshnivim
myram ene falſh vęjſty, v' katęrim
veliku Chriſtjanov shivy.

Od letiga làshniviga myru bó
danàs vſe naſhe govorjenje, prejdèn
sazhnem, perpravimo ſe.

Vſi ludję imajo ſvojo vęjſt. Ta
katolſhki Chriſtjan ima ſvojo vęjſt, kri-


[Stran 288]
274

vovęrniki, ali kęzarji imajo ſvojo vęjſt;
Jud imá ſvojo vejſt; Turk ſvojo vęjſt,
zelú Malikovavzi inu divji ludję imajo
ſvojo vęjſt. Vſaki v' ſvojim ſtani imá
ſvojo vęjſt: En beſsędnik, ali pravdni
Doctor ſvojo, Soldat ſvojo, ta
Duhóvni ſvojo, Kupez ſvojo, Antverhar,
Dęlovèz, inu najęmnik ſvojo vęjſt.
Vſaki gręſhnik imá ſvojo vęjſt. Ta
offertni, ali prevsętni ſvojo, ta
togotni ſvojo, ta nezhiſti ſvojo, ta televaj,
tat, inu odertnik ſvojo, ta lakomni,
inu vohernik ſvojo vęjſt.

Ali kakor je lę ena ſama reſniza,
ena ſama ta prava pamet, en ſam ta
pravi Bóg, inu kęr vęjſt nizh drusiga
ny, kakôr ta nótrajna ſhtima tę
reſnize, tę pameti, inu boshja ſhtima,
taku more tudi lę ena ſama ta prava
vęjſt biti; sató, kęr ſo vſi s' pametjo,
ali s'vumam podaruvani, inu kęr ſi ti,
o mój Bog, ſvitlobo tvojga oblizhja
noter v' duſho vſih ludy vtiſnil.

Od kód pride tedaj, de nima vęjſt
per vſih ludęh eno ſamo ſhpraho, ali
jesik? Od kód pride, de eni pravio
leta ręzh je bęla, inu drugi, de je
zherna? Od kód pride, de eni pravio


[Stran 289]
275

letó je dobru, inu drugi, de je hudú,
ali de ny dobru, ne hudú? Letó
pride od tód, kęr vekſhi dęjl ludy eno
falſh, làshnivo vęjſt imá; inu leta
vęjſt je is hudiga nagnenja, is
nevumnoſti, ali nevęjdnoſti, is popręj
navsęte krive maninge vkupej sblekana.

Jeſt ne bóm sdaj od tęh govóril,
katęrim Jęsus Chriſtus ny bil
osnanjen, njih vęjſt bó Bóg ſódil po tęj
poſtavi, katęro je on v' nję ſèrza
sapiſsal, tudi ne od krivoyęrnikov,
ampak od vaſhe vęjſty bóm govoril,
vy katolſhki Chriſtjani, katęri ſte to
ſręzho imęli v'ſrędi tę prave luzhi
rojeni inu gori srejeni biti.

Zhe vaſha vęjſt ny takú
rásſvitlena, kakôr bi mogla biti, zhe vam
ne povę, kar bi mogla povędati, zhe
ne vpie, zhe vaſs ne poſvary ob
pravim zhaſsi, taku nepride tó
ispomankanja tih navukov, tih pridgarjov,
Paſtirjov, Vuzhenikov, inu
Âpoſtelnov; ampak od tód, kęr ſe niſmo hotli
vuzhiti. Inu v'letim ręvnim ſtani (o
kolikú je takih vęjſty!) vshiva ta
zhlovek en falſh ali làshnivi myr, katęri
ſe enu snaininje tiga ferdamanja, ka-


[Stran 290]
276

kor je enu dolgu globoku ſpanje enu
snaminje tę blishne ſmèrti.

Snajdeo ſe pak med Chriſtjani
zhvetire ſorte ludję, katęri vękſhi dęjl eno
ſalſh vęjſt imajo, inu ta ſhkodlivi myr
vshivajo, od katęriga govorimo. Leti
zhvetere ſęrte ludję ſo: I. ti togotni,
jęsni ludję, katęri na maſhuvanje
tuhtajo. 2. Ti lakomni, inu voherni. 3.Ti
mlazhni inu lęjni. 4. Ti lâshnivi
brumni, ali hynavzi. Ta togotni męjni,
de ſvoje ſovrashnike lubi, kęr jih
vèndèr ſovrashi; inu on je myrèn sraven
tęga. Ta lakomni inu vóherni męjni,
de Boga lubi, kęr vèndèr lę ſvoje
denarje lubi, inu on je pokójn sraven.
Ta mlazhna duſha je pokojna s'tęm,
de lę malu ali obeniga ſmèrtniga gręha
ne dęla. Ta hynavez męjni, de
Jęsuſa Chriſtuſa objęma, inu on vèndèr
lę ſam ſebe objęma. Vſi lety pridejo
k' ſvętim Sakramentam; grędo k'
ſpovèdi, njim ſe gręhi odpuſhajo, inu
gredó k' obhajilu.

Kadar ta togotni k' ſpovèdi grę,
ga praſha Spovędnik: Moj Şyh, ti
imaſh ſovrasnike? Ali jim ti odpuſtiſh?
Ali jih ti lubiſh? Ta togotni odgove-


[Stran 291]
277

ry: Jeſt jim ne vóſhim hudú, jeſt jih
lubim v' Jęsuſu Chriſtuſu. Ali vęjſh ti,
kaj ſe letó pravi? Şvoje ſovrashnike
v' Chriſtuſu lubiti, ſe pravi tęiſte taku
lubiti, kakor je Jęsus Chriſtus tę ſvoje
lubil. On je pak tęiſte takú lubil, de
je on sa nję vmèrl, on je sa ſvoje
làſtne rabelne inu trynoge molil. Lubiſh
ti taku tvoje ſovrashnike? Vbogi
ſpovednik, rezi ti kar hózheſh, ti ne bóſh
drusiga odgovora dobil, kakôr tęga:
jeſt ne vóſhim nlzh hudiga mojim
ſovrashnikam, jeſt jih sa lubu imam: ti ne
bóſh per tih togotnih ne krotkoſt ene
ovzhize, katęra ſvojga paſtirja glaſs
s' prepróſtim ſèrzam poſluſha, ne
poſhtenje ene bojęzhe duſhe neſhal, katęra
ſe vſelej bojí, de bi ne bila ſhe
sadoſti ſturila, kar more ſturiti. Zhe ti
tiga togótniga dalej napneſh, tó ne bó
vezh ena ſpovèd, ampak enu
prepęranje, zhe ga dalej sheneſh, te bó
popuſtil, pojde k'enimu drugimu ſe
ſpovędat, katęri ga bó kjé v' en dan
odvęsal.

Ali mu more biti njegova vęjſt
nizh napręj ne męzhe? Nizh. On ſi je
od ſvojga ſovrashnika vſe dobru
samęrkal, inu ſi ſpomni na tó, kar imá


[Stran 292]
278

super njega per vſaki pèrloshnoſti. On
poſluſha s'veſselam, kàdar ſe zhes
njega hudu govory, kadar ſe pàk
ſovrashnik hvali, ne ſliſhi rad. S'eno
beſsędo on miſli, govory, inu dęla,
kakor eden, kateri ima eno supernoſt,
eno nevólo, eno piko zhes eniga. Pak
to ny nizh; on mu ne vóſhi nizh
hudiga, on ga lubi v' Jęsuſu Chriſtuſu,
inu njegova vęjſt je myrna, inu pokójna.

Kaku ſe pak leta myrna vęjſt s'
Evangęliam sgliha? Chriſtus pravi:
Lubite vaſhe nepriatele; ſturite dobru
tem, katęri vaſs ſovrashio, inu
molite sa tę, katęri vaſs preganjajo;
(Matth. 5, 44.) ali ta togotni ràslôshy
vſe napek letę beſsęde, on ràsbye
Evangelium, ſi ga vręshe po ſvoji ſalſh
vejſti, inu je pokójn sraven; moja vęjſt
meni nizh hudiga napręj ne męzhe,
jeſt obenimu hudú ne vóſhim, inu jeſt
lubim vſakiga v' Jęsuſu Chriſtuſu.

Ali povęj ti meni, moj togotni
Chriſtjan, kaku je pak tó, de ſe tvoja
vęjſt v' eni nevarni bolęsni sbudy, inu
de letęga ali uniga per blishni ſmèrti
k' ſebi poklizati puſtiſh, s'katęrim ſe
niſi v' tvojim sdravji rdzh pèzhal, aku


[Stran 293]
279

ſi mu vſe odpuſtil, inu de ſi ga
v'Chriſtuſu lubil?

Je bil tèdaj ta myr tvoje vęjſty lę
en lashnivi myr, ſtrah pred ſmèrtjo je
to vęjſt eniga Chriſtjana ſpęt sbudil, ti
ſi ſposnal, de ny sadoſti rezhi: jeſt
odpuſtym; ampak de ſe móre is ſèrza
odpuſtiti, de je bilu vſe sgol lash.
Enu làshnivu odpuſhanje, làshniva
lubęsen, làshnivi myr, làshniva vęjſt,
làshnive ſpovdi, nevrędne, s'boshjim
rópam ognuſsene obhajila. Ty ſi rękal
myr, inu ny bit myr. (Jerem. 6, 14.)

Ta togotni tèdaj, ta
namaſhuvanje tuhtajózhi Chriſtjan doby vękſhi dęjl
na ſmèrtni poſteli eno drugo vęjſt, pak
ne taku ta lakomni, ta vóherni,
ampak saſpy v' tim làshnivim myri,
katęri ga je v' shtvlenji omamil. Kdó
pravi taku? Vſi, katęri tę
lakomne, inu vohetnike posnajo. Pyanèz
ſposna ſvojo ſenagóltnoſt; ta nezhiſti
ſvoje nagnuſobe, opravlavèz ſvojo
hudobo, ta togotni ſvoje maſhuvanje,
televaji ſvoje rópe; ali ta lakomni, ta
vóherni ne ſposná ſvoje vohernie, inu
sató pravi S. Duh, de ny nizh
hujſhiga kakor enlakomnik (Syrach. 10,9.)


[Stran 294]
280

V' ſvojim shivlenji je on ta nar
vękſhi myr vshival, inu my posnamo
ene lakomne, katęri imajo od svunaj
vſe snaminja prave brumnoſti na ſebi.
Enimu vohernimu, ali lakomnimu
zhlovęku ſe ne more nizh ozhitati, dokler
ſe edèn kaj zhes njegóvu blagu ali
denarje ne pregręſhy. Zhe ſe pak letá
ſtruna sadęne, takú obdivjá on na
naglim. On ny vezh zhlovek ampak
en medved, bres lubęsni, bres
vſmilenja, bres zhlovęſhtva. On imá lę sa
ſvoje denarje ozhy, inu vuſhęſsa, on
jih ſhtęje, jih ogleduje, inu jih ſpęt
ſhtęje. Pèr vſim tęm prejme on
vezhkrat ſvęte Sakramente, inu dèrshy vſe
vunajne opravila eniga Chriſtjana,
njegova vęjſt je myrna.

Leta vęjſt bi moga k' njemu rezhi:
Daj almoshno. Pak ne; ona pravi k'
njemu: Ti niſi sadoſti bogat: Shparaj
sa potrebo, ſe ne vęj, kaj sna ſhe sa
ena nadlóga priti, sa potrębo ſe móre
en krajzar na ſtran djati. Ta vęjſt bi
mogla k' njemu rezhi; Tvoja vohernia,
tvoja lakomnoſt te bô v'Pekèl vèrgla,
ona je en ſmèrtni gręh, ena oſtudna
hudobia. Pak ne; ta vęjſt ga ſhe
tolashi: inu pravi k'njemu: Ti obenimu


[Stran 295]
281

nizh ne jemleſh, ti ne dęlaſh
obenimu krivize; ti niſi ne en preſhüſhnik
sli nezhiſti, ne en opravlavèz, ne en
pyanez, ne en napihneniz; ti brumnu
miſliſh, ti ſpolniſh tvoje Chriſtjanſke
doishnoſti, ti ſi nimaſh kaj napręj
metati. On je pokojn inu myrèn.

Şmèrt ſe blisha, ſhe tèrpi ravnu
taiſti myr. Vy ſlushabniki Jęsuſa
Chriſtuſa, katęri ſte bily poklizani letimu
lakomniku ali vóherniku tę poſlędne
Sakramente podęjlit, ny tręba de bi
njega sa tó kaj praſhali. On vam
porezhe; Vy imate vęjditi, Goſpód, de
ſim moje premoshenje ohranil, jeſt ne
sapuſtím obenih dolgov, moj teſtament
je narejen, sa vbóge je ena prezej
velika ſhuma perpravlena, katęra imá
po moji ſmèrti med nję ràsdęjlena biti.
To je dobru. Pak ny bila lakomnoſt
ta hudoba, katęra je tebe poſędla? Jeſt
męjnim, de ne, odgovory ta bolnik.
Jeſt ſim gledal na moj dobizhik,
kakor en drugi: tó je perpuſhenu inu
je prav. Jeſt niſim mojmu blishnimu
nizh od njegóviga vsęl, tudi ne toiſtu
poshelel, inu v' letęh rezhęh je moja
vęjſt popolnoma pokojna. Kaj praviſh ti
od saſhaſil sa vbóge? Rezi veliku vezh,


[Stran 296]
282

vrazhila, ti neſręzhni! Letę saſhaſila te
ne bôdo isvelizhale. Dajte mu vy
Duhovni, dajte mu hitru to telú
Jęsuſa Chriſtuſa, inu puſtíte, de leta
novi Judas njega ta sàdnikrat objame,
inu kuſhne.

O koliku je takih lakomnikov, inu
vohernikov! Ali bódo ohy od letih
navukov kaj omezheni? Obedèn: sató
kęr ſi ne domiſlio, de my letę navuke
sa volo njih dęlamo. Ku bi ſe ony
vſaj bali, de leto nję am grę, inu ku
bi ſamy per ſebi rekli: Kdó vęj, zhe
letó ny meni namęnjenu? Ali niſim
jeſt eden od tih lakomnih, ali
vohernih, zhes katęre Pridigar taku ſtraſhnu
gàrmy? Ludję me ſizer sa eniga
takuſhniga dershę. Ali ſe ony goluſajo,
ali ſim jeſt ſlejp? O vęzhni Bog!
smęſhaj ti leta làshnivi myr, ràs-ſvętli,
inu pobólſhaj to ſalſh vęjſt letih
lakomnih. Ali ràs-ſvętli tudi ïnu pobólſhaj
to vęjſt tęhiſtih duſh, katęre męjnio,
de s'tabo v'myri shivę, inu lę ſamę
ſabo v'myri shivę, kęr ſi ti vèndèr
vshę perpravlen, de bi nję savèrgèl,
inu delezh od tebe ſunil, kakôr ſe ena
superna inu gravshna jęd od ſebe dá.


[Stran 297]
283

Vy vęjſte, moji lubi ſarmam, kaj
Jęsus ſam od ene mlazhne toshlive
duſhe pravi. Sa tebe bi bilu bólſhi,
pravi on, aku bi bil ti zelu mer sel, ali
gorak. Kér pak niſi ne enu, ne to
drugu, taku bóm tebe is mojih vuſt
vun vergeh. (Skriv. Rasod. 3, 16.) Ta
togtni je rekàl: jeſt ne vóſhim mojmu
ſovrashniku nizh hudiga: Ta lakomni
inu voherni: jeſt ne ſturym obenimu
krivize. Inu ti mlazhni toshlivi
Chriſtjani shivé bres tęga, de bi ſi veliku
muje sa dobre dela vséli, v'pokóji inu
v' myri, inu s'tém sgovoram, kér ſe
ſhe enu malu gréha bojé, katéri jih
ob gnado pèrpravi. Jeſt ſe nózhem
ferdamati, pravio ony, Svetnik pak
tudi nozhem biti, kakor de bi ſe ſhe
en trétji ſtan med tirni isvólenimi, inu
ferdamanimi shajdel.

Ena mlazhna, toshliva duſha ny
krop ne voda, ona imá zèlú malu
gorkote, inu zhe ſe k'ognju ne
perſtavi, je zhe dalej bôl mersla. Taku
vsame lubésèn doli, inu omèrsne zhe
dalej vezh per takih mlazhnih duſhah;
Oné obudé per Bogu pervizh enu
nagnenje k'zhes dajanju; sadnizh pak jih
on popolnoma is ſebe vun vèrshe, de
oné ſamé ne samerkajo.


[Stran 298]
284

V' tim zhaſsi vshivajo take duſhe
myr njih véjſty, ali kaj sa en myr?
Şi ſpomnite vy, moji Bratje, na té
beſséde, katére ſmo v' Evangélji na
trétjo Nedelo v' Póſti brali? Kdór ny
s' mano, ta je super mene, inu
kateri s'mano ne pobéra, ta ràstréſsa.
Letó pravi Jęsus Chriſtus. Varujte ſe
vy mlazhne duſhe, de letę beſsęde
vaſs ne sadęnejo! Şte vy s' Jęsuſam?
Vy męnſite, de ſte. Ali Jęsus
Chriſtus je en gorezh ogjin, inu kakór ena
sherjaviza lubęsni boshje. On ne nęha
k'vam vpiti: Bódite popolnoma, kakor
je vaſh nebęſnki Ozhe popolnoma.
Jęsus vódi tę vęrne duſhe od ene luzhi
k' tęj drugi, od ene gnade k' tęj drugi
naprej. Vy ne greſte s' njim, ja vy
ſi ſhe ne vóſhite s'njim napręj jiti:
vy tèdaj niſte s' njim. Vy ſte tèdaj
super njega. Vy imate tèdaj en golufni
myr, eno falſh, ali làshnivo vęjſt.

Vy ne ſturite nizh hudiga, pravite
vy. Kęj jé pak tó dobru kar vy
ſturite? Vy ne ſpravlate nizh vkupęj,
vy ràstręſsate tèdaj, vy ſkasité ta ſad
tę kryví Jęsuſa Chriſtuſa. Vaſhe
shivlenje je enu nenuznu shivlenje, je
tèdaj shivlenje. eniga saversheniga; Kęr


[Stran 299]
285

vaſs Evangęlium k'enimu dreveſsu
pèrgliha, katęru ſe poſęka, inu ſeshgé
ſamú sató, kęr ſadú ne perneſse. O moji
Chriſtjani, ſekira je na korenino vshę
namerjena (Matth. 3, 10.) inu vy jo
ne vidite. Per vſim vaſhim myri
imate vy eno ſalſh inu làshnivo vęjſt,
taku tèdaj tudi en làshnivi golufni myr.
Ali myr tih falſh brumnih, tih
hynavzov je ſhe hujſhi.

Med tę falſh brumne ſhtęjem jeſt
tęiſte, katęri męjnio, de vólo boshjo
ſpolnio, inu ony ſpolnio lę ſvojo
làſtno: ony męjnio, de lubio Jęsuſa
Chriſtuſa, inu lubio lę ſamy ſebe; ony ſe
sanaſhajo na ſvojo mózh taku, inu ſhe
vezh kakôr na pomózh gnade boshje;
ony ſe opęrajo kakôr Pharisærji na
ſvojo làſtno pravizo: ony męjnio, de
jim móre Bog Nebęſsa sa plazhilu dati,
ony sanizhujejo druge, zhe takú ne
miſlio, inu ne shivę, kakôr ony; ony
ſe pohujſhajo nad vſako rezhjó, inu ſe
veſselę, de niſo kakôr drugi ludję.

Ali vshivajo leti en myr tę
vęjſty? Ja, ſhe prevezh. Jeſt gręm
vſaki meſsèz, vſaki tęjden k' ſpovèdi inu
k' obhajilu. Toliku molitu smólim vſa-


[Stran 300]
286

ku jutru, popoldan, inu svezhęr:
tolikajn ſvętih buku berem jeſt, leto uro
ſim v' Zerkvi pred ſvętim Sakramentam,
uno uro gxrem bolnike objiſkat: vſaki
pętik ſe poſtim, tolikajn dam
almoshne: Jeſt niſim ne en lakomnik, ne en
sapravleniz; mene ne lomi ne jesa,
ne nézhiſtoſt, ne névoſhlivoſt. Zhe
ſim na tę malopridne ludy hud, taku
je to ena ſvęta jesa; letiga nevęrniga
bi jeſt hotel ràs-tèrgati, uniga
nezhiſtiga vſelej s'groso saględam: leta
zhlovek ne vęj nizh ne od Poſta, ne
od Velikenozhi.

Takú miſli en falſh brumni, en
hynavèz, inu on ſe ſhe sa kaj
velikiga dèrshy; sató vshiva tudi en myr,
inu pokoj, katęriga ſi ne puſty
odvseti. Kaj je tó sa en myr. katęri ſe
ne yſhe v' tvojih ranah, v' tvojim
krishi, v' tvoji preſvęti kryvi, o Jesus!
ti niſi leta myr dal, ampak ta
hynavèz ſi ga ſam da, inu on je tolikajn
dalej od tebe, kolikajn blishaj męjni,
de je sràvèn tebe.

Takih Chriſtjanov s' eno falſh
vęjſtjó, katęri en lashnivi myr vshivajo,
je bres konza veliku, inu taku móre-


[Stran 301]
287

mo s' enim shaloſtnim ſèrzam
ſposnati, de ony po tim pôti grędó, katęri
na ravnoſt k' pogublenju pęle.

Varujte ſe, moji lubi Farmani, de
tudi is vaſs katęri po letęj pôti ne
pójde, inu de né bó s'enim làshnivim
myram ſam ſebe mamil. Ti pak moj
dobrotlivi Isvelizhar nam daj ta pravi
myr, katęriga ſi ti tvojim Jógram dal,
katęri je vgruntan na ſprizhovanji ene
prave ràs — ſvitlene vęjſty, od katęre
ſi ti ſam ta prava luzh inu
podoba. Amen.


[Stran 302]
288

pridiga
na
II. Nedęlo po Velikinozhi.
To popręſhnu govorjenje.*
II. Dęjl.

Pax Chriſti exultet in cordibus veſtris.

Myr Chriſtuſov goſpodari v' vaſhih
ſerzah. Koloſs. 3, 15.

Po tęm, kęr ſmo sadnizh ta golufni
myr nekaterih Chriſtjanov premiſlili,
inu ſposnali, de leta golufni myr lę
od ene falſh ali làsnive vęjſty pride,
móremo my danàs od tiga praviga
myrú govoriti, od myru Jęsuſa Chriſtuſa,
od myrú tiga ſerzá, katęri je
vgruntan na ſprizhovanji ene prave, dobre
vęjſty.

Jeſt

43

[Stran 303]
289

Jeſt imenujem eno pravo, dobro vęjſt,
to vejſt eniga poſhteniga moshá,
katęri na Jęsuſa Chriſtuſa vęruje, inu
po njegovim Evangelji ſhivy. Ali
leta Evangęlium, leto beſsędo boshjo ne
vsame on is drugih rôk, kęr bi ſe
snala ſpazhiti; ampak lę is rôk tę ſvęte
katholſhke zęrkve, katęri je Jęsus
Chriſtus beſsędo boshjo kakôr to nar
ſvetęjſhi saſtavo, inu kakôr ene
sapezhateue bukve savupal, katęre sna
ona ſama odpręti, inu bres smóte
islagati. Sami katolſhki Zerkvi tèdaj
verjame ta poſhteni mósh, njó ſamú
praſha on sa ſvèt, inu ne poſluſha
obeniga drugiga, zhe hózhe vęjditi, kaj
imá Vęruvati, ali kaj imá ſturiti. Letó,
moji lubi Poſluſhavzi, imenujem jeſt
enu poſhtenu ſerzę, eno pravo, dobro
vęjſt, inu ena taka vęjſt je grunt inu
fundament tiga praviga myrú.

Saſliſhimo ſhe dalej kakú, en tak
poſhteni mósh govory, poglęjmo ſhe
bôl na tanku v'zhęm ena dobra vęjſt
ſtojí, inu my bómo ta pravi myr
ozhitnu ſposnali, lę po timiſtim ſe
pomujali, inu lę v' njegóvim poſęſtvi to
pravo ſręzho vshivali.


[Stran 304]
290

Ti pak dobrótlivi Paſtir naſhih
duſh Jęsus Chriſtus! puſti danàs tvój
glaſs v' naſhih ſèrzih ſliſhati, sakaj
lę tebe posnamo my kakôr prave
tvoje ovzę, inu obeniga drugiga, ti
s'nami govori, tebe bomo poſluſhali!
Pérpravimo ſe.

Jeſt vejm komu ſim vęroval, inu
ſim sagviſhan, pravi ta poſhteni
Chriſtjan s' enim Pavlani Apoſtelnam (II.
Thim. 1, 12.) Jeſt vęjm na kogá
verujem, inu sakaj vęrujem, inu ſim
sagviſhan, de ſim reſnizo neſhal. Ti
vęjſh, o mój Bóg, de ſim jeſt tebe
vſelej sa enu poſhtenu ſèrzę proſsil!
Zhe ſe jeſt goluſam, kadar tvoj
Evangęlium inu tvojo Zęrku poſluſham, taku bi
mene ti ſam goluſal, kar bi bilu enu
preklinuvanje lę ſamu miſliti, inu ny
nikoli mogozhe; sakaj zhe jo
dalej premiſhlujem to zhiſtoſt inu
lepoto tvojga Evangęlia, to ſvetóſt, inu
ſvetloſt tvoje Zęrkve, vękſhi lubęsen
zhutim jeſt do tvoje ſvęte vęre, inu
ſliſhim na dnu mojga ſèrzá en glaſs,
katęri k' meni klizhe: Jęsus Chriſtus
je ſam ta prava reſniza, inu ta zęrku


[Stran 305]
291

Chriſtuſova ſama vuzhy reſnizo. Leta
glaſs jeſt ſliſhim, inu zhutim, kar
vęro am tizlie, en popolnoma myr, inu
pokoj v'mojim ſèrzi.

Zhe meni ta ſkusi luzh tiga
Evangęlia ràs — ſvitlena vęjſt ſlaboſti mojga
ſèrzá napręj męzhe, zhe mi ozhita, de
ſe moje sadershanje s' mojo vęrô ne
sgliha, taku ne saduſhím jeſt leto
ſhtimo, jeſt ſe ne vpęram super to
sapovèd, katęra me ferdama, jeſt ne
pravim, de je preteshka, de ſo tó sgol
smiſhlenè marnje, ali kvante
omamlenih glav, ali svitih Poglavarjoy,
ampak jeſt ohranim per vſęj moji
ſlaboſti poſhtenje mojga ſèrzá, ſpoſhtujem
inu lubim to poſtavo, katęra me
ferdama, inu klizhem s'enim ſvętim
Krajlam Davidam: O Goſpod jèſt ſim
saſhàl, kakor ena nevumna ovza, ali ti
o moj Bóg, poyſhi tvojga hlapza, inu
perpeli ga nasaj. Zhe je lih on to
neſręzho imel, tvojo ſvęto sapovèd
prelomiti, vender on ny na toiſto
posabil. Ona je pravizhna, je bres tadla,
ali jeſt ſim saſhàl, inu saſlushim vſo
tęsho tvoje jęse noſsiti. (Pſal. 118,
176.) Vy moje hude nagnenja ſte
mene v'leta bresèn tę neſręzhe perpela-


[Stran 306]
292

le, ali vy me ne bóte nikoli taku
delezh sapelale, de bi ſe moja vęra
omahnila; ampak jeſt bóm is
globozhine tiga bresna k' ſędeshu tę miloſti
mój glaſs povsdignil, inu klizal:
Vſigamogozhni Bóg, premagaj mojo
nevkrętno vólo, daj meni to mózh, de
bóm mogèl to zhędnoſt, katęro lubim,
vſelej v'djanji ſkasati, inu tiga hudiga,
katęru ſovrashim, ſe varuvati.

Poglęjte, moji lubi Farmani, leta
je ta ſhtima inu govorjenje eniga
poſhteniga moshá, katęri per vſim
ſvojim pregreſhnji poſhtenje ſvojga ſerzá,
inu ſvoje vęjſty ohrani.

Bres poſhtenja tiga ſerzá, ny
prave brumnoſti. Pomankanje tiga
poſhtenja ſtury taty, ſhęlme, inu goluſe.
Ali ny tudi pomankanje tiga poſhtenja
urshah, de ſe dan danaſhni toliku
ludy bres vęre, toliku preklinuvavzov,
inu hudobnikov snajde, katęri nimajo
drusiga Bogá, kakôr njih trebuh, inu
njih gręſhne nagnenja? Sabſtojn ſe leti
hudobniki hvalio, dene zhutjo
ebeniga pezhenja, ampak en popolnoma
myr tę duſhe; ony ſe ne vupajo ſamy
v' ſę jiti, ſamy ſebe premiſliti, ampak


[Stran 307]
293

saduſhę ſhtimo tę vęjſty, inu luzh
ſvoje pameti, de ſhe bol oſlępę, inu
tèrdovratni poſtanejo.

Ali ena poſhtena vęjſt ſe ne bojí
ſama ſebe viditi, ſama ſebe vpraſhati,
inu kęr zvibla, to nar bolſhi plat
svoliti. Takú ſtury uni poſhteni kupèz,
katęri, kadar je v'pridigi ſvojga
fajmaſhtra ſliſhal, de ny vſaki njegov
dobizhik perpuſhen inu pravizhen, po
tęm ſam v'ſe gręde, premiſli ſvoje
kupzhie inu predajanje, ſvoje poſodila,
inu na poſodo jemanja, poloshy vſe na
vago tę pravize inu kerſhauſke lubęsni,
ſe obèrne per zviblih na saſtópne
vuzhenike, ſtury po njih ſvetí, inu taku
ohrani eno poſhteno vęjſt.

Eno poſhteno vęjſt imenujem jeſt
to vęjſt eniga Chriſtjana katęri ne
ſhe obenih isgovorov, de bi ſe is
ſvoje dolshnoſti vùn smusnil, tudi ne
ſlabih urshahov, de bi ſe lęjp dęlal,
kadar faly. Inu tó je vèndèr v' vſih
ſtanęh navada. Nekateri velik Goſpod,
ali Goſpa sa pravi veliku s' velikimi
goſtariami, s' dragimi omiſelkami per
hiſhi, s'kozhiami, s'kojni, s'shlahtnimi
gvanti, s'ygró, s'sydanjam, inu tav-


[Stran 308]
294

shent nepotrebnimi rezhmy, inu ſi
ne vdari nizh doli, kar ſerzę poshely.
Ti vbógi vpijejo, inu vęjſt letih
viſsokih bogatinov vpie, inu próſsi tudi sa
nję. Raj jim odgovorę taki
Chriſtjani? Kadar imá edèn sa zhim, sna jęſti,
pyti, ygrati, kolikur hózhe, ſi shiher
vſe lahkote ſtury, inu omiſli. naſha
vęra ne savèrshe, inu ne tadla take
kóſhtenge , zhe niſo obenimu
ſhkodlive; jeſt dam antverharjam saſlushiti,
ti vbogi ſo poſtopazhi, lęni ludję, inu
tatję. Kaj je tó sa en isgovor? Kaku
delezh ſe vy mótite? Kadar imá eden
sa zhim, sna jęſti, pyti, ygrati, kar je
smaſnu, potrębnu, inu prav, ſi shiher
to potrebnu omiſli, pak ne to
nepotrębnu, inu vſe ſorte prasne ręzhy.
Vęra savershe vſe prasne koſhtenge,
inu potrate; sakaj tó ſhkódie tim
vbógim, de pomankanje na tęh nar
potrębniſhih rezhęh tèrpę: kar daſte
antverharjam inu dęlovzam saſlushiti, ſe ne
sgody is lubęsni pruti njim, ampak is
bahanja. Ta prava lubęsen je smaſna,
inu tresla. Zhe ti vbógi poſtopajo,
taku ſte vy bogati, inu premóshni
tęga krivy, kęr jim ne dęla, ne
pomózhi ne daſté, kupzi, inu ſhtaznarji per
vaſs obogatio, inu v' tim zhaſsi móre


[Stran 309]
295

ta vbógi kmet, katęri ſęje, inu
doſtikrat ne shajne, od lakote konez
jemati, kęr mu vy kruh is vuſt vsamete.
Preglejte vaſhe Jerze vy preſtopavzi,
premiſlite vaſho vęjſt, inu ne glejte
na ſhego inu navado tiga ſvęjta. * Vy
Oſhtęrji ali Wirti naſhe inu drugih
deshęl, katęri ſte doſtikrat kuga inu
konzhanje zęlih ſoſęſk, kęr v' vaſhih
hiſhah od vſih tęh, katęri k'vam
sahajajo vękſhi davke pobęrate; kakôr ſe
Zeſsarju, ali vſim Goſpoſkam dajó, kaj
vam pravi vaſha vęjſt, kadar otrozi
ſtariſhe okradejo, kadar goſpodarji kruh
inu dóto tęh mater inu otrok per
vaſs sapravio, dé pętdeſsęt, ali
ſhęſtdeſsęt zęh plazhajo, h'katęrim ſte vy
perpomogli?

Vy pravite: to je mój antverh,
moj kruh: jeſt dam jęſti inu pyti,
kdor hôzhe imęti; jeſt obeniga ne
klizhem, kaj hózhem pak pozhęti?

Na tó odgovorym jeſt: De je to
en ſlab antverh, en ſlab kruh, zhe vy
poſhtenu ne ravnate: de tim potrębnim

inu

44

[Stran 310]
296

inu popotnim jęſti inu pyti daſte, tó
je prav. Ali med boshjo ſlushbo
nimate po sapovdi tih vikſhih obenimu
pyti dati, tudi ptujim ne, svunaj ene
velike potrębe. Vuzheniki voſhio,
de bi bilę vaſhe vrata ne ſamú ob tęh
urah, kęr ſe ne ſpodóbi pyazhe
dèrshati, ampak tudi vſelej sapèrte
pyanzam, inu vſim takim ludęm, katęrim
je vaſha hiſha ena perloshnoſt h'
krivizi, inu ràsvusdanju, tudi takim,
katęri ſvoje vbóshtvu per vaſs sapravlajo,
takim, katęrih shenę, inu otrozi vaſho
oſhtario kolnejo: tim vbógim
antverharjam, inu dęlovzam, katęri vam
vſaki tęjden to nar bólſhi, kar ſo
saſlushili, perneſsó: jeſt pak vóſhim, de
bi ſe pèr vaſs sgol ſęoſhtuvBnja
vręjdni, smaſni Chriſtjani sneſhli, katęri
niſo vſtani ali navajeni zhes shnoro
mahniti. Sizer bi bilú bólſhi, aku bi
vy is vaſhih hiſh loterſke kóte, inu
tatinſke ſ — hrambe, inu ràsbojnſke
jame delali, kęr ſe ludję byejo, inu
hranio, kar domá od hiſhe odtèrgajo,
bi bilu bólſhi, pravim jeſt, de bi ſe
vaſhe vrata sasydale, ali vaſhe hiſhe
podèrle. Letó ne govorym jeſt od tih
pravizhnih, inu poſhtenih Oſhtęrjov,
ali Wirtov, ampak ſploh od vſęh ma-


[Stran 311]
297

lopridnih oſhtarji, v'karkoli sa enim
kraji tiga ſvejta ſe snajdejo. O kaku
drugazhi miſli en tak na ſmèrtni
poſteli, ali tudi, pèr ſpovèdi, kęr ſam
s'bolęzhim ſèrzam ſposná, de je en
malu persadęt v' tim ràsvusdanji,
h'katęrimu je njegova oſhtaria perlosbnoſt
dala! En tak naj preględa tedaj ſvoje
ſerzę, ſvojo vęjſt, ne pak de bi
rękàl leta je moj antverh, ali moj kruh!

Kaj pravi k' vam vaſha vęjſt,
kadar vam my od knvizhnih zhimshov
pridgujemo? Ti jemleſh interęſs zhe
lę enimu na en dan kaj poſódiſh, je
to prav? Ti poſódiſh ſhe lę, kadar te
je ta vbogi ſoſed katęri te próſsi,
dobru s' vinam nalyl, inu tebi eno
dvakrat vękſhi saſtavo dal, kakôr je to
poſojenu, inu ſhe leta saſtava more
tebi vſaj polovizo tę poſojene ſhume
vſaku lęjtu vręzhi. Je tó prav? Ti
praviſh: Jeſt ſim njemu v' nadlogi
pomagal. Lepu ſi mu pomagal! ti s'
ſamim intereſsam bres muje, bres
nevarnoſti, bres dęla vezh dobiſh, kakôr
bi ta nar bólſhi nyva noter neſla, inu
ſe nimaſh bati ne pred tozho, ne pred
povudnjo ali mózho, inu imaſh ſhe
tvoj Kapital sraven v' gviſhnih rokah,


[Stran 312]
298

kęr ga s'intereſsam vred lohká nasaj
tęrjaſh, kadar hózheſh. Ali ſe to
pravi v'nadlogi pomagati, kadar ta
vbógi revesh s' zhaſam ſhe nima, de bi
intereſsa plazhal, kadar more pozhaſsi
tiga nar bolſhiga od hiſhe ſe snebiti,
inu v'to nar vękſhi vbóshtvu priti?
To ſo grosni pomozhniki, katęri
sadnizh Goſpodarji od vekſhi dęjl polá
inu ſnoshęt zęle fare poſtanejo, mu kry
inu musèg is ſvojih ſoſędo v ispyó, sa
katerih Angele yarbe ſo ſe vùn dali.
Ali preglejte vaſhe ſerze, vy hudobni
odertniki, preglęjte vaſho vęjſt.

Jeſt imenujem tèdaj sadnizh eno
dobro vęjſt toiſto vęjſt eniga
Chriſtjana, katęri ſe ne bojí ſam v'ſę jiti,
inu ſi per ſvojïm goſpodarſtvi, per
gori-srejenji tih otrôk, per opravilih
ſvoje vęre nizh ne perpuſty, kar bi pred
Bogam, inu po poſtavah tiga
Evangęlia prav ne bilu. Katęri zhe is
zhlovęſhke ſlabóſti faly, ſe ne isgovarja,
ampak ſe obtóſhi, inu pobólſha.
Taku perpęle ena poſhteua vęjſt tiga
poſhteniga mosha popręj ali potle k' Ięjpi
zhędnoſti nasaj, katęra s'enim lubęsni
polnim savupanjam na Bogá myr tiga
ſerzá ſabó perneſse, inu naſs takú


[Stran 313]
299

ſrezhne ſtury, kar móremo koli tukaj
na semli biti.

Ali dobru samerkajte, jeſt pravim
zhędnoſt, s'enim lubęsni polnim
savupaniam na Bogá. Moja vęjſt meni
nizh napręj ne męzhe, je djal S. Pavl,
ali ſkusi to ſhe niſim pravizhen
ſposnán, Moja duſha je pokójna ne sa
volo dobriga ſprizhovanja moje vęjſty,
ampak sa volo tę neſkonzhne miloſti
mojga Bógá. Naj vshę najdem, de
ſim kriv, ali naj meni moja vęjſt nizh
naprej ne męzhe, taku ſe troſhtam,
inu vupam moje isvelizhanje od letę
miloſti doſęzhi. Jeſt objamem ta krish
mojga Isvelizharja, inu leshim
pokojnu pod ſęnzo letiga drevęſsa tiga
shivlenja. Leta je ta snótrajni myr,
katęriga Jęsus Chriſtus dajé, inu katęriga
svunaj njega ne bómo neſhli; en
ſtanovitni, neſpremeneni, prietni, inu
ſladki myr.

Inu leta myr, kdó ga je v' ſtani
meni odvsęti? Morebiti sguba mojga
premoshenja ali sdravja, ali mojga
dobriga imęna, ali mojih priatęlov,
ali tęga kar mi je nar lubſhi na ſvęjti?
Ali ti, o mój Bóg bóſh eno svęſto


[Stran 314]
302

ſhih ſtopín ſtanovitnu pred ozhmy,
inu v' rokah imeli. Takú inu ne
drugazhi bómo my v' tebi, inu ſkusi
tebe, o Bog vſiga tróſhta, ta
shlahtni inu neisrezheni myr okuſsili,
katęri je na ſvejti ena bogata saſtava
tigaiſtiga myrú, kateriga bódo tvoji
isvóleni v' Nebęſsih na vęzhnu
vshivali. Amen.


[Stran 315]
303

Pridiga
Na
III. inu IV. Nedęlo po Velikinozhi.
od
Dolshnoſt tih duhovnih paſtirjov
inu od teshave inu inuje njih
ſlushbę.*

Mulier cum parit, triſtitiam habet, quia
venit hora ejus, cum autem pepererit
ſivenit, jam nön meminit preſsuræ.

Ena shena, kadar rody, imá shatoſt,
sakaj nję ura je priſhla: kadar je
pak ona otroka rodila, ne smiſli
vezh na to britkoſt. Joan. 16, 21.

V'tim vundajnim nedęlſkim Evangęlji
ſte ſposnali tiga dobriga Paſtirja,
katęri ſvoje shivlenje sa ſvoje ovzę
da, namrezh tiga narvikſhiga Paſtirja

45

[Stran 316]
304

Jęsuſa Chriſtuſa. Danàs ſe ſpodóbi,
de vy tudi njegove namęſtnike tę
majnſhi Paſtirje, tó je, naſs Duhovne,
katęri ſmo od njega sa Paſtirje
vaſhdnſh poſtavleni, ſposnate.

Ali jeſt lie bom toliku od njih
oblaſti, inu opravila, kakôr od teshave
inu muje njih ſiushbe govóril, katęro
bi snali vy, lubi ſarmani
pomajnſhati, inu poſladkati, aku bi vy toiſto
prav ſposnali. S. Pavi Apoſtel, kadar
na Galatarje piſhe, jih pervizh
poſvary sa vólo njih neſtanovitnoſti, ker
ſo supet v' tę pèrve gręhe, inu ſlepote
nasaj padli, takú de jih zèlú nevumne
imenuje, ali na enkrat prebèrne
ſhpraho, inu vùſs samaknen od ene
zartane lubęsni slye taku rekózh vſe ſvoje
ozhętovu ſèrzę vunkaj, katęru je
pruti njim is lubęsni Jęsuſa Chriſtuſa
goręlu. Moji otrozhizhi, savupie on
gori, moji otrozkizhi, katęre jeſt supet
roditi hožhem, dokler Chriſtuſovo
podóbo dobite. (4, 19.)

Letę beſsęde govorę tudi vaſhi
duhovni Paſtirji vie ſkusi k'vam lubi
Chſiſtjani, ony vam letó ſkashejo
ſkusi njih opominanje, ſkusi njih ve-


[Stran 317]
305

liko ſkerb, mujo inu trud sa
isvelizhanje vaſhih duſh. Ony ſo vaſs na
pervu rodili ſkusi kèrſt v' Jęsuſu
Chriſtuſu, ker ſte pak vy potle to gnado
sgubili, katęro ſte v'njemu prejęli, ſte
v'en porędniſhi ſtan padli, kakôr je
bil ta pervi; vy ſte na vaſhe oblube
posabili, inu ſte Jęsuſa popuſtili, de
bi ſe vaſhim hudim nagnenjam v' roke
dali, katęre vaſs vędnu ſlejpę. Enu
taku sadershanje ſtury vaſhe duhóvne
Paſtirje sdihvati, inu leta je ta
ſtudenèz tę britkoſti inu teshave, katęra
njih shivlenje s'grenkóſtjo napólni;
ali ne vy, ne ta ſvęjt, ne ſposna
sadoſti leto teshavo: veliku vezh
męjni vękſhi dęjl ludy, de ny
ſręzhniſhiga ſtanú na ſvęjti, kakôr je naſh, tó
je, ta ſtan eniga Fajmaſhtra ali
duhovniga Paſtirja; kar hózhemo danas
prevdariti. Ali sakaj nam hózheſh ti,
porezhe nekatęri is vaſs, sakaj nam
hózheſh od teshave tvojga ſtanu
govoriti? Is dveh urshahov, lubi
Farmani. Pervizh sató, de bi vy nam ne
ozhitali, de lę od tęga govorimo, kar
ſte nam vy dolshny, ne pak od tęga,
kar ſmo vam my dolshny. Drugizh
sató, de pó tęm, kęr bote teshavo
naſhiga ſtanu ſposnali, bóte s'nami


[Stran 318]
306

vſmilenje imęli, inu kar vam bó
mogozhe, naſho mujo inu britkoſt
poſladkali. Kęr pak vy tudi letę lahkote
drugazhi ſturiti ne mórete, kakôr
ſkusi enu pravu kèrſhanſku shivlenje,
taku bó bôl nuznu sa vaſs, kakôr sa
naſs zhe bote od teshav vaſhih
Paſtirjov govoriti ſliſhali, inu zhe bóte
od tęga v'ſèrzi omezheni.

I. Premiſhluvanje

Vy vęjſte lubi Farmani, tó
obſojenje ali urtel, katęru je Bóg zhes
naſhe pèrve ſtariſhe isrękal. Ti
neſręzhni Adam, ta semla, katęro bóſh
obdęloval, bó tebi le doſti ternja
perneſla, od nję ſadú pak ne boſh jędèl,
kakôr s' velikim pótam tvojga obrasa.
Neſręzhna Eva ti ſi objokajna vręjdna!
ti otrozi, katęre bóſh ſpozhęla, bódo
tebi tavshent britkóſt perneſli, inu s'
grosovitnimi teshavami jih bóſh rodila!
Enaku govorjenje bi mógèl en Şhkof
dèrshati, kadar eniga Maſhnika sa
Paſtirja vun na eno Faro poſhle. Mój
ſyn, ti ſi sdaj en Paſtir tęh duſh, ti
móreſh en dęjl Chriſtuſoviga
vinograda obdęlati: O koliku tèrnja bó tvoje
ſerzę sbodlu, koliku grenkiga ſadú bó


[Stran 319]
307

tebi shelódèz ſkasilu! Ti bóſh kakôr
ena Mati, ali ręjna shena od vſeh duſh
zęle Fare. Ali leto imę bó tebe
dragu koſhtalu. Şkerby, nepokoj, trud
inu shaloſt bó tvoj odlózhik. V'
teshavi bóſh ti tvoje otroke rodil. Vy
ſe sazhudite zhes tó moji prelubi.
Poglejmo letę rezhy od blishej. Jeſt ſi
morebiti sgol prasne rezhy smiſhlujem,
katęre ſe ne najdejo drugdi kakôr v'
moji glavi,

Ne bojte ſe, de bi ſe jeſt hotel
tukaj hvaliti, de vam offram vſo mojo
frajoſt, moj pozhitik, moje sdravje,
inu zhe je tręba, tudi moje shivlenje,
kar naſha dolshnoſt vshę ſama od
ſebe ſabo perneſse. Ampak tó vam
morem na snanje dati, de je ravnu taku
naſha dolshnoſt vędnu per vaſs biti,
kakôr ena lubęsniva Mati per ſvojim
detętu, zęle dny, inu doſtikrat en dęjl
nozhy v' bukvah tizhati, inu poſtavo
boshjo ſhtudirati, de le njega beſsęda
sgrnnta, inu k'shiveshu perpravi,
pervizh k'naſhimu, de jo moremo potle
vam taku rekózh v' vuſta dati, de vy
naſhe navuke, kakôr enu mladu dęte
is maternih perſs to shlahtnu mlęku
ſeſsate, katęru imá vaſhe duſhe rediti,


[Stran 320]
308

inu tęiſte v'gnadi raſti ſturiti; de ſmo
my permôrani s'otrózmi otrozi
ratati, njim eno ręzh ſtukrat povędati,
de ta pèrvi vuk naſhe vęre samęrkajo,
bres tęga, de bi my mogli kàdaj letó
opravilu enimu drugimu popolnoma
zhęs puſtiti, enu opravilu, katęru je
tó nar bol muje polnu, inu mórebiti
to nar imenitniſhi naſhiga ſtanú, de
moremo delezh okuli po vaſhih
ſoſęſkah, gmajnah inu póli tekati, sdaj v'
bolęsnih ſpovèdvat, sdaj obhajat, sdaj v'
ſvętu olje dęvat, sdaj v' rinanji tę
ſmèrti na ſtrani ſtat, ali tę mertve
pokopavat, kęr naſs ne ſmę ne mras tę
syme, ne lęjtna vrozhina, ali tàmmá
tę nozhy, ne dala tiga kraja, ne hudú
vreme, ali pot, ali grom, ali tręſk
nasaj dershati; de ſmo permórani ob
zhaſsi hudih vrozhinſkih, kushnih
boIęsèn nózh inu dan med mertvimi inu
vmęrajozhimi doperneſti, vędnu
podóbo tę ſmèrti, tę shaloſti, tiga zaganja
pred ozhmy imęti; shenó, katęra ſe
po móshu, mater, katęra ſe po
otrózih, otroke, katęri ſe po ozhętu
jókajo; vędnu, klaguvanje, inu
vpitje poſluſhati, inu taku rekózh med
ſolsami biti, bres tęga, de bi jih my
obriſsati mogli, svunaj zhe tudi naſhe


[Stran 321]
309

ſolsę s'njimi smęſhamo. O kakó
teshak je ta ſtan eniga duhovniga paſtirja
v' takih perloshnoſtih! De ſmo pak
potle dolshny ob Velikanozhnim
zhaſsi, inu druge zhaſse ſkusi lęjtu naſs
ſamy taku rekózh v' ſpovèdnizo
sapręti, kakôr ta k' óffru namęnjena shival
ſtariga teſtamenta, katęra je bila
s'gręhi zęliga fólka obloshena, ali kakôr
Jęsus Chriſtus v' vèrti Gethsemane,
kęr je tęsho vſęh kriviz zęliga ſvęjtá
na ſebi zhutil. Tam perſtópio edèn
sa drugim ti gręſhniki, inu sloshę doli
is ſebe na naſhe ramę vſaki ſvojo
poſębno butaro. Ta nezhiſti nam
naloshy ſvoje nagnuſobe, ta lakomni
ſvoje odèrtie, ta pyanèz ſvojo nesmaſno
pyazho, leta ſvoje ſtrupęnu
opravlanje, uni ſvoje ſovrashtvn, edèn ſvoje
preklinovanje, ta drugi ſvoje boje.
Ony grędó lohky prozh, ali my
oſtanemo od prevelike tęshe doli pôtèrti.
O lubi poſluſhavzi, zhe vy vaſhe
Paſtirje v' taki podóbi premiſlite, ali
bi ſe mogli sdershati, de bi s'njimi
vſmilenja ne imęli?

Inu vèndèr ne ſturimo my v' vſęh
letęh rezhęh drusiga kakôr naſho
dolshnóſt: my vam damó to, kar nam ſli-


[Stran 322]
310

ſhi. Jeſt ne porezhem s' enim ſvętim
Pavlam, de ſo tę dobróte katęre vy
ſkusi naſ ho ſlushbo prejmete, bres
vſiga. konza viſhej kakôr ta dobróta,
s' katero vy k' naſhimu shiveshu
perpomórete; veliku vezh porezhem, de
kęr to Kardęlu Chriſtuſovih ovaz sa
posemęlſke potrębe ſvojga Paſtirja ſkerby,
je tudi prav de Paſtir sa duhovne
potrębe ſvojih ovaz ſkerby. Jeſt ſe ne
potóshim zhes tó, kar sa vaſs ſturym.
Jeſt ne porajtam nizh na trud inu
mujo moje ſvęte ſlushbę, sakaj tó nam
je lohká, kar ſe radu ſtury. Ali vaſs
morebiti nimam sa lubu? Kogá bóm
jeſt tedaj lubil, zhe vaſs ne lubim?
My beremo v'ſtarim Teſtamenti, inu
naſh Isvelizhar nam letó tudi poterdi
v' tim novim, de bó zhlovek ozhęta inu
mater popuſtil, inu ſe bó ſvoje nevęſte
ali shene dershal. (I.Mojs. 2,24.) Moja
luba Fara, dokler bóm jeſt tvoj Paſtir,
bóſh ti moja Nevęſta; Ozhe, mati,
bratje, ſeſtrę, shlahta, inu priateli mi
snajo lubi biti, ali moja Nevęſta,
katęra je meni od Boga dana, mi je
tavshentkrat lubſhi kakôr ſte vy. Vy
moji Farmani ſte moji zhes vſe lubi
otrozi, jeſt ſim vaſh Paſtir, inu vy
moja ſkusi Jęsusa Chriſtuſa dragu kup-


[Stran 323]
311

lena zhęda. Moja proſtoſt ali frajoſt,
mój zhaſs, moj pozhitik, moje
sdravje, vſe je'vaſhe, s'vſim mórem vam
en, óffer ſturiti, zhe je potręba, tudi
moje shivlenje inu ſam ſebe sa
isvelizhanje vaſhih duſh vagati Zhe ſe
pak v'mojim ſlani ena teshava ali
grenkoſt snajde, katęro bi vy snali
lohkęjſhi ſturiti, inu poſladkati, taku
ſe ſamu od ſebe saſtópi, inu vam ne
ſive shal djati, de vam moje ſerzę
odprem, toiſtu tukaj pred Bogam inu
pred vami, ràsgèrnem, de is ſrej pèrſs
sdihnem inu ſe potóshim.

En duhóvni Partir je enak enimu
hiſhnimu ozhętu, katęri imá eno
veliko drushino, v'katęri ſe snajdejo vſe
ſorte terme inu ſ h tate ludję, inu kęr
je on vſih dolshnik, ſe móre v'
vſakiga poſębnu ſhikati, inu kakôr je
potręba vſe ſórte podóbe ná ſe vsęti; on
more premęniti ne ſamú ſhtimo inu
ſhpraho, ampak tudi taku rekózh
ſvojo naturo. Sdaj móre biti módèr, inu
na to ojſtro plat, sdaj móre dóber inu
krotak biti, inu ſkusi perſte gtędati.
Sdaj móre vſe ſhaze tiga vſmilenja na
dan dati, inu ſe poln savupanja
ſkasati, taku de odvsame vſe, kar samô-


[Stran 324]
312

re bojęzhe ſèrza oſtraſhiti, inu taku
rekozh v'zagovitnoſt perpraviti. Sdaj
more to ſtraſhno podóbo boshje ſodbe
v' shivu pred ozhy poſtàviti, de tę
otèrpne vęjſty sbudy, katere sa vólo
hudih navad ſkoraj nizh vezh ne
zhutio, ali tę terdovratne gręſhnike,
katęri ſe ne boję tudi tazhaſs, kadar s'
eno nogó vshę V Pèkli ſtoję. On
more edèn sa drugim inu doſtikrat obóje
vkupej, shugati, inu gladiti, proſsiti,
inu pretiti, hvaliti, inu tadlati, inu
ſvariti, kakôr zhaſs inu ſtan tęh rezhy
naneſse. Kakôr gnada boshja v'
ſèrzih na tavshent vish ſvojo mozh
ſkashe, takú móre ta duhóvni Paſtir,
katęri je en ſlushabnik tę gnade, inu
podóba Jęsuſa Chriſtuſa, ſvoji lubęsni
inu ſkèrbi sa isvelizhanje drugih
mnogitere furme ali podobe dati, kakor
ima ſlęhèrni potręba. Zhe na
zhednoſtih gori jemlete, ſe more ta duhovni
s'vami povsdigniti; on vam móre
ſhaze tę v' Jęsuſu Chriſtuſu ſ kri te
modróſti, inu saſtopnoſti pokasati. Zhe ſe
ſpęt nasaj is tę lęjpe pôti tę
brumnoſti vèrnete, móre on taku rekozh s'
vami vred nasaj jiti, s' vami vred ſlab,
inu bolan poſtati. S'timi nevumnimi,
inu ſlabimi móre biti kakór ena kókla,


[Stran 325]
313

katęra pod ſvojmi perutmi piſheta
gręje; s'timi módrimi inu popolnoma
ludmy móre biti kakór ena poſtójna,
katęra nad ſvojmi mladizhi lęta, de jih
k'letanju vadi; s' eno beſsędo on je
dolshán ſe v'tolkajn ſhtaltih pokasati,
kolkajn natur inu zhudnih glav ſe v'
njegovi fari snajde. Zhe eni to pravo
pot sgreſhe, jih more nasaj pokſizati,
zhe ſe drugi sgubę, jih móre vſkati;
zhe ſo ſhibkí, jih more opręti, zhé ſo
bolehni, jih móre ſkuſhat osdraviti.
Nevumne podvuzhiti, gręſhnike
poſvariti, napèzhne navade popraviti, zhes
pohujſhanje garmęti. Vęzhni Bóg,
koliku potu, koliku nepokoja koſhta
letó! kaku slu ſe móre na pómin imęti,
kaj sa ene plaſhne, nevkrętne shivali
more on v' brusdah dershati! Kar eni
prav dadó, bodo drugi obtadlali, kar
enim k' dobrimu exempelnu ſlushi, nad
tęm ſe drugi pohujſhajo.

Kadar ſe pak v' eni fari zèlú taki
ludję snajdejo, Bóg hotel de ne, katęri
ozhitnu ſposnajo, de nizh ne vęrujejo,
katęri tó ſvęto vęro neſramnu kolnejo,
inu bi radi imęli, de bi vſi ludję, kakôr
ony govorili, inu ravnali; katęri s' njih
govorjenjam inu sadershanjam enimu


[Stran 326]
314

dęjlu tę zhęde Chriſtuſove savdadó, ah
tèdaj ſi ti vbógi Paſtir vſmilenja vręjden
(zhe ſe nam vèndèr ſmę en tak
vſmiliti, katęri sa Jęsuſovo vólo terpy)
koliku grenkih ſershmajht, inu ſhpota
bóſh mogèl poshręti, zhe ne bóſh
kakôr en muſtaſt peſs inu en najęmnik!
ony tę bódo ſovrashili, pozhernili, ony
te ne bódo mogli shiviga viditi. Zhe
ſe bóſh lępſhi sadershal, bol jim bóſh
super. Tvoja krotkoſt jih bó
ràskazh'iia, tvoje poterplęnje ràdrashilu,
tvoja zhędnoſt bó njih martra,
samerklivoſt tiga folka, inu ſad tvoje
ſlushbe jih bó rèshalil, ta lubęsen, katęro
bódo ti dóbri do tvoje perſhóne imęli,
ali ta hvala, katęro bódo ti pravizhni
tebi dali, jih bó ſturila obdivjati. Ony
ne bódo vezh ovzę, ampak volkovi,
kateri ſo ſe v'Paſtirja sagrisli. Krivu
obdolshiti, opravlati, nepoſhtenju
ràsnaſhati, gristi, tadlati, v' vſakim kraji,
vſaki perloshnoſti, vſakim zhaſsi,
s'ſlęhernim, katęri pride ali męmu grę,
tebe salasvati, tebi saderge ſtaviti,
jamo kopati, mushgane ſi bęliti, kaku
bi ſe tebimoglu kaj superniga ali
shaliga, ali ſhkode ſturiti, letó bó njih
edinu opravilu. Moji lubi poſluſhauzi
letó ne govorim jeſt od vaſs, ali od


[Stran 327]
315

mene; sakaj jeſt ſim en prevelik
gręſhnik, de bi en tak imeuïten dęjl od
kęlha Jęsuſa Chriſtuſa mene doſhàl.
Koliku duhovnih Paſtirjov' ſkuſsi vender
na ſebi to reſnizo od tęga, kar vam
pravim, inu ony bi ſe v'shivu popiſsani
neſhli v'tęj malariji, katęro ſim vam
pred ozhy poſtavil. Kar jim shaloſt
dęla, ny tó, de ſo ony timu ſovrashtvu
tih porędnih sa zyl poſtavleni; en
Jógèr ny zhes ſvojga Mojſtra, inu ony
ſe sa ſręzhne dershę, zhe ſo v'kaki
ręzhi enaki Jęsuſu Chriſtuſu. Ali tó,
kar jih nar bol boly, kar jim ſèrzé
prehode, je ſlepta, inu terdovratnoſt téh
duſh, katére ſo jim tolikajn lubſhi,
kolikajn vezh ſe vidi, de je sa njé
djanu, sa katérih isvelizhanje bi ony
radi shivlenje kjé dali. Sguba té duſhe,
moji lubi Farmami, je ta nikoli
isposajéti ſtudenèz té grenkóſti, katéra
naſho butaro taku teshko, inu naſh ſtan
taku révèn déla.

46

[Stran 328]
316

Pridiga
Na
Iv. Nedęlo po Velikinozhi.
* II. Premiſhluvanje.

Aku bi en duhovni Paſtir, po tém
kadar je pridigval, kerſhanſki navuk
dèrshal, S. Sakramante vunkaj déjlil,
inu vſe té vunajne opravila ſvoje
ſlushbe opravil, aku bi en Duhovni Paſtir,
pravim jeſt, kadar damu pride, tam
s'myrnim inu pokojnim ſerzam oſtati
mogel, bi njemu njegóva muja
teshku ne djala; ali oben dan ne mine,
v'katérim bi njega leta miſel doli ne

47,
48,
49

[Stran 329]
317

pobyla : Kdó vęj, kaj ſe gręha danàs
v' moji Fari ſtury? Kdó vęj, zhe niſim
mórebiti jeſt letih gręhov kriv, inu
zhe ne bóm enkrat mojmu Bogú
rajtèngo dati mogel? Takrat ſe poſtavio
v' njegovih miſlih taku rekózh vſe
hiſhe ena sa drugo napręj, on vidi po
ſili, inu kadar bi nar rajſhi posabiti
hotèl, kaku v'letęj hiſhi vezhna
togota, kręg inu ſovrashtvu goſpodari,
v'tęj drugi ohernia, v' tęj trętji
nezhiſtoſt, v' eni drugi pyanoſt. Tukaj

50

[Stran 330]
318

ſe Bogá ne boję, tarn ny prave vęre,
tukaj ſe zęl dan opravla, tamkaj ſe
ne vidi ſkoraj obeden per ſvętih
Sakramentih, inu ſe ſhe ob Velikinozhi ne
ſpovę. En drugi na męſti, de bi ſe
pobólſhal, je vſaki dan porędniſhi
viditi. Leta ne pride nikoli v' domazho
Zęrku k' Fari, uni ne sna ene beſsęde
od Kerſhanſkiga navuka. Edèn nózhe
odpuſtiti, ta drugi nezhe to ptuje
blàgú nasaj dati. S'eno beſsędo timu

51

[Stran 331]
319

vbógimu duhovnimu Paſtirju ſe en
taku ſtraſhan Lyſt tęh hudoby inu
pregręh pred ozhy poſtavi, de móre zhes
tó nózh inu dan sdihvati, inu doſtikrat
grenke ſolsę tozhiti. Letę shaloſtne
miſli ſe ga vezhkrat tudi po nozhi
vlótio, ga na na%lim kakôr ſtraſhnę
poſhaſti gori sbudę, inu mu taku
rekozh vſe oſèrzhje ſtergajo. Ali takrat
slié on ſvoje ſerzę pred tabo, o mój
Bóg, savupie gori s' enim ſvętim
Krajlam Davidam (Pſal. 87.) O Goſpód!
moje ſlaboſti, inu krivize ſo bilę od
mojih mladih nog en ſtudenèz taushent
britkoſt sa mene, katęre je lę moje
savupanje na tvoje vſmilenje meni
preneſti pomagalu. Od tęh malov, kar
ſi ti mene k' vishanju tęh duſh
povsdignil, ſe mi sdy, de ſe ſtèrnejo vſe
hudobe s'mojmi gręhi, de bi mojo
ſramoto inu shaloſt na konèz perpravile;
jeſt ſim zhes tó vùſs preſtraſhen,
moja pamet ſe męſha, inu malu manka,
de ne ſzagam.

Spęt drugekrat sdihujem s'enim
Prerókam Eliam: O Goſpód vsàmi mene
is letęga ſvęjtá; jeſt nimarii ne ajfra,
ne mozhy, ne ſręzhe vezh kakôr ty,
katęri ſo pred mano bily. Shaloſt gló-


[Stran 332]
320

je moje ſèrzę, jeſt ſe omahujem pod
tęsho moje dolshnoſti; jeſt ſim en nizh,
inu k'nizhęmer dobèr (III. Krajl. 19.)
V' zhaſsi ſi vupa on rezhi s' vſo
grenkoſtjo ſvojga ſerzá, kakôr en Prerok
Jeremias: Goſpód, ti ſi meni ſlaſt
dajal, inu jeſt ſim ſe vjęti puſtil (20,
7.) Jeſt ſim vupanje imel, de bó tvoja
beſsęda ſtrah tvoje ſodbe per tęmu
folku obudila, h' katęrimu ſi ti mene
poſlal toiſto osnanuvat: ali oshaloſt!
leta beſsęda ny ſamú per njih nizh
sdala, ampak je ſhe en ſhpot, enu
poſmęhovanje sa tęga, katęri jo
osnanuje. Ali ſim bil tèdaj sa tó med
tvoje Namęſtnike sapiſsan, de bi jeſt
moje shivlenje med ponishanjam, inu
britkoſtjo doperneſsel? (v. 18.)
Leta, lubi Farmani, je ta odlozhik inu
ſtan eniga duhovniga Paſtirja, katęri
ſi ſvoje dolshnoſti prav k'ſerzi vsame;
nózh inu dan sa isvelizhanje tęhiſtih
duſh trepetati, od katęrih vęj, de bó
enkrat tęmu rajtèngo dajal, katęri je
vſo ſvojo kry sa njih odkupo
pretozhil.

Ali my ſmo morebiti eni tihiſtih
Paſtirjov, od katęrih govory ta
Prerok Ezechiel (34.) katęri le paſsejo


[Stran 333]
321

s' mlekam ſvojih ovaz, inu ſe oblazhjo
s' njih volno, sa paſho pak tę zhęde
jim ny mar. Morebiti semudimo my
naſhe dolshnoſti, ali jih lę v'en dan
inu na vides ſpolnimo, inu nam je
na tęmu zelu malu leshózhe, zhe
Farmani kaj ſadu, ali zelu nizh is naſhe
ſlushbe doſęſhejo. Morebiti nimamo
ne ajfra, ne lubęsni, ne praviga
ſerzá pruti ovzhizam Jęsuſa Chriſtuſa,
inu ne maramo, naj ſe vshę potle
isvelizhajo, ali pogubę. Gorję nam, zhe
je taku! Vſa klętu bi na naſs padla,
inu my bi bily na dvójo visho
objokajna vręjdni. Pèrvizh sató, kęr naſh
ſtan ne móre bres nekaterih teshav biti,
katęre enaku tę ſlabe, kakôr tę dóbre
Paſtirje sadęnejo. Lubęsen boshja,
goręzha shela sa isvelizhanje tęh duſh,
zartana ſkerb eniga Paſtirja sa ſvoje
ovzhize ſtury, de on is dobriga
ſerzá tó teslku dęlu tę ſvęte ſlushbe ná
ſe vsame, inu de s' poterplęnjam tę
teshave preneſse, bres katęrih ne
móre leta ſtan biti. Ali letę teshave
obdèrshę vſo grenkoſt v' ſèbi, inu
nimajo nizh, kar bi ne bilu supernu, inu
ſitnu: en tak jih ne more preneſti,
kdór Jęsuſa Chriſtuſa, ali njegóvo
zhędo ne lubi. Drugizh, je en sanikerni
x nia-


[Stran 334]
322

malopriden Partir tęh duſh tudi sa tó
objokanja vręjden, kęr ſi on jęso
Boshjo na glavo nakopava, katęra ſe bó
na taiſti velik dan tiga maſhuvanja
ràsſula, inu na męſti, de bi eniga takiga
ſkerby morile, katęre od ajfra
pridejo, bo pezhenje tę véjſty njega grislu,
inu leta zagovitna miſel ga bo vędnu
martrala, inu pekla: Vſe moji ſkèrby
savupane duſhe, katęre bódo ſkusi
mojo sanikernoſt ferdamane, bóm jeſt
enkrat, inu morebiti ſkoraj v' Pèkli
neſhàl, one bódo mene klele, inu jeſt
bóm nję preklinjal na vęzhnu. Kakôr
koli ſe tèdaj ſtan tih duhovnih
Paſtirjov premiſli, ſé veliku drugazhi najde,
kakôr zhe ga edèn lę po verhi
poględa; zhe ſe pak potle naſh ſtan prav
prevaga, prevdari, inu premiſli, taku
móre vſaki ſposnati, de ſmo my
vſmilenja vręjdni. My ſmó vſmilenja
vrejdni, zhe naſho ſlushbo s' goręzho shelo
opravlamo, ali my ſmo bres vſiga
konza vezh vſmilenja vręjdni, zhe
ſmo sanikerni, inu bres ſkèrbi.

Ali ſe ne najde tèdaj obeni tróſht
v' naſhim ſtani? Ja, moji lubi Farmani,
my imamo taiſti tróſht, katęriga nam
vy daſte, sa Bógam ga snamo lę ſa-


[Stran 335]
223

mú od vaſs prejęti. Bógajte, pravi S.
Pavl (Hebr. 13, 17.) Bogajte, vaſhe
naprej poſtavlene, inu jim bodite
podlóshni. Sakaj ony zhujejo sa vaſhe
duſhe, kakor ty, kateri bodo
rajtengo dajali, de ony letó s' veſselam
ſturę, inu ne s' sdihvanjam. Poſluſhajte
jih, kakôr de bi Jęsus Chriſtus
govóril, sakaj on ſam vaſs ſkusi njih vuſta
opominja. Bodite njim pokórni kakôr
Jęsuſu Chriſtuſu, katęriga namęſtniki
ſo ony pèr vaſs. Shivíte kakôr ſvety
ludję v' Jęsuſu Chriſtuſu, katęri je Ozhe
inu Şhkoſ vaſhih duſh. Katako visho
bóte vy tęsho naſhe ſlushbe lahkęjſhi
ſturili. My ne bómo na teshavo
porajtali, ja zèlú na njo posabili, zhe
vy ne bóte naſho mujo k'nizh
perpravili, inu zhe bómo vidili de ſe
poſvetiti yſhete, de Jęsuſa Chriſtuſa sa
vaſhiga Mojſtra inu muſhter vsamete, de
s' njegóvo gnado notri vaſs podóbo
njegovih zhędnoſt sdęlujete, kęr enu s'
njegovim shivlenjam enaku shivlenje
pęlete; tèdaj bómo na naſho shaloſt
posabili, kakôr ena shena vezh na
britkóſt ne smiſli; kadar je vshę
otroka rodila. Vy bóte veſsele, ſhaz,
ſręzha, zhaſt, inu ſladkóſt naſhiga
shivlenja. Popolnoma pak bó naſhe
x 3, ve-


[Stran 336]
324

veſsele, kadar bóte en taki ſad od
naſhe ſlushbę dobili, kakorſhniga
mórete dobiti. Jeſt bóm tèdaj ſklenîl,
moji lubi Farmani, s'tęmi lęjpimi
beſsędami tiga velikiga Apoſtelna na
Philppenſarje (2, 1.) Aku je ſhe enu
vſmilenu ſerzę per vaſs, aku je v'
ſtani kaj lubęsni zhutitâ, aku ſmęmo kaj
troſhta od vaſs v' Jęsuſu Chriſtuſu
vupati, Vſmilite ſe zhes vaſhe
duhovne Paſtirje, nikar jih doli ne
tlazhite, nikar jim njih ſtan tęshej ne
dęlajte, de bi ga ne mogli preneſti,
nikar jih s'sholzam ne napajajte,
nikar ne nakladajte ręvſhino inu
nadlóge na njih vshe taku revnu shivlenje
ſkusi tó, de bi njih trud inu mujo
prasno ſturili ſkusi vaſho nebóglivoſt,
ſkusi vaſhe toshbe, ſkusi
terdovratnoſt, inu nepokórſhino, katęra je po
neſręzhi lę prevezh v' ſèdajnih zhajtih
v' nevado priſhla, inu je en ſtudenèz
vſeh smeſhnjav, katęre naſs tarejo,
vſiga pohujſhanja, katęru naſs
sdihvati ſtury. Jęsus Chriſtus ta dobèr
Paſtir vam podęjli, lubi otrozi,
krotkóſt, enu nedolshnu ſerzę, inu
boglivoſt, katęre ſo snaminja njegóvih
ovaz, de bóte mogli enkrat
poſtavleni biti na njegovo deſnizo, inu na


[Stran 337]
325

niegóvim narózhji ſkusi eno zelo
vezhnoſt ſi pozhiti, katęra je vſakimu,
kdór bó svęſt, oblublena. Letó vàm
jeſt is ſèrza vóſhim. Amen.

Pridiga
Na
V. Nedelo po Velikinozhi inu
na Pondęlik v'krishovim tęjdni.

Od savupan a na Bogá.*

Ipſe Pater amat vos.

Sam Ozhe vas lubi. Joan. 16, 27.

Kakú tróſhta pólne ſo tę beſsęde tiga
danaſhniga Evangęlia! Kakú lubęsnive
ſo tę boshje vuſta, is katęrih ſo vùn
priſhle! Jeſt vam ſposnam, lubi
Farmani, de jih ne mórem brati letęh
beſsędy, de bi ſe ſèrzę v' meni ne
vnęmalu; onę niſo bilę ſamu h'tem
ſręzhnim ludęm govorjene, katęri ſo
Jęsuſa Chriſtuſa pridiguvati ſliſhali, on

52

[Stran 338]
326

je taku dobru k' nam, kakôr k'
ſvojim Jogram rękàl: Şam Ozhe vaſs
lubi.

Zhe naſs tèdaj naſh nebeſhki Ozhe
taku lubi, kakôr naſs ſam Jęsus
Chriſtus sagviſha, kaj sa enu savupanje
móremo my na njega vſelej poſtaviti,
inu slaſti sdaj ob zhaſsi tęh ozhitnih
molitu, katęre ſe po zęlim kerſhanſkim
ſvęjti dershę? Naſha dolshnóſt je
Ozhęta sa vſe naſhe potrębe proſsiti.
Proſsite, pravi ta danaſhni Evangęlium,
inu vy bóte prejęli. Ali my móremo
tudi s'pravim savupanjam proſsiti,
leto je zhes vſe potrębnu. Od letęga
savupanja vam hózhem jeſt danàs inu
jutri govoriti: inu de jeſt toiſtu tó je:
enu taku pravu savupanje pèr vaſs
obudym, vam hôzhem try velike
reſnize, katęre ſo polne tróſhta inu veſsela,
pred ozhy poſtaviti. Ta perva je: de
naſs Bog lubi. Ta druga, de on
nikoli ſvojih ozhy od naſs prozh ne
vmakne. Ta trętja, de on bôl ſposná,
kakôr my, kar je sa isvelizhanje
naſhih duſh dobru, ali ſhkodlivu. Jeſt
ſe troſhtam, de me bóte danàs inu
jutri ne ſamu s'poterplęnjam, ampak
tudi s'veſselam poſluſhali.


[Stran 339]
327

I. Premiſhluvanje.

Pèrvizh Bóg naſs lubi. Ali je
mogózhe lubi Poſiuſhavzi, de my na
leto lubęsen nikoli ne miſlimo, kęr nam
od nję vſe rezhy, vſe ſtvary kakôr
tolkajn glaſnih vuſt govorę? Ja o
Goſpod, Nebú inu semla nam osnanujejo
tvojo zhaſt inu viſsokóſt, sravèn pak
tudi tvojo lubęsen pruti nam! Nózh
inu dan naſtópio eden sa drugim vshę
ſkusi ſhęſt tavshent lęjt, de ludęm
povęjdó, de jih ti lubiſh. En dan povę
timu drugimu, ena nózh tęj drugi
nozhi, katęra sa njó pride, to povele,
kar ſi ti o Goſpód sa vólo zhlovęka
dal. Vſaki dan, vſako nózh s'vſęmi
njih urami ſo nove dobróte tvoje
ozhętove lubęsni, tvojga vſmilenja pruti nam.

Inu kaj sa ene lubesni o vęzhni
Bog! Eue lubęsni, katęra na vſe
zhuje, katęra vie previdi, katęra ſama
ſebe da! Ene lubesni, katęra pèr
naſhi mersloti ne omersne, katęra pèr
naſhi nehvaleshnoſti ne opęſha, katęra
tudi sa volo naſhih grehov ne neha.
Ali kaj pravim jeſt sa vólo naſhih
gręhov? Veliku vezh doby od naſhih
gręhov tvoja lubęsen, o Goſpod, eno


[Stran 340]
328

novo mózh. Ja, o vſrmleni Jesus!
Kadar gręſhnik sajde, takrat ga ti ſhe
s'vękſhi lubęsnio nasaj klizheſh, kadar
on tebi ſerzę prebode, toiſtu tvoje vſe
lubęsni polnu ſerze, mu ti ravnu leto
tvoje lubesnivu ſerzę sa menjo
njegoviga oterpniga, nehvaleshniga inu
kamnitniga ſerza ponujaſh, inu ſe
lubesnivu sravèn potóshiſh, de ga nózhe
tebi dati, inu de je tebe sapuſtil.

Zhe je vękſhi ta greh, katęriga je
edèn ſturil, vękſhi je pezhenje tę
vęjſty; Inu kęr letó pèzhenje drusiga ny,
kakor boshja ſhtima, kęr ſe Bóg v'
ſrędi naſhiga ſerzà saſliſhatî puſty,
taku vpie leta zhes yſe dóbèr inu
vſmileni Ozhe tolkajn vezh v' naſhim
ſèrzi, kólkajn vękſhi gręh ſmo my
dopèrneſli, de bi naſs ſpęt na pravo pôt
tę vęzhne poſtave perpelal, katęro je
on v'duſho vſih ludy vtiſnil.

Ali kaj potrebujemo vezh
prizhovanja, de ſe leta reſniza svisha?
Povęjte meni vy ſamy, kerſhanſki
Poſluſhavzi! Kdó je nar vezh notrajnih
ſladkóſt, nar vezh nebęſhkih tróſhtov,
veſsela ſvętiga Duha, masila gnade
boshje, inu zhe ſmęm taku rezhi, ra-


[Stran 341]
329

duvanja Jęsuſa Chriſtuſa okuſsil, inu
vshil, kakor ti nóvizh preoberneni
gręſhniki?

Vy vejſte, lubi bratje, te
perglihe, katerih ſe Bóg poſlushi, de nam
ſvojo lubęsen, inu boga ſt vu ſvojga
vſmilenja na snanje dá. Sdaj je on en
Ozhe, katęri ſvojga sgubleniga ſyna
najde: On ga od dęlezh sagleda,
ſterganiga, ręvniga, od lakoti na pol
mertviga: inu sdajzi ga ſposna: ja, pravi
on, tó je mój ſyn, on ſam mu
pade okuli vratú, ga pertiſne na ſvoje
pèrſsi, bersh pèrneſsíte tó nar Iępſhi
oblazhilu, sakolíte enu tele, inu
bódimo dobre vóle O moj lubi ſyn, jeſt
ſim te sa sgubleniga dershal, inu pole,
jeſt tę supet najdem, sdaj hózhem rad
vmręti. Sdaj ſe Bog pergïiha k'enimu
Paſtirju, kateri ſvojo zhędo sapuſty,
inu tezhe sa to sgubleno ovzó, kumaj
jo naſjde, jo sadene na ſvoje ramę, inu
jo nasaj v' ta pravi hlęv neſse: O
moja luba ovzhiza, pravi on, kaj sa enu
veſsele ſi ti meni ſturila? ſtukrat
vękſhi je moje veſsele, de ſim tę supet
neſhàl, kakôr de bi te ne bil nikoli
sgubil.


[Stran 342]
330

Tukaj ſe on k'eni lubesnivi
Materi pèrgliha, katęra ſvoje dęte na
rozhjah imá, ga objęma, kuſhuje, inu s'
tavshent raduvanjam vardęva. Spet tam
ſe Bóg k'enimu shęninu pèrgliha,
katęri ima lę nad enim ſamim ſèrzam
veſsele, letó edinu ſèrzę je njegóva
nevęſta, inu ta je naſha duſha: on jo klizhe,
on jo yſhe, on opraſhuje po njęj tę
męmu grędózhe, on nima nózh inu dan
pokoja, dokler jo najde. Şvętu Piſmu
je pólnu takih lubesnivih pèrglih, inu
jeſt bi konza inu kraja ne najdel, aku
bi vam hotel vſe sapored israjtati.

Ali ny tebi sadoſti, o moj Bóg,
de nam ti tvojo lubęsen v'djanji inu
ſkusi tvoje bres ſhtivila nagmęrane
dobrote ſkasheſh? Ti ſi naſs puſtil v'
tvoji ſvęti vęri rojene, inu gori
srejene biti, ti niſi hotèl, de bi bily my
od ſtariſhov rojeni, katęri tebe ne
posnajo. Tvoje ſvętu imę je bilu nad
nami poklizanu, kęr ſmo kumaj na
leta ſvęjt priſhli. Od mladih nóg ſo naſs
naſhi ſtariſhi vuzhili tebe posnati,
tebe lubiti, inu moliti, tebe ſe bati,
tebi ſamimu ſlushiti, inu dopaſti. Ta
vuk tvoje ſvęte vęre je bil tó mlęku
naſhe duſhe, s'katęrim imo bily gori


[Stran 343]
331

srejeni, tvoja boshja beſsęda je naſh
vſakdani kruh, tvoje ſkrivnoſti, inu
Sakramenti ſo ta nebęſhka paſha,
katęro my kakôr tvoje ovzę vshivamo:
inu sa naſhe zhaſnu, sa naſh telęſni
shivesh, o ti nar dobrotliviſhi Ozhe,
kaku lubesnivu ſkerbiſh ti? Tó trętje lęjtu
sdaj tezhe, ker ti ſuſebnu nam
v'Ietęj Fari tę ſhaze tvoje miloſti
odperte dèrshiſh, inu supet lęjtas tvoj
obilni nebęſhki shęgen obętaſh: my
te ſizer ponishnn proſsimo, de nam ga
dobrotlivu ohraniſh, inu ſrezhnu k'
rokam priti puſtiſh; ali.vſe letô.tvoji
neſkonzhni dobróti ny sadoſti, ti nam
tvojo lubęsen ſhe s' beſsędami, inu na
tavshent vish saſtopit daſh, katęrih je
ena bôl zartana zhes drugo.

Ali najdete vy, lubi poſluſhavzi
med ludmy eno priasnoſt, katęra bi ſe
mogla k' lubęsni naſhiga Bogá
pèrglihati? Vſa zhloveſhka priasnoſt
doſtikrat drusiga ny, kakôr lejpe beſsęde
inu prasne oblube; inu kadar imá kdó
eniga priatela potręba, ga ne najde,
ali zhe eniga s' med tavshent najde,
kakú lęjpú móre s'njim v'zaker hoditi,
de ga ohrani. Kadar ſe enimu lę
napręj inu doſlikrat poſtręshe, ſe nam


[Stran 344]
332

to sazhne vshę prevezh sdęti, priasnoſt
ſe vtrudi, pomozhniki ſe navelizhajo;
ali zhe ſe tudi uevtrudeni priateli
najdejo, taku niſo vſe rezhy v' njih
rokah, inu vèndèr — inu vèndèr poſtavimo
my na tolkajn ludy naſhe savupahje.
Povęjte sdaj ſamy, moji lubi Farmam,
kaj sa enu savupanje imamo my na
tigaiſtiga Bogá poſtaviti, katęri vſe
samóre, kar koli hózhe, katęri ſe
nigdar ne vtrudi nam dobru ſturiti,
katęri ne móre na naſs posabiti, inu ſvojih
ozhy lę enkrat od naſs oberniti.

Leto póſlednu, namrezh, de Bóg
ſvojih ozhy nigdar od naſs ne vmakne
ali prozh ne obèrne, inu de on nar
bol vęj kaj je dobru ali ſhkodlivu sa
naſs, perhranim jeſt sa naſhe
premiſhluvanje na jutrajſhini dan: v'tim
zhaſsi pak pèrpognemo my h' tebi, o naſh
dobrótlivi Ozhe naſhe kolęna inu te
vſi s' eno ſhtinra sa tvojo ne
ſkonzhno lubęsen, slaſti pak sa ta rodovitni
inu shęgna polni desh sahvalimo,
katęriga ſi ti is tvojih nebęſhkih ſhazov
doli poſlal, kęr ſo vshę na veliku krajih
leto ſpomlad eno ſhkodlivo ſuſho
obzhutili. Tvoje ſvętu imę bodi vſelej
zheſhenu inu hvalenu, Amen.


[Stran 345]
333

Pridiga
Na
Pondęlik v' Krishovim tęjdni.
* II. Premiſhluvanje.

To govorjenje, katęru ſmo vzhęraj
sazhęli, naſs perpęle h'timu drugimu
premiſhluvanju, namrezh: de Bog
ſvojih ozhy nigdar od naſs ne vmakne.

Poſluſhajte ga, kaku on ſam od
ſebe ſkusi vuſta tvojih Prerokov
govory: Jeſt ſim tvoj Ozhe, inu ti ſi mój
Şyn, ne bój ſe, de bi jeſt kàdaj na
tebe posabil. Ali móre ena mati na ſad
ſvojga teléſsa na ſvoje déte posabiti?
inu zhe bi tudi ona na tóiſtu posabila,
taku nózhem jeſt nigdar na tebe
posabiti. (Isaj. 49, 15.) Vſe miſli tvoje
glave, vſe shele tvojga ſèrzá, vſe
mozhy inu gibanje tvoje duſhe ſo pred

53,
54

[Stran 346]
334

mano, jeſt te nóſsim taku rekózh
vtiſneniga na moji roki, de té védnu pred
ozhmy imam.

Kaj sa èna rézh je bôl vſtani,
kakôr leta miſèl vſo naſho nesavuplivoſt
odvséti, naſhe nepokojnu ſèrzé
potolashiti, inu tróſht inu veſsele v naſhe
ſèrza vlyti? Kamèrkoli jeſt grém,
kakór koli je moje ſerzé ali shivot
vſhafau, taku je mój Bóg védnu pèr meni;
on me ſprémi po dnévi; on me
varuje po nozhi; on je sraven per mojim
déli, on je mój tovarſh na pôti, on
mi ſtojí na ſtrani, on me sa róko
dershy, on moje ſtopinje visha. Zhe ſe
omahujem, me opéra, zhe padem, me
vsdigne: zhe sajdem, me na pravo pot
perpéle. Od té minute, kar ſim bil v'
maternim teléſsi ſpozhét, dèrshy on
ſvoje ozhy na mene obèrnene, on
męrka na vſe moje potrébe, kakôr de bi
on na ſvéjti sa obeniga drusiga
ſkèrbeti ne imel; vſako uro po dnęvi, inu po
nozi kadar koli hózhem s' njim
govoriti, me on poſluſha, inu ſim
sagviſhan, de bóm vſliſhen, zhe je lę
moja proſhnja k' îsvelizhanju moje duſhe.
O sveſti lubesnivi Priatel, katérimu ny
obedèn enaki, katęri vſe samore, ka-


[Stran 347]
335

teriga povſod najdem, katęri naſs
nigdar ne sapuſty!

Premiſlite naſpruti kaj sa ene
zeremonie ſe nuzajo, pręjden edèn pred
eniga velikiga Goſpóda pride. On ſe
more vezhkrat pred vrata vſtaviti,
zęle dny zhakati, dokler ga pred ſe
puſty, inu takrat ga knmaj na ene
minute, inu kje v' en dan pnſluſha, inu
sdajzi potle posabi, kar je bilu
govorjeni! Koliku pôtov, prejdèn edèn eno
gnado doby! koliku proſhnjâ,
ſhenking inu mašila tudi per tęh, katęre sa
vaſhe pomozhnike dershité! Ali pèr
tebi, o mój Bóg, je vſe drugazhi. Zhe
ſim jeſt domá, nimam tręba is hiſhe
jiti, de tebe najdem, zhe ſim svunaj
na zéſti, ali na poli, ny tréba damu
jiti tebe yſkat: povſód te najdem inu
nimam obeniga potręba, de bi ti mene
poſluſhal, jeſt ſe ne bojím, de bi
tebe vtrudil, ali tebi nadlęshen bil; ſhe
majn ſe jeſt bojim, de bi tebi tó ne
mogózhe bilu, kar te próſsim, sató
kęr ſi ti vligamogózhèn.

Vſelej kadar ſo ſe ti boshji
ſlushabniki v'eni nevarnoſti sneſhli, ali
kadar ſo na boshje povele kaj poſęb-


[Stran 348]
336

niga pozhéli, jih je Bóg na eno
ſuſebno visho potróſhtal, potèrdil, inu
njim ſerzę dajal: Jeſt ſim s'tabo o
Abraham, je nękàdaj Bóg k'njemu
rekàl, jeſt ſim s'tabo, nizh ſe ne bój,
ſturi, kar tebi vkashem, inu tèrdèn bódi.
Mojses poſtavi ſe pred moje ludſtvu,
inu ſpeli toiſtu is té Egyptovſke
lushnoſti, ponishaj Krajla Faraona, pojdi
zhes tó rudézhe morjé, inu ne bój ſe,
sakaj jeſt ſim s'tabo.

Apoſtelni, moji lubi Apoſtelni,
je rekàl Jesus k'ſvojim Jógram, vy
bóte na ſvęjti, kakôr ovzę med
volkovi; vender pak pojdite, prehodíte zélo
semlo, neſsíte na vſaki kraj mój krish,
inu mój Evangélium, inu ne bojte ſe,
sakaj jeſt bóm s vami. Ja Goſpód, je
rękàl en ſvęti Krajl David, de bi ſe
jeſt tudi imel ſam s'eno zęlo vojſko
vojſkovati, de bi jeſt imel po téj nar
ſtraſhhęjſhi tàmmi inu med groso té
ſmèrti hoditi, taku ſe ne bóm bal,
sakaj ti ſi s'mano.

Inu leto je marternikam ſerzę, inu
toiſto mozh dalu, nad katęro my ſhe
dan danaſhni oſtermęti móremo.
V jezhah, v' shelęsjah, na galgah, v'


[Stran 349]
337

plaménih ſo ony enu pokójnu ſerzé,
inu en veſséli obras ohranili, inu
pruti vſém bolezhinam ſe mèrtví sdéli. Ta
gorézhi rósh, na katérim je S. Lorenz
ràspét leshal, je njemu, o mój Bóg,
kakor ena s' roshami potréſsena poſtela
napréj priſhal, sató kér ſi teti v'
njegóvi druſhini sneſhal.

III. Premiſhluvanje.

Ali ny Bog tudi s' nami, moji lubi
Farmani? Sakaj ſmo my tèdaj takú
nepokojni, inu imamo toliku ſkerby,
katęre naſs glojejo, tolikajn britkóſt,
katęre naſs vjędajo? sakaj ſmo taku
bojęzhi v'nevarnoſtih, taku ſlabi
v'ſkuſhnjavah, taku nevólni v' teshavah?
Letó ſe sgody sató, kęr my na męſti,
de bi my naſhe ozhy k'njemu obèrnili,
kakor jih on k' nam obernene imá, my
na drugiga ne gledamo, kakôr na
ſtvary, katęrih ſe on poſlushi, ali de naſs
poſkuſsi, ali de naſs poſhtrafa. My
prejmemo tó dobru bres hvalęsbnoſti,
inu tó hudu bres isrozhenja v'njegóvo
vólo, kęr my ne ględamo to
vſigamogozhno roko, od katęre obóje, to je:
tó dobru, inu tó hudu pride.


[Stran 350]
338

Zhe nam ena ręzh dopade, jo
shelimo, jo yſhemo, inu jo ne móremo
dozhakati; nam kaj teshku dej, ali nam
tèrplenje pèrneſse, ali naſs ponisha,
tęga ſe bojmo, branimo, inu
varujemo. My hózhemo ſamy Goſpodje zhes
naſho ſręzho biti, i.nii nam ne grę v'
glavo, de my vękſhi dejl lę tó
shelimo, kar nam je ſhkodlivu, inu de ſe
tęga branimo, kar nam je dobru, inu
nuznu.

Şam Bóg, moj lubi Syn, vęj tó,
kar je nam potręba, ali ſhkodlivu,
puſti ga tedaj goſpodariti, inu naj is
tęga pride, kar hózhe, saneſsi ſe
popolnoma na njega. Zhe ſi ti vbóshen,
zhe teshku'tvoj kruh perſlushiſh,
taku ſe tó ny nakluzhilu, ampak na
boshje povęle sgodilu, Bóg vęj, de je
dobru sa tebe, de ſi ti vbóshen,
sakaj aku bi bil ti bogat, taku bi bil ti
ali sa vólo napuha, ali sa vólo
lakomnoſti, ali sa vólo nezhiſtoſti, ali sa
volo drugih pregreh ſerdaman. Ti
imaſh ſovrashnike, katęri tę
preganjajo, martrajo, vjędajo, inu tebi na
tavshent vish ſhkoduvati yſhejo; Leti
ſovrashniki ſo tebi potrębni, de ſe ti
bôl na pómin imaſh, de tvoja lubęsen,


[Stran 351]
339

potèrpeshlivoſt, inu brumnoſt na dan
pride. Tvoje dobru imę je bilu
pozhèrnenu, letó je bilu potręba, de ſe
je tvoja prevsętnoſt ponishala. Ena
bolęsèn je tebe podèrla, ſmèrt je
tebi tę nar lubſhi prozh vsęla, inu ti ſe
ne puſtyſh vezh potróſhtati! Ti
vbogi ręvesh! o kù bi ti vęjdèl, kaj
dobriga sna sa tvojo duſho is tęga priti,
taku bi bil ti sdajzi potróſhtan, inu
bi bil ravnu taku póln veſsęla, kakôr
Ii sdaj shaloſti.

En otrok vęka, kęr je njemu
mati nosh is rók vsęla, s'katęrim ona
previdi, de bi ſe ta otrok ranil; en
drugi otrok ne vęj, kaj. od veſsela
pozhęti, kadar ſe njemu ena ygrazha
v'roke da. My vidimo, de on vſo
ſvojo ſhe nevumno pamet napenja ali
en grad is popirja, ali eno hiſho is
blata goripoſtaviti. Takú ſmo my
tudi sgol otrozi, kęr sa norzhiami
tezhemo, inn od dobriga ali hudiga
kakor en ſlęjpi od farbe ſodimo, inu
satęgavolo nais-doſtikrat shali, kar bi naſs
imęlu veſseliti, inu naſs veſsely, kar bi
naſs imęlu shaloſtne ſturiti.

Naſhe edinu opravilu ſo rezhy
letiga porędniga ſvęjtá, inu na ſhaze
tę gnade nizh iie porajtamo; my ſmo


[Stran 352]
340

ſilnu mehky sa obzhutit, kar ſe nam
supèrniga pèrmęri, inu ne posnamo tę
ſręzhe, katęra sna is tęga priti; my
tezhemo kakor nevumni sa vſim tęm,
kar naſhim pozhutkam, ali nagnenju
dopade, inu ne pomiſlimo, koliku letę
takú sashelene rezhy naſhi duſhi
ſhkoduvati snajo.

Kęr ſmo tèdaj k' naſhi neſręzhi
vshę takú vſhafani, de ſmo ſlęjpi v'
naſhih rezhęh, navajeni tô dobru sa
hudu premęnîti, puſtímo ſe kakôr
bóglivi otrozi od tigaiſtiga Ozhęta voditi,
katęri neisgruntanu dober, naſs lubi,
kakor sèrklu ſvojih ozhęſs, katęri
vędnu na naſhe ohranenje zhuje, katęri
ne pèrpuſty, ali ne vkashe, kakôr tó,
kar k'poſvezhenju naſhih duſh ſlushi.
Naſha edina ſkèrb bódi njegóve ſvęte
sapovèdi sveſtú dèrshati, ſizer pak
poloshímo naſho ſręzho v'njegove rokę
s'vſim savupanjam, katęru saſlushi ta
neſkonzhna modróſt, ta neismęrjena
mogózhnoſt, inu ta neisrezhena
lubęsen eniga taku velikiga Ozhęta.

Dodęjli meni, o zhes vſe
dobrotlivi Bóg, letó savupanje, inu me
s'tvojo lubęsnio napólni, s' eno taku veliko
lubęsnio, de ſe bó vſaj enukoliku
s'tvojo lubęsnio pruti meni męriti mogla!


[Stran 353]
341

Daj mi enu taku shlahthu savupanje,
katęru bó v' mèhi vùſs ſtrah inu
nepokoj, vſo nesavuplivoſt, vſe supèrne
shelę, vſe nagnenje pregnalu, inu v'
moji duſhi taiſti ſladki pokoj ràslilu,
bres katęriga ny prave ſręzhe na
semli. Şturi o mój Bóg, de bó moj
pogled vędnu na tebe obèrnen, kakôr je
tvój na mene; ohrani v' meni vędnu en
shivi ſpomin, de ſe ti per meni
snajdeſh, de bó leta miſèl moji ſlaboſti
mózh inu ſerzhnoſt dala, mene v'
teshavah potroſhtala, inu s' enim takim
savupanjam v'tebe napolnila, de ne bó
na ſvęjti nizh v'ſtani moje ſerzę
podręti, ali mene preſtraſhiti.

Poſtavite tèdaj lubi Chriſtjani vſe
vaſhe savupanje na Bogá; bolſhiga
mitelna ali pomózhi ne najdem jeſt na
ſvęjti, zhe hózhemo ſrezhni shivęti; inu
s'letęm savupanjam ſe blishajte h'
Thróni njegóve gnade v'letih dnęvih tę
molitve, proſsíte ga sa vaſh potrębni koſsèz
kruha, sa sdravje na duſhi ïnu na telęſsi,
proſsite ga sa eno dobro Ięjtno, proſsíte
ga sadnizh, de bóte pravizhnu tukaj
shivęli, inu tam tudi h' tim pravizhnim
v' njegovi zhaſti perſhtęti.
Amen.


[Stran 354]
342

Pridiga

Na

VI. Nedęlo po Velikinozhi.

Od Pohujſhanja *

Hæc locutus ſum vobis, ut non
ſcandalizemini.

Leto ſim jeſt k'vam govóril, de ſe
vy ne pohujſhate. Joan. 16.

K

Ker ſo vſi ludję otrozi eniga ſamiga
Ozhęta, inu po podobi ravnu letiga
Bogá ſtvarjeni, de bi kakôr bratje,
katęri k' enimu dómu, k' eni hiſhi
ſliſhio, med ſabo shiveli, taku ſe meni
sdy, de bi ony mógli vshę od nature
h'tęmu nagneni biti, de bi ſe med
ſabo lubili, edèn drusiga isgovorili, inu
preneſli, s' pomankanjam tiga drugiga
potèrplęnje imeli, inu edèn drugimu
v'potrębah tę duſhe, inu tiga shivota
na pomózh priſhli. Inu' vèndèr, kdó

55

[Stran 355]
343

bi verjęl, kú bi s'ozhmy ne vidili, ſe
ony med ſabo s' krivim obdolshenjam,
inu s'opravlanjam nevſmilenu
poſhkodjejo, morę, rópajo, inu s'tako togoto,
s' takim nevſmilenjam preganjajo, de
je eniga grosa med takimi ludmy
prebivati.

Kaj je tó sa ena hudoba inu gèrdu
gadèrshanje! Ali med vſimi hudobiami,
katęre ſi ludję edèn drugimu ſturę, ny
obena s'toiſto hndobio pèrglihati,
katęro ſi eden drugimu ta zhaſs
ſkashejo, kadar ſi med ſabo k'ferdamanju
pomagajo, kar ſe ſkusi pohujſhanje
sgody, Od letę hudobie ſim ſi jeſt
danàs napręj vsęl govoriti. Gorję timu
ſvęjtu sa volo pohujſhanja, pravi naſh
Isvelizhar: Gorję timu zhlovęku ſkusí
katęriga pohujſhanje pride!

Ali kaku? o moj dobrotlivi
Isvelizhar, kaku pridejo letę gàrmęzhe
beſsęde is tvojih vuſt, katęri ſi priſhal
ta ſvęjt lę poshęgnat, ne pak
oſtraſhit, ali rotit? Kaj je tèdaj taiſta sa
ena hudoba, sa volo katęre ti timu
ſvęjtu inu ludęm taku hudu prètíſh?
To pohujſhanje, kakôr ſte ſliſhali, je
taiſta hudoba, inu de bi vaſs mogèl


[Stran 356]
344

jeſt pred eno tako hudobo obvaruvati,
ſi bôm jeſt danàs vſo mujo persadel,
vam to oſtudnoſt inu ſhkodlivoſt letę
pregręhe prav pred ozhy poſtaviti,
kęr vam bóm povędal, kaj sa en ſilnu
velik gręh ſtury letá, katęri
pohujſhanje da, jeſt pravim

I. En velik gręh v' ſvoji naturi;
ol tęga v'pèrvim dęjli mojga
govorjenja.

II. En velik gręh savólo ſvoje
ſhkodlivoſti, kęr ſe takú hitru, takú
delezh okuli ràs-ſili; od tega v' drugim
dęjli mojga govorjenja.

Sodite ſamy ali je naſh
Odreſhenik urshoh imel letó hudobio takú
rotiti, inu preklęti.

O velik inu ſtraſhni Bog! Ti
Angeli tvoje Zęrkve, namrezh my
nevrędni tvoji nameſtniki ſmo po naſhim
ſtani dolshny v'tvojim ſvętim Templi
tó ſturiti, kar bódo tvoji ſvęti Angeli
na konèz ſvęjta ſturiti mógli, ker
bódo po tvojih beſsedah vſe pohujſhanja
is tvojga Krajlęſtva prozh ſpraviti
mogli, inu v' pęzh tiga ognja vręzhi. My
hózhemo letęmu ſtraſhnimu opravilu
napręj priti, tę pohujſhanja'vkup ſpra-


[Stran 357]
345

viti, ne kakor Angeli tiga konzhanja,
inu tę ſmerti, ampak kakôr
osnauuvavzi tiga myrú, ne de bi te ſhtrafali,
katęri pohujſhanje dęlajo, inu v' ogjin
metali, ampak de bi nję pred timiſtim
otęli, ti tèdaj o mozhni Bog opri
naſho mózh, inu daj tvoje nebęſhku
masilu naſ him beſsędam. Jeſt sazhnem,
pèrpravite ſe!

I. Dęjl.

Pèrvizh tèdaj ſim rękàl, de je
pohujſhanje en velik gręh, inu en ſilnu
velik gręh v' ſvoji naturi. Letó le vshę
is tęga ſposna, kàkôr nam Evangęlium
eniga takiga zhlovęka popiſhe, katęri
pohujſhanje dajé. On je en vbyavèz,
od katęriga ſe bó rajtènga, kakôr zhes
prelyto kry terjala, njegovo kry bom
jeſt od njega rók terjal, pravi Bog
per Ezehjelu ( Ezeh. 3, 18. ) En tak
zhlovek pèrpravla pot pred
Antichriſtam, inu sdaj je velika Antichriſtov
pravi S. Joannes. (1, Joan. 2, 18) En
tak zhlovek je eu videózhi Satan.
Poberi ſe od mene Satan, ti ſi meni enu
pohujſhanje: Pravi ſam naſ h
Odreſhenik k'eni mu takimu.


[Stran 358]
346

En zhlovek, katęri pohujſhanje
dajé en vbyavèz tęh duſh; taku ga
S. Piſmu imenuje. Kaj ſe pravi eno
duſho vmoriti? Ali ſe ne pravi njó
obrópati ob dary ſvętiga Duhá, njej
shivlenje tę gnade vsęti, njó v' ſmert
tiga gręha ſuniti. Sató pravi S.
Chriſoſtomus, ſe moremo ſovrashnikov tę
duſhe vezh bati, kakor ſovrashnikov
tiga telęſsa. En ſovrashnik tiga teleſsa da
vèndèr na snanje, kaj miſli ſturiti:
on shuga: ſe togoty, roty; ali en
ſovrashnik tę duſhe ſkrie ſvojo hudobo
pod obras tę priasnoſti, on ſkrie ta
nabruſseni nosh pod róshe, inu vaſs
prebode med tęm, kadar vaſs objame.
En vbyavez tiga shîvota ſe sua
vèndèr enu koliku s'tęm ſgovarjati, de ga
je jęsa taku delezh pèrpravila: en
vbyavez tę duſhe ſpęle ta shlak s'
premiſhlenjam bres togote, v' ſrędi
priasnih pogovarov, bres tęga, de bi bil s'
eno beſsędïzo rèshalen. En vbyavèz
tiga shivota nam vezh ne vsame,
kakôr enu zhaſsnu shivlenje. En
vbyavèz tę duſhe naſs obrópa ob toiſto
nepreſhazano gnado, katęro ſmo od
sgoraj prejęli, inu naſs ſtury vręjdne
vęzhnih martèr, on naſs lózhi od Boga,
v' katęrim ſamimu en Chriſtian shivy.


[Stran 359]
347

Ti nevſmileni , vpie k'enimu
takimu ta krónani Prerok, ti ſe
podſtópiſh s'tvojim pohujſhanjani nezhem
rezhi ptuje, ampak tvojga laſtniga
brata preboſti! Ti ſediſh, inu med
pogovori pohujſhaſh ti ſyna tvoje
matere (Pſal. 49, 20.) Ti kuga zelih ſoſeſk,
vaſsy, inu meſt! ti' sapęleſh
s'pohujſhanjam eniga otroka tvoje làſtné
matere, katera vaſs je s' enim kruham
redila, inu pèr eni mysi napaſla? ti
pohujſhaſh eniga otroka, katęriga bi bil
imel v'zhędnoſtih podvuzhiti, inu ti
ga hudobje vuzhiſh, inu mu en otrink
v' ſèrzę vtakneſh, katęri ga bó tukaj,
inu tam na vęzhnu shgal. Daj
rajtèngo, pravi ta ſèrditi Sodnik, kry sa kry,
duſha sa duſho, od tvoje rokę bóm
njegvo kry tęrjil. Ali ſe ti ne sdy,
o trinog tęh duſh, de duh tę od tebe
sapelane, inu sató pogublene duſhe
vùſs kryvav pred tabo povſód ſtoji,
kakôr nękàdaj ta mertva glava
Symachova pred tim tyranſkim Kraylam,
katęriga je bil puſiil vmoriti? Me
vidiſh pred tabo, o Tyran, bi snala
leta pogublena duſha rezhi, poglęj kaku
ſi me sdęlal! letę globoke rane, leti
ſhrumfi, leta ſhe gorka kry, lety
plamęni, v'katerih ſe pezhem, je tvoje


[Stran 360]
348

dęlu: kù bi ti ne bil, bi bila jeſt en
otrok tiga Isvelizhanja, ena purgarza
Nebeſhka. O praviza mojga Bogá,
maſhuj me! naj poverne ta
nevſmileni to drago zęno moje kryví!
Şposnajte is tęga ſtraſhniga pilda to
krivizo, katęro vy ſkusi vaſhe pohujſhanje
dęlate. Inu kdó ſo tiiſti? Vy ozhętje,
inu matere, katęri ſkusi vaſhe
rotenje, inu klętu, ſkusi vaſho pyanoſt,
neſpodobuu govorjenje inu djanje
vaſhim làſtnim otrokam, inu vſej
drushini pèr hiſhi pohujſhanje dajete, njih
kry, njih pogublenje bó ta ſtraſhni
ſodnik od vaſhih rôk terjal. Je tedaj
pohujſhanje en ſilnu velik gręh v' ſvoji
naturi, ali on je tudi en velik gręh
sató, kęr ſe hitru inu ſilnp delezh
rasſili, kar je ta sapopadik tiga drugiga
dęjla mojga danaſhniga govorjenja.

II. Dęjl.

Od tęga najdemo, my exempelne v'
tih zhaſsih, kęr ſo vſe ſórte krive
vęre ali kezarie, en Neſtorius
v'Konſtantinopelni, en Pelagius v'Affriki,
drugi ſpét drugot gori pèrpravili:
kaku hitru ſe je pohujſhanje ràs-lęslu,


[Stran 361]
349

inu kaj je shaloſtniga is tęga
priſhlu? Ti boshji Tempelni ſo
bily ras — valeni, Altarji doli podèrti,
Maſhniki podavleni, Klóſhtri obropani,
inu poshganj, ta ledig ſtan je bil
saſhpotuvan, poſt doli pèrpravlen, ti
duhovni ſhazi ſhpotlivu rópani, inu
ràstróſseni, ęrbſhina boshjih hiſh
k'nezhaſti ſturjena inu k' nlzh pèrpravlena:
ſtraſhne krivize, katęre ſo pak ſhe
majhine pruti tęj sgubi inu
ferdamanju tolkajn duſh, katere ſo tih
krivovernikov vajvodi v' smóto sapelali,
inu ſabo vred v' tę vezhne plamene
prekuznili.

Ali kaj nam je treba v'
nękàdajnih zhaſsih exempelne yſkati, kaku
hitru ſe pohujſhauje ràs-ſili, inu okuli
ràslęse? Premiſlimo lę naſhe ſedajne
zhaſse. Pred nekaterimi Ięjtmi ny
bilu ſliſhati, de bi bil kàdaj edèn to nar
majnſhi reſnizo ali uavuk naſhe ſvęte
vęre kakôr en zvibel v'miſèl vsęl, ali
nad dobroto letę ali une ſtare navade
inu ſhege tę zerkve ſe pomiſhlal: kar
ſo pak ene lejta ſèm nekatere
ſpazhene inu s' peklęnſkim vukam napólnene
bukve na dan priſhlé, inu tęh nar
ſvętęjſhih rezhy ſe ſerbęshnu vlotile, ſo


[Stran 362]
350

s'letim ferdamanim vukaſn zęle męſta
inu deshele napölnene (nahmetih
hvala Bogú, ſhe ny od letę kuge ſliſhati)
Şlabe glavize, na pol vuzlieni ſe
podſtópio od tih nar viſsokęjſhih, inu
ſvetęjſhih rezhy fèrbeshnu ſe modruvati,
nekatęri nevumni ſliſhio taku
govorjenje, ga vsamejo sa gotóve reſnize,
govorę od letęh rezhy ſhe bôl
navumnu, inu taku grę ta smóta lę dalej inu
taku kitru na vſe ſtrany okuli ſebe,
de doſti od tih brumnih Kriſtjanov
męjni, de vshę ny prave vęre na
ſvęjti, inu de bómo vſi, Bóg vęj, v kâj
sa ene krive vęre padli.

Kaj je urshoh od vſiga tęga?
Pohujſhanje je taiſta kuga, katęra ſe
takú ràslęse, inu ràs-ſili, pohujſhanje
pèrneſse tolkajn hudiga, inu taku
naglu sa ſabo! Ali ne bójte ſe vy
brumni pravoverni Chriſtjani, ta ſtari Bóg,
tâ ſtara kèrſhanſka vęra ſhe shivy;
ta kateri je oblubil, de peklęnſke
vrata ne bódo mogle to pravo zęrku
premagati, taiſti ne bó pèrpuſtil, de bi ſe
pohujſhanje dalej ris-ſililu.

Varujte ſe lę vy, de he bote ſamy
ſkusi enu krivizhnu, nesmaſnu, shi-


[Stran 363]
351

yinſku shivlenje vaſhim mlajſhim
pohujſhanje dajali, inu vaſhi pravi vęri
ſhpot dęlali, taku bó naſha ſvęta vęra
ſtanovitnà inu nepremaknéna oſtala,
inu ſhe s' eno vęzhi ſvitlobo ſe
kasala, kakôr kàdaj, kęr ſe bó ſama na
ſebi bres vſiga pèrſtavika, bres vſe
vunajne lepote, vſa zhaſtitliva nar vezh
ſkusi vaſhe dobre dęla, inu poſhtenje
v'eni luzhi tih pèrvi kerſhanſkih
zhaſsov vidila. Amen.


[Stran 364]
352

Pridiga
Na
S. Finkuſhtno Nedęlo,
inu
Na Finkuſhtni Pondęlik
Od ſkrivnóſti letih dnęv.*

Paraclitus autem Spiritus ſanctus, quem
mittet Pater in nomine meo, ille
docebit vos omnia. Joan. 14.

Ta Troſhtar pak S. Duh, katęriga
bó Ozhe v' mojim imeni poſlal,
taiſti vaſs ho vſe vuzhil.

Obres konza velika dobróta naſhiga
Bogá, katęri je vſe ſhaze ſvoje
mogózhnoſti inu ſvojga vſmilenja k' isvelizhanju
tiga zhlovękà odpèrl! Mózh Bogá
Ozhęta ſe je pèr ſtvarjenju ſkasala, tam
je on vſe is nlzh vùn ſpravil, inu
tolkajn zhuda polnih ſtvary nam pred

56

[Stran 365]
353

ozhy poſtavil, de ſe ne móremo
sadoſti zhes nję savsęti, ali naſhe
veſsele na snanje dati, slaſti kęr premiſlimo,
de je on vſe zhlovęku k' dobrimu ſturil.

Modróſt Bogá Şynú ſe je
v'odreſhenji tiga zhlovęka ſkasala. Kaj sa
enu zhudu, de ſe je vezhna beſsęda s'
zhlovęſhko naturo vkupſternila, inu
meſsu poſtala, O! Kdo móre nà rojſtvu,
shivlenje, tèrplęnje, inu ſmèrt naſhiga
Odreſhenika smiſliti, de bi ne bil od
lubęsni inu hvalęshnoſti v'ſèrze sadęt!
Danàs sadnizh ſe kashe lubęsen inu
miloſt Tróſhtarja ſvętiga Duhá na eno
prezhudno visho, kęr je videózh zhes
tę perve vęrne naſhe zerkve doli is
Nebęſs priſhàl. Leta ſkrivnôſt je taiſta,
katęra naſs danàs vkupej ſpravi, inu
katęro my s'to nar vękſhi zhaſtjó
obhajamo.

Kęr ſe pak ſvęti Duh ſhe dan
danaſhni tęmiſtim podejly, katęri ſe
vręjdni ſturę njega prejęti, taku vam
hôzhem danàs to veliko ſręzho pred
ozhy poſtaviti, katęro vy doſęshęte, zhe
ſvętiga Duhá prejmete, inu to veliko
neſręzho, zhe ga vy sgubité. Letó
bote saſliſhali v'pervim dęjli mojga


[Stran 366]
354

govorjenja; v' drugim dęjli pak na
jutrajſhni dan vaſs bom podvuzhil, na
kaj sa eno visho ſe ſvęti Duh doby,
inu kaku ſe sguby.

O ſveti Duh vishaj moj jesik v'
letim govorjenji, daj tvój nebęſhki
ogjin mojim beſsędam: mojim
poſluſhavzam, pak tvojo luzh inu enu
ſerzę polnu tvoje lubęsni! Jeſt sazhnem,
pèrpravite ſe.

I. Dęjl.

De bomo saſtopili, kaku ſilnu ſmo my
ſvętiga Duha potrębni, móremo
vęjditi, kaj samoremo my s'mozhjô
ſvętiga Duhá, inu kaj ſmo, zhe njega
nimamo.

Bres ſvętiga Duhá ſe my snajdemo
v'tim nar ręvniſhim ſtani, katęri ſe
more smiſliti. Kęr ſmo v'tim
poęrbanim gręhi ſpozhęti, ſmo my otrozi tę
jęse, tiga maſhuvahja bily, kakôr
pravi S. Pavl (Ephes. 2, 3.) My ſmó v'
goſti tàmmi, kar naſh vum amtizhe,
sakopani, my imamo enu ſilnu
nagnenje k'hudimu, inu ſe na vſo visho


[Stran 367]
355

od tiga dobriga prozh Vlęzhemo;
naſha vóla je tudi od nótrajnih viharjov
obdana, katęri naſs ſilmi mamio, inu
v' bresen tę hudobie męzhejo. Od tód
pride , de tolikukrat v' tę ſtare ſmertne
gręhe pademo, katęri naſho ręvſhino
na duſhi ſhe bôl pogmęrajo. Ona je
takrat taku oſtudna inu gèrda pred
boshjimi ozhmy, de aku bi jo my v' letej
podóbi viditi mogli, bi my pred nję
poględam, kakôr pred eno peklęnſko
póſhaſtjo od ſtraha vmerli.

Taki ſmo my, kadar ſvętiga Duhá
nimamo. Samęrkajte ſi dobru letó vy
poſvętni otrozi, katęri na lepoto
vaſhiga telęſsa ględate, vaſho duſho pak v'
tej nar gèrſhi ſhtalti puſtité, inu ne
pomiſlite, de je ona ſtraſhnejſhi,
kakôr ti peklęnſki duhovi, inu de ſe nad
njó boshjim ozhęm bôl gnuſsi, kakôr
vam pred enim na pol gnilim
mertvaſhkim truplam. Zhe vy tęga ne
verujete, kęr niſte nigdar kaj takiga vidili,
taku je letó vèndèr ręſs, iliu naſs vęra
vuzhy, de je madesh eiiîga ſmèrtniga
gręha ena taka oſtudna ręzh, de jo ne
móre obena zhlovęſhka pamet
sapopaſti. V' tim zhaſsi pak bi ſevy, aku bi
bily vy v' eno posęmelſko nagnuſobo


[Stran 368]
356

pogręsneni na vſo visho vùn kopal:
Kakú samórete tèdaj v' eni
ognuſseni vęjſti pogręsneni oſtati?

Ali zhe ſmo ta zhaſs, kadar ſmo
od ſvętiga Düha odlozheni taku gèrdi
pred Bogam, taku je naſha ſlaboſt bres
letiga Duhá tę mozhy ravnu taku
objokajna vręjdna. S. Pavi Apoſtel nam
leto ozhitnu svisha, kęr pravi: De bres
pomózhi S. Duha ne móremo enkrat tó
imę Jęsus ſpdóbnu isrezhi (I. Kor. 12.)
Inu Chriſtus naſh sagviſha ravnu tęga,
kęr pravi, de brès njega ne móremo nizh
ſturiti. Poſtavite ſi enu majhinu dęte
pred ozhy, katęri ne móre ne jiti, ne
vſtati, kadar pade, ne v' tih drugih
potrebah ſamu ſebi pomagati, ali pak
premiſlite eniga na rokah inu nogah
svęsaniga zhlovęka, katęri bi bil v' eno
jamo vèrshen. Letó je ena majhina
pèrgliha od ſlabóſti inu nepremoshnoſti
ſlęherniga is naſs, kar to dobru amtizhe,
zhe ſmo my od S. Duha sapuſheni.
My ne móremo obeniga dobriga dęla
ſturiti, ne ene dobre shele, ne ene
dobre miſli imęti, katęra bi bila
króne tih Svetnikov, ali nebeſhkiga
plazhila vręjdna. Sakaj tę dobre dęla,
katęre ta zhaſs ſturimo, kęr nimamo tę


[Stran 369]
357

poſvezheozhe gnade, ali, kar je vſe enu,
kadar nimamo ſvétiga Duhá, letę dela,
pravim jeſt, ſo mertvę sa volo
ſmèrtniga greha. Taku velika je naſha
révſhina, inu ſlaboſt, kadar ſmo ob
ſvétiga Duhá obropani.

Kadar pak na ſpruti to ſrézho
imamo njega poſéſti, taku ſmo my kaj
velikiga, inu samoremo veliku; kęr
on notri v' naſs kakôr v' ſvojim Templi
prebiva, inu v' naſs inu s'nami na eno
isrezheno visho dęla. Jeſt pravim
tèdaj, de je ena duſha, katęra je ſkusi
poſvezheozho gnado s'ſvetim Duham
ſklénena, kaj velikiga, inu
zhudapolniga. Ona je ena Erbina nebeſhkiga
Krajléſtva, ona je namenjena ena
Firſhtina té Krajléve hiſhe v' Nebéſsih biti,
inu na vézhnu goſpoduvati; ona je ta
luba hzhy Bogá Ozhéta; ona je nevéſta
Jésuſa Chriſtuſa, ona je tó ſvetu
prebivaliſhe ſvętiga Duhá. Nję lęjpota, nję
bogaſtvu, nję ſvoitloba, nję zhaſt je
takú velika, de ſe ne móre nizh s'njó
perglihati. Bóg ima dopadajenje nad
njo, inu prebiva s'veſselam notri v'njęj.
Moje veſsele je, (pravi Bóg) per
zhlovęſhkih otrózhih prebivati (Prov. 8.)
tÓ ſe saſtopi, zhe ſo v' gnadi Boshji.


[Stran 370]
358

Kadar ſmo s'ſvętim Duham vkup
ſterneni, niſmo ſamu kaj velikiga
pred Bógam ampak my samóremo v'
njemu inu s' njim zèlu veliku. De
letó saſtópimo, moremo premiſliti, kaj
sa eno mózh je ſvęti Duh pèr tęh
ſkasal, v' katerih je prebival.

Ti Apoſtelni, inu drugi Jogri,
zhes katęre je S. Duh na danaſhni dan
priſhal, ſo bily vſi na enkrat v'druge
ludy preberneni. Ony niſo vezh ti
bojęzhi, zagovi, inu neſtanovitni
ludje, ampak sgol zhudesha tę gnade,
tiga ajfra, tę ſerzhnoſti, inu vſęh
lejpih zhędnoſt. Popręj ſe niſo vupali na
dan pokasati, tèrplęnje inu ſmèrt njih
Mojſtra jih je vſe ràs-kropilu; po tęm
pak, kadar ſo ſvętiga Duha prejęli, ſo
ozhitnu Evangęlium, inu tiga
krishaniga Bogá pridigvali: Ony ſo s'
nepreſtraſhenim ſerzam Krajlam inu tim
vęlikim tę semle pred ozhy ſhli, de bi
nję podvuzhili, inn njih smote
previshali, njim ta shaloſtni ſtan ràsodęli,
v'katęrim ſe snajdejo; ony ſe niſo vezh
bali ne preganjanja, ne teshav, ne
marter, ne ſmèrti. Pęter ny vezh ta
zagovi inu ſlabi Apoſtel, katęri bi
ſvojga Mojſtra na belsędo ene dękle sata-


[Stran 371]
359

jil, ampak on je en vojſhak tę vęre,
katęri tim Vikſhim judovſke
Şynagoge ſèrzhnu pod sobe napręj męzhe,
de ſo ony Meſsiasa vmoriti puſtili, de
ſo tiga dolgu posheleniga Odreſhenika
Israelſkiga na en krish perbyli: ob
enim zhaſsi on ſprizhuje, de je ravnu
leta Odreſhenik od ſmèrti vſtal, inu
jih opominja, de imajo sa vólo letę njih
neisrezhene hudobe pokóro dęlati. Ony
mu shugajo, ali sabſtojn; on pravi, de
ſe móre Bóg bol bógati, kakôr ludję.
Kaj je bilu sa enu zhudu viditi,
dvanajſt ribzhov, od gmajn ſtanú, bres
vuzhenoſti, bres gvalti, bres ene
zhlovęſhke pomozhi zęlo podóbo tiga
ſvęjta preobeniiti, inu ſvoje napręj vsetje
ſpelati! Sakaj ony ſo mogli vſe ludy
previshati, de do tęhiſtih malov niſo
prave vęre imęli, ony ſo mogli
modriane tih nevęrnikov k'ſhpotu ſturiti,
katęri ſo ſe sa vuzhenike inu Goſpóde
zęliga ſvęjta dèrshali, inu njim
ſkasati, de nizh ne vęjdó, inu de ſo
ſlęjpy: Ony ſo mogli tę ſtare navade
okuli vręzhi, katęre ſo nar svęſtęjſhi
dershali. Ony ſo mogli eno falſh, lahko
vęro doli potręti, katęra jim je vſo
volo perpuſtíta, inu ſo mógli na męſti
nję eno ojſtro vęro gori perpraviti,


[Stran 372]
360

katęra tudi miſli, inu shele, zhe ſo
kolzhikaj napèzhne, ferdama, katęra
sapovę enu ſpokornu shivlenje pelati,
nagnenje krishati, zhaſty sanizhovati,
od vſiga ſe prozh dershati,
ſovrashnike lubiti, inu tavshent drugih rezhy,
katęre ſo naſhimu nagnenju super.
Vèndèr ſo lety na vuzhi taku ſlabi,
ali od ſvętiga Duhá opèrti ludję take
zhudesha ſturili. Ony ſo banderu S.
krisha na vſe ſhtiri kraje tiga ſvęjta
vſadili, malike okuli vèrgli, tempelne
tih falſh Bogov ràsvalili, inu vſe take
dęla ſturili, katęre ſo bilę enu zhudu
boshje roke, inu taku rekózh enu
mojſtrovſku dęlu ſvętiga Duha. Take
zhudesha je ravnil taiſti boshji Duh
dęlal, katęre my v'shivlenji tih
Svetnikov beremo. On ny ſamu moshęm
mozh dal, kadar ſo sa vęro vrmęti
imęli, on je zelu otrokam inu ſhibkim
dękelzam v'tęh nar grosovitniſhih
martrah na ſtrani ſtal: on poshivy ajfer
tolkajn apoſtolſkih mósh, tolkajn
Shkófov, katęri ſo Zęrku s'taku bogato
shętujo, to je s'taku imenitnimi dęli,
inu vuzhenoſtjo previdili, katęrih eni
ſo ſvoje apoſtólſke navuke, inu
preobrazhanja tih nevęrnikov noter do
konza tiga ſvęjta ſtegnili. Ravnu leta


[Stran 373]
361

S. Duh obdèrshy ſhe dan danaſhni
tolkajn pravizhnih Chriſtjanov v'ſrędi
eniga ſpazheniga porędniga ſvęjtá na
zęſti tę pravize, inu jih perpęle na
verh tę ſvetoſti, kęr ſe ti isvoleni
gori dershę.

To mézh, katęro ſvęti Duh
v'naſhih duſhah ſkashe, nam bo ſkusi tó
prav naprej poſtavlena, kar ſé je na
danaſhni dan sgodilu, kadar je on na
sęmlo doli priſhàl. Pèrvizh ſe je
ſliſhal en ſhum kakôr eniga vętra: inu
v'lufti ſe je en vihar samęrkal, potle
ſo ſe ràsdęjleni jesiki vidili. Leto
pèrkasen nam ti Zerkovni Vuzheniki
taku ràs-hshę: De kadar ſvęti Duh v'eno
duſho pride, pèrvizh on en velik ſhum
v' njej naredy, tó je, on obudy v' njej
en ſtrah pred ſmèrtjo, ſodbo boshjo,
inu neſręzhno vęzhnoſtjo: s'tęm sazhné
on prebernenje tę duſhe, potlę ſęshe
njegov ogjin v'ſerze tiga greſhnika,
ga ogręje inu vshgę s' ſvojo lubęsnio,
mu da lui'ht k' boshjim rezhęm, inu
eno supernoſt pruti poſvetnim.
Sadnizh odvęshe on njegov jesik, de
ſvoje gręhe ſposná tihiſtih ſe ſpovę, inu
povſod boshjo miloſt osnanuje.


[Stran 374]
362

Ali zhe je en tak nuz ena taka
ſręzha ſhe na dm ſvęjti, de eden
ſvętiga Duha doby, taku je naſpruti ena
objokanja vrejdna neſręzha, kadar ſe
ſvęti Duh sguby. Sató kęr ſe tazhaſs
s'njim vred vſi ſhazi sgubę, katere je
v' ſvojim prihodi ſabo pèrnęſsel, inu ta
vbóga duſha pade ſpęt v'ta revni ſtan,
v'katęrim je poprej bila. Poſtavite ſí
eno lęjpo, bogâtu ozîrano hiſho pred
ozhy, en ogjin pride zhes njó, inu
pokonzhá na enkrat vſe, kar je notri
bilu, de ny nizh drusiga, kakor en
kup pepęla, inu ene podertine od
oſmojenih sydov yiditi. Letó, Chriſtjani
moji, je epa ſlaba pergliha od ſtanu ene
take sapuſhene duſhe.

Kar je per letęj sgubi ſhe tó nar
ból shaloſtnu je letó, de je ſvęti Duh
taku rekózh duſha od naſhe duſhe.
Kadar tedaj on od nję prozh grę,
taku ſe naſhi duſhi na gviſhno visho tó
sgody, kar naſhimu telęſsu, kadar ga
duſha sapuſty. Premiſlite eno lęjpo
perſhono, katęra je sdrava, mlada,
imá eno dobro inu lęjpo farbo, inu je
lęjpe ſhtalti inu raſtu: kakôr hitru ſe
duſha od letę pèrſhóne lózhi, ny ta
popręj lęjpi shivot drusiga, kakôr enu


[Stran 375]
363

negnuſnu mèrtvu truplu, per katęrimu
sa volo ſmrada obedèn oſtati ne moré.
Taku ny ena od ſvętiga Duha
sapuſhena duſha drusiga, kakôr ena
nagnuſsoba pred boshjimi ozhmy. Ena s'
ſvętim Duham vkupej ſternena duſha
pak vshiva enu boshje shivlenje; ona
ima eno popolnoma lęjpoto, eno
poſebno mozh, de ſkushnjavam super
ſtojí, inu to dobru ſtury;

Şte tedaj ſliſhali, kerſhanſki
poſluſhavzi to neſręzho ene duſhe,
kadar ſvętiga Duhá sguby, inu ſpęt to
neisrezheno ſręzho, kadar ga doby.

Sdaj vam morem ſhe to visho
povędati, na katęro ſe ſvęti Duh doby,
inu kaku ſe supet sguby: katęru
govorjenje sa jutrajſhni dan perhranim,
inu vaſs vſe ſkupej v'gnado
Troſhtarja ſvętiga Duha perporozhym.
Amen.


[Stran 376]
364

Pridiga
Na
Finkuſhtni Pondęlik.
* II. Premiſhluvanje.

Maria ta preſveta Diviza, Apoſtelni,
inu drugi Jogri Boshji naſs vuzhę,
kakú moremo my vſhafani biti, zhe
hozhemo S. Duhá prejęti. Ony ſo ſe
nar popręj od tiga ſvejta odtegnili,
inu ſo ſe na enim poſębnim, tihim kraji
vkupej sbrali, kęr ſo ſe s' velikim
ajfram, s' molzhanjam, inu od
poſvetniga hrupa odlozheni na molitu podali.
Is letęga sadèrshanja ſe my vuzhimo,
kaku snamo tudi my ſvętiga Duha pre-

57,
58,
59

[Stran 377]
365

jęti, namrezh v'ſamoti, ſkusi
odlozhenje od poſvetniga hrupa, ſkusi
molzhanje, inu molitu.

My ſe moremo sazhęti od ſvęjtá
odtegniti, inu v' ſamoto podati. Lę
v'ſamoti S. Duh k'eni duſhi govory,
inu lę tam ſe ji on podęjly. Şkusi tó
Chriſtjani moji nózhem rezhi, de
imate vy vaſhe hiſhe sapuſtiti, inu
v'puſhavo, ali v'en kloſhter jiti, tó ne
móre biti, inu Bóg tęga od vaſs ne
pogęruje. Tukaj je lę govorjenje od
ſamote, katęra ſe na duhovno visho
saſtópi. Tó je, de imate vy taku na
ſvęjti biti, kakôr de bi ne bily, de
vaſhe ſerzę na tó poſvętnu prevezh
ne vęshete, de vy vezhkrat vaſhe
miſli vkup ſpravite, inu tę vezhne
reſnize, ali druge boshje rezhy
premiſhlujete, de ſe k'Bogu obèrnete, inu
ſpomnite, kaku ſe vy povſod v' prizho
njega snajdete. Leto vy Chriſtjani
moji vſi lohka ſturite, tudi per vaſhim
dęjli. Inu zhe vy tęga ne ſturité,
taku je ta edyni urshoh, de nozhete.
Ali ſpomnite ſi, de ne bote nikoli S.
Duha prejęli, aku v'hrupi inu
v'anandlih tiga ſvęjta oſtanete, sakaj
v'nepokoji inu smęſhnjavi Bog ne prebiva.


[Stran 378]
366

Drugizh kadar ſe hózhe S, Duh
prejęti, ſe more edèn vſim zhaſtęm,
blagu inu bogaſtvu tę semle
odpovędati. Şvęti Duh hózhe enu ſręj inu od
vſih ſtvary prasnu ſèrzę, enu ſèrzę,
katęru ny od nezhimerne lubęsni
omadeshvanu. Sakaj on je en Duh tę
ſvetoſti, ne móre tèdaj v'eno ognuſseno
duſho nóter jiti. On je en Duh tiga
myrú inu tę krotkóſti, sa tęga vólo
ne bó nikoli per enimu togotnimu
ſtanuval. On je en tręsli Duh, inu kakú
bó v' enimu pyanzu oſtal? On je en
Duh tę ponishnoſti, inu sató ſe njemu
gnuſsi nad óffertniki. On lubi
vbóshtvu, inu bęjshy od lakomnikov, on
je en Duh tę pokóre, sató ne vsame
jęrperg pèr tęh, katęri lębajo, inu v'
pregręſhnim veſseli inu nezhiſtoſti
shivę. On je timu ſvejtu, inu vſęm
njegovim ſhegam super, inu sató bejshy
pred vſim tęm, katęri po letęh
ſpazhenih ſhegah inu navukih shivę. Zhe
ſte vy lubi Poſluſhavzi v'ſhtivili
letęh, katęre ſim srajtal, taku ne bote
ſvętiga Duhá prejęli. Sakaj on ne bó
nigdar po beſsędah ſvętiga Piſma v'enim
telęſsi prebyval, katęru je en ſushni
tiga gręha.


[Stran 379]
367

Trętizh, de le ſvęti Duh pręjme,
je tręba molzhati. My ſmo
samęrkali, de je ſamota dvoje ſórte, inu taku
je tudi molzhanje vezh ſort. Enu je,
de ſe zelu nizh ne govory, kakôr po
nekatęrih kloſhtrih, enu je molzhanje
is togote, ſovrashtva. Enu je
molzhanje, de ſe ſkusi tó drugim zhaſt
odvsame, enu je, de ſe tó hudu,
kakôr ſkusi perſte preględa. Tó pervu
inu popolnoma molzhanje ne pogęruje
Bóg od vaſs: tó drugu molzhanje je
eniga Satana molzhanje. To
molzhanje, katęru ſe od vaſs imęti hózhe,
imá taku vſhafahu biti, de ne
govorite drusiga, kakôr tó, kar je potręba,
inu de ſe govory, kakôr ſe ſpodóbi:
sa tęga vólo ne bódo ſamu tiiſti,
katęri gèrde, neſpodóbne beſsęde govorę,
inu ſhentvavzi, inu preklinvavzi, inu
lashniki, inu opravlavzi, inu ty,
katęri druge s'govorjenjatn pohujſhajo,
nikoli ſvętiga Duhá prejęli, ampak
tudi bobotazhi, jesizhniki, inu ty,
katęri vſe ſploh kje v' en dan skvekajo,
inu ne puſtę drugim zajta sa govoriti.
Vſi letí bódo bres ſvętiga Duha oſtali;
sató, kęr ſvęti Duh ne grę v' eno
ràstręſseno duſho, inu v' enu s'prasnimi
rezhmy napolnjenu ſerzę. Eno ràs-


[Stran 380]
368

tręſseno duſho nizh bol na snanje ne
da, kakôr kadar ſe prevezh govory.
Enu vinu, ali drugu mozhnu pytjé ſe
sduſhy, kadar poſsoda ny sapèrta,
enu ſerzę oſtane prasnu od Bogá,
kadar ſe ſkusi veliku shlabudranje taku
rekózh sduſhy.

Zhetertizh, de ſe ſvęti Duh
prejme, je molitu potrębna, pak ena
molitu, katera ſe ſtury kakôr grę: s' eno
shivo vęro, s'ponishnoſtjo, s'andohtjo,
s' pravo gręvingo zhes ſvoje gręhe,
inu napręjvsetjam ne vezh gręſhiti,
s' ſtanovitnoſtjo inu isrozhenjam v'
vólo boshjo; bres katęrih laſtnóſt bóte
vy sabſtójn molili, kakôr samerkuje
S. Jakob, (4.) vy ne bóte nizh
prejeli, kęr hudu molite.

Jeſt ne zviblam moji Chriſtjani,
de bi vy vezhkrat sa ſvętiga Duha ne
proſsili, slaſti kadar lety Finkuſhtni
Prasniki pridejo. Ali koliku jih je med
vami, katęri ga niſo morebiti svunaj
kerſta nikoli prejęli? Zhe ſe morebiti
zelu taki ne snajdejo, kakôr uni
Jogri, od katęrih ſe bere v' Jogerſkim
djanji, de ſhe ne vejdó, kaj je ſvęti
Duh. Njih shivlenje naſs tęga previ-


[Stran 381]
369

sha. Sakaj aku bi bily ſvętiga Duhá
prejęli, bi bily ony letó ſlabu
shivlenje vędnu napręj pelali? Inu aku bi ony
vadili kaj je ſvęti Duh, inu kaj sa ena
ſręzha je njega prejęti, kaj sa eno
mujo bi ſi ne bily ony perloshili eno
tako ſrezho doſęzhi. Jeſt pak savupam,
de ſe bódo ony preobernili, kęr
danàs to potrebo ſposnajo letęga Duhá
tiga shivlenja prejęti, inu ne bódo
nehali ſe vręjdni ſturiti, de ga bodo
pręjeli.

Ta Prerok Elias nam poterdi vſe,
kar ſmo rekli, de je potręba zhe
hózhemo S. Duha prejęti. Letó je
ſkasal ta zhaſs, kadar ſe je pomujal, de
bi bil ogjin is Nebęſs na njegov óſſèr
doli priſhàl. On je nar popręj en
Altar gori poſtavil, potle je on ta óffèr
saklal, inu na ſhtuke ràsdęjlil, on je
veliku vode na óffèr inu okuli Altarja
slyti puſtil: on ſe je v'molitu podàl,
inu je na Bogá s'poſebnim ajfram
kliza. Potle ſe je vidil en ſîlnu goręzhi
ogjin doli priti, katęri je óffèr, vodo,
drevá, inu zelu kamnjé pozęral, zhes
katęru ſo vſi okuli ſtojęzhi oſtèrmęli.
Rasloshímo, kaj je leta zhudesh
pomęjnil, od ſhtuka do ſbtuka. Altar
pomęjni ſerzę tiga zhlovęka. Offèr,


[Stran 382]
370

katęri ſe imá saklati, ſo gręhi, inu tę
hude nagnenja. Ta obilnu ràslyta voda
pomęjni tę sgręvane ſolsę, katere bi
imel ta gręſhnik prelyti, de bi ogjin
ſvętiga Duha sadóbil. Zhe je on takú
vſhaſan, taku ny zvibla , de ga bó
prejęl; inu ta ſvęti ogjin bo vſe njega
pregrehe inu pomankanja ali
pregreſhenja pozęral, inu njega zhiſtiga,
priętniga pred ozhmy ſvetjoſti boshje
napręj poſtavil.

Ali o objokanja vręjdna ſlejpota!
Ne ſamú ſi my obene muje ne damó
ſvętiga Duhá prejęti, kęr ſe vèndèr
sa zèlú majhine rezhy pomujamo;
ampak, kadar ſmo to ſręzho imęli
ſvętiga Duhá ali ſkusi eno dobro ſpovèd,
inu vręjdnu obhajilu, ali v'Sakrament
S. Keritá, ali S. Firme prejęti, ga my
potle sdajzi sgubimo, inu ſe óffra
ſvoja v'kérſti sadoblena nedólshnoſt,
ta poſvezheózha gnada, vſi duhóvni
ſhazi, katęre ſmo imęli, vſi daróvi
ſvętiga Duhá, ja tudi ſam ſvęti Duh:
vſe leto, pravim jeſt, ſe óffra enimu
shivinſkimu luſhtu, enimu
neſpodobnimu nagnenju, ali gèrdimu dobizhku,
ſe pade v'gręh, inu ſe vſe sguby, inu
kar je nar bol shaloſthu, le na leto


[Stran 383]
371

sgubo ſhe ne porajta; v' tim zhaſsi ſe
nekatęri joka, de ſe ne puſty
potolashiti lę zhes sgubo ene majhine
ſhume denarjov. Saſtópite vy vſe leto
Chriſtjani moji? Ta vſakidanja ſkuſhna
nam nad tęm ne puſty zviblati.
Kaku majhinim ręzhęm ſe S. Dub offra.
O ſhpot! o nehvalęshnoſt! o nevęra!

Ne bodimo vſaj my tukaj vkup
sbrani v' ſhtivili letęh nehvalęshnih,
inu obèrnímo ſe veliku vezh s'tó
lejpo molitujo tę zęrkve k' ſvętimu Duhu,
katęro ona ſkusi letę oſsem dny njemu
k'zhaſty opravla.

Pridi S. Duh, napolni ſerza tvojih
vęrnih, inu podshgi jih s' ognjam tvoje
lubęsni! Pridi o boshji Duh, inu
ſpuſti en shark tvoje luzhi v naſhe duſhe,
od tęiſte neisrezhene luzhi, katera
obene tàmmę ne pèrpuſty, Pridi ozhę
tih vbógih, my ſmo v eni ſilni lakoti
tih sa duſho potrębnih daróv; ſtury
naſs bogate na tvojih dareh; napolni
naſs s'tvojmi gnadami. Pridi o Duh tiga
tróſhta; my ſmo v' shalóſti inu vſi
objokani, ta tęsha naſhih gręhov naſs
doli tlazhi, my sdihujemo pod to
teshko butaro hudih navad: pridi naſs po-


[Stran 384]
372

tróſhtat, pridi naſs oshivit: pridi naſs
ręſhit. Pridi o Duh tę zhiſtoſti, inu
ſvetóſti; omy vſe naſhe madeshe,
ozhiſti naſho vęjſt ſkusi ta ſvęti ogjin,
katęri s'tabo grę; Osdravi naſhe rane;
ſturi de bódo naſhe ſèrza, kakôr
ena dobra semla, rodovitne poſtale,
popravi vſe smęſhnjave, katęre je gręla
nótri v' naſs ſturil; vsàmi leto otèrpnu
ſèrzę od naſs prozh, katęru tvoje
ſvętu noterdajanje ne poſluſha, inu nam
daj enu volnú bóglivu ſèrzę, katęru
tvojo lubęsen gori vsame, ràstajaj ta
lęd, katęri naſs pruti boshjim ręzhęm
taku mersle ſtury, kęr ſmo na ſpruti
v'poſvetnih ręzhęh taku ognęni.
Dodęjli nam o ti neisrezhena luzh, inu
Duh vſiga shivlenja, tę ſedmęre dary
tvoje lubęsni; dar tę modroſti, de
bomo tó hudu od tiga dobriga lozhili,
dar tę sàſtopnoſti, de bomo tę ſvęte
reſnize saſtopili, dar tiga ſvętuvanja,
de bomo po pôti tiga isvelizhanja
pametnu hodili, inu drugim s' naſhim
dobrim ſvętam pomagali. Dar tę
vmętalnoſti, ali tiga snanja, de bómo
naſhe dolshnóſti ſposnali, dar tę mozhy,
de jih bómo ſpolnili, dar tę
brumnoſti, de bómo Bogú po dolshnóſti
ſlushili, inu timu blishnimu v' potrębi pa-


[Stran 385]
373

magali; dar ſtrahú boshjiga, de ſe
bomo gręha bali, inu vſe tę neſręzhe,
katęre greh sa ſabo vlęzhe, namrezh
tę vęzhne ſmèrti, inu ojſtre ſodbe
tiga Goſpóda. Daj nam sadnizh o
Tróſhſvęti Duh ſtanovitnoſt v'tęh lęjpih
zhędnoſtih, daj tó poſlędno gnado,
de bómo tebe v' tęj isvelizhadi
vęzhnoſti vſelej hvalili, molili, inu lubili.
Letó vam vſim ſkupej vóſhim.
Amen.


[Stran 386]
374

Pridiga
Na
I Nedęlo po Finkuſhtih,
tó je,
Na ta velik God inu Prasnik
Şvete Troyze.
Od
Tęh per ſvętim Kèrſti ná ſe vsętih
dolshnoſt.*

Euntes docete omnes gentes, baptizantes
eos in nomine Patris, & Filii, &
Spiritus Sancti.

Pojdite, inu vuzhite vſe naróde, inu
kèrſtíte jih v' imęni Ozhęta, inu
Şynú, inu S. Duha. Matth, 28, 19.

My prasnujemo danàs ta viſsoki
Prasnik ſvęte Troyze, tó je, eniga
ſamiga inu Troyniga Bogá. My ponovimo
danàs v' naſhih ſèrzih to vęro na eniga

60

[Stran 387]
375

Bogá, inu try Perſhóne. My
ſposnamo danàs ozhitnu Ozhęta, Şynú, inu
ſvętiga Duhá. My ſe veſselimo na
novu, de ſmo my v' njih imęni
kèrſheni, inu imamo vupanje, de bómo v'
letim imęni isvelizhani.

Kaj samóremo tèdaj vręjdniſhiga
inu sa naſhe duſhe bólſhiga naprei
neſti, kakôr tę dolshnóſti, katęre ſmo
pèr ſvetim kèrſti pruti letim ſvętim
Perſhónam ná ſe vsęli?

Kadar ſmo bili kèrſheni v' imęni
Ozhęta, ſmo bily od njega sa njegóve
otroke gori vsęti; letó pèrneſse ſabo
to pèrvo dolshnóſt, de ſe my kakôr
otrozi ſamiga Nebęſhkiga Ozhęta
ſpodóbnu sadershimo.

Kadar ſmo bily kèrſheni v' imęni
Bogá Synú, ſmo njegóvi vudi poſtali;
my le móremo tèdaj kakôr vudi s'
Jęsuſam Chriſtuſam, katęri je naſha
glava, sglihati, inu v'shivlenji njemu
enaki poſtati.

My ſmo bily kèrſheni v' imęni
ſvętiga Duhá; ſkusi tó ſmo my njegóvi
shivi Tempel ratali, v' katęrim on pre-


[Stran 388]
376

biva; my moremo tèdaj leta Tempel
v' ſvetóſti obraniti. Letę try
dolshnóſti bódo try dęjle mojga govorjenja
ſturile.

Ş. Kèrſt naſs ſtury k' otrokam
Bogá Ozhęta, sadershímo le tèdaj, kakor
njegovi otrozi. Letó bó v' pèrvim
dęjli mojga govorjenja.

Ş. Kèrſt naſs ſtury k' vudam
Bogá Synú, bódimo tèdaj kakor vuni
takuſhni, kakôr naſha glava Jęsus
Chriſtus. Letó bó v'drugim dęjli mojga
govorjenja.

Ş. Kèrſt naſs ſtury k' enimu
Templu ſvętiga Duhá, pomujajmo ſe-tèdaj,
de letá Tempèl pèr ſvetóſti ohranimo.
Letó bó v' trętjim dęjli mojga
govorjenja. Pręjdèn vam vſe letó ob
kratkim ràsloshym, vaſs próſsim sa
potèrplęnje.

I. Dęjl.

S Kèrſt naſs ſtury k' otrokam Bogá
Ozhęta, my ſe móremo tèdaj, kakôr
njegóvi otrozi sadèrshati. Kadar pra-


[Stran 389]
377

viti ſliſtite, de my ſkusi Ş. Kèrſt
otrozi boshji poſtanemo, ne ſmęte
miſliti, de je tó ena beſeda od vezh.
Ş. Pavl naſh sagviſha, de ſmo prejęli
Duhá tih sa ſyne gori vsętih otrók,
ſkusi katęriga my k'njemu klizhemo:
Abba (Ozhe) (Riml. 8, 15.) Inu S.
Joannes nam letó reſnizo potèrdi, kir
pravi: Poglejte, kaj sa eno lubesèn
nam je Ozhe ſkasal, de bomo boshji
otrozi imenovani, inu de tudi ſmo.*
Ja njegóvi dobroti ny bilu sadoſti, de
bi my lé tó shlahtnu imé njegovih otrók
iméli, on hózhe tudi, de my na tako
visho njegóvi otrozi poſtanemo, de
nam njegóvu krajléſtvu k' erbſhini
ſliſhi. Sakaj zhe ſmo otrozi, pravi S.
Pavl, taku ſmo tudi érbtzhi. (Riml. 8, 17.)

Leta je ta neisrezhena viſsokoſt,
h'katéri naſs ta ſtan eniga Chriſtjana
ſkusi S. Kèrſt povsdigue. Ali kdó ne
saſtópi tudi tô dolshnóſt, de imamo
ravnu leto viſsokóſt ſkusi enu poſębnu
brumnu sadèrshanje ohraniti, inu na
snanje dati?

Jeſt samęrkam, de tá, katéri ſvoj
ſtan prav ſposná, vſelej na tó gleda,
de nizh ne ſtury, kar bi zhes njegóv

61

[Stran 390]
378

ſtan bilu. Noſha, govorjenje,
tovarſhtvu, dęla, kratki zhaſsi, inu zélu
sadèrshanje, vſe more po njegóvim
ſtani biti. Zhe ſe letó v'posęmelſkih
rezhéh gody, kakú bi ſe mógèl en
Chriſtjan ponujati, de bi on viſsokoſt
ſvojga duhóvniga ſtanú ohranil, inu na
snanje dal? Zhe more en Krajlęvi ſyn
vſelej miſliti, kakôr ſe na eniga
Krajla ſpodóbi, kaj sa en ſhpot bi otrozi
tiga Nebęſhkiga Krajla ſvojmu
viſsokimu ſtanu ſturili, aku bi ony miſli
imęli, katęre bi rie bile Nebęſs
vręjdne? Sa téga vólo pravi S. Cyprian,
de ſa en Chriſtjan is vèrhá ſvoje
viſsokóſti ſam doli vèrshe, katéri svunaj
Bóga kaj drusiga obrajta.

Ali kakú malu je takih, katéri bi
to ſvetlóſt njih Nebęſhke otrózhnoſti
snali obdershati? Kaku malu jih je, de
bi rekli ſamy k' ſebi: Jeſt ſim imel to
ſręzho, de ſim bil sa otroka, ali
ſyna Boshjiga gori vsęt: jeſt ſe hózhem
tèdaj sadershati, kakôr en ſyn boshji:
jeſt nózhem en ſushni tiga ſvéjtà, ali
meſsá, ali tiga Hudizha biti, sakaj jeſt
ſim en otrok, en ſyn boshji: jeſt
hózhem pravizhen, vſmilen,
potèrpeshliv, dobrótliv, ponishen, bogàbojezh


[Stran 391]
379

biti, kakor ſe ſpodobi na eniga ſyna
boshjiga.

Letó napręjvsetje, Chriſtjani moji,
bi ne bilú zhes naſho dolshnóſt,
Şpómni ſe, pravi S. Ambrósh, kaj ſi ti pèr
kèrſti oblubil! Ali ſe ti niſi odpovédal
Hudizhu, inu vſimu njegóvimu djanju,
inu napuhu, de bi en otrok boshji
poſtal? Letó oblubo ſi ti v' prizho tę
Zerkve, inu tih Angelov ſturil: ti ſi
ſe tèdaj ſam savésal, de hózheſh
ſvetóſt tvojga imęna s' ſvetóſtjo tvojga
sadershanja zirati: Zhe bóſh ti, pravi
S. Auguſhtin, kakôr en Syn boshji
gręſhil, takú bóſh vtudi ojſtrejſhi
ſhtrafan.

Ali leta ſhtraſinga, o naſh
dobrótlivi Ozhe, nima nikoli zhes naſs priti!
My ſi bomo ſpmnili, kaj ſmo ſkusi to
shlahtno kopel ſvętiga kèrſtá doſégli;
my bómo vſe pèklęnſku nótèrdajanje
s'tvojo gnado savèrgli: my bómo
naſhe oblube sveſtú dèrshali, inu leté
ſvéte oblube ſhe danàs ponovili. Ja,
Ozhe nebeſhki, my ſposnamo tvoje
dobrótlivu ſèrzę, letó tvoje ozhétovu
ſèrzę nêzhmo my nigdar vezh
reshaliti: ti ſi naſs ſkusi tvojo neſkonzho


[Stran 392]
382

naſhe nagnenja, inu dęla? On je bil
ta nar potèrpeshliviſhi: kaj sa eno
potèrpeshlivoſt ſkashemo my v naſhih
nadlógah? Po vſej pravizi naſs
ſramota pokrie, kadar ſe my Jęsuſu na
ſpruti dèrshimo. Ali on morebiti obene
pravize nima od naſs Chriſtjanov ſvetoſt
tęrjati? Zhe je Bóg zèlu v' ſtarim
Teſtamenti k'ſvojmu ludſtvu rękàl: Şvęti
bódite, sakaj jeſt ſim ſvęt. (II. Mójs.
20, 26.) Kolikaj vezh sna naſh
Isvelizhar k' nam rezhi, de móremo ſvéty
biti, kakôr je on?

Od letę ſvetóſti nam ny tręba
drusiga exempelna yſkati, kakôr nais
ſamy ſebe. Lę ſpómnimo ſi na taiſti
ſręzhni dan, kęr ſmo bily v' tim
shlahtnim ſtudenzi ſvętiga kèrſtá k' enimu
novimu shivlenju prerojeni.
Şpomnimo ſi na tęiſte lęjta (o Bóg kakú
malu jih je!) katęre ſmo my v'
nedólshnoſti dopèrneſli. Kaj sa en veſsęl
pogled ſo imęle ene zęle Nebęſsa nad
nami! Naſh Odreſhenik je neſhàl ſvoje
zhędnoiti, ſvojo gnado, inu priętnoſt
nad nami. Ali kaj nam je pomagalu?
Kadar bi vy bily imeli na gnadi ravnu
takú gori jemati, kakór na ſtaroſti,
inu njemu zhedalej bôl enaki poſtati,


[Stran 393]
383

ſmo my leto njegovo lęjpo podóbo
s' radovolnimi pregręhami
omadeshvali, inu ognuſsili: is vudov ene ſvęte
glave ſmo my ſturili vude tiga
pèklęnſkiga ſovrashnika. Naſh jesik je bil s'
ſoljó tę modróſti potręſsen, sdaj je s'
ſtrupam tiga opravlanja, tę kletve, inu
vſe shlaht gèrdih beſsedy napólnjen.
Popręj ſmo nedolshne, zhiſte, inu
ſvęte rokę pruti Nebęſsam povsdignili, sdaj
ſo s'krivizo ognulsene. Popręj ſo naſhe
noge po tęj isvelizhanſki ſtèsi tę
brumnoſti hodile, sdaj ſo na hude nevarne
zęſte saſhlé. Poprej ſmo naſh shivot
v' ſvętoſti ohranili, sdaj ſe leta shivot
od nagnuſsobe vezh ne posná. Gorję
nam, zhe naſs ta zhaſs, kadar bómo
pred naſhiga Şodnika vſtavleni, leta,
kateri je naſha glava, ne bó hótel sa
ſvoje vude ſposnati, ampak naſh s'
tęmi ſtraſhnimi beſsędami prozh ſegnal:
Jeſt vaſs ne posnám, poberite ſe prozh
od mene vy preklęti!

Ali delezh bodi od mene letó
ſtraſhnu obſojenje is tvojih vuſt
saſliſhati, o dobrótlivi Odreſhenik Jęsus
Chriſtus! Jeſt ſposnam ta velik
ràslózhik, katęri je med mano inu med
tabo: ali jeſt ga tukaj s'gręvanimi ſol-


[Stran 394]
386

tvoje shive dny ena ſvętla luzh
goręti, katęra ſe s'plamęnam ene prave
lubęsni pruti Nebęſsam povsdigne, inu
to semlo s' ſvètlobo dobrih dęl
ràs-ſvitly: nigdar ſe pak nima sgoditi, de bi
dim tęh pregręh to ſvètlobo tvojga
shęgnanja otàmnil, Ohrani bres tadla
tvoj Kerſt.

Kakú bi pak bilú, ku bi my sdaj
v' letim Templi na męſti lepote tęh
zhędnoſt, kakôr nekàdaj ta Prerok
Ezechiel vſe ſorte malike, sverine,
inu poſhaſti neſhli? Malike tę
nezhiſte lubęsni, tę ohernie, tiga napuha?
Sverine tę nevoſhlivoſti, tę
poshręſhtnoſti, inu pyanoſti? Poſhaſti tiga
ſovraſhtva, tiga vbyanja, ropanja, inu
vſe krivize?

Ah takrat bi ſe snalu tó shaganje
ſvętiga Pavla nad nami sgoditi: Aku
bó kdó boshji Tempêl k' nezhaſti ſturil,
tęga bó Bóg konzhal. (I. Kor. 3, 17.)

Nikár, o Tróſktar ſvęti Duh!
dèrshi nasaj s' tvojim shuganjam!
Dokler shivimo, snamo ſhe vſe
popraviti. Aku ti kaj najdeſh, kar je
tvojim ſvętim ozhęm super v' letim


[Stran 395]
387

naſhim shivoti popręj tvojim
prebivalſhi, taku hózhemo my vſe ozhittiti.
Lę ti naſs ne sapuſti s' tvojo gnado. My
hózhemo leta tvoj tempèl s' ſolsami,
s'tęmi nar grenkęjſhimi ſolsami tę
pokore omyti: my ga hózhemo s' tvojo
pomozhjo s'lęjpimi zhędnoſtmi
ozirati. Naſhe ſèrzę bó tvoj Altar, kęr
bómo dary boshje inu kèrſhanſke
lubesni darovali. Naſhe dęla ſkusi
brumnoſt poſvezhene, bódo s'molitujo to
lejpú diſhęzhe kadilu, katęru pred
tvoje oblizhje gori pojde, inu ti bóſh
toiſtu kakôr en dobru dopadajózhi
duh gori vsęl. Amen.

Konez perviga Dęjla.


[Stran 396]
[396]

[Stran 397]
[397]
Opombe
1
* Prediche Quaresimali, del Sigr.
Girolamo Trento.
2
* Quaresimale del P. Sagramoſso.
3
ena* La voix du Paſteur de M.Reguis
Curé d'Auxerre.
4
* Reguis.
5
* Amen.
6
* Fili, quid ſeciſti nobis ſic? Ecce Pater
tuus & ego dolentes quærebamus te.
7
Syn, kaj ſi nam taku ſturil? Pole
tvoj ozhe inu jeſt ſva tebe s'
shaloſtjo yſkala. Luk. 2, II.
8
Kaku lęjpu ſe ta danaſhni Evangelium k'
mojmu vam sa danàs oblublenimu govor-
9
jenju perlęshe? Maria inu nję prezhiſti
shęnin S. Josheſ daſta vſim ſtariſham ta
nar Iępſhi exempel ene prave ſkerby sa
njih otrozhizhe! Syn, kaj ſi nam taku
ſturil, poſvary Maria taku rekozh
ſvoje nebeſhku dęte &c. Vuzhite ſe
ſtariſhi, kaku imate tudi vy vaſhe otroke
poſvariti, inu v'ſtrahi dershati.
H'tęmu perſtavim ſhe eno drugo dolshnoſt,
de jim imate tudi en dober exempel
dati. Sazhnimo v' imęni Jęsuſa, Marie,
inu S. Joshepha, inu perpravimo ſe.
10
* Reguis.
11
* Domine ſi vis, potes me mundare.
12
Goſpod, aku hozheſh, taku ti mene
samoreſh ozhiſtiti. Matth. 8.
13
Jà Goſpod, ti vſigamogozhni Bog, ti
ſam samóreſh tę gobove ozhiſtiti, tę
bolne osdraviti, inu tę shaloſtne ſerza
potroſhtati. Sturi tudi nad mojmi sa-
14
konſkimi Poſluſhavzi, ali nad tęmi,
katęri v' leta ſtan ſtópiti hozhio, to
gnado, katęro ſi po beſsedah tiga
danaſhniga Evangęlia timu gobovimu
ſturil. Stęgni tvojo roko, poshęgnaj njih
sakon, inu ozhiſti njih ſerza.
15
Vy pak hibi poſluſhavzi, vsàmite gori
ta navuk, katęriga ſim vam to
poſlędno Nedęlo oblubil, inu poſluſhajte
pervizh vy lędig, na kaj sa eno visho
imate vy v' sakon ſtopiti, po tęm pak tudi
vy sarozheni, kaku imate vy v'letim
ſtaui ſvetu shivęti. Pręjden sazhnem,
perpravite ſe.
16
* Reguis.
17
* Inimicus homo hoc ſecit.
18
En ſovrashni zhlovek je tó ſturil.
Matth. 13, 28.
19
Ta zhlovek v' ſvojim sazhętki ny bil,
kakor je sdaj, ena smęſhana ręzh od
dobriga inu hudiga, od pregreſhenja,
inu lejpih zhędnoſt. Njegova duſha,
20
katęra je zhiſta, inu bres madesha is rók
tiga Stvarnika priſhla, ny imęla
podvershena biti vſęm tęm ręvſhinam,
katęre naſs poaishajo; ali ta ſtara kazha,
nevoſhliva sa vólo ſręzhe naſhiga
perviga Ozhęta, ga je ſturila v'
nepokórſhino paſti, de ſe je zhes Bogá ſpuntal,
inu od tihiſtih malov ny bil vezh ſam
zhes ſę goſpodar. Njegovu meſsú od
gręha ſkashenu ſe je ſpuntalu zhes duha;
inu ta poſtava njegóvih vudov, katęri
ſo oródje tiga gręha poſtali, je bila
super tęjiſti ſvęti inu vęzhni poſtavi,
katęro je bil Bóg v'njegóvu ſèrzę vtiſnil.
21
Od tód pride ta smęſhnjava tiga dobriga,
inu hudiga nagnenja, katęru vſaki
zhlovek nótèr v' ſebi najde. Tó, dobru
nagnenje pride od Bogá, katęri je Ozhe
naſhih duſh, inu en ſtudenèz vſiga
dobriga, tó hudu nagnenje pride od
Hudizha, katęri je ta veliki ſovrashnik
boshji, inu naſhih duſh, kir je od
sazhętka lulko med tó dóbru shitu vſèjal.
Leta je vſe tó hudu ſturil, kar vidimo,
tó dobru, inu tó hudu letiga shivlenja,
naſhe ſkashenu meſsú, ſlaboſt naſhiga
ſerzi, inu zelú naſhe dobre dęla
ſlushio njemu ſhe sdaj k' enimu orodju
tiga sapelanja; takú, de ny nizh ne
svunaj, ne notri v' naſs , kar bi ne bilú
en urshoh te ſkushnjave, ena
perlóshnoſt h'gręhu. V' vſaki ręzhi , inu
povſod, ſe móremo salasvanja ogybati,
in s' ſovrashniki bojvati.
22
Jeſt ſim vam jih pokasal undajno Nedęlo,
moji lubi ſarmani, danas vam hózhem
pokasati to visho, kakú ſe imamo pred
njimi braniti; zhes katęru vara imam
lę try beſsęde povędati: Zhujte,
bęjshite, molite. Zhe letę try beſsęde
dobru samęrkate, inu zhe ſe jih
v'djanji poſlushite, vaſs sagviſham na boshjo
beſsędo, de vaſs zęl Pekèl, aku bi ſe lih
hùdú zhes vaſs vsdignil, ne bó mogèl
pogubiti. Sazhnímo, inu perpravimo ſe.
23
* Reguis.
24
* Reguis.
25
* Hi afferunt fructum in patientia.
26
Lety perneſsó ſad v' potèrplenji. Luk. 8.
27
Kar je naſh Isvelizhar v' tim danaſhnim
Eyangęlji od tiga ſęmena pravil, katęro
28
je na dobro semlo padlu, ſe ſizer po
njegovim islaganji od tęiſte beſsęde
boshje saſtópi, katęra v' enu pravil inu
dobru ſèrzę pride, kęr ſe dobru
ohrani, inu ſad pèrneſse v'poterplęnji. Ali
jeſt saſtopim k' mojimu napręjvsetju
ſkusi to ſęme, katęru na dobro semlo
pade tudi té dęlu, katęru iny Bogú
k'zhaſti, k' pomózhi naſhiga blishniga, inu
29
sa isvelizhanje naſhe duſhe opravimo.
Enu taku dęlu, ny zvibla, de ſad
v'potèrplęnji perneſse, to je, de more pred
Bogam saſlushenja polnu biti, inu nam
enu nepreſhazanu plazhilu tam
v'vęzhnoſti pèrdobiti.
30
Satórej de jeſt tó premiſhluvanje od dęla
ſklęnem, katęru ſim danàs tęjden sazbęl,
vam hózhem danàs ſhe povędati,
pervizh, kaku nam je dęlu k'pomozhi
naſhiga blishniga naloshenu, kakor ena
dolshnóſt pruti tej zhloveſhki druſhini,
v' kateri shivimo. Drugizh vaſs hózhem
pödvuzhtti, kakú moremo tudi ſamy sa
ſe dęlati, de ſe podſtopanja inu
lenobe ognemo.
31
Naj bó tudi ta danaſhna beſséda boshja
sa vaſs, moji lubi Farmani, toiſtu
ſrézhnu ſémenſku sernu; katéru je na
dobro semlo padlu, de bo obilni ſad
perneſlu v' poterplęnji.
32
* Girard.
33
* Ose. 4, 2.
34
* Trento.
35
*Diſciplina pacis noſtrœ ſuper eum,
& livore ejus ſanati ſumus. Is. 53, 5.
36
*Trento.
37
* Vere fortis Mulier; ſalvata fuit
Ecclesia in ipſa ſola.
38
*Tanta fuit Mariœ charitas, ut
quasi gaudenter quodam modo
ſuſtinuerit mortem Filii, & cum
ipſo deſideraverit, ſi neceſse eſſet,
mori ob redemptionem generis
humani. Richardus a S. Laurentio.
39
** Prœſcia futures paſsionis,
Guéricus Abbas.
40
* ls Pęjſmi Stabat Mater.
41
* UuserleſeneRanzelreden aus dem
Franzoſiſhen überfeßt von Frauimein.
42
* Reguis. zte Conntagsprebigren.
43
*Reguis. zte Sonntagsprevigten.
44
* Redite ad cor prevaricatores. Is.
46, 8.
45
* Reguis.
46
* Amen.
47
* Quia hæc locutus ſum vobis, triſtitia
implevit cor veſtrum.
48
Kęr ſim jeſt leto k' vam govóril, je
shaloſt vaſhe ſerzę napolnila. Joan.
16, 6.
49
Kadar ſe je ta nar bólſhi Ozhe od ſvojih
lubih otrôk, ta nar bólſhi Mojſter inu
Vuzhenik od ſvojih Jogrov prozh rav-
50
nal, ny bilú zhudu, de je vſih ſérza
shaloſt napolnila. Ali de ſe je meni,
inu vam lubi Farmani v' mojim
poſlednim govorjenji milu ſturiln, kęt ſim lę
to teshko ſlushbo eniga dubovniga
Paſtir ja v' miſli vsęl, inu de je shaloſt
naſhe ſêrza napolnila, tó bi jeſt ne bil
nikoli vèrjęl, aku bi ne bil tęga ſam
ſkuſsil. Ali kaj ſe zhudim jeſt? Ta
savęsa, katęra je bila med Jęsuſam, inu
njegóvimi Jógri, je tudi med vami,
lubi Farmani, kakôr Chriſtuſovim
ovzhizam, inu med mano kakôr vaſhim
Paſtirjam. Vy me lubite sa vólo
Jęsuſa, kakôr njegóviga namęſtnika, inu
jeſt vaſs, kakôr on ſvoje lube Jógre, sa
51
kakorshne vaſs tudi jeſt premiſlim inu
dèrshym. Ali je zhudu potle, de ſe
vam ſèrzę vnęma, kadar ſe jeſt zhes
tęsho moje ſlushbę potoshim, po tęm
kęr ſim vshę ſkuſsil, kaj sa ena
shaloſt je vaſhe ſèrzę napolnila, kęr ſim
ſe lę na nekatęre męſze od vaſs lozhil.
Oſtanimo s'letęm taku vſhafanim ſèrzam
pruti edèn drugimu, pogovorímo ſe
danàs ſhe dalej od naſhih sàvęs, inu od
naſhiga pomankanja v' letęh rezhęh.
Zhe ſte uni dan zhes tésho naſhiga
ſtanú vſmilenje zhutili, takú ne bóte
danàs majn obzhutili, ampak ſhe
vékſhi vſmilenje zhes naſs révni ſtan
ſkasali. Poſluſhajte me s'poterplénjam
v' letim kratkim govorjenji, inu
perpravite ſe.
52
*Reguis.
53
Şam Ozhe vaſh lubi. Joan. 16. 17.
54
* Ipſe Pater amat vos.
55
*Dus Girards Prebigten ausgezogen.
56
* Girard.
57
Ta Troſhtar pak S. Duh, &c.
58
Po naſhim vzhęraſhnim napręjvsętji
imamo my danàs govorjenje od tę vishe,
kaku imamo my ſvętiga Duhá dobiti,
inu kakú ga my sgubimo.
59
* Paraclitus autem Spiritus ſanctus, &c.
60
*Bordoni die 177. prebigt verturzt
61
* I. Joan. 3,1.
Japelj, Jurij. Datum: 2015-09-26
Besedilo je na razpolago pod dovoljenjem Creative Commons Priznanje avtorstva-Deljenje pod enakimi pogoji 4.0 mednarodna licenca.